Raport ze społecznego monitoringu realizacji działań na rzecz
przeciwdziałania alkoholizmowi i narkomanii w gminie Niepołomice
Opracowanie: Paweł Pawłowski, Fundacja Lepsze Niepołomice
Niepołomice, 2019 r.
Dokument opracowany dzięki dofinansowaniu z Fundacji Batorego
1
Spis treści
I. Wprowadzenie ... 2
II. Cel sporządzenia raportu ... 2
III. Metodologia ... 2
IV. Słownik ... 3
V. Informacje o sytuacji w obszarze problematyki uzależnienia od alkoholu w gminie Niepołomice ... 4
Jednostki i organizacje działające na rzecz profilaktyki uzależnień oraz w obszarze przeciwdziałania agresji i przemocy ... 4
Diagnoza sytuacji w obszarze problemów związanych z uzależnieniami występujących w gminie Niepołomice ... 6
Gminny Program Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na 2019 r. ... 9
Porównanie Gminnych Programów uchwalonych w latach 2017 – 2019 ... 10
Analiza sprawozdań z realizacji zadań ujętych w Gminnym Programie w 2018 r. ... 11
Analiza działań informacyjnych ... 13
VI. Podsumowanie ... 13
Mocne strony gminnych działań ... 13
Słabe strony prowadzonych w gminie działań ... 13
VII. Rekomendacje ... 14
VIII. Załączniki ... 16
I. Wprowadzenie
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi nakłada na gminy obowiązek podejmowania działań zmierzających do ograniczania spożycia napojów alkoholowych oraz zmiany struktury ich spożywania, inicjowania i wspierania przedsięwzięć mających na celu zmianę obyczajów w zakresie sposobu spożywania tych napojów, a także wspierania działalności w tym zakresie organizacji społecznych.
Ustawa określa źródła finansowania powyżej wymienionych działań. Są to m.in. opłaty za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, powszechnie nazywane funduszem korkowym. Dochody z opłat nie mogą być przeznaczane na inne cele, niż na realizację gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz gminnego programu przeciwdziałania narkomanii.
W ostatnich latach w wielu polskich miastach organizacje pozarządowe przeprowadzały monitoring wydatkowania funduszu korkowego. W konsekwencji pojawiły się liczne rekomendacje dla władz miejskich, mające na celu zwiększenie efektywności wydatkowania środków publicznych.
Monitoring funduszu korkowego w gminie Niepołomice przeprowadzony został dzięki dofinansowaniu otrzymanemu z Fundacji Batorego.
II. Cel sporządzenia raportu
Celem raportu jest przeanalizowanie w jaki sposób wydatkowane są środki z funduszu korkowego w gminie Niepołomice. Wnioski i rekomendacje przekazane zostaną Radzie Miejskiej w Niepołomicach, przedstawicielom jednostek pomocniczych oraz organizacjom pozarządowym działającym na terenie gminy.
III. Metodologia
Sporządzenie raportu poprzedzone zostało analizą:
programów i sprawozdań Miejsko Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, z działalności za okres ostatnich 3 lat (2016-2018)
sprawozdań Pełnomocnik Burmistrza ds. Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii z działalności za okres ostatnich 3 lat (2016-2018)
sprawozdania PARPA-G1 z działalności gminy Niepołomice w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych za 2018 r.
rekomendacji PARPA do realizowania i finansowania gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w 2019 r.
3
programów i sprawozdań MGKRPA w Wieliczce, Michałowicach, Proszowicach, Krakowie i Kłaju.
Taki zakres badania umożliwił porównanie dokumentów, określenie czy i w jaki sposób je zmieniano, sprawdzenie, jakie działania są wspierane, a jakich zaniechano.
Kluczowym elementem badania była analiza Gminnego Programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych w 2019 r. w kontekście rekomendacji PARPA.
Przeprowadzono również rozmowy z:
- panią Marzeną Stawarz, Pełnomocnikiem Burmistrza ds. Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii,
- przedstawicielami jednostek pomocniczych gminy,
- przedstawicielami policji i straży miejskiej w Niepołomicach, - mieszkańcami Niepołomic.
W celu uzyskania informacji wykorzystano dokumenty dostępne w Biuletynach Informacji Publicznej, sześć razy występowano z wnioskami o udzielenie informacji publicznej.
IV. Słownik
Fundusz korkowy - środki pochodzące z opłat pobieranych przez gminy za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych na podstawie Ustawy z 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Gminna Komisja – Miejsko-Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Komisja powołana przez burmistrza. Zadaniem komisji jest inicjowanie działań w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych oraz podejmowania czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego. Komisja wydaje również ekspertyzy dotyczące zgodności lokalizacji punktów sprzedaży napojów alkoholowych z uchwałami rady gminy oraz wydaje opinię w drodze postanowień, stanowiące warunek wydania zezwolenia przez burmistrza na prowadzenie sprzedaży napojów alkoholowych. Zasady wynagradzania członków gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych określa rada gminy w gminnych programach rozwiązywania problemów alkoholowych.
PARPA - Państwowa Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, jednostką budżetowa podlegająca ministrowi właściwemu do spraw zdrowia. PARPA odgrywa istotną rolę w problematyce wydatkowania pieniędzy z funduszu korkowego. Co roku PARPA wydaje Rekomendacje do realizowania i finansowania gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych. Rekomendacje nie mają wiążącego charakteru, ale stanowią wiarygodną – zarówno pod względem prawnym, jak i merytorycznym - wskazówkę, w jaki sposób powinien być realizowany fundusz korkowy. Również co roku PARPA opracowuje, na podstawie ankiet przesyłanych przez gminy, raporty na temat wykonywania UWTPA. One również stanowią cenne źródło wiedzy na temat błędów popełnianych przez gminy oraz zawierają opinię na temat prawidłowej realizacji działań związanych z przeciwdziałaniem alkoholizmowi.
Pełnomocnik – Pełnomocnik Burmistrza ds. Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii. Osoba powołana przez burmistrza w celu realizacji gminnego programu.
Placówka terapeutyczna – placówka leczenia uzależnienia od alkoholu, podmiot wykonujący działalność leczniczą w rodzaju świadczenia stacjonarne i całodobowe oraz ambulatoryjne, w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 roku o działalności leczniczej (Dz.U. z 2018, poz. 160, ze zm.).
Gminny program – Gminny Program Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii. Zgodnie z UWTPA, prowadzenie działań związanych z profilaktyką i rozwiązywaniem problemów alkoholowych oraz integracji społecznej osób uzależnionych od alkoholu należy do zadań własnych gmin. Program uchwalany jest corocznie przez radę gminy.
Punkty konsultacyjne - Punkt konsultacyjny dla osób doświadczających przemocy oraz Punkt konsultacyjny dla osób uzależnionych i ich rodzin.
Sprawozdanie PARPA–G1 - sprawozdanie z działalności samorządów gminnych w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych, sporządzane co roku przez gminę i przekazywane do PARPA.
UWTPA - Ustawa z 26 października 1982 roku o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Zespół interdyscyplinarny - Zespół interdyscyplinarny ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie - zespół powołany w celu zintegrowania działań instytucji i organizacji pozarządowych na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie na terenie gminy Niepołomice, pracę zespołu koordynuje MGOPS.
V. Informacje o sytuacji w obszarze problematyki uzależnienia od alkoholu w gminie Niepołomice
Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie nakładają na samorząd gminny obowiązek kształtowania polityki alkoholowej oraz przeciwdziałania narkomanii i przemocy. Gminy dysponują największą wiedzą o problemach swojej społeczności, dlatego też przede wszystkim samorządy powinny podjąć środki zaradcze i naprawcze dla mieszkańców swojej gminy. Ponadto działania lokalne wywierają największy wpływ na zmianę postaw i zachowań danej społeczności.
Większość zadań realizowanych na poziomie gminy w obszarach określonych ww. ustawami jest wspólnych lub zbieżnych, a ich adresatami są te same bądź pokrewne grupy osób. Dlatego powszechnie stosowaną praktyką jest przyjmowanie jednego dokumentu - Gminnego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Przeciwdziałania Narkomanii. Realizatorem Programu jest Urząd Miasta i Gminy w Niepołomicach poprzez Burmistrza w imieniu którego działa Pełnomocnik Burmistrza ds. Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii.
Jednostki i organizacje działające na rzecz profilaktyki uzależnień oraz w obszarze przeciwdziałania agresji i przemocy
Miejsko-Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Komisja powołana została zarządzeniem Burmistrza Miasta i Gminy Niepołomice nr 366/2007 z dnia 18 kwietnia 2007. W skład komisji wchodzi 5 osób. Zadania komisji określone zostały w art. 4 ustawy o wychowaniu w trzeźwości, a ich realizacja prowadzona jest w postaci gminnego programu profilaktyki
5
i rozwiązywania problemów alkoholowych. Poza realizacją działań wyszczególnionych w programie, komisja ma również obowiązek podejmowania czynności zmierzających do orzeczenia o zastosowaniu wobec osoby uzależnionej od alkoholu obowiązku poddania się leczeniu w zakładzie lecznictwa odwykowego. Gminna Komisja wykonuje także ekspertyzy dotyczące zgodności lokalizacji punktów sprzedaży napojów alkoholowych z uchwałami rady gminy oraz wydaje opinie, stanowiące warunek wydania zezwolenia przez burmistrza na prowadzenie sprzedaży napojów alkoholowych. W skład komisji wchodzi 5 osób, są to osoby przeszkolone w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.
Siedziba komisji mieści się na ul. Bocheńskiej 26 w Niepołomicach, I p., pok. 18 tel. 12 250 94 61.
Komisja pełni dyżury w:
– drugi i ostatni poniedziałek miesiąca: 14.00-17.00 – ul. Bocheńska 26, pok. 18 – czwartek 16.00-18.00 – ul. Grunwaldzka 11, pok. 106 (Klub Abstynenta).
Pełnomocnik Burmistrza ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii Pełnomocnik Burmistrza działa w imieniu burmistrza, zadaniem Pełnomocnika jest realizacja Gminnego Programu. W celu realizacji zadań Pełnomocnik współpracuje z instytucjami, organizacjami, stowarzyszeniami, osobami prywatnymi zaangażowanymi w rozwiązywanie problemów uzależnień.
Siedziba Pełnomocnika mieści się na ul. Bocheńskiej 26 w Niepołomicach, I p., pok. 18, tel. 12 250 94 61.
Pełnomocnik pracuje w godzinach pracy Urzędu, tj. w poniedziałki w godz. 8.00-17.00, od wtorku do czwartku w godz. 8.00-16.00, w piątki w godz. 8.00-15.00.
W gminie działają dwa punkty konsultacyjne:
Punkt konsultacyjny dla osób doświadczających przemocy
W punkcie prowadzone są konsultacje, poradnictwo, terapia indywidualna, terapia par, terapia rodzinna, terapia więzi matka-dziecko. Punkt mieści się na ul. Bocheńskiej 26 w Niepołomicach, I p., pok. 19, tel.
12 250 94 61.
W punkcie pełni dyżur psycholog w dniach: poniedziałek w godz. 17.00-20.00 oraz w środę w godz. 16.00- 20.00.
Punkt konsultacyjny dla osób uzależnionych i ich rodzin
W punkcie prowadzone są konsultacje, poradnictwo, terapia indywidualna dla osób uzależnionych.
Punkt mieści się na ul. Bocheńskiej 26 w Niepołomicach, I p., pok. 19, tel. 12 250 94 61.
W punkcie pełni dyżur terapeuta w czwartki w godz. 16.00-18.00.
W gminie działają dwie organizacje pomagające osobom z problemem alkoholowym:
Klub Abstynenta „Niepołomni”
Klub organizuje turnieje brydża i szachów, wycieczki, spotkania integracyjne, imprezy sportowe. Klub otwarty jest od poniedziałku do piątku w godz. 16.00-20.00. We wtorki i w czwartki w godz. 16.00-20.00 w klubie pełni dyżury terapeuta.
Wspólnota Anonimowych Alkoholików „Bronisław”
Mityngi AA odbywają się w domu Karola Boromeusza przy kościele w Niepołomicach w soboty w godz.
18:00 oraz w zakrystii przy kościele na Jazach w czwartki o godz. 18:00.
Ponadto pomoc osobom doświadczającym problemu agresji i przemocy świadczą:
Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej
ul. Bocheńska 26 w Niepołomicach, tel. 12-284-87-25 lub 728-261-737.
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Wieliczce
Centrum świadczy pomoc psychologiczną, prawną, prowadzi terapię rodzinną i indywidualną, grupy wsparcia dla osób doznających przemocy, programy korekcyjno-edukacyjne dla sprawców przemocy, coaching, interwencje kryzysowe. PCPR mieści się w Wieliczce na ul. Daniłowicza 12. Tel. 12-288-02-20, 730-199-952. Centrum działa w poniedziałki od 7:30 do 17:00 i od wtorku do piątku w godz. 7:30-15:30.
Diagnoza sytuacji w obszarze problemów związanych z uzależnieniami występujących w gminie Niepołomice
Na dzień 31.12.2018 r. w gminie Niepołomice mieszkało 28 178 osób. Według danych GUS, gmina Niepołomice znajduje się na 19. miejscu w Małopolsce pod względem liczby mieszkańców. To jedna z niewielu gmin w województwie małopolskim, którą cechuje dodatnie saldo przyrostu. Każdego roku w gminie przybywa ponad pół tysiąca mieszkańców. Niemal połowa mieszkańców (44%, 12 477 osób) mieszka w mieście Niepołomice.Ze względu m.in. na dynamiczny rozwój rynku mieszkaniowego, w ciągu 20 lat liczba mieszkańców Niepołomic zwiększyła się o 83% (w 1998 r .mieszkało tu 7 536 osób). Tak duże zmiany demograficzne mają wpływ na życie społeczne mieszkańców. Słabną relacje sąsiedzkie, pojawiają się problemy w dostępie do usług publicznych (zdrowie, transport, poczta, kultura). Z małego miasteczka, w którym każdy znał każdego, Niepołomice stają się miastem obcych sobie ludzi.
Poważnym problemem, na który zwraca uwagę wielu mieszkańców, w szczególności rodzice młodzieży w wieku szkolnym, jest łatwy dostęp do alkoholu, narkotyków oraz innych substancji psychoaktywnych.
Podczas przygotowania raportu przeprowadzone zostały wywiady z rodzicami osób w wieku 13-15 lat, które zetknęły się z problemem używania alkoholu i substancji psychoaktywnych przez osoby nieletnie.
Wszystkie te osoby, jako miejsce, w którym młodzież może zaopatrzyć się w używki oraz alkohol, podawały tzw. Narnię – teren zielony położony za Zamkiem Królewskim w Niepołomicach. Z informacji uzyskanych na komisariacie policji w Niepołomicach wynika, że problem jest znany, jednak trudny do rozwiązania.
Teren tzw. Narnii nie jest objęty monitoringiem wizyjnym, a ze względu na ukształtowanie terenu patrole policji, które pojawią na tym terenie są bardzo szybko identyfikowane i nie mają możliwości zatrzymania osób sprzedających alkohol osobom nieletnim na „gorącym uczynku”. Pismo w sprawie podjęcia bardziej radykalnych działań skierowane zostało w tej sprawie do Policji przez mieszkańców Niepołomic w czerwcu 2019 r.
Każdego roku Rada Miejska w Niepołomicach uchwala Gminny Program Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii. Niestety nie zawiera on diagnozy problemów związanych z uzależnieniami. Zaznaczyć należy, że uchwała nie określa wzoru programu, niemniej jednak w gminnych raportach Krakowa, Wieliczki oraz Kłaja zawarte zostały elementy diagnozy, co ułatwiało ocenę zasadności zaplanowanych w programie działań.
7
W celu lepszego rozpoznania problemu, na etapie opracowywania raportu przeanalizowane zostało sprawozdanie gminy Niepołomice PARPA-G1 za 2018 r. (załącznik 1). Jest to sprawozdanie z działalności w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych składane corocznie przez gminy do Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
Z danych statystycznych (zestawienie 1) wynika, że wartość alkoholu sprzedanego w 2018 r. na terenie gminy Niepołomice wynosiła niemal 33 mln zł. Średnia kwota wydana przez dorosłego mieszkańca gminy (22 438 osoby, stan na 31.12.2018 r.) na alkohol w 2018 r. to 1 466 zł. Kupowany jest głównie alkohol nisko – i wysokoprocentowy.
Zestawienie 1. Wartość alkoholu sprzedanego w 2018 r. na terenie gminy ze względu na zawartość alkoholu.
Zawartość alkoholu
Wartość alkoholu
sprzedanego w 2018 r. na terenie gminy
Udział
% Rocznie na osobę w 2018 r.
do 4,5% (oraz piwa) 14 730 357,90 zł 45% 656,49
od 4,5 do 18% (z wyjątkiem
piwa) 341 469,44 zł 10% 152,18
pow. 18% 14 753 196,79 zł 45% 657,51
Razem 32 898 249,13 zł 100% 1 466,18
Źródło danych: Sprawozdanie PARPA-G1, UMiG Niepołomice
Z porównania danych dotyczących spożycia alkoholu w litrach na jednego mieszkańca w gminie i w kraju (zestawienie 2) wynika, że wskaźnik spożycia napojów wysokoprocentowych w gminie Niepołomice jest znacznie wyższy od średniej krajowej (o 66%). Wskaźnik spożycia piwa jest wyższy o 11% od średniej krajowej.
Zestawienie 2. Porównanie wskaźników spożycia alkoholu na jednego mieszkańca w kraju i w gminie Niepołomice.
Kategoria napoju
alkoholowego gmina Niepołomice Polska
Piwo 109,4 98,5
Wino i miody pitne 6,1 6,1
Wyroby spirytusowe
(100% alkoholu) 5,5 3,3
Źródło danych: Sprawozdanie PARPA-G1 za 2018 r., UMiG Niepołomice oraz http://www.parpa.pl/index.php/33-analizy-badania- raporty
Alkohol na terenie gminy Niepołomice sprzedawany jest w 66 sklepach i 23 lokalach gastronomicznych.
Maksymalna liczba zezwoleń, jaką ustaliła Rada Gminy1, ponad trzykrotnie przekracza liczbę wydanych zezwoleń.
Zestawienie 3. Liczba punktów sprzedaży alkoholu w odniesieniu do przyjętych limitów w 2018 r. na terenie gminy.
Zawartość alkoholu
Sklepy Lokale gastronomiczne Razem
Liczba punktów sprzedaży
Maksymalna liczba zezwoleń
Liczba punktów sprzedaży
Maksymalna liczba zezwoleń
Liczba punktów sprzedaży
Maksymalna liczba zezwoleń
1 Uchwała Nr XLVI/643/18 Rady Miejskiej w Niepołomicach z dnia 2 sierpnia 2018 r. w sprawie ustalenia maksymalnej liczby zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych na terenie gminy Niepołomice.
do 4,5% (oraz piwa)
brak
danych 95 brak danych 35 brak danych brak danych od 4,5 do 18%
(z wyjątkiem piwa)
brak
danych 70 brak danych 30 brak danych brak danych
pow. 18% 58 70 12 30 70 100
Razem 66 235 23 95 89 330
Źródło danych: Sprawozdanie PARPA-G1, UMiG Niepołomice
Na podstawie sprawozdań Gminnej Komisji oraz Pełnomocnik za lata 2017-2018 (załącznik 2 i 3) opracowano zestawienie, pokazujące zakres wsparcia oraz liczbę osób korzystających z oferty poszczególnych jednostek i organizacji w gminie. Z porównania danych pomiędzy latami wynika, że w 2018 r. znacznie zmniejszyła się liczba godzin pracy terapeutki w Punkcie Konsultacyjnym dla osób Uzależnionych i Członków ich rodzin oraz liczba konsultacji w Klubie Abstynenta „Niepołomni”.
Zestawienie 4. Liczba osób korzystających ze wsparcia jednostek i organizacji działających na rzecz osób uzależnionych w gminie Niepołomice
Jednostka/
organizacja Wskaźnik
Wartość wskaźnika w
roku 2017 2018 Zespół ds.
rozpatrywania wniosków
Liczba rozmów interwencyjno-motywujących z osobami uzależnionymi
22 19
Liczba rozmów z członkami rodzin osób uzależnionych 20 17 Liczba członków rodzin, którzy są dotknięci przemocą w
rodzinie
12 12
Liczba osób skierowanych na badania w celu orzeczenia o uzależnieniu od alkoholu
bd 11
Liczba spraw skierowanych do sądu z wnioskiem o
orzeczenie obowiązku skierowania na przymusowe leczenie odwykowe
11 9
Liczba spraw zamkniętych, którym nie nadano biegu 8 7
Liczba osób, które podjęły terapię: 10 9
- w tym w warunkach ambulatoryjnych 3 5
- w tym w zakładzie stacjonarnym 7 3
- w tym w oddziale dziennym 0 1
Liczba postępowań w ramach procedury Niebieska Karta 1 3 Liczba wniosków o wgląd w sytuację rodzinną małoletniego bd 1
Liczba posiedzeń w całym składzie 3 1
Liczba aktywnych procedur Niebieska Karta 23 29 - w tym związanych z nadużywaniem alkoholu 19 22 Liczba kontroli w punktach sprzedaży alkoholu 10 7 - liczba stwierdzonych nieprawidłowości podczas kontroli 0 0 Punkt
konsultacyjny dla osób uzależnionych i
Liczba godzin pracy terapeutki w Punkcie Konsultacyjnym dla osób Uzależnionych i Członków ich rodzin
160 114
Liczba porad 171 118
Liczba osób, które skorzystały z porad 37 21
9 członków ich
rodzin
- w tym uzależnionych 14 9
- w tym mężczyzn 8 8
- w tym kobiet 5 1
- w tym uzależnionych osób <18 roku życia 1 0
- w tym współuzależnionych 23 12
- w tym kobiet 22 12
- w tym mężczyzn 1 0
- w tym kobiet doświadczających przemocy 6 5
Liczba anonimowych porad telefonicznych 38 28
Punkt
konsultacyjny dla ofiar przemocy
Liczba godzin pracy psychologa w Punkcie Konsultacyjnym dla Ofiar Przemocy
327 319
- w tym konsultacje psychologiczne 207 215
- w tym sesje terapeutyczne 60 57
Liczba osób, które skorzystały z pomocy udzielanej w Punkcie
34 41
- w tym kobiety 17 22
- w tym mężczyźni 9 6
- w tym osób <18 roku życia 8 13
- w tym doświadczających przemocy i świadków 30 39
- w tym stosujących przemoc 3 2
- w tym stosujących przemoc i doświadczających przemocy 1 0 Klub
Abstynenta
"Niepołomni"
Liczba godzin pracy instruktora terapii w KA "Niepołomni" 320 252 Liczba konsultacji indywidualnych dla osób uzależnionych 281 171 Liczba konsultacji indywidualnych dla rodzin osób
uzależnionych
20 3
- w tym spotkania z osobami doświadczającymi przemocy 7 bd Liczba osób, które skorzystały z pomocy instruktora terapii 36 33
- w tym uzależnionych 23 31
- w tym mężczyzn 18 28
- w tym kobiet 5 3
- w tym doświadczających przemocy 5 1
- w tym sprawców przemocy 1 1
- w tym współuzależnionych 13 2
- w tym kobiet 10 bd
- w tym doświadczających przemocy 2 bd
- w tym mężczyzn 3 bd
- w tym doświadczających przemocy 1 bd
Liczba spotkań z psychologiem w ramach warsztatów ogólnorozwojowych
bd 9
Źródło danych: Sprawozdania Miejsko Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Pełnomocnik Burmistrza ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, UMiG Niepołomice
Gminny Program Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania
Narkomanii na 2019 r.
Zgodnie z Ustawą o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi co roku w gminie uchwalany jest Gminny Program Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii.
Gminny Program na rok 2019 przyjęto uchwałą Nr IV/21/19 Rady Miejskiej w Niepołomicach z dnia 9 stycznia 2019 r. (załącznik 4).
Program wpisuje się w Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Niepołomice na lata 2015 – 2020 przygotowany został z uwzględnieniem specyfiki problemów uzależnień występujących w gminie Niepołomice. Jednym z celów strategicznych określonych w Strategii jest „Skuteczna pomoc i wsparcie dla rodzin w wypełnianiu ról rodzicielskich, wychowawczych i społecznych”. Strategia wskazuje zadania, które powinny zostać zrealizowane do 2020 roku. Jest to m.in. opracowanie programu przeciwdziałania uzależnieniom wśród młodzieży. Taki program nie został dotychczas opracowany.
Założenia przyjęte w Gminnym Programie na 2019 r. zostały szczegółowo przeanalizowane pod kątem uwzględnienia Rekomendacji do realizowania i finansowania gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych PARPA na 2019 r. Rekomendacje Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych nie mają wiążącego charakteru, ale stanowią wiarygodną – zarówno pod względem prawnym, jak i merytorycznym - wskazówkę, w jaki sposób powinien być realizowany fundusz korkowy.
Pełne wyniki analizy działań przewidzianych w Gminnym Programie pod kątem uwzględniania rekomendacji PARPA zawarte zostały w załączniku 5 do Raportu.
Porównanie Gminnych Programów uchwalonych w latach 2017 – 2019
Zadania ujęte w Gminnych Programach mają charakter długofalowy - stanowią kontynuację działań realizowanych na terenie gminy Niepołomice w latach ubiegłych. Analiza Programów na lata 2017 – 2019 pokazała, że od 2017 r. nie wprowadzono zbyt wielu zmian do dokumentów.
Zmiany w Programie wprowadzone w 2018 r.:
obniżono maksymalną kwotę wynagrodzenia członków Komisji z 1700 zł do 1200 zł miesięcznie.
Zmiany w Programie wprowadzone w 2019 r.:
podwyższono maksymalną kwotę wynagrodzenia członków komisji z 1200 zł do 1500 zł miesięcznie;
dodano w sposobach realizacji Zadania 1 „dofinansowanie programów ponadpodstawowych psychoterapii uzależnienia od alkoholu obejmujących zadania wykraczające poza zakres świadczeń gwarantowanych w ramach NFZ”;
dodano w sposobach realizacji Zadania 2 „zakup usług zdrowotnych dla mieszkańców Miasta i Gminy Niepołomice w Poradni Leczenia Uzależnienia, Współuzależnienia i DDA”.
W 2019 r. podwyższono maksymalną kwotę wynagrodzenia członków Komisji z kwoty 1200 zł do 1500 zł miesięcznie. Jak wynika z informacji uzyskanych od Pełnomocnik, zmiany w maksymalnej kwocie wynagrodzenia członków Komisji wynikają ze zmiany wysokości wynagrodzenia Pełnomocnik. Pozostali członkowie Komisji mają stałe wynagrodzenie miesięczne i od kilku lat nie było one zmieniane.
Zaplanowanie dofinansowania programów ponadpodstawowych psychoterapii oraz zakup usług zdrowotnych dla mieszkańców Miasta i Gminy Niepołomice wynika z pojawiającego się zapotrzebowania na te formy wsparcia.
11
Analiza sprawozdań z realizacji zadań ujętych w Gminnym Programie w 2018 r.
Analizie poddano sprawozdanie Miejsko-Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz sprawozdanie Pełnomocnika Burmistrza ds. Profilaktyki, Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii z działalności w 2018 r.
W 2018 r. wpływy z koncesji wyniosły 653 730,29 zł. Całkowity koszt realizacji programu to 494 994,08 zł.
Zgodnie z ustawą o wychowaniu w trzeźwości, kwota środków niewykorzystanych w 2018 r.
(158 736,21 zł) powinna zostać przeznaczona na realizację programu w roku kolejnym. Niepodjęcie takiej uchwały przez Radę Miejską stanowiłoby naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Wydatkowanie środków w podziale na zadania kształtuje się następująco:
Zestawienie 5. Wydatkowanie środków z funduszu korkowego w 2018 r. w podziale na zadania.
Lp. Zadania Wydatkowana kwota (zł)
1 Pomoc terapeutyczna dla osób uzależnionych i członków ich rodzin oraz ochrona przed przemocą
146 898,83 2 Prace remontowo – modernizacyjne w budynkach
komunalnych i socjalnych
287 853,62 3 Podejmowanie działań i decyzji służących edukacji i
profilaktyce społeczności lokalnej
26 687,53 4 Zagospodarowanie czasu wolnego dzieci i młodzieży w celu
modelowania życia w trzeźwości
8 067,22 5 Wspieranie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób
fizycznych służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych
25 486,88
Źródło danych: Sprawozdania Miejsko Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Pełnomocnik Burmistrza ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, UMiG Niepołomice
Najwyższy koszt w 2018 r., niemal 60% wpływów z koncesji, stanowiły prace remontowo – modernizacyjne w budynkach komunalnych i socjalnych. Jak wynika z rekomendacji PARPA, środki z funduszu korkowego powinny być wydatkowane przede wszystkim na działania terapeutyczne i profilaktyczne. Środki w ramach realizacji gminnych programów profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych nie mogą być przeznaczone na finansowanie pomocy materialnej dla osób uzależnionych oraz członków ich rodzin. Jest to zadanie placówek pomocy społecznej. W związku z wątpliwościami odnośnie zgodności wydatkowania środków z funduszu korkowego na prace remontowo – modernizacyjne, fundacja Lepsze Niepołomice wystąpiła z prośbą o zajęcie stanowiska przez Państwową Agencję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Z odpowiedzi PARPA wynika, że finansowanie ze środków pochodzących z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych prac remontowo –budowlanych lokali komunalnych i socjalnych wykracza poza zakres ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Pismo PARPA stanowi załącznik nr 6 do raportu.
Wydatki na prowadzenie prac remontowo – budowlanych z funduszu korkowego ponoszone były również w latach ubiegłych. W 2017 r. wydano na ten cel 375 851.86 zł, co stanowiło 63% budżetu planowanego na realizację gminnego programu. Również w uchwale budżetowej na 2019 r. zaplanowano remont oraz adaptację pomieszczeń dla ofiar przemocy.
Należy zwrócić uwagę, że wątpliwości nie budzi zasadność przeprowadzania prac remontowych w celu wparcia osób znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej ze środków gminy. Wydatki te powinny być jednak ponoszone z innych środków niż fundusz korkowy.
Dodatkowej analizy wymaga niski poziom wydatkowania środków z funduszu korkowego na zadania wynikające z art. 4 ustawy, w szczególności:
zwiększanie dostępności pomocy terapeutycznej i rehabilitacyjnej dla osób uzależnionych od alkoholu,
udzielanie rodzinom, w których występują problemy alkoholowe, pomocy psychospołecznej i prawnej, a w szczególności ochrony przed przemocą w rodzinie,
prowadzenie profilaktycznej działalności informacyjnej i edukacyjnej w zakresie rozwiązywania problemów alkoholowych i przeciwdziałania narkomanii, w szczególności dla dzieci i młodzieży, w tym prowadzenie pozalekcyjnych zajęć sportowych, a także działań na rzecz dożywiania dzieci uczestniczących w pozalekcyjnych programach opiekuńczo-wychowawczych i socjoterapeutycznych,
wspomaganie działalności instytucji, stowarzyszeń i osób fizycznych, służącej rozwiązywaniu problemów alkoholowych;
podejmowanie interwencji w związku z naruszeniem przepisów określonych wart.131i15ustawy oraz występowanie przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego,
wspieranie zatrudnienia socjalnego poprzez organizowanie i finansowanie centrów integracji społecznej.
Porównując wydatki z Funduszu Korkowego w gminach Niepołomice, Kłaj i Wieliczka uwagę zwraca niski udział kwot wydatkowanych w gminie Niepołomice na działania edukacyjne, profilaktyczne i terapeutyczne w porównaniu do sąsiednich gmin. Łączny udział tych wydatków w gminie Niepołomice to 35% środków funduszu korkowego, gdy w Kłaju wynosi 79%, a w Wieliczce 97%.
Zestawienie 6. Porównanie kwot na poszczególne zadania finansowane z funduszu korkowego w gminach Niepołomice, Kłaj i Wieliczka.
Lp
. Zadania
Niepołomice (budżet 2018)
Kłaj (budżet 2018) Wieliczka (budżet 2019)
Kwota (zł) % Kwota
(zł)
% Kwota (zł) %
1
Pomoc terapeutyczna dla osób uzależnionych i członków ich rodzin oraz ochrona przed przemocą
146 899 30% 84 000 59% 650 000 79%
2
Podejmowanie działań i decyzji służących edukacji i profilaktyce społeczności lokalnej
26 688 5% 58 000 41% 173 000 21%
Razem na pozycje 1 i 2. 173 586 35% 142 000 79% 823 000 97%
Łączny koszt realizacji
gminnego programu 494 994 180 000 850 000
Źródło danych: Uchwały budżetowe na 2019 r., sprawozdanie z realizacji gminnego programu w gminie Niepołomice, BIP, UMiG Niepołomice
Ze sprawozdań Gminnej Komisji z lat 2016-2018 wynika, że jedyną organizacją pozarządową, nie działającą stricte na rzecz osób z problemem alkoholowym, której przekazywane są środki z funduszu korkowego jest TKKF Wiarus. Organizacja ta prowadzi ogólnodostępne zajęcia o charakterze rekreacyjno – sportowym.Zadania tego typu ujęte są w Gminnych Programach.
W gminie Niepołomice działa ponad 100 organizacji pozarządowych. Informacje o możliwości sfinansowania zajęć o charakterze rekreacyjno – sportowym ze środków funduszu korkowego nie jest powszechnie dostępna. Dlatego istotnym wydaje się przeprowadzenie działań informacyjno- edukacyjnych dla organizacji pozarządowych w zakresie możliwości dofinansowania działań wpisujących się w Gminny Program, realizowanych przez te organizacje, ze środków Funduszu Korkowego. W wielu gminach (np. Proszowice, Michałowice) realizacja tego typu zadań zlecana jest na podstawie konkursu
13
ogłaszanego przez Urząd Gminy. Powierzenie zadań na podstawie przeprowadzonego konkursu wpłynęłoby pozytywnie na zwiększenie zakresu działań realizowanych w gminie na rzecz profilaktyki i edukacji w obszarze problemów z uzależnieniami. Tym bardziej, że kryteria konkursowe mogłyby dodatkowo tego typu elementy premiować. Pozwoliłoby to również na zwiększenie przejrzystości wydatkowania środków publicznych – obecnie środki przyznawane są uznaniowo.
Analiza działań informacyjnych
W celu ustalenia skali i tematyki działań informacyjnych prowadzonych w gminie Niepołomice, analizie poddano stronę internetową gminy oraz wydawnictwa publikowane przez gminę.
Na stronie internetowej gminy Niepołomice w sekcji Informator -> Zdrowie i bezpieczeństwo znajduje się podstrona Profilaktyka Uzależnień, na której wymienione są informacje o instytucjach i punktach konsultacyjnych działających w obszarze profilaktyki uzależnień i przemocy.
Podobne dane znajdują się w informatorze „Nasze Niepołomice”, wydawanym corocznie przez gminę.
Ponadto na stronie internetowej gminy w latach 2017-18 ukazały się 2 artykuły:
Marzeny Stawarz, pt. „Narkotyki – nie wchodź bo nie warto” oraz anonimowa informacja o kampanii
„Narkotyki i dopalacze zabijają”.
Z analizy artykułów publikowanych w latach 2017-18 w Gazecie Niepołomickiej wynika, że w okresie tym publikowane były trzy artykuły:
Anny Szreniawy, pt. „Koordynator ds. przeciwdziałania przemocy w rodzinie” (2017/11) Pauliny Owsińskiej - Tejchmy, pt. „Miejsko – Gminna Komisja ds. Rozwiązywania Problemów Alkoholowych” (2017/7)
Justyny Janusz, pt. „Przemoc domowa” (2018/4).
VI. Podsumowanie
Mocne strony gminnych działań
Za mocną stronę prowadzonych w gminie działań należy uznać wysokie kompetencje merytoryczne osób zatrudnionych na stanowiskach pełnomocnika burmistrza oraz w punktach konsultacyjnych. Są to osoby posiadające odpowiednią wiedzę oraz wieloletnie doświadczenie w pracy z osobami doświadczającymi problemów związanych z uzależnieniami.
Słabe strony prowadzonych w gminie działań
Za słabe strony działań urzędu w zakresie realizacji Gminnego Programu należy uznać przeznaczanie większości środków funduszu korkowego na prace remontowo – modernizacyjne w budynkach komunalnych i socjalnych. Zgodnie ze stanowiskiem Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych finansowanie ze środków pochodzących z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych prac remontowo – budowlanych lokali komunalnych i socjalnych wykracza poza zakres ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. W konsekwencji takiego podejścia, znacznie uszczupla się pulę środków przeznaczonych na profilaktykę i terapię.
Przeprowadzone wywiady oraz analiza dokumentów pokazały, że istnieje bardzo duży potencjał do prowadzenia działań informacyjnych i edukacyjnych, szczególnie w kontekście zdiagnozowanych w gminie problemów: stosunkowo łatwego dostępu do alkoholu i substancji psychoaktywnych dla dzieci i młodzieży oraz znacznie wyższego niż średnia krajowa poziomu spożycia alkoholi wysokoprocentowych.
Poprawy wymaga również obszar współpracy urzędu z organizacjami pozarządowymi w zakresie realizacji programu. W gminie działa wiele organizacji, które mogłyby włączyć się w realizację programów profilaktyczno-interwencyjnych dla młodzieży oraz modelowanie i angażowanie młodych ludzi w konstruktywne aktywności.
Wsparcia wymaga obszar informacyjno - promocyjny. Jak wynika z analizy strony internetowej gminy oraz artykułów w Gazecie Niepołomickiej, potencjał bezpłatnych mediów lokalnych nie jest wystarczająco wykorzystywany. Zbyt mało jest artykułów informujących i edukujących mieszkańców gminy o problemach związanych z uzależnianiami oraz możliwościami wsparcia, jakie oferują lokalne instytucje w tym zakresie.
VII. Rekomendacje
1. Projekt Gminnego Program Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii powinien zawierać diagnozę, pokazującą główne problemy w obszarze używania alkoholu i narkotyków przez mieszkańców gminy Niepołomice. Ułatwi to władzom gminy ocenę zasadności zaplanowanych w Programie działań.
2. Zgodnie ze Strategią Rozwiązywania Problemów Społecznych dla Gminy Niepołomice na lata 2015 – 2020 powinien zostać opracowany program przeciwdziałania uzależnieniom wśród młodzieży.
Dotychczas dokument taki nie powstał, rekomenduje się opracowanie programu.
3. W latach 2017-2018 ze środków funduszu korkowego w gminie Niepołomice finansowane były prace remontowo – modernizacyjne w budynkach komunalnych i socjalnych. Na zadanie to wydatkowano większość środków z funduszu (w 2018 r. – 60%). Zgodnie ze stanowiskiem Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych finansowanie ze środków pochodzących z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych prac remontowo –budowlanych lokali komunalnych i socjalnych wykracza poza zakres ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
Rekomenduje się finansowanie prac remontowo – modernizacyjnych w budynkach komunalnych i socjalnych z innych środków, niż pochodzące z zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych oraz wydatkowanie środków funduszu korkowego na zadania określone w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.
4. Porównując wydatki z Funduszu Korkowego w gminach Niepołomice, Kłaj i Wieliczka uwagę zwraca niski udział kwot wydatkowanych w gminie Niepołomice na działania edukacyjne, profilaktyczne i terapeutyczne w porównaniu do sąsiednich gmin. Łączny udział tych wydatków w gminie Niepołomice to 35% środków funduszu korkowego, gdy w Kłaju wynosi 79%, a w Wieliczce 97%.
Rekomenduje się zwiększenie liczby działań edukacyjnych w obszarze problemowym na terenie gminy oraz intensyfikację działań w zakresie profilaktyki i terapii osób uzależnionych i członków ich rodzin.
5. Na terenie gminy Niepołomice nie ma placówki leczenia uzależnienia od alkoholu. Mieszkańcy gminy korzystają z placówek w pobliskich miejscowościach - Bochni, Krakowie i Wieliczce. Jednak nie wszystkie usługi świadczone przez te placówki są dla nich dostępne nieodpłatnie. Gminy, w których działają placówki dofinansowują swoim mieszkańcom np. turnusy rehabilitacyjne, takiego dofinansowania nie dostają mieszkańcy gminy Niepołomice. Rekomenduje się ustalenie, jakie formy wsparcia nie są dofinansowane dla mieszkańców gminy Niepołomice w ww. placówkach, a są dofinansowane dla mieszkańców gminy, na terenie której znajduje się placówka oraz przedstawienie Radzie Miejskiej propozycji możliwości dofinansowania dodatkowych form wsparcia (np. turnusy rehabilitacyjne) dla mieszkańców gminy Niepołomice w placówkach terapeutycznych, z których korzystają mieszkańcy gminy.
15
6. Ze względu na stale rosnącą liczbę mieszkańców oraz pogarszającą się sytuację w dostępności do środków komunikacji zbiorowej rekomenduje się rozważenie możliwości utworzenia placówki terapeutycznej w gminie.
7. Ze względu na wzrastającą liczbę dzieci i młodzieży w gminie oraz ryzyko zmniejszenia dostępności Powiatowej Poradni Pedagogiczno-Psychologicznej w Wieliczce, rekomenduje się rozważenie utworzenia świetlicy socjoterapeutycznej dla młodzieży.
8. Szczególną grupą ryzyka są osoby starsze. Picie alkoholu przez osoby starsze pociąga za sobą zdecydowanie większe ryzyko szkód zdrowotnych w porównaniu z ryzykiem, jakie niesie za sobą spożywanie alkoholu przez osoby młodsze. Dotychczas nie były prowadzone w gminie działania na rzecz osób starszych w obszarze problemów alkoholowych i problemów z narkotykami. Rekomenduje się przeprowadzenie wykładów na UTW na temat: skutków i ryzyk spożywania alkoholu przez osoby starsze; narkotyków i dopalaczy dla osób starszych w zakresie monitorowania przez te osoby zachowania wnuków; problemu przemocy w rodzinie.
9. Gmina Niepołomice nie dofinansowuje programów rehabilitacji dla osób uzależnionych po zakończonych programach psychoterapii uzależnienia. Rekomenduje się przeprowadzenie rozeznania w zakresie potrzeb osób uzależnionych po zakończonych programach psychoterapii innych niż oferowane przez Punkty Konsultacyjne (np. dofinansowanie czasowego pobytu w mieszkaniach chronionych) oraz przedstawienie wyników rozeznania Komisji Zdrowia, Sportu i Opieki Społecznej Rady Miejskiej.
10. Z przeprowadzonych wywiadów oraz analizy informacji zawartych w mediach lokalnych wynika, że potrzebne jest zwiększenie działań informacyjnych na temat lokalnej oferty pomocy. Informacje dostępne na stronie internetowej gminy oraz w informatorze „Nasze Niepołomice” nie są wystarczające. Kilka lat temu dystrybuowana była ulotka „Koło ratunkowe”, zawierająca informacje o punktach i placówkach działających w obszarze problemowym. Rekomenduje się aktualizację i cykliczną dystrybucję na terenie gminy ulotki informującej o punktach i placówkach działających na terenie gminy, udzielających pomocy osobom doświadczających problemów związanych z alkoholem, narkotykami oraz przemocą w rodzinie.
11. Analiza strony internetowej gminy oraz artykułów w Gazecie Niepołomickiej w latach 2016-2018 wykazała, że media te nie są w wystarczający sposób wykorzystywane do prowadzenia działań informacyjno – edukacyjnych w obszarze problemowym. Rekomenduje się rozważenie możliwości prowadzenia stałej rubryki w Gazecie Niepołomickiej w celu upowszechniania wiedzy z zakresu rozwiązywania problemów alkoholowych, problemów z narkotykami oraz przemocą w rodzinie. W szczególności rekomenduje się opracowanie i publikację artykułów na temat: współuzależnień, syndromu DDA, przeciwdziałania przemocy w rodzinie, problematyki alkoholowej wśród młodzieży, działań mających na celu opóźnienie wieku inicjacji alkoholowej, cyberuzależnień, szkodliwości e-papierosów.
12. Zalecanym przez PARPA sposobem prowadzeniem działań informacyjnych są spotkania z rodzicami. Rekomenduje się przygotowanie oferty dla szkół na terenie gminy w zakresie prowadzenia spotkań z rodzicami podczas wywiadówek, w celu przekazywania informacji o problemach uzależnienia i współuzależnienia od alkoholu, przemocy, działalności Punktów Konsultacyjnych.
13. Informacje o możliwości sfinansowania zajęć o charakterze rekreacyjno – sportowym ze środków funduszu korkowego nie jest powszechnie dostępna. Dlatego istotnym wydaje się przeprowadzenie działań informacyjno-edukacyjnych dla organizacji pozarządowych w zakresie możliwości dofinansowania działań wpisujących się w Gminny Program, realizowanych przez te organizacje, ze środków Funduszu Korkowego. W wielu gminach (np. Proszowice, Michałowice) realizacja tego typu zadań zlecana jest na podstawie konkursu ogłaszanego przez Urząd Gminy. Powierzenie zadań
na podstawie przeprowadzonego konkursu wpłynęłoby pozytywnie na zwiększenie zakresu działań realizowanych w gminie na rzecz profilaktyki i edukacji w obszarze problemów z uzależnieniami.
Tym bardziej, że kryteria konkursowe mogłyby dodatkowo tego typu elementy premiować.
Pozwoliłoby to również na zwiększenie przejrzystości wydatkowania środków publicznych – obecnie środki przyznawane są uznaniowo.
VIII. Załączniki
1. Sprawozdanie gminy Niepołomice PARPA-G1 za 2018 r
2. Sprawozdania Miejsko Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Pełnomocnik Burmistrza ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych z działalności w 2017 r.
3. Sprawozdania Miejsko Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych oraz Pełnomocnik Burmistrza ds. Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych z działalności w 2018 r.
4. Gminny Program Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na 2019 r.
5. Analiza działań zaplanowanych w Gminny Program Rozwiązywania Problemów Alkoholowych i Przeciwdziałania Narkomanii na 2019 r. pod kątem rekomendacji PARPA.
6. Pismo PARPA w sprawie możliwości remontów obiektów socjalnych i komunalnych ze środków przeznaczonych na realizację gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.
Formularz: PARPA-G1 Sprawozdanie z działalności samorządów gminnych w
zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych
Typ: PARPA-G1
Rok: 2018
Dział dane jednostki sprawozdawczej.
Ministerstwo Zdrowia
Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych
Aleje Jerozolimskie 155, 02–326 Warszawa, tel. (0–22) 22 250 63 25 fax (0–22) 250–63–60 e–mail: PARPAG1@parpa.pl; http://www.parpa.pl
Urząd Miasta/Gminy Nazwa Urzędu Miasta/Gminy * Urząd Miasta i Gminy Niepołomice
Ulica * Plac Zwycięstwa
Nr. budynku * 13 Kod pocztowy *
32-005 Miejscowość *
Niepołomice
PARPA-G1
Sprawozdanie z działalności samorządów gminnych w zakresie profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych
w 2018 r. Proszę przekazać w terminie – do dnia 15 kwietnia 2019 r.
Wyszczególnienie Nazwa
1. Gmina 1219043 – Niepołomice, wielicki, MAŁOPOLSKIE
1a. Liczba mieszkańców (stan na 31.12.2018 r.) 28 178
1b. Liczba mieszkańców powyżej 18 r. ż. (stan na 31.12.2018 r.) 22 438
2. Rodzaj gminy 2c. miejsko-wiejska
DANE TERYTORIALNE
3. Powiat 1219000 – wielicki, MAŁOPOLSKIE
3a. Województwo 1200000 - MAŁOPOLSKIE
3b. Pełny kod terytorialny – siedmioznakowy1) (Identyfikator Jednostki Podziału Terytorialnego Kraju); (nie
wpisywać kodu pocztowego ) 1219043
1) Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z 15 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju. (Dz. U. Nr 157, poz. 1031, z późn. zm.).
Dział I. Uchwały i zarządzenia dotyczące profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.
4. Proszę podać czy w roku 2018 w Pani/Pana gminie obowiązywał gminny program profilaktyki i rozwiązywania problemów
alkoholowych: TAK
4.1. Czy w Pani/Pana gminie, gminny program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych był uchwalony wspólnie
z gminnym programem przeciwdziałania narkomanii? TAK
5. Proszę podać czy w roku 2018 w Pani/Pana gminie podejmowane były następujące uchwały i zarządzenia dotyczące działań z zakresu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych:
5.1. Czy w roku 2018 w Pani/Pana gminie przyjęto uchwałę lub dokonano jej nowelizacji w sprawie zasad usytuowania na terenie gminy (miasta) punktów sprzedaży napojów alkoholowych i podawania tych napojów? TAK 5.1.2. Jeżeli NIE, to czy obowiązywała przyjęta wcześniej przez radę gminy uchwała w ww. sprawie? brak wyboru
5.2 Czy w roku 2018 w Pani/Pana gminie przyjęto uchwałę w sprawie maksymalnej liczby zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia zarówno w miejscu, jak i poza miejscem sprzedaży w podziale na poszczególne
rodzaje alkoholu? TAK
5.3. Czy w roku 2018 w Pani/Pana gminie przyjęto uchwałę lub dokonano jej nowelizacji w sprawie stałego lub czasowego zakazu sprzedaży, podawania, wnoszenia oraz spożywania napojów alkoholowych na określonym obszarze gminy? NIE 5.3.1. Jeżeli NIE, to czy obowiązywała przyjęta wcześniej przez radę gminy uchwała w ww. sprawie? NIE
5.4. Czy w roku 2018 w Pani/Pana gminie przyjęto uchwałę ograniczającą w godzinach nocnych sprzedaż napojów
alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży? NIE
6. Proszę podać, czy któraś z uchwał była podejmowana z uwzględnieniem:
6.1. Konsultacji ze stowarzyszeniami/klubami abstynenckimi itp. TAK
6.2. Konsultacji z innymi organizacjami pozarządowymi NIE
6.3. Konsultacji z innymi podmiotami, jakimi? (jeśli "TAK" wpisz nazwę podmiotu poniżej) NIE
6.4. W oparciu o diagnozę lokalnych problemów alkoholowych NIE
7. Czy w 2018 roku na terenie Pani/Pana gminy obowiązywał uchwalony przez radę gminy zakaz sprzedaży, podawania, wnoszenia oraz spożywania napojów alkoholowych:
7.1. Na stacjach benzynowych NIE
7.2. Na basenach i kąpieliskach NIE
Dział II. Rynek napojów alkoholowych.
8. Proszę podać maksymalną liczbę zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych określoną przez uchwałę rady gminy (stan na 31 grudnia 2018 r.):
1) poza miejscem sprzedaży 2) w miejscu sprzedaży
9. ogółem (suma kolumn
4+8)
według zawartości alkoholu według zawartości alkoholu
1. do 4,5% (oraz piwa)
2. od 4,5 do 18%
(z wyjątkiem
piwa) 3. pow. 18% 4. razem 5. do 4,5% (oraz piwa)
6. od 4,5 do 18%
(z wyjątkiem
piwa) 7. pow. 18% 8. razem
95 70 70 235 35 30 30 95 330
9. Proszę podać liczbę punktów sprzedaży napojów alkoholowych w gminie (stan na 31.12.2018 r.)
9.1. Liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży (sklepy): 66
9.2. Liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia w miejscu sprzedaży (lokale
gastronomiczne): 23
10. Proszę podać liczbę punktów sprzedaży napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 18% w gminie (stan na 31.12.2018 r.)
10.1. Liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 18% przeznaczonych do spożycia
poza miejscem sprzedaży (sklepy): 58
10.2. Liczba punktów sprzedaży napojów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 18% przeznaczonych do spożycia w
miejscu sprzedaży (lokale gastronomiczne): 12
11.1. Proszę podać ile w Pana/Pani gminie istnieje punktów sprzedaży alkoholu sprzedających alkohol przeznaczony do spożycia w miejscu sprzedaży (restauracje), które zostały zwolnione z opłat za korzystanie z zezwoleń na sprzedaż
alkoholu z tytułu posiadania statusu zakładu pracy chronionej (stan na na 31.12.2018 r.): 0
11.2. Proszę podać kwotę zwolnień w 2018 r.: (w PLN)
0.00
11.3. Proszę podać ile w Pana/Pani gminie istnieje punktów sprzedaży alkoholu sprzedających alkohol przeznaczony do spożycia poza miejscem sprzedaży (handel detaliczny), które zostały zwolnione z opłat za korzystanie z zezwoleń na
sprzedaż alkoholu z tytułu posiadania statusu zakładu pracy chronionej (stan na 31.12.2018 r.): 0
11.4. Proszę podać kwotę zwolnień w 2018 r.: (w PLN)
0.00 12. Proszę podać liczbę jednorazowych zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych wydanych w 2018 roku:
12.1. Ogółem: 21
12.2. Przedsiębiorcom posiadającym zezwolenia: 13
12.3. Jednostkom Ochotniczych Straży Pożarnych: 8
13. Proszę podać liczbę zezwoleń wydanych przedsiębiorcom, których działalność polega na organizacji przyjęć, wydanych
w 2018 roku: 6
14. Proszę podać liczbę zezwoleń uprawniających do sprzedaży napojów alkoholowych, ważnych w 2018 r. (stan na 31.12.2018 r.)
14.1. Liczba zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży (sklepy): 124
14.2. Liczba zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia
w miejscu sprzedaży (lokale gastronomiczne): 46
15. Proszę podać liczbę zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych wydanych w 2018 roku:
1) poza miejscem sprzedaży 2) w miejscu sprzedaży
15.9. ogółem (suma kolumn 15.1.4.+15.2.8) według zawartości alkoholu
15.1.4. razem
według zawartości alkoholu
15.2.8. razem 15.1.1. do 4,5%
(oraz piwa)
15.1.2. od 4,5 do 18% (z
wyjątkiem piwa)15.1.3. pow. 18% 15.2.5. do 4,5%
(oraz piwa)
15.2.6. od 4,5 do 18% (z
wyjątkiem piwa)15.2.7. pow. 18%
24 17 20 61 12 8 5 25 86
16. Proszę podać wartość alkoholu sprzedanego w 2018 r. na terenie gminy (na podstawie oświadczeń złożonych przez przedsiębiorców prowadzących sprzedaż napojów alkoholowych)
16.1. do 4,5% (oraz piwa) 16.2. od 4,5 do 18% (z wyjątkiem
piwa) 16.3. pow. 18% 16.4. razem
(w PLN)
14 730 357.90 (w PLN)
3 414 694.44 (w PLN)
14 753 196.79 (w PLN)
32 898 249.13
17. Proszę podać liczbę interwencji (zawiadomień o popełnieniu przestępstwa zgłoszonych policji lub prokuraturze) podjętych w 2018 r. przez wójta/ burmistrza/ prezydenta miasta w związku z naruszeniem przepisów określonych w art.
452 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U.2016.487 ze zm.) (reklama i promocja alkoholu):
0
17.1. Proszę podać liczbę interwencji (zawiadomień o popełnieniu przestępstwa zgłoszonych policji lub prokuraturze) podjętych w 2018 r. przez wójta/ burmistrza/ prezydenta miasta w związku z naruszeniem przepisów określonych w art. 43
ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi: 0
17.2. Proszę podać liczbę spraw związanych z naruszeniem przepisów określonych w ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, w których gmina występowała przed sądem w charakterze oskarżyciela publicznego:
17.2.1. Dotyczących nielegalnej reklamy lub promocji napojów alkoholowych (art. 452 ustawy z dnia 26 października 1982
r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi): 0
17.2.2. Dotyczących sprzedaży alkoholu osobom niepełnoletnim, bez zezwolenia, wbrew jego warunkom lub gdy jest to
zakazane (art. 43 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi): 0
17.3. Proszę podać liczbę orzeczonych spraw, w których podmiotem zgłaszającym zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa z art. 452 lub 43 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu
alkoholizmowi była gmina, zakończonych wydaniem wyroku skazującego: 0
17.4. Proszę podać liczbę spraw będących w toku, w których podmiotem zgłaszającym zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa z art. 452 lub 43 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
0
18. Proszę podać liczbę decyzji podjętych w 2018 roku przez Pani/Pana gminę w sprawie cofnięcia zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych – ogółem oraz według podanych poniżej kategorii przyczyn:
(proszę wpisać w kratki odpowiednie liczby)
Ogółem: 0
w tym:
1. sprzedaż alkoholu osobom do lat 18 0
2. zakłócanie porządku publicznego 0
3. wprowadzenie do sprzedaży alkoholu z nielegalnych źródeł 0
4. nieprzestrzeganie warunków sprzedaży napojów alkoholowych określonych w ustawie z dnia 26 października 1982 r. o
wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi art.18 ust 7 pkt. 1-8 0
5. przedstawienie fałszywych danych w oświadczeniu o wartości sprzedaży napojów alkoholowych 0 6. inne powody cofnięcia (proszę nie uwzględniać przypadków wygaśnięć zezwoleń ujętych w pyt. 19.1) 0 19.1. Proszę podać liczbę decyzji wydanych w 2018 roku w Pani/Pana gminie o wygaśnięciu zezwolenia na sprzedaż napojów alkoholowych:
Ogółem 39
w tym:
1. likwidacja punktu sprzedaży 18
2. upływ terminu ważności zezwolenia 21
3. zmiana rodzaju działalności punktu sprzedaży 0
4. zmiana składu osobowego wspólników spółki cywilnej 0
5. niezłożenie oświadczenia, o którym mowa w art. 111 ust. 4, lub niedokonanie opłaty w wysokości określonej w art. 111
ust. 2 i 5 w terminach, o których mowa w art. 111 ust. 7 0
19.2. Proszę podać łączną liczbę decyzji wydanych w Pani/Pana gminie w 2018 roku dotyczących cofnięcia i wygaśnięcia
zezwoleń na sprzedaż napojów alkoholowych, uchylonych przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze: 0
20.1 Proszę podać liczbę punktów sprzedaży napojów alkoholowych skontrolowanych przez gminną komisję
rozwiązywania problemów alkoholowych 7
20.2. Proszę podać liczbę kontroli punktów sprzedaży napojów alkoholowych przeprowadzonych przez uprawnione podmioty (zgodnie z art. 18 ust.8 ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi) na terenie gminy w 2018 r. (przez kontrolę rozumie się wizytę, zgodnie z wydanym upoważnieniem, w danym punkcie sprzedaży alkoholu objętym kontrolą np. kontrolą objęto dwa punkty i każdy z nich odwiedzono 3 razy, oznacza to, że łączna liczba kontroli wynosi 6):
1. Łączna liczba kontroli: 11
2. Liczba kontroli przeprowadzonych przez członków gminnych komisji rozwiązywania problemów alkoholowych 7
3. Liczba kontroli przeprowadzonych przez inne uprawnione podmioty: 4
Dział III. Koordynator gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.
21. Czy w Pani/Pana gminie jest osoba bezpośrednio odpowiedzialna za koordynację gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania
problemów alkoholowych? TAK
22. Jeśli "TAK" proszę zaznaczyć jedną odpowiedź
1. Pełnomocnik wójta/burmistrza/prezydenta miasta ds. rozwiązywania problemów alkoholowych Jeśli wybraliście Państwo "inne" proszę proszę wpisać jaką funkcję pełni ta osoba
23. Proszę podać wykształcenie osoby bezpośrednio odpowiedzialnej za koordynację gminnego programu.
7. wyższe magisterskie
Jeśli wybraliście Państwo "stopień naukowy" proszę wpisać jaki?
24. Proszę podać jaki jest zawód osoby bezpośrednio odpowiedzialnej za koordynację gminnego programu 2. pedagog szkolny, 7. pielęgniarka
Jeśli wybraliście Państwo "inne" proszę napisać nazwę zawodu Pełnomocnik ma więcej niż jeden zawód wyuczony
25. Proszę podać realizatora gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych wskazanego w programie, zgodnie z art. 41) ust. 2 ustawy z dnia 26 października o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi
3. Pełnomocnik
Jeśli wybraliście Państwo "Inna jednostka" proszę wpisać jaka?
