Inne metody detekcji

W detekcji w elektroforezie w mikroczipach wykorzystano także spektroskopię Ramana [98] oraz holograficzną detekcję refraktometryczną [99]. Detekcję z wyko­ rzystaniem spektroskopii Ramana zastosowano przy izotachoforetycznym rozdzie­ laniu pestycydów. Widma Ramana były generowane wiązką lasera i zbierane przy rozdzielczości 8 cm '1; dane były gromadzone przy szybkości 2—5 widm/s. Hologra­ ficzna detekcja refraktometryczna została wykorzystana do oznaczania sacharydów w stężeniu 33 mM. Metoda jest mało czuła ale posiada walor uniwerslaności.

PODSUMOWANIE

Postęp jaki dokonał się w kapilarnej elektroforezie w zminiaturyzowanych for­ matach, tj. w układach wielokapilamych i mikroczipach, w okresie ostatnich kilku­ nastu lat rokuje nadzieje na dalszy burzliwy rozwój tych technik analitycznych w niedalekiej przyszłości. Oczekuje się, że te miniaturowe systemy o wielkiej prze­ pustowości będą mogły rozwiązywać skomplikowane problemy analityczne w spo­ sób kompleksowy przy niskiej cenie jednostkowej analizy i minimalnym udziale operatora. Pełne spełnienie tych oczekiwań postawi je jednak przed szeregiem wyz­ wań. Związane to będzie z koniecznością usprawnienia połączeń między mikro- światem czipu, który oprócz separacji będzie często miejscem przygotowania prób­ ki, np. derywatyzacji czy zatężania, a oprzyrządowaniem zewnętrznym już nie tak bardzo zminiaturyzowanym, jak detektor. Opracowane muszą być mikroczipy ze szkła wytrzymujące wielokrotne użycie, oraz tanie mikroczipy z tworzywa sztucz­ nego jednokrotnego użycia. Jeżeli te i inne wyzwania, jak podniesienie czułości stę­ żeniowej, będąpokonane to kapilarna elektroforeza w mikroczipach stanie się główną i pierwszą szeroko rozpowszechnioną analityczną techniką stosującą nowe mikro- fluidalne i mikrofabrykowane technologie. W niedalekiej przyszłości mikroczipo- we technologie m ogą zrewolucjonizować wiele zastosowań elektroforezy włączając w to poszukiwania leków, polimorficzną analizę pojedynczych nukleotydów, sekwen- cjonowanie do celów farmakogenetyki, genomikę, proteomikę i diagnostykę lekar­ ską.

PIŚMIENNICTWO CYTOWANE

[1] D.N. Heigher, High Performance Capillary Electrophoresis, Hewlett Packard GmbH, Waldbronn, 1992.

[2] S.F.Y. Li, Capillary electrophoresis,Elsevier, Amsterdam, 1993.

[3] R. Weinberger, Practical Capillary Electrophoresis,Academic Press, Inc, San Diego, 1993. [4] Z. Witkiewicz, Podstawy chromatografii,Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2000. [5] G.H.W. Sanders, A. Manz, Trends Anal. Chem., 2000,19, 6.

950 a.mrass, e. bald

[6] D. Froim, C.E. Hopkins, A. Belenkey, A.S. Cohen, Nucl. Acids Res. 25, 1997,25,4219.

[7] K. Klepamik, J. Berka, F. Foret, J. Doskar, J. Kailerova, S. Rosypal, R Bocek, Electrophoresis, 1998, 19, 695.

[8] M.A. Marino, J.M. Devaney, J.K. Smith, J.E. Girard, Electrophoresis, 1998,19, 108. [9] X.C. Huang, M.A. Quesada, R.A. Mathies, Anal. Chem., 1992, 64, 967.

[10] J. Bashkin, N. Solomon, N. Emdt, Microb. Comp. Genomics, 1997,2, 178A. [11] H. Kambra, S. Takahashi, Nature, 1993,361, 565.

[12] N.J. Dovichi, Electrophoresis, 1997, 18,2393. [13] K. Ueno, E.S. Yeung, Anal. Chem., 1994, 66, 1424.

[14] M.C. Ruiz-Martinez, J. Berka, A. Belenkii, F. Foret, A.W. Miller, B.L. Karger, Anal. Chem., 1993, 65,2851.

[15] R.S. Madabhushi, Electrophoresis, 1998,19, 224.

[16] J. Bashkin, M. Marsh, D. Barker, R. Johnston, Appl. and Theor. Electrophor., 1996, 6, 23. [17] Q. Gao, E.S. Yeung, Anal. Chem., 70, 1998, 1382.

[18] D.J. Harrison, A. Manz, Z. Fan, H. Ludi, H.M. Widmer, Anal. Chem., 1992, 64, 1926.

[19] S.C. Jacobson, R. Hergenroeder, L.B. Koutny, R.J. Warmack, J.M. Ramsey, Anal. Chem., 1994,66, 1107.

[20] D.J. Harrison, K. Fluri, K. Seiler, Z. Fan, C.S. Effenhauser, A. Manz, Science, 1993, 261, 895. [21] C.S. Effenhauser, A. Manz, H.M. Widmer, Anal. Chem., 1993, 65, 2637.

[22] S.C. Jacobson, R. Hergenroeder, A.W. Moore, J.M. Ramsey, Anal. Chem., 1994, 66,4127. [23] C.S. Effenhauser, A. Paulus, A. Manz, H.M. Widmer, Anal. Chem., 1994, 66, 2949. [24] A.T. Woolley, R.A. Mathies, Proc. Natl. Acad. Sci., USA, 1994, 91, 11348.

[25] S.C. Jacobson, R. Hergenroeder, L.B. Koutny, J.M. Ramsey, Anal. Chem., 1994,66, 1114. [26] A T. Woolley, G.F. Sensabaugh, R.A. Mathies, Anal. Chem., 1997,69, 2181.

[27] L.C. Waters, S.C. Jacobson, N. Kroutchinina, J. Khandurina, R.S. Foote, J.M. Ramsey, Anal. Chem. 1998,70,5172.

[28] M. Ueda, Y. Kiba, H. Abe, H. Kuyama, A. Arai, H. Nakanishi, Y. Baba, Anal. Sci., 2000, 16, 657. [29] M. Ueda, Y. Kiba, H. Abe, A. Arai, H. Nakanishi, Y. Baba, Electrophoresis, 2000, 21, 176. [30] W.C. Dunn, S.C. Jacobson, L.C. Waters, N. Kroutchinina, J. Khandurina, R.S Foote, M.J. Justice

i inni, Anal. Biochem., 2000, 277, 157.

[31] D. Schmalzing, A. Adourian, L. Koutny, L. Ziaugra, P. Matsudaira, D. Ehrlich, Anal. Chem., 1998, 70, 2303.

[32] S. Liu, Y. Shi, W.W. Ja, R.A. Mathies, Anal. Chem., 1999,71, 566.

[33] C. Backhouse, M. Caamano, F. Oaks, E. Nordman, A. Carrillo, B. Johnson, S. Bay, Electrophoresis, 2000, 21, 150.

[34] B.P. Paegel, C.A. Emrich, G.J. Wedemayer, J.R. Scherer, R.A. Mathies, Proc. Natl. Acad. Sci., USA, 2002, 99, 574.

[35] O. Hofmann, D.P. Che, K.A. Cruickshank, U.R. Muller, Anal. Chem., 1999, 71, 678. [36] Q. Mao, J. Pawliszyn, Analyst, 1999,124, 637.

[37] D. Schmalzing, S. Buonocore, C. Piggee, Electrophoresis, 2000, 21, 3919.

[38] K. Sato, M. Yamanaka, H. Takahashi, M. Tokeshi, H. Kimura, T. Kitamori, Electrophoresis, 2002, 23, 734.

[39] F. Collins, A. Patrinos, E. Jordan, A. Chakravarti, R. Gesteland, L. Walters, Science, 1998, 282, 682.

[40] O. Mueller, M. Minarik, F. Foret, Electrophoresis, 1998,19, 1436 [41] P. Linberg, M. Stjemstroem, J. Roeraade, Electrophoresis, 1997,18, 1973.

[42] H. Swerdlow, K.E. Dew-Jager, K. Brady, R. Grey, N.J. Dovichi, R. Gesteland, Electrophoresis, 1992, 13, 475.

MINIATURYZACJA W WYSOKOSPRAVVNEJ ELEKTROFOREZIE KAPILARNEJ 951

[43] O. Salas-Solano, M.C. Ruiz-Martinez, E. Carriiho, L. Kotier, B.L. Karger, Anal. Chem., 1998, 70, 1528.

[44] H. Swerdlow, K.E. Dew-Jager, R. Gesteland, Biotechniques, 1994, 16, 684.

[45] M.C. Ruiz-Martinez, O. Salas-Solano, E. Carriiho, L. Kotier, B.L. Karger, Anal. Chem., 1998, 70, 1516.

[46] Y. Xiong, S.R. Park, H. Swerdlow, Anal. Chem., 1998,70,3605.

[47] S. Behr, M. Maetzing, A. Levin, H. Eickhoff, C. Heller, Electrophoresis, 1999, 20, 1492. [48] T. Kaneta, H. Jeong, E.S. Yeung, J. High Res. Chromatogr., 1998, 21, 287.

[49] A S. Cohen, D.R. Najarian, B.L. Karger, J. Chromatogr., 1990, 516,49. [50] G.W. Slater, T.B.L, Kist, H. Ren, G. Drouin, Electrophoresis, 1998,19, 1525. [51] W.M. Sunada, H.W. Blanch, Electrophoresis, 1997,18,2243.

[52] M. Chiari, A. Melis, Trends Anal. Chem., 1998,17, 623.

[53] I. Kheterpal, J.R. Scherer, S.M .Clark, A. Radhakrishnan, J. Ju, C.L. Ginther, G.F. Sensabaugh, R.A. Mathies, Electrophoresis, 1996,17, 1852.

[54] R.A. Mathies, K. Peck, L. Stryer, Anal. Chem., 1990, 62, 1786.

[55] S. Takahashi, K. Murakami, T. Anazawa, H. Kambra, Anal. Chem., 1994, 66, 1021.

[56] E. Carriiho, A. Miller, M.C. Ruiz-Martinez, L. Kotier, J. Kesilman, B.L. Karger, SPIE, 1997,2985, 4.

[57] M.A. Quesada, S. Zahng, Electrophoresis, 1996,17, 1841.

[58] M.A. Quesada, H. Dhadwal, D. Fisk, F.W. Studier, Electrophoresis, 1998,19, 1415.

[59] J.R. Scherer, I. Kheterpal, A. Radhakrishnan, W.W. Ja, R.A. Mathies, Electrophoresis, 1999, 20, 1508.

[60] A. Manz, D.J. Harrison, E.M.J. Verpoorte, J.C. Fettinger, A. Paulus, H. Ludi, H.M. Widmer, J. Chromatogr., 1992, 593, 253.

[61] M.A. Bums, B.N. Johnson, S.N. Brahmasandra, K. Handique, J.R. Webster, M. Krishnan, T.S. Sammarco, P.M. Man, D. Jones, D. Heldsinger. C.H. Mastrangelo, D.T. Burke, Science, 1998,282, 484.

[62] E.T. Lagally, P.C. Simpson, R.A. Mathies, Sens. Actuator B, 2000,63, 138.

[63] O. Mueller, K. Hahnenberger, M. Dittman, H. Yee, R. Dubrow, R. Nagle, D. Ilsey, Electrophoresis, 2000, 21, 128.

[65] Z. Fan, D.J. Harrison, Anal. Chem., 1994, 66, 177.

[66] M.A. Roberts, J.S. Rossier, P. Bercier, H. Girault, Anal. Chem., 1997, 69, 2035.

[67] R.M. McCormick, R J. Nelson, M.G. Alonso-Amigo, J. Benvegnu, H.H Hooper, Anal. Chem., 1997, 69, 2626.

[68] C.S. Effenhauser, G.J.M. Briun, A. Paulus, M. Ehrat, Anal. Chem., 1997,69,3451.

[69] L. Martynova, L.E. Locascio, M. Gaitan, G.W. Kramer, R.G. Christensen, W.A. MacCrehan, Anal. Chem., 1997, 69, 4783.

[70] N. Burggraf, A. Manz, C.S. Effenhauser, E. Verpoorte, N.F. Derooij, H.M. Widmer, J. High Res. Chromatogr., 1993,16, 594.

[71] A. Paulus, Amer. Lab., 1998,30, 59.

[72] P.C. Simpson, D. Roach, A.T. Woolley, T. Thorsen, R. Johnston, G.F. Sensabaugh, R.A. Mathies, Proc. Natl. Acad. Sei. USA, 1998, 95, 2256.

[73] Y.N. Shi, P.C. Simpson, J.R. Scherer, D. Wexler, C. Skibola, M.T. Smith, R.A. Mathies, Anal. Chem., 1999,71, 5354.

[74] A.J.P. Martin, F. Everaerts, Proc. Roy. Soc., London, 1970,316,493. [75] A. Mrass, E. Bald, Wiad. Chem., 2001, 55, 933.

[76] C.T. Culbertson, S.C. Jacobson, J.M. Ramsey, Anal. Chem., 1998,70, 3781. [77] Y.M. Liu, J.V. Sweedier, Anal. Chem., 1996, 68,2471.

952 A. MRASS, E. BALD

[78] S.C. Jacobson, C.T. Culbertson, J.E. Daler, J.M. Ramsey, Anal. Chem., 1998, 70, 3476. [79] K. Seiler, D.J. Harrison, A. Manz, Anal. Chem., 1993,65, 1481.

[80] S.C. Jacobson, L.B. Koutny, R. Hergenroeder, A.W. Moor, J.M. Ramsey, Anal. Chem., 1994, 66, 3472.

[81] L.B. Koutny, D. Schmalzing, T.A. Taylor, M. Fuchs, Anal. Chem., 1996,68, 18. [82] C.S. Efienhauser, A. Manz, H.M. Widmer, Anal. Chem., 1995, o7, 2284. [83] S.C. Jacobson, J.M. Ramsey, Electrophoresis, 1995,16, 481.

[84] Y. Sera, N. Matsubara, K. Otsuka, S. Terabe, Electrophoresis, 2001,22, 3509. [85] K. Fluri, G. Fitzpatrick, N. Chiem, D.J. Harrison, Anal. Chem., 1996, 68,4285. [86] R.A. Mathies, X.C. Huang, Nature, 1992,359, 167.

[87] P.C. Simpson, D. Roach, A.T. Woolley, T. Thorsen, R. Johnston, G.F. Sensabaugh, R.A. Mathies, Proc. Natl. Acad. Sei., USA, 1998,95, 2256.

[88] Y. Shi, P.C. Simpson, J.R. Scherer, D. Wexler, C. Skibola, M.T. Smith, R.A. Mathies, Anal. Chem. 1999, 71, 5354.

[89] Z. Huang, N.M. Murtro, J.P. Landers, Anal. Chem, 1999, 71, 5309.

[90] G.J.M. Bruin, G. Stegman, A.C. van Asten, X. Xu, J.C. Kraak, H. Poppe, J. Chromatogr., 1991, 559, 163.

[91] Z. Liang, N. Chiem, G. Ocvirk, T. Tang, K. Fluri, D.J. Harrison, Anal. Chem., 1996,68, 1040. [92] D. Figeys, Y.B. Ning, R. Aebersold, Anal. Chem., 1997, 69,3153.

[93] D. Figeys, R. Aebersold, Anal. Chem., 1998,70, 3721.

[94] N.X. Xu, Y.H. Lin, S.A. Hofstadler, D. Matson, C.J. Call, R.D. Smith, Anal. Chem., 1998,70,3553. [95] F. Foret, H. Liu, B. Zhang, C. Felten, B.L. Karger [w:] D.J. Harrison, A. van den Berg (Eds.), Micro,

Total Analysis Systems ‘98,Kluwer Academic Publisher, Boston, MA 1998, pp 35-38. [96] P.F. Gavin, A.G. Ewing, Anal. Chem., 1997,69,3838.

[97] A.T. Woolley, K.Q. Lao, A.N. Glazer, R.A. Mathies, Anal. Chem., 1998,70, 684. [98] P.A. Walker, M.D. Morris, M.A Bums, B.N. Johnson, Anal. Chem., 1998,70,3766. [99] N. Burggraf, B. Krattiger, A.J. deMello, N.F. deRooji, A. Manz, Analyst, 1998, 123, 1443. Praca wpłynęła do Redakcji 5 marca 2002

WIADOMOŚCI

11-12

chemicznep l ISSN 0043-5104

SILILENOWE KOMPLEKSY METALI