Instytucja finansowa w wąskim znaczeniu :
Według art. 4 ust. 1 pkt 26 rozporządzenia 575/2013/UE instytucja finansowa oznacza podmiot inny niż instytucja (czyli inny niż instytucja kredytowa lub firma inwestycyjna w rozumieniu rozporządzenia 575/2013/UE), którego podstawową działalnością jest nabywanie pakietów akcji lub wykonywanie co najmniej jednego spośród rodzajów działalności wymienionych w pkt 2–12 i pkt 15 załącznika I do dyrektywy 2013/36/UE (CRD IV).
Pojęcie to obejmuje również finansowe spółki holdingowe, finansowe spółki holdingowe o działalności mieszanej, instytucje płatnicze w rozumieniu dyrektywy 2007/64/WE (PSD) i spółki zarządzania
aktywami. Pojęcie instytucji finansowej w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia 2013/36/UE nie obejmuje jednak ubezpieczeniowych spółek holdingowych i ubezpieczeniowych spółek holdingowych prowadzących działalność mieszaną.
Instytucja finansowa w szerokim znaczeniu
Działalność na rynku finansowym jest co do zasady działalnością reglamentowaną. Według art. 22 Konstytucji RP ograniczenie działalności gospodarczej jest dopuszczalne tylko w drodze ustawy i tylko ze względu na ważny interes publiczny.
Według dyrektywy 2013/36/UE (CRD IV) państwa członkowskie wymagają uzyskania przez instytucje kredytowe zezwolenia przed rozpoczęciem działalności.
Definicję instytucji kredytowej zawiera rozporządzenie 575/2013/UE – jest to podmiot, którego działalność polega na przyjmowaniu depozytów lub innych zwrotnych środków finansowych od ludności oraz na udzielaniu kredytów na swój własny rachunek.
Polskie prawo bankowe, implementując regulacje unijne, wymaga, aby podmiot wykonujący działalność instytucji kredytowej (działalność depozytowo-kredytową), czyli podmiot spełniający definicję banku wskazaną w art. 2 pr.
bank., uzyskał stosowne zezwolenie KNF. W ujęciu formalnym są to dwa odrębne zezwolenia. Założyciele banku muszą najpierw uzyskać zezwolenie na utworzenie banku (art. 34 pr. bank.), a potem bank musi uzyskać zezwolenie na rozpoczęcie działalności – z wnioskiem o wydanie takiego zezwolenia występuje zarząd banku (art. 36 pr. bank.).
Rodzaj instytucji finansowej w
szerokim znaczeniu Definicja ustawowa
Rodzaj
reglamentacji/organ nadzoru
SEKTOR BANKOWY
Bank Bank jest osobą prawną utworzoną zgodnie z przepisami ustaw, działającą na podstawie zezwoleń uprawniających do wykonywania czynności bankowych obciążających ryzykiem środki powierzone pod jakimkolwiek tytułem zwrotnym (art. 2 pr. bank.). Tylko banki mogą wykonywać czynności bankowe zastrzeżone dla banków (art. 5 ust. 1 w zw. z ust. 4 pr. bank.), z wyjątkiem określonym w art. 5 ust. 5 pr.
bank. Banki mogą wykonywać także czynności bankowe wymienione w art. 5 ust. 2 pr. bank. oraz usługi finansowe wskazane w art. 6 pr. bank.
zezwolenie/
KNF
Bank krajowy Bank mający siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (art. 4 ust. 1 pkt 1 pr. bank.)
Bank spółdzielczy Bank będący spółdzielnią, do którego w zakresie nieuregulowanym w ustawie o funkcjonowaniu banków spółdzielczych oraz w ustawie Prawo bankowe, stosuje się przepisy ustawy Prawo spółdzielcze (art. 2 pkt 1 u.f.b.s.)
zezwolenie/
KNF
Zrzeszony bank spółdzielczy
Bank spółdzielczy zrzeszony z bankiem zrzeszającym (art. 4 w zw. z art. 16 u.f.b.s.). Wykonuje ograniczony przedmiotowo, podmiotowo i terytorialnie katalog czynności bankowych określony przez u.f.b.s.
Niezrzeszony bank spółdzielczy
Bank spółdzielczy niezrzeszony z bankiem zrzeszającym (art. 16 ust. 4ab u.f.b.s.). Brak ustawowych ograniczeń katalogu czynności bankowych.
Bank zrzeszający Bank w formie spółki akcyjnej, utworzony przez banki spółdzielcze, jeżeli bank ten zrzesza co najmniej jeden bank spółdzielczy na zasadach określonych w art. 16 oraz posiada kapitał założycielski wynoszący co najmniej czterokrotność kwoty określonej w art. 32 ust. 1 ustawy – Prawo bankowe lub dwukrotność tej kwoty w przypadku banku, którego działalność ogranicza się wyłącznie do świadczenia usług na rzecz zrzeszonych banków (apeksowy bank zrzeszający) – art. 2 pkt. 2 u.f.b.s.
Bank państwowy Brak definicji legalnej. Może być utworzony przez Radę Ministrów w drodze rozporządzenia po zasięgnięciu opinii KNF. Bank państwowy nie jest przedsiębiorstwem państwowym, państwową jednostką organizacyjną ani jednostką sektora finansów publicznych w rozumieniu odrębnych przepisów (art. 14–19 pr. bank.).
rozporządze-nie RM/KNF
Bank hipoteczny Brak definicji legalnej. Bank hipoteczny jest tworzony wyłącznie w formie spółki akcyjnej. Statut banku hipotecznego określa jego nazwę, która zawiera dodatkowo wyrazy ,,bank hipoteczny''. Do zasad tworzenia, organizacji i działania banków hipotecznych nieuregulowanych u.l.z.b.h. stosuje się odpowiednio przepisy Prawa bankowego oraz przepisy o Narodowym Banku Polskim. Bank hipoteczny może wykonywać wyłącznie czynności określone w art. 12, 15 i 15a u.l.z.b.h.
Bank zagraniczny Bank mający siedzibę na terytorium państwa niebędącego państwem członkowskim (art. 4 ust.1 pkt 2 pr. bank.). WWN*
Oddział banku zagranicznego Jednostka organizacyjna banku zagranicznego wykonująca w jego imieniu i na jego rzecz wszystkie lub niektóre czynności wynikające z zezwolenia udzielonego temu bankowi, przy czym wszystkie jednostki organizacyjne danego banku zagranicznego odpowiadające powyższym cechom, utworzone na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, uważa się za jeden oddział (art. 4 pkt 20 pr.
bank.)
zezwolenie/
KNF
Oddział banku krajowego za granicą Jednostka organizacyjna banku krajowego wykonująca w jego imieniu i na jego rzecz wszystkie lub niektóre czynności wynikające z zezwolenia udzielonego bankowi krajowemu, przy czym wszystkie jednostki organizacyjne danego banku krajowego odpowiadające powyższym cechom, utworzone na terytorium innego niż Rzeczpospolita Polska państwa, uważa się za jeden oddział (art. 4 pkt 19 pr. bank.).
zezwolenie /KNF
Instytucja kredytowa Instytucja kredytowa - instytucja, o której mowa w art. 4 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia nr 575/2013, mającą siedzibę na terytorium innego niż Rzeczpospolita Polska państwa członkowskiego (art. 4 pkt 17 pr. bank).
WWN*
Oddział instytucji kredytowej Oddział, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 17 rozporządzenia nr 575/2013, niebędący oddziałem banku krajowego ani oddziałem banku zagranicznego (art. 4 pkt. 18 pr. bank.). notyfikacja/
WWN
SEKTOR USŁUG PŁATNICZYCH
Osoba prawna, która zgodnie z art. 60 ust. 1 u.u.p. uzyskała zezwolenie na prowadzenie działalności w charakterze instytucji płatniczej (art. 2 pkt 16 u.u.p.).
zezwolenie/
KNF
Instytucja płatnicza wykonująca oprócz usług płatniczych, wydawania pieniądza elektronicznego lub działalności, o której mowa w art. 74 ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 3 u.u.p., inną działalność gospodarczą (art. 2 pkt 9 u.u.p.).
Osoba prawna, której właściwe organy nadzorcze wydały zezwolenie na świadczenie usług płatniczych (art. 2 pkt 32 u.u.p.).
WWN*
Osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, wpisana do rejestru biur usług płatniczych, prowadząca działalność w zakresie świadczenia usługi płatniczej, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 6 u.u.p. (art. 2 pkt 2a u.u.p.).
wpis do rejestru/KNF
Hybrydowe biuro usług płatniczych
Biuro usług płatniczych wykonujące oprócz usługi płatniczej, o której mowa w art. 3 ust. 1 pkt 6 u.u.p., inną działalność gospodarczą (art. 2 pkt. 9a u.u.p.).
Krajowa instytucja pieniądza elektroniczne-go
Osoba prawna, która zgodnie z art. 60 ust. 1 u.u.p. uzyskała zezwolenie na
prowadzenie działalności w charakterze instytucji płatniczej (art. 2 pkt 16 u.u.p.). katalog instytucji
Instytucja pieniądza elektronicznego wykonująca oprócz wydawania pieniądza elektronicznego, usług płatniczych lub działalności, o której mowa w art. 132j ust. 1 pkt 1 i 2 oraz ust. 3, inną działalność gospodarczą (art. 2 pkt 8 u.u.p.).
Unijna instytucja pieniądza elektronicznego
Osoba prawna, której właściwe organy nadzorcze wydały zezwolenie na wydawanie pieniądza elektronicznego (art. 2 pkt 31a u.u.p.).
WWN*
Zagraniczna instytucja pieniądza elektronicznego
Podmiot z siedzibą w państwie niebędącym państwem członkowskim, inny niż bank zagraniczny, uprawniony zgodnie z prawem państwa siedziby do wydawania pieniądza elektronicznego (art. 2 pkt 35b u.u.p.).
WWN*
katalog instytucji finansowych