W 2018 r. Gmina zorganizowała i ogłosiła przy współudziale Towarzystwa Urbanistów Polskich konkurs urbanistyczny na opracowanie koncepcji zagospodarowania centrum Radzymina. Celem konkursu było uzyskanie spójnej i przemyślanej koncepcji nowoczesnego zagospodarowania centrum Radzymina w obrębie placów: Tadeusza Kościuszki, Wolności i Starego Rynku, obejmującego również ulice Konstytucji 3-go Maja, Traugutta i część alei Jana Pawła II. Zadaniem projektantów było w twórczy sposób rozwiązać kwestie przestrzenne oraz komunikacyjne obszaru, łącząc aspekty funkcjonalne i estetyczne przestrzeni miejskiej.
Zainteresowanie konkursem wśród architektów i urbanistów było duże - początkowo akces zgłosiło około sześćdziesięciu pracowni. Ostatecznie z sześciu złożonych prac wybrano dwie, które otrzymały równorzędną pierwszą nagrodę. Każda z prac posiada cenne walory, w jednej wyeksponowano miejski plac a w drugiej postawiono na zagospodarowanie zielenią.
59
Kolejnym krokiem dokonanym w 2019 r. było stworzenie na podstawie zwycięskich prac jednej spójnej koncepcji, której założenia zostaną zawarte w opracowywanym dla śródmieścia miejscowym planie, jak również, która posłuży do stworzenia projektu budowlanego celem realizacji planowanego zamierzenia inwestycyjnego.
Innym ważnym obszarem o dużych walorach historycznych jest założenie parkowe, którego część zachowała do dnia dzisiejszego i funkcjonuje, jako Park im. Ks. Eleonory Czartoryskiej – dziedziczki Radzymina. Zaniedbany i bardzo ubogi park doczekał się koncepcji modernizacji, w ślad, za którą gmina pozyskała środki zewnętrzne na zadanie „Zielony Radzymin - rozwój terenów zielonych w centrum miasta” a w jego ramach:
rozpoczęcie prac projektowych w zakresie budowy parku im. Ks. Eleonory Czartoryskiej przy ul. Żeligowskiego w Radzyminie o pow. 2,74 ha.
Koszt prac projektowych: 377 610, 00 PLN Biuro projektów: LUBCOM Sp. z o.o. z Lublina.
Rozpoczęcie prac projektowych w zakresie budowy parku na terenie byłego cm.
ewangelickiego przy ul. Polnej w Radzyminie o pow. 0,3 ha.
Decyzję o pozwoleniu na budowę uzyskano w dnu 27.09.2019r., w dniu 17.10.2019r.
decyzja stał się ostateczna. W dniu 14.05.2020r. podpisano umowę z firmą Sorted Sp. z o.o. na „Budowę parku na terenie byłego cmentarza ewangelickiego wraz z niezbędną infrastrukturą towarzyszącą na działkach nr ew. 73/6 i 72/1 z obrębu 02-03 przy ul. Polnej w Radzyminie”. Termin zakończenia inwestycji to 14.02.2021 r.
Koszt inwestycji to 1 746 594,00 PLN brutto.
Pozyskane środki zewnętrzne w kwocie blisko 14 mln zł. pozwolą również na przeprowadzenia prac inwestycyjnych w w/w obszarach, a także w parkach w centrum Radzymina.
60
Rewitalizacji doczekał się zabytkowy Domek Administratora przy ul. 11 listopada w Radzyminie (w parku im. E. Czartoryskiej) o pow. użytkowej ok. 150 m². Koszt prac to 2 446 468,77 zł.
Budynek Domku Administratora znajduje się w zachowanej części parku dworskiego ze stawem (działka nr ew. 111 przy ul. Żeligowskiego 4 w Radzyminie). Budynek położony jest w południowej części parku w pobliżu zbiegu ulic 11 Listopada i Strzelców Wileńskich. Budynek wraz z otaczającym go terenem i stawem został wpisany decyzją z dnia 02.07.1995r do Rejestru Zabytków nieruchomych (Rejestr nr A- 1593) pod nr 42. Usytuowany na niewielkim wzniesieniu, wcinającym się półwyspem w wodę obiekt dominuje nad otoczeniem parku.
W celu wskrzeszenia „genius loci” Burmistrz Radzymina zainicjował prace zmierzające do adaptacji dawnego Domku Administratora do funkcji kulturalno – wystawowej w połączeniu z funkcją usługową - kawiarnią. Adaptacja pomieszczeń budynku wraz z remontem i renowacją całego obiektu na pomieszczenia wystawowe w połączeniu z funkcją usługową (kawiarni) pozwala na zwiększenie osób szukających ciekawych historycznie miejsc, jak również osób pragnących w spokoju odpocząć lub spędzić czas z dziećmi w kawiarni i na świeżym powietrzu. Połączenie tych funkcji zwiększy atrakcyjność programu dla mieszkańców odwiedzających park oraz turystów zwiedzających miasto.
Pogłębienie poziomu posadzki piwnicy umożliwiło korzystanie z tych pomieszczeń, jako sali wystawowej (wykonano dwie sale wystawowe z wiatrołapem). Wejście do pomieszczeń wystawowych odbywa poprzez schody na zewnątrz budynku tak jak to było dotychczas rozwiązane. Przy masywnych stropach kolebkowych nie było możliwości wykonania klatki schodowej wewnętrznej z dostępem do pomieszczeń w piwnicy. Założenie wyodrębnienia pomieszczeń wystawowych z ekspozycją stałą z pomieszczeniami parteru jest celowe, gdyż na parterze znajduje się funkcja usługowa – kawiarnia, która nie zawsze w trakcie prowadzenia wystaw będzie czynna, dlatego proponuje się rozdzielenie tych dwóch funkcji. W salach wystawowych umieszczona jest stała ekspozycja w gablotach przymocowanych do ścian, w formie kiosków multimedialnych, manekinów, makiety pałacu Ks. Eleonory. Ekspozycja tematycznie dotyczy historii miasta Radzymina, historii parku, ważnych dat i wydarzeń miasta.
Ponadto, aby zwiększyć powierzchnię użytkową, wykorzystano belki stropowe, częściowo
61
je zabudowując podłogą drewnianą, wykonując antresolę z wejściem na górę schodami drewnianymi, umożliwiając w ten sposób powiększenie sali konsumpcyjnej. Jest to dość ważne dla użytkowania budynku w okresie jesieni i zimy, kiedy nie będą wykorzystywane tarasy z możliwością ustawienia stolików dla klientów na zewnątrz obiektu. Do wystroju wnętrza kawiarni wykorzystano zabytkowe cegły, drewno oraz zdjęcia, ryciny i tapeta w formie widoków z historią Radzymina oraz ważnych wydarzeń. Na zewnątrz budynku wykonane zostały podesty (tarasy) zewnętrzne z drewna modrzewiowego na konstrukcji stalowej, w dwóch poziomach z widocznym zejściem w kierunku stawu i barierkami stalowo – drewnianymi (ponad 400 m² powierzchni podestów). Na podestach w okresie letnim będzie możliwość ustawienia stolików z parasolami, organizacji sprzedaży letniej na zewnątrz umożliwiającej odpoczynek z konsumpcją przy stawie i budynku. Miejsce te może też być wykorzystywane do organizacji koncertów letnich, występów itp.
Domek Administratora wpisuje się w plan rewitalizacji Parku Czartoryskiej w ramach projektu „Zielony Radzymin” W 2017 r. gmina Radzymin pozyskała rekordowe dofinansowanie unijne w wysokości blisko 14 mln zł na przebudowę parków na terenie gminy w konkursie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w ramach działań
„Poprawa, jakości środowiska miejskiego Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 Rozwój zieleni w miastach i ich obszarach funkcjonalnych”. Dofinansowanie przyznano m.in. na podstawie szczegółowej koncepcji rewitalizacji Parku Czartoryskiej, którą Gmina opracowała w 2016 r. (Projekt rewitalizacji i przebudowy Parku Czartoryskiej jest gotowy.
W lipcu tego roku został ogłoszony przetarg na budowę parku o powierzchni ok. 3 ha pod nadzorem Konserwatora Zabytków. Będzie to dopełnienie i zwieńczenie działań przy przywróceniu świetności historycznego parku, zapoczątkowane rewitalizacją Domku Administratora Parku. Według projektu w Parku Czartoryskiej powstaną trzy części funkcjonalne: wypoczynkowa, sportowo-rekreacyjna oraz wejściowa. Będą budowane nowe alejki, przestrzenie rekreacyjne z nowoczesnym placem zabaw, siłownią zewnętrzną i przestrzenią sportową, dodatkowe aranżacje zieleni. W parkowej części wypoczynkowej najważniejszym elementem krajobrazowym pozostanie istniejący zbiornik wodny, który ma zostać oczyszczony oraz przebudowany)
62
Stan Domku Administratora w momencie przystąpienia do prac budowlanych był bardzo zły, gdyż od lat 70-tych budynek popadał w ruinę, a wcześniej był wykorzystywany m.in.
na cele mieszkalne. Widoczna była zaawansowana degradacja ścian, otworów okiennych, liczne pęknięcia i ubytki cegieł w sklepieniach. Podziemie wypełnione było gruzem i śmieciami.
Do prac przystąpiono z intencją zachowania historycznej tkanki budynku, zgodnie z wytycznymi i pod ścisłym nadzorem Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
Proces remontu i adaptacji zabytkowego budynku na cele kulturalne rozpoczął się podpisaniem umowy z firmą El-Bud w kwietniu 2018 roku. Prace zlecono w formule zaprojektuj i wybuduj. W bardzo krótkim czasie wykonano projekt budowlany i uzyskano decyzję MWKZ zezwalającą na prowadzenie robót budowalnych przy obiekcie jak też we fragmencie parku otaczającym budynek. Już pod koniec sierpnia tego samego roku gmina uzyskała ostateczną decyzję o pozwoleniu na budowę.
W trakcie prac budowlanych na terenie budowy odbywały się wizytacje przedstawicieli WKZ. W trakcie realizacji uzgadniano m.in. kolor elewacji oraz materiały wykończeniowe wystroju wnętrz. Pozostałe elementy projektu oraz zagospodarowanie terenu i DFA były zatwierdzone przez Konserwatora Zabytków na etapie sporządzania projektu budowlanego, przed uzyskaniem pozwolenia na budowę.
Dostosowanie obiektu do nowych funkcji wymagało zastosowania złożonych technologii budowlanych, które wzmocniły i zabezpieczyły budynek. Wykonano wzmocnienie fundamentów, wylewając pod nimi betonowe podbicie. Pogłębiono piwnicę obiektu po to, aby uzyskana w ten sposób przestrzeń mogła służyć celom muzealnym i wystawienniczym. Piwnica przykryta była sklepieniem łukowym, który niestety podczas eksploatacji obiektu uległ zniszczeniom. Zachowana część sklepienia została zabezpieczona poprzez nadlanie cienkiej warstwy nadbetonu oraz niejako spięcie specjalnymi prętami istniejącego sklepienia z nowo wylanym nadbetonem. W celu zabezpieczenia konstrukcji ścian podczas prac spięto je klamrami z cięgnami w taki sposób, aby zachowały stabilność. Kolejną zastosowaną technologią była metoda Helifix, polegająca na wklejaniu w ściany prętów o specjalnym kształcie, wykonanych ze stali. Technologia ta pozwoliła „zszyć” pęknięcia
63
i stworzyć dodatkowe belki w konstrukcjach murowych. Konstrukcja dachu została wymieniona w ramach programu zabezpieczenia od zniszczenia zabytków około 10 lat temu.
Zabezpieczenie części podziemnej wykonano z zastosowaniem technologii iniekcji oraz szczelnej wanny, co chroni budynek przed wilgocią i przesiąkaniem wody. Metoda ta opiera się na zastosowaniu specjalnych żywic, betonu wodoszczelnego i zgrzewanej membrany oraz dociskowej płyty żelbetowej. W trakcie remontu odrestaurowano piękne drewniane kolumny oraz drewniane podcienie mieszczące się na elewacji frontowej obiektu.
Dach otrzymał nowe pokrycie z blachy miedzianej, na co zużyto ponad 214m² blachy.
W dniu 19.09.2019r gmina uzyskała pozwolenie na użytkowanie Domku Administratora Parku Ks. Eleonory Czartoryskiej. Powierzchnia użytkowa budynku wynosi nieco ponad 180 m2 (piwnica 55 m2; parter 83 m2; poddasze 46,5 m2). Przestrzeni i funkcjonalności dodają mu dobudowane do Domku kilkupoziomowe tarasy i parkowe otoczenie (418m²) . Prace projektowe i budowlane były wykonywane przez firmę EL-BUD pod nadzorem inspektora z firmy Wector i pracowników Referatu Inwestycji Urzędu Miasta i Gminy Radzymin.
Mała architektura
Po wielu latach na terenie gminy zaczęły pojawiać się nowe ławki i kosze. Obecnie rekreacji i wypoczynkowi służą 115 ławki, które rozstawione są głównie w przestrzeniach parkowych, przy ciągach pieszo-rowerowych oraz na przystankach. W utrzymaniu czystości pomagają 322 kosze na odpady, rozstawione na terenie całej gminy. Ponadto w 2019 roku zmodernizowano 4 przystanki autobusowe w miejscowości Łąki, poprzez doposażenie ich w wiaty, które dały możliwość poprawy, jakości i komfortu pasażerów oczekujących na autobusy.
64