województwa małopolskiego
Z analizy wyników raportów ewaluacyjnych będących implikacją prowadzonych diagnoz sytuacji placówek oświatowych województwa małopolskiego przez Krakowskie Kuratorium oświaty sformułowano następujące wnioski:
Placówki specjalne
- Prowadzone ewaluacje przedszkoli i szkół specjalnych w województwie małopolskie obejmują bardzo małą liczbę placówek;
- W badaniach uwzględniono głównie palcówki zajmujące się dziećmi i młodzieżą z niepełnosprawnością intelektualną oraz sprzężoną;
- Narzędzia zastosowane do oceny nie uwzględniają specyfiki pracy placówki dyktowanej rodzajem niepełnosprawności uczniów;
- Raportowane specjalne placówki edukacyjne działają zgodnie z ustawami i rozporządzeniami regulującymi kwestię edukacji i opieki nad dzieckiem niepełnosprawnym;
140 - W ocenie placówek edukacyjnych uwzględnia się opinie i/lub obserwacje uczniów
oraz oceny rodziców;
- Placówki specjalne uzyskują wysokie i bardzo wysokie oceny w raportach ewaluacyjnych w badanych i analizowanych obszarach i wymaganiach;
- Placówki specjalne ukierunkowują swoje oddziaływania zgodnie z charakterem niepełnosprawności podopiecznych;
- Podstawą dla prowadzenia działań edukacyjnych i rewalidacyjnych jest dogłębna diagnoza rozwoju dziecka z uwzględnieniem specyfiki niepełnosprawności;
- Placówki uwzględniają potrzeby podmiotów w planowaniu oddziaływań edukacyjnych;
- Placówki specjalne zatrudniają wysokowyspecjalizowaną kadrę nauczycieli pedagogów i terapeutów, adekwatnie przeszkolonych do potrzeb i specyfiki funkcjonowania uczniów;
- Kadra pedagogiczna permanentnie podnosi własne kwalifikacje, zgodnie z aktualnymi potrzebami i wymaganiami podopiecznych;
- Przygotowanie placówek specjalnych jest adekwatne do potrzeb i charakteru niepełnosprawności uczniów zarówno pod kątem wyposażenia w pomoce/środki dydaktyczne jak i infrastrukturę środowiskową;
- Plany pracy uwzględniają potrzeby i możliwości dzieci, są przygotowywane zgodnie z zasadą indywidualnego podejścia, dostosowane są do charakteru niepełnosprawności, potrzeb i możliwości podmiotów;
- Programy edukacyjne i terapeutyczne uwzględniają konieczne modyfikacje programowe, są aktualizowane i dostosowywane zgodnie z wynikami permanentnie prowadzonych diagnoz skuteczności prowadzonych oddziaływań;
- Otoczenie dziecka wspiera jego rozwój, stwarza odpowiednie warunki;
- Placówki specjalne ukierunkowane są na trójpodmiotowość w procesie edukacyjnym, dążą do włączenia rodzin w prace na rzecz rozwoju dziecka;
- Charakter funkcjonowania placówek specjalnych wymusza podziały i ogranicza procesy włączeniowe, jednak prowadzi się tu działania na rzecz integracji i inkluzji społecznej;
- Placówki specjalne współpracują ze środowiskiem lokalnym, prowadzą akcje promujące inicjują działania na rzecz wzajemnego poznania; korzystają pomocy partnerów;
141 - Placówki edukacyjne w ograniczony sposób korzystają z zasobów innych poradni – dysponują wyszkoloną kadrą specjalistów oraz bogatą ofertą oddziaływań edukacyjnych i rehabilitacyjnych.
Placówki integracyjne
- Prowadzone ewaluacje przedszkoli i szkół integracyjnych nie uwzględniają charakteru organizacyjnego placówki;
- W raportach brakuje informacji na temat podmiotów objętych systemem integracyjnym;
- Narzędzia zastosowane do oceny nie uwzględniają specyfiki pracy placówki integracyjnej, jak również rodzaju niepełnosprawności uczniów objętych systemem integracyjnym;
- Ocena placówek integracyjnych jest zależna od badanego aspektu, jednak z tendencją do słabej, warunkowana głównie poziomem edukacji; najlepiej ocenione są przedszkola, najsłabiej gimnazja;
- W ocenie placówek edukacyjnych nie uwzględnia się opinii i/lub obserwacji stricte uczniów niepełnosprawnych oraz ewaluacji dokonanej przez ich rodziców;
- Raporty z placówek integracyjnych nie zawierają charakterystyki uczniów objętych systemem integracyjnym;
- Raporty z palcówek integracyjnych nie zawierają informacji na temat ukierunkowywania oddziaływań na charakter niepełnosprawności podopiecznych;
- Podstawą dla prowadzenia działań edukacyjnych i rewalidacyjnych jest dogłębna diagnoza rozwoju wszystkich dzieci, raporty zawierają ograniczoną ilość informacji na temat diagnozy stricte dziecka niepełnosprawnego;
- Placówki uwzględniają potrzeb podmiotów w planowaniu oddziaływań edukacyjnych, nie zawierają informacji na temat pracy z dzieckiem objętym systemem integracyjnym;
- Raporty nie uwzględniają informacji na temat zatrudnienia nauczycieli wspomagających, adekwatnością ich przygotowania do specyfiki funkcjonowania i wymagań stawianych przez dziecko niepełnosprawne;
- Kadra pedagogiczna permanentnie podnosi własne kwalifikacje, zgodnie z aktualnymi potrzebami i wymaganiami szkoły, lecz raporty nie zawierają informacji czy
142 poszerzanie i pogłębianie wiedzy dyktowanie jest i czy uwzględnia potrzeby niepełnosprawnych podopiecznych;
- Raporty uwzględniają ograniczoną ilość informacji na temat przygotowania placówek integracyjnych do potrzeb i charakteru niepełnosprawności uczniów zarówno pod kątem wyposażenia w pomoce/środki dydaktyczne jak i infrastrukturę środowiskową;
- Plany pracy uwzględniają potrzeby i możliwości dzieci, są przygotowywane zgodnie z zasadą indywidualnego podejścia, lecz nie wiadomo czy dostosowane są do charakteru niepełnosprawności, potrzeb i możliwości podmiotów objętych systemem integracyjnym;
- Programy edukacyjne i terapeutyczne uwzględniają konieczne modyfikacje programowe, są aktualizowane i dostosowywane zgodnie z wynikami permanentnie prowadzonych diagnoz skuteczności prowadzonych oddziaływań, nie wiadomo jednak w jaki sposób działania te prowadzi się w kontekście dzieci niepełnosprawnych;
- Placówki integracyjne nie są ukierunkowane na trójpodmiotowość w procesie edukacyjnym, jednak dążą do włączenia rodzin w prace na rzecz rozwoju dzieci, raporty nie zawierają informacji na temat współpracy rodziców dziecka niepełnosprawnego z gronem pedagogicznym i terapeutycznym;
- Charakter funkcjonowania placówek integracyjnych służy ograniczaniu podziałów społecznych i promowaniu procesów włączeniowych;
- Placówki integracyjne współpracują ze środowiskiem lokalnym, prowadzą akcje promujące inicjują działania na rzecz wzajemnego poznania; korzystają pomocy partnerów;
- Placówki integracyjne w ograniczony sposób korzystają z zasobów innych poradni – deklarują współpracę w ograniczony sposób definiując jej charakter.
Porównanie placówek
- Szkolnictwo specjalne ukierunkowuje oddziaływania na podmiot i jego rozwój, szkolnictwo integracyjne na efekty edukacji wyrażane głównie w ocenach egzaminacyjnych;
- Raporty wskazują, iż w szkołach specjalnych najważniejsze jest niepełnosprawne dziecko, podczas gdy w szkołach integracyjnych nie definiuje się nawet charakteru niepełnosprawności; implikacja: istnieje ograniczona możliwość formułowana sądów na temat sytuacji dziecka niepełnosprawnego w szkolnictwie integracyjnym;
143 - W szkołach specjalnych każdy etap edukacji dziecka jest ukierunkowany na wszechstronny rozwój podmiotu, w placówka integracyjnych rozwój dziecka stanowi główne założenia oddziaływań przedszkolnych, pozostałe szczeble edukacji kładą nacisk na osiągnięcia dydaktyczne;
- Szkoły specjalne dysponują większą ilością dostosowanego do specyfiki funkcjonowania sprzętu oraz wyspecjalizowaną kadrą dydaktyków;
- Raporty nie diagnozują specyfiki zatrudniania kadry dydaktycznej w szkołach integracyjnych;
- Szkoła specjalna, mimo iż oparta o system segregacyjny znacznie bardziej kładzie nacisk na działalność integracyjną niż szkoła integracyjna, która jak wynika z raportów, bardzo często integrację ogranicza tylko do struktury organizacyjnej szkoły.