Kierunki i zasady ochrony dóbr kultury

Obowiązek ochrony środowiska kulturowego wynika z przepisów ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 roku z poźn. zmianami, która ustala nadzór Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków nad wszelkimi działaniami w obrębie obiektów zabytkowych lub ich sąsiedztwie.

Na obszarze gminy Tłuszcz znajdują się dobra kultury (obiekty, obszary zabytkowe i o charakterze zabytkowym) mające znaczenie historyczne. Należy podjąć odpowiednie działania, które pomogą utrzymać należyty stan lub rozpocząć prace rekonstrukcyjne, które pomogą przywrócić dobry stan poszczególnych obiektów. Dobra te z biegiem lat będą nabierać coraz większej wartości, ale również będę ulegały dalszej dewastacji. Należy zatem skoordynować prace na szczeblach administracji:

samorządowej i rządowej.

Kierunki działań:

− ustalenie w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego i decyzjach o warunkach zabudowy odpowiednich zaleceń co do zasad i metod ochrony zabytków i obiektów o wartościach kulturowych,

− ścisła współpraca władz gminy z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków,

111

− kontrola stanu technicznego obiektów zabytkowych oraz udzielanie pomocy ich właścicielom, z udziałem Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków, w celu należytego utrzymania obiektów,

− zapewnienie właściwego użytkowania obiektów zabytkowych,

− w szczególnych przypadkach pozyskiwanie obiektów zabytkowych przez gminę i wtórnego ich zbycia, nabywcom gwarantującym właściwe ich utrzymanie lub zagospodarowanie.

3.4.1. Ochrona obiektów i obszarów zabytkowych

Należy objąć pełną ochroną, wymienione w punkcie 2.6.2 Dziedzictwo kulturowe chronione prawem, obszary i obiekty dziedzictwa kulturowego z uwzględnieniem w sporządzanych planach miejscowych i ich zmianach, warunków i zasad określonych w Ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.

Opieka nad zabytkami polegać powinna w szczególności na zapewnieniu warunków:

− badania naukowego i dokumentowania zabytku;

− prowadzenia prac konserwatorskich, restauratorskich i robót budowlanych przy zabytku;

− zabezpieczenia i utrzymania zabytku oraz jego otoczenia w jak najlepszym stanie;

− korzystania z zabytku w sposób zapewniający trwałe zachowanie jego wartości;

− popularyzowania i upowszechniania wiedzy o zabytku oraz jego znaczeniu dla historii i kultury.

3.4.1.1. Obiekty wpisane do rejestru zabytków Chrzęsne:

• założenia pałacowo-parkowe (pałac - nr rej. A-389, decyzja z dnia 06.08.1959, park - nr rej. A-389, decyzja z dnia 20.01.1976)

Jasienica:

• park dworski (nr rej. A-498, decyzja z dnia 27.01.1984) Miąse:

• park dworski (nr rej. A-436, decyzja z dnia 18.02.1976) Mokra Wieś:

• park dworski (nr rej. A-437, decyzja z dnia 18.02.1976) Postoliska:

• stara część cmentarza parafialnego (nr rej. A-554, decyzja z dnia 30.01.1986)

• kościół parafialny rzymsko-katolicki p.w. św. Stanisława bpa (nr rej. A-1049, decyzja z dnia 20.12.2011)

Tłuszcz:

• spichlerz (nr rej. A-418, decyzja z dnia 05.04.1962)

• cmentarz wojenny z 1920 r. (nr rej. A-572, decyzja z dnia 18.01.1986)

Na rysunku nr 2 Kierunki zagospodarowania przestrzennego zostały wyznaczone granice obszarów wpisanych do rejestru zabytków.

Dla obiektów należących do rejestru zabytków Mazowieckiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków obowiązuje umieszczenie ich w planach zagospodarowania przestrzennego i ochrona

112

zgodnie z przepisami odrębnymi i uzgodnieniami z Mazowieckim Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków.

3.4.1.2. Pozostałe obiekty ujęte w Gminnej Ewidencji Zabytków

Dla obiektów i budynków należących do Gminnej Ewidencji Zabytków wymienionych w punkcie 2.6.2.

Dziedzictwo kulturowe obowiązuje umieszczenie ich w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego wraz ze szczegółowymi ustaleniami dotyczącymi sposobu ochrony: bryły, fasady, wnętrz i zagospodarowania działek, na której występuje zabudowa. W przypadku stanowisk archeologicznych, sposobu prowadzenia inwestycji i zakresu dopuszczalnych ingerencji.

3.4.1.3. Strefy ochrony konserwatorskiej

Strefa ochrony konserwatorskiej ekspozycji i otoczenia zabytków oraz pozostałości folwarków i parków dworskich:

− zespołu pałacowo-parkowego w Chrzęsnym,

− parku dworskiego w Jasienicy,

− parku dworskiego w miejscowości Miąse,

− parku dworskiego w Mokrej Wsi,

− parku dworskiego w Fiukałach,

− parku dworskiego w Stryjkach,

− parku dworskiego w Kobieli,

− parku dworskiego w Wólce Kozłowskiej,

− parku dworskiego w Jadwininie.

Stanowiska archeologiczne:

− Wszystkie wymienione w punkcie 2.6.2. Dziedzictwo kulturowe chronione prawem.

3.4.2. Ochrona wartości kulturowych w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego

Zgodnie z Art. 7 Ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 r. z późn.

zmianami, formami ochrony zabytków są m. in. odpowiednie ustalenia zawarte w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.

Należy wyznaczać w sporządzanych planach miejscowych strefy widokowe (ekspozycji), podkreślać osie kompozycyjne, zarówno obiektów zabytkowych wraz z otoczeniem, jak też innych, uznanych za cenne dla lokalnej kultury i sztuki, ale nie znajdujących się na liście konserwatora zabytków. Warto również odpowiednio oznakować tego typu miejsca oraz przygotować materiały promocyjne, w celu zwiększenia dostępności oraz podniesienia atrakcyjności turystycznej gminy.

W sporządzanych planach miejscowych i ich zmianach, obejmujących swoim obszarem wymienione obiekty lub strefy, należy określić lub utrzymać odpowiednio następujące zasady istotne dla ochrony dziedzictwa kulturowego:

− zachowanie i ochronę obiektów i obszarów zabytkowych wpisanych do rejestru WKZ, wymienionych w pkt. 2.6.2 i 3.4.1.1., zgodnie z przepisami o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami,

113

− w odniesieniu do pozostałych obiektów ujętych w gminnej ewidencji zabytków wymienionych w pkt. 2.6.2:

zachowanie i ochronę, z dopuszczeniem przebudowy w uzgodnieniu z odpowiednimi służbami konserwatorskimi,

wykluczenie lokalizowania obiektów dysharmonizujących z zabytkiem lub przesłaniających obiekty zabytkowe, w tym ograniczenie lokalizowania naziemnych obiektów infrastruktury technicznej (przepompownie, stacje transformatorowe, maszty oświetleniowe),

przestrzeganie wymogów konserwatorskich przy przekształcaniu otoczenia zabudowy,

realizację nowej zabudowy w sąsiedztwie oraz nawierzchni placów i ulic z materiałów wysokiej jakości i o dużych walorach estetycznych oraz użytkowych,

określenie zasad realizacji nowych reklam,

ograniczenie dowolności stosowania rozwiązań komunikacyjnych, materiałowych i kolorystycznych w bezpośrednim sąsiedztwie obiektów i obszarów chronionych,

− w strefie ochrony konserwatorskiej ekspozycji i otoczenia zabytków oraz pozostałości folwarków i parków dworskich:

wymaga się zachowania zasadniczych elementów historycznego rozplanowania, tj.

utrzymanie istniejącej sieci dróg, alei, szpalerów roślinności wysokiej, osi widokowych i kompozycyjnych,

dopuszcza się realizację nowej zabudowy w zależności od jej funkcji, z wymogiem dostosowania jej do historycznej kompozycji przestrzennej współistnienia elementów kompozycji historycznej i współczesnej,

− w strefie ochrony konserwatorskiej – obszarach stanowisk archeologicznych:

na etapie sporządzania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego będą ustalane szczegółowe wytyczne i granice stref ochrony konserwatorskiej dla stanowisk (zabytków) archeologicznych, uwzględniające ich aktualny stan rozpoznania i zagospodarowania,

ustaleniami planów w granicach stref zostaną określone ograniczenia, zakazy i nakazy, mające na celu ochronę znajdujących się na tym obszarze zabytków - ich zachowanie lub przebadanie i udostępnienia terenu dla inwestycji.

wszelkie roboty budowlane, roboty ziemne lub zmiana charakteru dotychczasowej działalności na terenie, na którym znajdują się zabytki archeologiczne, mogące doprowadzić do przekształcenia lub zniszczenia zabytku archeologicznego, wymagają przeprowadzenia niezbędnych badań archeologicznych,

obowiązuje zakaz nasypywania lub niwelacji gruntów.

− w strefie ochrony konserwatorskiej wsi z zachowanym historycznym układem przestrzennym:

obowiązuje ochrona istniejącego układu drogowego i parcelacyjnego oraz wartościowej zieleni,

dążenie do utrzymania wysokości zabudowy do 9 m.

114