Komunikacja

Położenie komunikacyjne Kowar z punktu widzenia połączeń regionalnych i międzynarodowych jest korzystne. Wpływ na to ma podstawowy układ komunikacyjny, który tworzą następujące drogi:

➢ wojewódzkie:

- nr 366 Piechowice - Kowary (w granicach administracyjnych Kowar 3,308 km);

- nr 367 Jelenia Góra - Kowary - Kamienna Góra - Wałbrzych (w granicach administracyjnych Kowar 8,391 km);

- nr 368 Przełęcz Kowarska - Przełęcz Okraj (granica państwa) (w granicach administracyjnych Kowar 5,438 km);

➢ powiatowe:

- ulica Wojska Polskiego - od skrzyżowania z drogą nr 367 do granicy gminy i dalej w kierunku Gruszkowa i Karpnik;

➢ gminne:

- w szczególności ciąg ulic Bielarska - Sienkiewicza - Leśna - Wolności - Rejtana, spinające południową część śródmieścia z obwodnicą;

MAPA 7: Układ sieci dróg krajowych i wojewódzkich skomunikowanych z Kowarami. Źródło: DSDiK Wrocław.

Odległość Kowar od najbliższych ważnych węzłów wynosi odpowiednio:

• ok 12 km z centrum Kowar drogą wojewódzką nr 367 i i nr 368 do Przełęczy Okraj graniczącej z Czechami w miejscowości Mala Upa. Dopuszczony jest tu ruch pieszych, rowerzystów, motocykli, samochodów osobowych i busów (o ładowności do 5 ton na drodze nr 368),

• ok. 25 km do drogi krajowej nr 3 w miejscowości Piechowice. Droga krajowa nr 3 przebiegająca południkowo przez województwa: zachodniopomorskie, lubuskie i dolnośląskie, a swój bieg kończy na granicy z Czechami w miejscowości Jakuszyce - przejście drogowe dla samochodów osobowych i ciężarowych,

89

• ok. 26 km do drogi krajowej nr 5 w miejscowości Lubawka - droga Krajowa nr 5.

Przebiega przez województwa: kujawsko-pomorskie, wielkopolskie i dolnośląskie, a swój bieg kończy na granicy z Czechami na przejściu granicznym Lubawka - Kralovec (przejście drogowe dla samochodów osobowych i ciężarowych o ładowności do 6 ton),

• ok. 40 km do węzła budowanego aktualnie odcinka drogi S3 w Bolkowie (odcinek Jawor - Bolków). Droga S3 docelowo będzie łączyła północ z południem (Świnoujście z Pragą),

• ok 67 km do autostrady A4 przy miejscowości Nowa Wieś Legnicka. Autostrada A4 prowadzi od zachodu (granica z Niemcami w Jędrzychowicach) do wschodu (przejście graniczne na granicy polsko-ukraińskiej Korczowa-Krakowiec).

Sieć dróg wojewódzkich, powiatowych i gminnych w naszym regionie jest dobrze rozbudowana. Są one jednak zdekapitalizowane. Wymagają głębokich modernizacji, przebudowy bądź remontów. Do złego stanu dróg przyczynia się masowy transport towarowy, który powoduje szczególnie degradację licznych mostów i wiaduktów. Ich ochrona przed całkowitym wyłączeniem z ruchu drogowego ogranicza się do ich zawężania i ustawiania znaków ograniczających dopuszczalny tonaż przejazdu do 15 t. Natomiast drogi do centrum Kowar chronione są przed transportem wielkotonażowym znakami ograniczającymi tonaż do 3,5 t ustawionymi na wjazdach do miasta (ograniczenie nie dotyczy kilku większych przedsiębiorców kowarskich). Ponadto drogi położone w terenie górzystym ulegają fizycznym procesom degradacji, związanym z częstszym przechodzeniem przez temperaturę 0 °C.

Obwodnica na drodze nr 367 odciążyła ruch tranzytowy z centrum Kowar do Jeleniej Góry i Wałbrzycha. Obecnie zaznacza się wzmożony ruch pojazdów przez Kowary do Karpacza.

Istniejący układ dróg wymusza przejazd przez centrum miasta, powodując dyskomfort akustyczny mieszkańców i zanieczyszczenie powietrza spalinami. Jest to problem charakterystyczny dla miejscowości górskich, bogatych tradycjami historycznymi, poprzecinanych siecią wąskich ulic. Zgodnie z propozycjami zawartymi w „Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Kowary” oraz licząc na wzrost zainteresowania Kowarami turystów należy przewidzieć reorganizację ruchu samochodowego. Istnieje potrzeba budowy dróg lokalnych w nowych przebiegach związanych z rozwojem Stacji Sportów Zimowych na Podgórzu i zbrojeniem nowych terenów pod usługi, drobną wytwórczość i mieszkalnictwo w centrum Kowar.

Z uwagi na ograniczone środki budżetowe, gmina nie jest w stanie zaplanować długoterminowego rozwoju sieci dróg. Najbliższe plany inwestycyjne obejmują lata 2021-2030.

Planuje się wówczas do realizacji następujące zadania:

1) Przebudowa ulicy Bielarskiej

2) Przebudowa ulicy Władysława Grabskiego 3) Remont ulicy Izerskiej

4) Remont łącznika pomiędzy ul. Borusiaka a ul 1 Maja

5) Remont mostu pomiędzy Palcem Franciszkańskim a ulicą Ogrodową

6) Budowa ciągu pieszego pomiędzy ul. Stanisława Staszica a Wichrową Równią 7) Remont ul. Kopernika;

8 ) Remont ul. Świerkowej.

9) Budowa drogi dojazdowej do budynku nr 40 przy ul. Wiejskiej w Kowarach 10) Przebudowa ul. Głównej w Kowarach

11) Przebudowa ul. Głównej w Kowarach

12) Remont kładek dla pieszych przy ul. Staszica 14 i Staszica 16

13) Budowa tras i ścieżek rowerowych na terenie Gminy Kowary ok 13 km

90

MAPA 8: Planowany przebieg tras i ścieżek rowerowych na terenie Gminy Kowary.

Gmina Miejska Kowary objęta jest siecią komunikacji autobusowej, obsługiwanej głównie przez PKS TOUR Sp. z o. o. Jelenia Góra, PKS Kamienna Góra oraz przewoźników prywatnych. Dzięki niej można bezpośrednio dotrzeć do takich miejscowości jak: Karpacz i Jelenia Góra (w 2020r. ze względu na ograniczenia Covid 19 spadła drastycznie liczba kursów autobusów na dobę), Kamienna Góra, Wałbrzych czy Wrocław. Z Kowar raz dziennie komunikacją autobusowa można dostać się również do innych większych miast Polski.

Przez gminę przebiega linia kolejowa nr 308 Jelenia Góra - Mysłakowice - Kowary - Ogorzelec - Kamienna Góra. Jest to jednak linia nieczynna, nie mająca znaczenia państwowego, jednotorowa i niezelektryfikowana. Ze względów ekonomicznych nie jest ona eksploatowana przez PKP Polskie Linie Koleje SA dla przewozu pasażerów i przewozu towarowego. Linia kolejowa na odcinku Jelenia Góra - Mysłakowice - Kowary i Karpacz jest planowana do przejęcia i rewitalizacji. Ważnym krokiem będzie podpisanie aktu notarialnego, potwierdzającego przeniesienie praw własności do linii ze spółki PKP na samorząd Województwa Dolnośląskiego. Studium wykonalności dla tych linii kolejowych jest w końcowej fazie przygotowania. Ten odcinek linii to część projektu odbudowy kolei na Dolnym Śląsku. Udostępnienie tej linii ułatwi dostęp nie tylko mieszkańcom Kotliny Jeleniogórskiej, ale też wszystkim Dolnoślązakom i turystom, którzy będą mogli łatwiej dojechać do atrakcyjnych turystycznie miejscowości. Szacuje się, że koszty rewitalizacji tej trasy wyniosą około 70 mln – 100 mln zł, w zależności od ostatecznie wybranego wariantu rewitalizacji. Szacuje się, że proces inwestycyjny pozwalający na przywrócenie ruchu pociągów pasażerskich do Kowar i Karpacza potrwa około 2 lat. Oddanie w/w linii pod zarząd samorządu wojewódzkiego i reaktywowanie połączenia za pomocą Kolei Dolnośląskich jest najlepszym rozwiązaniem dla gminy. Ponadto modernizacja i ponowne ożywienie linii o charakterze kolei podmiejskiej i turystycznej jest pożądane z punktu widzenia ekologicznego. Inwestycja umożliwi połączenie z większością ośrodków leżących w Sudetach Zachodnich po polskiej i czeskiej stronie. W dłuższej perspektywie moglibyśmy liczyć na zwiększenie się ruchu turystycznego w okolicach Kowar i rozwój usług okołoturystycznych. W przypadku uruchomienia linii kolejowej przez Kowary konieczne będzie kompleksowe zagospodarowanie terenu wokół dworca na miejsce

91 przystankowo-przesiadkowe i przebudowa dworcowa kolejowego w Kowarach na miejsce turystyczno-usługowe.

Fakt istnienia połączeń autobusowych i w dalszej perspektywie rozwoju kolejowych i budowy tras rowerowych podnosi prestiż miasta Kowary i stanowi istotny argument, pozwalający stymulować jego gospodarczy rozwój.