Komunikacja interkulturowa I

Program zajęć obejmuje następującą tematykę: Teoretyczne podstawy komunikacji interkulturowej; interkulturowość w języku i komunikacji niewerbalnej; rola komunikacji interkulturowej w krajach niemieckiego obszaru językowego; transfer kulturowy;

interkulturowość w tekstach kulturowych (np. film, teatr); społeczności multikulturowe;

znaczenie kultury krajów niemieckiego obszaru językowego dla europejskiego dziedzictwa kulturowego; kultura pamięci oraz miejsca pamięci; sposoby i drogi komunikacji na terenie Europy ze szczególnym uwzględnieniem terytorium krajów niemieckojęzycznych, Polski i Śląska.

2. PZJN: Zintegrowane sprawności językowe

Program zajęć obejmuje omówienie zagadnień takich jak: kultura, sztuka, styl(e) życia, polityka kulturalna, wolność a życie w społeczeństwie, język, historia, gospodarka i przemiany obyczajowe. Wymienione zagadnienia realizowane są pod kątem doskonalenia podstawowych sprawności językowych, ukierunkowanych na osiągnięcie poziomu C1+

według Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego. Sprawności, które są doskonalone to: sprawność mówienia, komunikacyjna, rozumienia ze słuchu, rozumienia tekstu pisanego oraz pisania.

3. Zajęcia do specjalności: seminarium magisterskie (I)

Językoznawstwo germanistyczne/ Specjalność językoznawcza z elementami komunikacji w biznesie/ Translatoryka/ Język niemiecki w komunikacji specjalistycznej/ Języki i kultury Skandynawii

Treści szczegółowe przedmiotu formułowane są w odniesieniu do aktualnej oferty dydaktycznej w danym roku akademickim. W zakresie językoznawstwa są to treści np. z zakresu językoznawstwa ogólnego i porównawczego, lingwistyki stosowanej, lingwistyki tekstu, lingwistyki dyskursu, translatoryki, glottodydaktyki, skandynawistyki. W ramach seminarium refleksji naukowej poddawane są najnowsze koncepcje i metodologie językoznawcze. Studenci zostają zapoznani z różnymi metodami analizy materiału językowego, narzędziami stosowanymi w językoznawczych badaniach korpusowych i eksperymentalnych, które mogłyby znaleźć zastosowanie w badaniach prowadzonych w ramach przygotowania pracy dyplomowej. Przedmiotem badań najczęściej są współczesne zjawiska językowe, sygnalizowane werbalnie zjawiska kulturowe i in. rejestrowane w różnych formach i obszarach komunikacji niemiecko-, ale też innojęzycznej. Proponowane są również treści z zakresu badań nad językowymi właściwościami użytkowników języków, ich rozwojem i metodami ich kształtowania w ramach określonej dydaktyki.

Literaturoznawstwo germanistyczne/Kultura krajów niemieckojęzycznych i Śląska

Treści szczegółowe przedmiotu formułowane są w odniesieniu do aktualnej oferty dydaktycznej w danym roku akademickim. W zakresie literaturoznawstwa/kultury krajów niemieckojęzycznych i Śląska są to treści dotyczące literatur i kultur krajów niemieckiego obszaru językowego od ich początków do czasów współczesnych. Studenci zostają zapoznani z różnorodnymi modelami analizy tekstu literackiego (np. narratologia, hermeneutyka, intertekstualność), a zwłaszcza narzędziami stosowanymi w

literaturoznawstwie/kulturoznawstwie niemieckiego obszaru językowego, które mogłyby znaleźć zastosowanie w badaniach prowadzonych w ramach przygotowania pracy dyplomowej. Przedmiotem badań jest literatura Niemiec, Austrii i Szwajcarii. Uzupełnienie stanowi pogłębiona refleksja na temat historii krajów niemieckiego obszaru językowego oraz ich społecznych, politycznych i artystycznych realiów odnoszących się do określonych epok literackich (adekwatnie do aktualnej oferty dydaktycznej). W ramach specjalności Kultura krajów niemieckojęzycznych i Śląska poruszane są aspekty tożsamości kulturowej i narodowej. Poddane krytycznej analizie zostaną różne koncepcje narodowej i kulturowej tożsamości, ich rola od czasu kształtowania się państw narodowych, poprzez czas wielkich konfliktów narodowych aż po współczesność zglobalizowanej rzeczywistości.

4. Zajęcia do specjalności: terminologia badawcza

Translatoryka

Zapoznanie studentów z podstawowymi założeniami z zakresu translatoryki oraz podstawową terminologią badawczą na podstawie wybranych lektur. Dokonanie przez studentów analizy dot. stosowanej terminologii badawczej w ujęciu kontrastywnym w języku polskim i niemieckim. Na podstawie dwóch lektur specjalistycznych, wybranych pod kątem tematu własnej pracy magisterskiej, Sporządzanie streszczeń przez studentów do przeczytanych lektur w języku polskim i niemieckim, z wykorzystaniem odpowiedniej terminologii.

Językoznawstwo germanistyczne/ Specjalność językoznawcza z elementami komunikacji w biznesie/ Język niemiecki w komunikacji specjalistycznej

Treści szczegółowe przedmiotu w zakresie językoznawstwa dotyczą pojęcia znaku językowego, z uwzględnieniem jego znaczenia i budowy. Studenci pogłębiają swoją dotychczasową wiedzę z zakresu morfologii i leksyki. W ramach przedmiotu (w powiązaniu z aktualną ofertą dydaktyczną w danym roku akademickim) skupiają się przykładowo na badaniach z zakresu stałych związków wyrazowych (frazeologizmów i przysłów). Nabywają umiejętności dokonywania analizy zjawisk językowych w omówionym obszarze. Zapoznają się z niemiecką terminologią w zakresie frazeologii i paremiologii, kryteriami wyodrębniania wyrażeń stałych (idiomatyczność, stabilność, leksykalizacja i reprodukcja), klasyfikacją różnych form stałych. Zajmują się strukturą wyrażeń stałych (frazeologizmów, przysłów) i interpretują ich miejsce w komunikacji językowe.

Literaturoznawstwo germanistyczne

W zakresie literaturoznawstwa program konwersatorium obejmuje przegląd najważniejszych metod badawczych i tendencji poetologicznych (definicje, istota i funkcje tekstu literackiego, prawda a fikcja literacka). Wybrane modele literaturoznawcze (między innymi: narratologia, hermeneutyka, estetyka, recepcja, intertekstualność) zilustrowane tekstem, zostaną przedstawione pod kątem narzędzi, które wypracowali badacze. Zajęcia ułatwiają zrozumienie terminów występujących w pracach poświęconych problemom literackim i teoretycznym oraz historycznym i krytycznym. Analizy wybranych fragmentów tekstów umożliwiają właściwe rozumienie pojęć stosowanych w dyskursach naukowych w germanistyce.

Języki i kultury Skandynawii

Omówienie wybranych zagadnień z zakresu badań skandynawistycznych, omówienie głównych aspektów runologii; omówienie wybranych wątków mitologii nordyckiej i jej współczesnej recepcji; omówienie wybranych gatunków i motywów literatury w średniowiecznej Islandii; omówienie typologii współczesnych języków Północy, omówienie wybranych cech współczesnych języków północnogermańskich.

Kultura krajów niemieckojęzycznych i Śląska

W ramach zajęć konwersatoryjnych studenci zapoznani zostaną z podstawowymi pojęciami badań kulturoznawczych ze szczególnym uwzględnieniem problematyki tożsamości kulturowej i narodowej. Poddane krytycznej analizie zostaną różne koncepcje narodowej i kulturowej tożsamości, ich rola od czasu kształtowania się państw narodowych, poprzez czas wielkich konfliktów narodowych aż po współczesność zglobalizowanej rzeczywistości. W oparciu o fragmenty prac takich autorów, jak: Ernst Renan, Benedict Anderson, Eric Hobsbawm, Aleida Assmann, Bassam Tibi, Zygmunt Bauman czy Giorgio Agamben przyswojony zostanie podstawowy aparat pojęciowy oraz ważne elementy europejskiej debaty tożsamościowej.

5. Zajęcia do specjalności: wykład monograficzny (I)

Językoznawstwo germanistyczne/ Specjalność językoznawcza z elementami komunikacji w biznesie/ Język niemiecki w komunikacji specjalistycznej

Treści szczegółowe przedmiotu formułowane są w odniesieniu do aktualnej oferty dydaktycznej w danym roku akademickim. W zakresie językoznawstwa są to treści np. z zakresu językoznawstwa ogólnego i porównawczego, lingwistyki stosowanej, lingwistyki tekstu i dyskursu, retoryki definiowanej jako sztuka przekonującego argumentowania, skandynawistyki. Omawiane są najnowsze koncepcje i metodologie w odniesieniu do danej (sub)dyscypliny językoznawczej. Studenci zostają zapoznani z różnymi metodami analizy materiału językowego, narzędziami stosowanymi w językoznawczych badaniach korpusowych i eksperymentalnych. Przedmiotem badań najczęściej są współczesne zjawiska językowe, sygnalizowane werbalnie zjawiska kulturowe i in. rejestrowane w różnych formach i obszarach komunikacji niemiecko-, ale też innojęzycznej. Punktem ciężkości są tu rozważania na temat zachowań komunikacyjnych człowieka. Omawiane są również treści z zakresu badań nad językowymi właściwościami użytkowników języków, ich rozwojem i metodami ich kształtowania w ramach określonej dydaktyki.

Literaturoznawstwo germanistyczne

Treści szczegółowe wykładu formułowane są w odniesieniu do aktualnej oferty dydaktycznej w danym roku akademickim. W zakresie literaturoznawstwa są to treści wybranych elementów i zjawisk literatury krajów niemieckojęzycznych oraz wybranych zagadnień z dziejów życia kulturalnego i społecznego krajów z tego obszaru. Uzupełnienie stanowi pogłębiona refleksja na temat historii krajów niemieckiego obszaru językowego oraz ich społecznych, politycznych i artystycznych realiów odnoszących się do określonych epok literackich (adekwatnie do aktualnej oferty dydaktycznej). Przedmiotem wykładu są wybrane zagadnienia z literatury Niemiec, Austrii i Szwajcarii od jej początków do czasów współczesnych.

Kultura krajów niemieckojęzycznych i Śląska

Treści szczegółowe wykładu formułowane są w odniesieniu do aktualnej oferty dydaktycznej w danym roku akademickim. Podczas interdyscyplinarnego cyklu wykładów zostaną zaprezentowane rozmaite punkty widzenia na doniosłe wydarzenia polityczne i kulturalne oraz trendy i tendencje rozwojowe w kulturze niemieckiej na przestrzeni wieków. Podejmie się również próbę pokazania dyskusji na temat kwestii pamięci narodowej w dzisiejszych Niemczech, jak też obrazu Niemiec w jego różnorodności i sprzeczności. Z poszczególnych aspektów historii kultury niemieckiej, przedstawionych w kontekście europejskim na przykładzie wybranych, silnie zakotwiczonych w świadomości historycznej i kulturalnej miejscowości, postaci historycznych oraz pomników kultury, powinien wyłonić się bogaty obraz dziedzictwa kulturowego między Renem a Odrą.

Translatoryka

Przedmiot, zadania i obszary badań translatoryki jako dyscypliny, ze szczególnym uwzględnieniem takich zagadnień jak translatoryka wśród innych dyscyplin, przekład w ogólnej teorii języka, przekładalność a nieprzekładalność, proces tłumaczenia i jego fazy, teoria ekwiwalencji, ekwiwalencja a adekwatność przekładowa, strategie i techniki i przekładu, lingwistyczne aspekty przekładu, terminologiczne aspekty przekładu, rodzaje translacji, model układu translacyjnego, translacja, translator, translat – definicje, kompetencje tłumacza w paradygmatach modeli lingwistycznych, modeli komunikacyjnych, modeli funkcjonalnych ,modeli kognitywno-procesualnych oraz translacja w paradygmacie translatoryki antropocentrycznej. Przedstawienie badań empirycznych w badaniach nad przekładem.