Bibliotek ph.. Kreacja czy stagnacja? ? Biblioteki w procesie wspo´ ´ l
/pracy
23 listopada 2011 roku w Wojewódzkiej i Miej-skiej Bibliotece Publicznej im. C. Norwida w Zie-lonej Górze odbyła się II Konferencja Regionalna PRB ph. „Kreacja czy stagnacja? Biblioteki w pro-cesie współpracy”. W ubiegłym roku tego typu spotkanie miało miejsce w Wojewódzkiej i Miejskiej Bibliotece Publicznej im. Z. Herberta w Gorzowie Wielkopolskim. Konferencja zorga-nizowana została w ramach realizacji Programu Rozwoju Bibliotek.
Uroczystej inauguracji konferencji dokonał dyrektor WiMBP w Zielonej Górze dr Andrzej Buck, a Monika Simonjetz – regionalny koordy-nator PRB – powitała wszystkich zebranych, w tym bibliotekarzy uczestniczących w I i II rundzie Programu Rozwoju Bibliotek, przedstawicieli władz samorządowych, członków Gminnych Koalicji oraz członków Komisji Konkursowej powołanej do rozstrzygnięcia I Lubuskiego Konkursu Gminnych Koalicji Programu Rozwoju Bibliotek.
Tegoroczną konferencję swoją obecnością uświetnili: Gerard Nowak – przedstawiciel Wojewody Lubuskiego, Jan Szachowicz – kie-rownik Wydziału Kultury Urzędu Marszał-kowskiego, Anna Polus – wicedyrektor WiMBP w Zielonej Górze, Marzena Wysocka – wicedyrektor WiMBP w Gorzowie
Wielko-polskim oraz dr Artur Jazdon – dyrektor Biblioteki Uniwersyteckiej w Poznaniu. Za-proszenie przyjęli również: Grzegorz Doszel – wójt Gminy Bojadła, Krzysztof Czerniawski – naczelnik Wydziału Spraw Społecznych Urzędu Gminy Lubsko, Danuta Roszak – sekretarz Gminy Brzeźnica, Sylwester Chocholski z Urzędu Miasta w Szprotawie oraz Mariola Rabulińska – sołtys wsi Zabór, Gerard Jankiewicz – sołtys wsi Bieniów, Stefania Klimczyk-Siwecka – przewodnicząca Koła Gospodyń Wiejskich w Bieniowie, przedstawiciele Zielonogórskiego Towarzystwa Edukacyjnego „Civilitas”, Sto-warzyszenia Bibliotekarzy Polskich, Lubus-kiego Stowarzyszenia Miłośników Kultury
„Debiut”.
Nadrzędnym celem konferencji było pokaza-nie współpracy pomiędzy bibliotekami a jej lokalnymi partnerami oraz zainspirowanie do nawiązywania podobnych kontaktów i po-dejmowania wspólnych działań na rzecz biblio-teki oraz gminy i jej mieszańców. Z ideą lokalnych partnerstw zapoznali uczestników animatorzy Akademii Rozwoju Filantropii w Polsce: Magdalena Tokarska i Grzegorz Idziak.
ARFP wspierała proces powstawania koalicji, współdziałając z siecią animatorów PRB. Biblio-teki Wiodące z I rundy PRB zachęcone zostały do nawiązania współpracy z partnerami lokal-nymi i zbudowania Gminnej Koalicji mającej zapewnić bibliotece długofalowe wsparcie, także po zakończeniu Programu. Do udziału w partnerstwie zaproszeni zostali przedstawiciele środowisk lokalnych, jak: pracownicy urzędu gminy oraz instytucji kulturalno-oświatowych, działacze lokalnych organizacji pozarządowych, przedsiębiorcy, mieszkańcy.
Działania lokalnych partnerstw promowane były m.in. poprzez udział w I Lubuskim Kon-kursie Gminnych Koalicji Programu Rozwoju Bibliotek. Spośród 13 powstałych w wojewódz-twie koalicji do konkursu przystąpiło 9 (7 z po-łudniowej części województwa, 2 z północnej).
Dostarczyły one dokumentacje przedsięwzięć i wydarzeń kulturalno-społecznych zrealizo-wanych przez koalicję w okresie od 15 grudnia 2010 do 15 października 2011.
W południowej części województwa lubus-kiego komisja konkursowa w składzie:
dr Andrzej Buck – dyr. WiMBP w Zielonej Górze, przewodniczący jury, Jan Szachowicz – kierownik Wydziału Kultury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego, dr Przemysław Bart-kowiak – przedstawiciel Lubuskiego Stowarzy-szenia Miłośników Kultury „Debiut”, dr Dawid Kotlarek – kier. DBAiM WiMBP w Zielonej Górze, Jan Tyra – dyr. MBP w Żarach, przedstawiciel środowiska bibliotekarzy oraz SBP, Małgorzata Domagała – sekretarz jury wyłoniła następują-cych laureatów:
I miejsce – GBP w Brzeźnicy. Efektem współpracy biblioteki z jej koalicjantami była gazetka lokalna „Głos Chotkowa” stworzona w ramach projektu pt. „Biblioteka Skarbnicą Piśmiennictwa – Kuźnią Młodych Talentów Dziennikarskich”. W skład koalicji weszli m.in.:
Jerzy Adamowicz – wójt Gminy Brzeźnica, Leon Cuprych – przewodniczący Rady Powiatu Żagań oraz Elżbieta Ościak – nauczyciel Publicznej Szkoły Podstawowej w Chotkowie.
II miejsce – GBP w Bojadłach. Koalicja zor-ganizowała imprezę „Odjazdowy Bibliotekarz” – Klenica–Bojadła–Zabór – czyli rajd rowerowy bibliotekarzy, czytelników oraz wszystkich sym-patyków książek i rowerów. Koalicję stworzyli m.in.: Mariola Rabulińska – sołtys wsi Zabór, Mirosław Konaszewski – pracownik Lasów Państwowych Przytok, Bogdan Bartkowiak – właściciel piekarni w Zaborze.
III miejsce – BP w Babimoście. Koalicjanci przygotowali uroczystość pt. „Zasłużony Polak w Izbie Pamiątek Regionalnych” (Teodor Spiralski), związaną z przekazaniem do Izby Pamiątek Re-gionalnych Krzyża Komandorskiego z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski. Do koalicji weszli m.in.: Bernard Radny oraz Zbigniew Woziński – Urząd Miejski w Babimoście, Jan Mielżyński i Zenon Brembor – Koło Towarzystwa Przyjaciół Powstania Wielkopolskiego.
Koalicje północnej części województwa lubuskiego oceniła komisja konkursowa w skła-dzie: Edward Jaworski – dyr. WiMBP w Gorzowie Wielkopolskim, Anna Królewicz-Spętany – kier.
Działu Instrukcyjno-Metodycznego WiMBP
w Gorzowie Wlkp., Ewa Troczyńska-Porada – specjalista ds. bibliotek samorządowych, czło-nek Zarządu Okręgu SBP w Zielonej Górze. Po zapoznaniu się z materiałami konkursowymi ustalono następujący werdykt:
I miejsce – BPMiG w Strzelcach Krajeń-skich. Koalicja zorganizowała cykl bezpłatnych warsztatów komputerowych dla seniorów ph.
„Nigdy nie jest za późno na... komputer”
mających na celu przeciwdziałanie wykluczeniu cyfrowemu osób starszych. Biblioteka pozyskała do współpracy m.in.: Zespół Szkół Centrum Kształcenia Ustawicznego (wolontariusze), sklep „Komputronik”, Uniwersytet Trzeciego Wieku, Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy.
II miejsce – BPMiG w Słubicach. Utworzo-na przy Bibliotece GminUtworzo-na Koalicja docenioUtworzo-na została za zintegrowanie lokalnych organizacji pozarządowych wokół wspólnego obchodzenia Nocy Świętojańskiej ph. „Świętojańskie Wianki 2011”. Koalicję wokół Biblioteki stworzyli m.in.:
Związek Nauczycielstwa Polskiego, Koło Gospo-dyń Wiejskich w Drzecinie, Stowarzyszenie Miłośników Ziemi Słubickiej.
Jury oceniając zaproponowane wydarzenia kulturalno-społeczne, zwracało szczególną uwagę na ich rolę w zakresie integracji lokalnego środowiska oraz rozwoju kulturalnego miesz-kańców. Zwycięskim koalicjom wręczono na-grody rzeczowe, a wszystkim uczestnikom kon-kursu – dyplomy. Nagrodzone koalicje zaprezen-towały niektóre aspekty swoich działań, formy współpracy i wspierania aktywności społecznej oraz rozwoju kulturalnego i edukacyjnego lokalnych mieszkańców. Kierownik Wydziału Kultury Urzędu Marszałkowskiego Wojewódz-twa Lubuskiego – Jan Szachowicz podziękował i pogratulował wszystkim bibliotekom i ich part-nerom uczestniczącym w I Lubuskim Konkursie Gminnych Koalicji Programu Rozwoju Bibliotek.
Uczestnicy konferencji wysłuchali również wykładu dr. Artura Jazdona nt. „Biblioteka w pro-cesie aktywizacji kulturalnej gminy”. W swoim wystąpieniu autor starał się udowodnić tezę za-kładającą, że mimo zmieniających się warunków funkcjonowania bibliotek ich znaczenie dla akty-wizacji kultury nie będzie maleć. W materiałach
konferencyjnych czytamy: „Następujące zmiany (szczególnie w zakresie technologii i rozwoju sieci) pozwalają wieszczyć niektórym śmierć książki i zmierzch tradycyjnych bibliotek, a tym samym zanik wielu ich funkcji i brak wpływu na aktywizację kulturalną otoczenia. [...] Biblioteki nie negując istnienia tych czynników, nie muszą przyjmować ich wyłącznie jako zagrożeń i im się poddawać. Uświadamiając sobie nieuchronność zmian wywołanych nimi w swym działaniu i realizowanych funkcjach, muszą wykorzystać te tradycyjne z nich, jak i przyjąć nowe do przekształcenia się z bibliotek dostępowych na zasobowe, a tym samym dalej z centrów infor-macji na centra kultury”.
Prelekcja dr. Jazdona stanowiła wprowa-dzenie do panelu dyskusyjnego nt. „Rola biblio-teki i lokalnych partnerstw w rozwoju społeczności lokalnej”. Moderatorami dyskusji byli Magdalena Tokarska i Grzegorz Idziak.
Uczestnicy dyskusji dzielili się swoimi refleksjami i doświadczeniami odnośnie współpracy pomię-dzy biblioteką a jej partnerami, prezentowano przykłady efektywnych działań, chwalono się osiągnięciami, dziękowano koalicjantom za współpracę. Aktywny udział w dyskusji wzięli zarówno przedstawiciele władz samorządo-wych (m.in. wójt gminy Bojadła – Grzegorz Doszel, sołtys wsi Bieniów – Gerard Jankiewicz), prelegenci, jak i bibliotekarze (dyr. BP w Świe-bodzinie – Andrzej Grupa, dyr. MBP w Żarach – Jan Tyra, dyr. MBP w Szprotawie – Jolanta Wawrzyniak oraz Dyrektor GBP w Bieniowie – Teresa Kowalczewska). Wszyscy uczestnicy dy-skusji byli zgodni, że warto pozyskiwać partne-rów i z nimi współpracować. Wpływa to korzystnie na rozwój biblioteki, przez co służy dobru gminy oraz jej mieszkańców. Dyskusję podsumował dr Andrzej Buck. Zaznaczył, że bardzo ważne jest nawiązywanie przez bibliote-ki kontaktów i tworzenie atrakcyjnych propozy-cji. Zachęcał do odważnego zarządzania, tak aby działalność biblioteki świadczyła dobrze o jej pracownikach.
Na zakończenie konferencji głos zabrała Marzena Wysocka – wicedyrektor WiMBP w Go-rzowie Wielkopolskim. Podziękowała wszystkim
uczestnikom, a zwycięzcom pogratulowała udanych przedsięwzięć, życząc dalszej owocnej współpracy.
Konferencja pokazała, że warto podejmować atrakcyjne inicjatywy i szukać wsparcia u lo-kalnych partnerów przy ich realizacji. Inspiracją, zachętą oraz przykładem efektywnej współ-pracy mogą być Gminne Koalicje utworzone przy bibliotekach północnej i południowej części województwa lubuskiego w ramach Programu Rozwoju Bibliotek.
Małgorzata Domagała WiMBP im. C. Norwida w Zielonej Górze