Poniej w formie tabeli, podzielonej wg kolejnych dziaów, zamiesz-czony zosta tekst preambuy i pierwszych dwóch artykuów Konstytucji Skonfederowanych Stanów Ameryki uchwalonej dnia 11 marca 1861 roku odnoszcych si bezporednio do wadzy ustawodawczej i wykonawczej. Wlewej kolumnie tabeli znajduj si przepisy poszczególnych dziaów kon-stytucji, zprawej natomiast umieszczone zostay uwagi co do czci znich. Wszczególnoci skomentowane zostay te przepisy, których nie mona odna-le wKonstytucji Stanów Zjednoczonych, przepisy znaczco przeredagowane bd ze wzgldu na zmian ducha ustawy zasadniczej i litery innych posta-nowie konstytucji powinny by odczytywane wnowy sposób.
Jednostka redakcyjna Uwagi
Preambua
My, naród Skonfederowanych Stanów, kady stan dziaajcy w swoim suwerennym i niepodlegym charakterze, by powoa trwa wadz federaln, ustanowi sprawiedliwo , zabezpieczy spokój w kraju oraz utrzyma dla nas samych i naszego potom-stwa dobrodziejpotom-stwa wolnoci – przywoujc ask i przewodnic-two Boga Wszechmogcego – wprowadzamy i ustanawiamy dla Skonfederowanych Stanów Ameryki niniejsz konstytucj.
Preambua podkrela istotne dla doktryny politycznej po-udnia przymioty stanów jak suwerenno i niepodlego . Zawiera równie Invocatio Dei, którego brak w konstytucji Unii.
Artyku IUstp 1. (ga ustawodawcza)
Wszelka niniejszym delegowana wadza ustawodawcza przysuguje Kongresowi Skonfederowanych Stanów, który skada si zSenatu izIzby Reprezentantów.
Sowo „przyznana” zastpio-no „delegowana” co moe by odczytane jako podkrelenie pozycji Stanów, które udzielaj instytucjom federalnym cz swojej wadzy jednak nie zrze-kaj si jej imog j odebra .
I
Aneks
Ustp 2. [Izba]
1) Wskad Izby Reprezentantów wchodz czonkowie wybierani co dwa lata przez ludno poszczególnych stanów; wkadym sta-nie wyborcy powinni by obywatelami Skonfederowanych Stanów, oraz odpowiada wymogom, okrelonym dla wyborców tej izby ciaa ustawodawczego stanu, która skada si z wikszej liczby czonków; adna jednak osoba urodzona za granic, nie bdca obywatelem Skonfederowanych Stanów, nie bdzie dopuszczona do gosowania na urzdników, stanowych, czy federalnych
Wprowadzono nieznane wcze-niej wymaganie posiadania obywatelstwa Konfederacji dla uzyskania biernego iczynnego prawa wyborczego.
2) Nie mona zosta czonkiem Izby Reprezentantów, nie majc uko czonych lat dwudziestu piciu, nie posiadajc obywatelstwa Skonfederowanych Stanów inie bdc wczasie wyborów mieszka -cem tego stanu, wktórym si kandyduje.
Wykrelono cenzus domicylu pozostawiajc jedynie obowi-zek posiadania obywatelstwa konfederacji.
3) Mandaty ibezporednie podatki przypadajce na poszczególne stany, które przystpiy do Konfederacji, ustala si odpowiednio do liczby mieszka ców; oblicza si j dodajc do ogólnej liczby osób wolnych, cznie z osobami zobowizanymi do suby przez czas okrelony wlatach, ale zwyczeniem nie opodatkowanych Indian, trzy pite ogóu niewolników. Najblisze obliczenie nastpi wcigu trzech lat od pierwszego zebrania si Kongresu Skonfederowanych Stanów, anastpne spisy ludnoci dokonywa si bd co dziesi lat w sposób okrelony ustaw. Na kade pi dziesit tysicy nie moe przypada wicej ni jeden przedstawiciel, ale kady stan musi mie przynajmniej jednego przedstawiciela; a do przeprowa-dzenia takiego obliczenia Stan Poudniowa Karolina uprawniony jest do wyboru szeciu przedstawicieli, stan Georgia dziesiciu, stan Alabama dziewiciu, stan Floryda dwóch, Stan Mississippi sied-miu, stan Louisiana szeciu, stan Texas szeciu.
Konstytucja konfederacka za-stpia eufemistyczne okre-lenie „innych osób” sowem „niewolników”, które w re-publice opartej na systemie „szczególnej instytucji” nie byo ju tak kontrowersyjne. Co ciekawe, nie przeredagowa-no tekstu tak by niewolników liczy jako 1 co sprzyjaoby stanom oduej liczbie niewol-ników.
Zmieniona zostaa równie liczba osób na jak przypada mia co najmniej jeden przed-stawiciel z30000 na 50000. 4) Wrazie wyganicia mandatu zjakiego stanu wadza
wyko-nawcza tego stanu zarzdza wybory wcelu obsadzenia oprónio-nego mandatu.
5) Izba Reprezentantów wybiera ze swego grona przewodniczcego iinne organy oraz ma wyczne prawo stawiania przed Senatem wyszych funkcjonariuszy wstan oskarenia; za wyjtkiem jakie-gokolwiek sdziego, lub innego federalnego urzdnika, rezydujce-go idziaajcerezydujce-go wycznie wgranicach stanu, który to moe by postawiony wstan oskarenia gosami dwóch trzecich obu izb tego stanu.
Konstytucja wyczaa spod procedury impeachmentu urzdników stanowych odda-jc ich pod jurysdykcj wadz poszczególnych stanów. Posta-nowienie to wzmacniao zca pewnoci pozycj stanów wo-bec wadzy federalnej.
Ustp 3. [Senat]
1) Senat Skonfederowanych Stanów skada si zsenatorów wybie-ranych po dwóch zkadego stanu przez jego ciao ustawodawcze na lat sze na sesji zwyczajnej poprzedzajcej bezporednio rozpo-czcie penienia suby. Kady senator rozporzdza jednym gosem.
Dookrelony zosta termin wyboru senatorów przez legi-slatury stanowe.
2) Niezwocznie po zebraniu si w wyniku pierwszych wybo-rów senatorowie zostan podzieleni, w miar moliwoci wybo- rów-nomiernie, na trzy grupy. Mandaty senatorów pierwszej grupy wygasaj z upywem dwóch lat, drugiej grupy – z upywem czterech lat, a trzeciej grupy – z upywem szeciu lat, tak aby co dwa lata mona byo wybiera jedn trzeci cz Senatu. Jeeli wskutek zrzeczenia si lub zinnej przyczyny mandat wyganie w okresie, gdy ciao ustawodawcze zainteresowanego stanu nie obraduje, wadza wykonawcza tego stanu moe tymczasowo wyznacza senatora na okres do zebrania si ciaa ustawodawczego, które powinno wówczas obsadzi opróniony mandat.
3) Nie mona zosta senatorem nie majc uko czonych trzydziestu lat, nie posiadajc obywatelstwa Skonfederowanych Stanów od lat dziesiciu inie bdc wczasie wyborów mieszka cem tego stanu, wktórym si kandyduje.
4) Wiceprezydent Skonfederowanych Stanów jest prezydentem Senatu; nie bierze jednak udziau wgosowaniu, chyba e zachodzi równo gosów.
5) Senat wybiera inne swoje organy, agdy wiceprezydent jest nie-obecny lub peni obowizki prezydenta Skonfederowanych Stanów – prezydenta ad interim.
6) Senat jest wycznie uprawniony do sdzenia w sprawach, w których nastpio postawienie w stan oskarenia przez Izb Reprezentantów. Gdy Senat dziaa wtym charakterze, senatorowie skadaj przysig lud lubowanie. Wrazie oskarenia prezydenta Skonfederowanych Stanów przewodnictwo obejmuje prezes Sdu Najwyszego. Orzeczenie skazujce wymaga wikszoci dwóch trzecich obecnych czonków.
7) Wyrokiem zapadajcym wtym trybie nie mona orzec kary su-rowszej ni wydalenie zurzdu oraz utrata zdolnoci do przyjcia ipenienia wsubie Skonfederowanych Stanów jakiejkolwiek za-szczytnej funkcji honorowej lub odpatnej. Skazanie nie wycza zastosowania nastpnie przepisów o oskareniu i rozprawie oraz osdzeniu iukaraniu stosownie do ogólnych przepisów prawa.
Ustp 4.
1) Czas, miejsce i sposób przeprowadzania wyborów do Senatu i Izby Reprezentantów okrela w kadym stanie jego ciao usta-wodawcze podporzdkowujc si odpowiednim przepisom tej Konstytucji. Zawsze jednak Kongres moe wdrodze ustawy wyda lub zmieni przepisy w tym przedmiocie, z wyjtkiem przepisów okrelajcych czas imiejsce wyborów do Senatu.
Podkrelono nadrzdno przepisów konstytucyjnych co do procedury wyborczej oraz odebrano Kongresowi prawo zmiany przepisów o czasie wyborów. Ta ostatnia zmiana wymuszona bya now redak-cj przepisu wpunkcie 1 tego ustpu.
2) Kongres zbiera si co najmniej raz wroku, mianowicie wpierw-szy poniedziaek grudnia, chyba e wdrodze ustawy okreli inny dzie .
Ustp 5.
1) Kada izba bada wano wyborów, wyniki gosowania kacje swoich czonków. Quorum wymagane dla wanoci uchwa kadej izby wynosi ponad poow jej czonków. Jednak równie mniejszy skad moe odroczy obrady zdnia na dzie izosta upo-waniony do wymuszenia stawiennictwa nieobecnych czonków wtrybie ipod gro b sankcji, okrelonych przez dan izb. 2) Kada izba moe uchwali swój regulamin, pociga do odpo-wiedzialnoci swoich czonków za niewaciwe zachowanie si oraz wikszoci dwóch trzecich wykluczy czonka zposiedzenia. 3) Kada izba prowadzi swój dziennik obrad iogasza go co pewien czas, zpominiciem czci, które wedug uznania izby powinny by zachowane w tajemnicy; w kadej z izb na danie jednej pitej obecnych czonków wymienia si w dzienniku gosy za i przeciw oddane wposzczególnych sprawach..
4) Podczas sesji Kongresu adna izba nie moe bez zgody drugiej odroczy obrad na duej ni trzy dni ani te przenie ich zmiej-sca, wktórym obie izby maj obradowa .
Ustp 6.
1) Senatorom i czonkom Izby Reprezentantów przysuguj za penione funkcje diety, okrelone ustaw i wypacane ze Skarbu Pa stwa Skonfederowanych Stanów. W okresie, gdy bior oni udzia wsesji swojej izby, oraz wczasie, gdy udaj si na sesj lub zniej powracaj, nie mog by aresztowani, chyba e dopucili si zdrady lub innego cikiego przestpstwa albo zakócenia spokoju publicznego; za swoje przemówienia lub wypowiedzi wktórejkol-wiek zizb mog by pocignici do odpowiedzialnoci tylko na ich terenie. aden senator ani czonek Izby Reprezentantów nie moe wokresie, na który go wybrano, zosta powoany na jakiekolwiek stanowisko w subie cywilnej Skonfederowanych Stanów, które wtym okresie zostao stworzone lub stao si wyej wynagradzane. Ktokolwiek sprawuje urzd wsubie Skonfederowanych Stanów nie moe zosta czonkiem którejkolwiek zizb, dopóki na tym urz-dzie pozostaje. Jednak Kongres moe, wdrodze ustawy, przyzna wyszemu urzdnikowi kadego zDepartamentów miejsce wIzbie Reprezentantów z prawem dyskusji na temat wszelkich spraw zwizanych zjego departamentem.
Nowe przepisy dopisane in ne daj moliwo przyznania czonkom gabinetu Prezydenta Konfederacji prawo zasiadania i dyskusji w Izbie Reprezen-tantów. Wpostanowieniu tym wida wpyw myli konstytu-cyjnej Aleksandra Stephensa, który by jednym z autorów ustawy zasadniczej Skonfede-rowanych Stanów.
Ustp 7.
1) W zakresie wszelkich projektów ustaw, dotyczcych pobie-rania dochodów pa stwowych, inicjatywa przysuguje Izbie Reprezentantów. Senat moe jednak do tych projektów, podobnie jak do wszystkich innych, proponowa iwnosi poprawki. 2) Zanim jakikolwiek projekt, uchwalony przez Izb Reprezen-tantów iSenat, stanie si ustaw, powinien by przedoony zydentowi Skonfederowanych Stanów. Zatwierdzajc projekt pre-zydent podpisuje go, wprzeciwnym za razie zwraca go wraz ze swoimi zastrzeeniami tej izbie, zktórej inicjatywy projekt uchwa-lono. Izba ta zamieszcza wswoim dzienniku zastrzeenia wpe-nym brzmieniu, po czym wznawia obrady nad projektem. Jeeli,
Konstytucja Konfederacji przy-znawaa in ne tego punktu prawo do stosowania line item veto wobec ustaw przedsta-wionych Prezydentowi przez Kongres.
wwyniku ponownych obrad izba wikszoci dwóch trzecich wypo-wie si za projektem, wówczas przesya go zzastrzeeniem drugiej izbie, która równie poddaje go ponownemu rozpatrzeniu, ijeeli go przyjmie wikszoci dwóch trzecich, projekt staje si ustaw. We wszystkich wypadkach tego rodzaju gosowanie wkadej izbie polega na owiadczeniu tak lub nie, anazwiska wszystkich gosu-jcych za lub przeciwko projektowi naley wymieni wdzienniku danej izby. Kady projekt ustawy, który wcigu dziesiciu dni (nie liczc niedziel) od przedoenia go prezydentowi nie zosta przeze zwrócony, staje si ustaw, tak jakby zosta podpisany; nie staje si jednak ustaw, jeeli sam Kongres zwrot uniemoliwi odraczajc swoje obrady. Prezydent ma prawo zatwierdzi jak iodrzuci po-jedynczy przepis zprzedstawionej mu ustawy. Wrazie odrzucenia podpisuje on ustaw, zaznaczajc przepisy odrzucone iodsya ko-pi przepisów, co do których ma zastrzeenia do Izby parlamentu zktórego ustawa pochodzi. Procedura postpowania zodrzuconymi przepisami jest odpowiednia do procedury postpowania zodrzuco-nymi ustawami.
3) Wszelkie zarzdzenia, rezolucje iuchway, wymagajce zgodnego stanowiska Senatu iIzby Reprezentantów (poza spraw odroczenia obrad), wymagaj przedoenia prezydentowi Skonfederowanych Stanów iuzyskuj moc prawn, dopiero gdy zostan przez niego zatwierdzone. Wbraku zatwierdzenia wymagaj one potwierdze-nia wikszoci dwu trzecich czonków obu Izb, zgodnie zzasada-mi postpowania iograniczeniazzasada-mi dotyczcyzzasada-mi projektów ustaw.
Ustp 8. [Kongres ma prawo]
1) wprowadza ipobiera podatki, ca, daniny iopaty dla uzyska-nia dochodu, potrzebnego do spaceuzyska-nia dugów oraz zapewnieuzyska-nia wspólnej obrony iprowadzenia rzdu Skonfederowanych Stanów, przy czym adne premie nie bd przyznawane ze skarbu, jak iad-ne opaty, czy podatki na import zobcych pa stw nie bd naka-dane tak by popiera lub sprzyja jakiejkolwiek gazi przemysu, awszystkie ca, daniny iopaty powinny by jednakowe na caym obszarze Skonfederowanych Stanów;
Zgodnie z doktryn polityczn nurtu jeffersoniaskiego i my-l J.C. Calhouna wykrelono z tego przepisu postanowienia ozapewnianiu dobrobytu przez dochody zpodatków awskaza-no jedynie na potrzeb prowa-dzenia rzdu zwizkowego. 2) zaciga poyczki na rachunek Skonfederowanych Stanów;
3) regulowa obrót z zagranic, midzy poszczególnymi stanami iplemionami Indian, przy czym ani ta ani inna klauzula zawarta wtej konstytucji, nigdy nie bdzie interpretowana tak, by delego-wa na Kongres prawo do przydzielania pienidzy na jakiekol-wiek wewntrzne ulepszenia majce na celu uatwienie handlu. Wyjtkiem bd te majce na celu dostarczenie owietlenia, znaków nabrzenych, boi iinnych pomocy do nawigacji na wybrzeu, jak iudoskonale portów iusuwania przeszkód wnawigacji rzecznej. We wszystkich tych sprawach opaty nakadane na udogodnienia nawigacyjne bd skutkiem potrzeby opacenia kosztów i wydat-ków zwizanych ze sprawami wyej wymienionymi;
Myl polityczna, prawna ieko-nomiczna Poudnia zognisko-wana bya równie wokó za-gadnie celnych i moliwoci wolnego handlu atlantyckiego. Przepisy tego punktu zapew-ni miay realizacj zaoe doktryny konfederackiej.
4) ustala dla caego obszaru Skonfederowanych Stanów jednolite zasady nabywania obywatelstwa oraz jednolite prawo upadocio-we, przy czym adna ustawa Kongresu nie mone umorzy jakiego-kolwiek dugu zacignitego przez niego samego;
Konstytucja zapewniaa wierzy-cielom Konfederacji pewno zwrotu zacignitych przez ni poyczek, którymi nansowane byy dziaania wczasie wojny.
5) bi monety, okrela ich warto oraz warto walut zagranicz-nych, ustala jednostki miar iwag;
6) wprowadza kary za podrabianie pa stwowych papierów warto-ciowych oraz monet, bdcych wobiegu wSkonfederowanych Stanach; 7) ustanawia urzdy i drogi pocztowe; przy czym koszty Departamentu Poczty po pierwszym marca roku Pa skiego tysic osiemset sze dziesitego trzeciego, bd pokryte z jego wasnego dochodu;
Przepis ten wprowadza obowi-zek samo nansowania jedynego przedsibiorstwa pastwowego ustanowionego w ustawie za-sadniczej jakim miaa by pocz-ta pastwowa.
8) popiera rozwój nauki iuytecznych umiejtnoci przez zapew-nienie na okrelony czas autorom iwynalazcom wycznych praw do ich dzie czy wynalazków;
9) tworzy sdy nisze wstosunku do Sdu Najwyszego; 10) okrela odpowiedzialno ikara za piractwo icikie prze-stpstwa popenione na penym morzu oraz za naruszenie prawa narodów;
11) wypowiada wojn, wystawia listy kaperskie iwydawa prze-pisy dotyczce prawa do upu na ldzie iwodach;
12) wystawia iutrzymywa armi, przy czym kredyty na ten cel mog by przyznawane najwyej na dwa lata;
13) tworzy iutrzymywa marynark wojenn;
14) wydawa przepisy okierowaniu ldowymi imorskimi siami zbrojnymi oraz subie wojskowej;
15) stosowa rodki dla powoywania policji celem zapewnienia wykonania ustaw Skonfederowanych Stanów, tumienia powsta iodpierania najazdów;
16) stosowa rodki dla zorganizowania uzbrojenia i przeszkole-nia policji oraz dla kierowaprzeszkole-nia tymi oddziaami policyjnymi, które mog by uyte wsubie Skonfederowanych Stanów, przy czym we waciwoci poszczególnych stanów pozostaje mianowanie o cerów policji oraz nadzór nad przeprowadzaniem szkolenia policji na za-sadach ustalonych przez Kongres;
17) sprawowa na zasadach wycznoci ibez adnych ogranicze wadz ustawodawcz wokrgu (nie przekraczajcym dziesiciu mil kwadratowych), który moe zmocy przekazania go przez jeden lub wicej stanów iprzyjcia przez Kongres sta si siedzib naczelnych wadz Skonfederowanych Stanów, jak równie sprawowa podobn wadz nad wszystkimi terenami, nabytymi za zgod ciaa ustawo-dawczego zainteresowanego stanu, celem wzniesienia tam fortów, magazynów, arsenaów, doków lub innych potrzebnych budowli; 18) wydawa wszelkie ustawy, które oka si potrzebne i wa-ciwe dla wykonywania uprawnie wymienionych powyej oraz wszystkich innych, które niniejsza konstytucja przyznaa naczel-nym wadzom Skonfederowanych Stanów albo poszczególnaczel-nym ich rodzajom lub funkcjonariuszom.
Ustp 9.
1) Import czarnych rasy afryka skiej z jakiegokolwiek kraju in-nego ni niewolnicze stany, czy terytoria Stanów Zjednoczonych Ameryki jest niniejszym zabroniony. Kongres jest zobowizany wy-da ustawy, które skutecznie uniemoliwi taki handel.
Konstytucja podtrzymywaa za-kaz importu niewolników spoza obszaru przedwojennej Unii. Postanowienia takie mona po-czytywa jako ukon w stron Wielkiej Brytanii i Francji bd wynik lobby plantatorów ze wschodniego wybrzea, którzy w ostatnim okresie ante bellum wyspecjalizowali si w ekspor-cie niewolników do interioru167. 2) Kongres ma prawo do wprowadzenia zakazu sprowadzania
nie-wolników zjakiegokolwiek stanu niebdcego czonkiem, czy tery-torium nienalecego do Konfederacji.
3) Przywilej Habeas Corpus moe by zawieszony tylko wprzy-padkach, gdy ze wzgldu na bunt lub najazd wymaga tego bdzie bezpiecze stwo publiczne.
4) Nie mona wydawa ustaw proskrypcyjnych ani te ustaw dzia-ajcych wstecz, ani ustaw negujcych, bd osabiajcych, prawo do posiadania czarnych niewolników.
Przepis ten stanowi zabezpie-czenie wartoci ojakie walczy-li poudniowcy przed Sdem Najwyszym w okresie ante bellum168.
5) Pogówne iinne podatki bezporednie mona wprowadza tylko proporcjonalnie do wyników szacunku lub spisu ludnoci, którego przeprowadzanie wyej nakazano.
6) Nie bdzie si pobiera podatków lub ce od wywozu przedmio-tów zktóregokolwiek stanu, chyba e zostan ustanowione gosem dwóch trzecich obu Izb.
Przepis wprowadza moliwo ustanowienia poboru ce nie-znan konstytucji Unii. 7) Przepisy handlowe ipodatkowe nie bd uprzywilejowywa
por-tów jednego stanu wporównaniu zinnymi stanami.
8) Wszelkie wypaty za Skarbu Pa stwa dopuszczalne s tylko wów-czas, gdy ustawa przewiduje na ten cel kredyty; formalne sprawozda-nia rachunkowe zwpywów iwydatkowasprawozda-nia wszelkich rodków pu-blicznych powinny by okresowo podawane do wiadomoci publicznej. 9) Kongres nie przydzieli pienidzy ze Skarbu inaczej ni gosem dwóch trzecich obu Izb. Chyba, e: zostan one oszacowane ipro-si o nie bdzie który z dyrektorów departamentów, a wniosek przedstawi Kongresowi Prezydent; zostan przeznaczone na po-krycie jego wasnych wydatków; zostan przeznaczone na opace-nie odszkodowa przez Skonfederowane Stany, których suszno zostanie stwierdzona sdowo przez trybuna badajcy roszczenia odszkodowa od Rzdu, którego obowizek powoania zostaje ni-niejszym naoony na Kongres.
Dwa zupenie nowe przepisy wprowadzajce restrykcje nie-znane w ustawie zasadniczej Unii co do sposobu realizowa-nia polityki nansowej pa-stwa.
Konstytucja Konfederacji wpro wadza daleko idce ogra-niczenia co do moliwoci udostpniania rodków fede-ralnych gabinetowi.
10) Wszelkie ustawy przydzielajce pienidze musz, w federal-nej walucie, okreli sum kadego przydziau oraz cel na jaki s przydzielane. Kongres nie moe dotowa specjalnych rekompensat adnemu pa stwowemu kontrahentowi, urzdnikowi, agentowi, czy sucemu, po tym jak kontrakt znim zosta zawarty, lub su-ba zostaa podjta.
11) Skonfederowane Stany nie nadaj adnych tytuów szlachec-kich. Nikomu, kto sprawuje odpatnie lub honorowo jakikolwiek urzd zramienia Skonfederowanych Stanów, nie wolno bez zgody Kongresu przyjmowa od króla, ksicia lub pa stwa obcego jakiego-kolwiek podarunku, wynagrodzenia, urzdu lub tytuu.
12) adna ustawa Kongresu nie moe wprowadzi religii ani zabroni swobodnego praktykowania jej, ogranicza wolnoci sowa lub prasy ani prawa ludu do spokojnych zgromadze lub do skadania naczelnym wadzom petycji onaprawienie krzywd.
Inkorporowana do tekstu IPoprawka do Konstytucji USA.
13) Nie wolno ogranicza praw ludu do posiadania inoszenia bro-ni, gdy bezpiecze stwo wolnego stanu wymaga dobrze wyszkolo-nej milicji.