Działo się w War sz awi e d. 26 stycznia (7 lutego) 1862 r, Przedemną Aleksandrem Bryndzą Rejentem Kancellaryi Z i e miańskiej w7 Warszawi e, w obecności niżej wymienionych świad
ków, prawem wymagane przymioty posiadających, stawili się (tu następuje wymienienie osób zawierających spółkę).
I zeznali:
Że z uwagi na zły stan pomieszkań ludności wyrobniczej i rze
mieślniczej w Warszawie, a mocno przekonani będąc o korzyściach, j akie dogodne i ile być może ceną swoją przystępne pomieszkania zapewnić mogą dla moralnego i materyalnego dobra ludności po
wyższej, przeto niniejszym aktem zawierają spółkę szczególną, c y wilną opisaną w art. 1841 Kod. Cywi lnego w osnowie następującej:
Art. I.
Przedmiotem działań spółki ma być nabywanie placów i nie
ruchomości w Warszawi e i wznoszenie tudzież przerabianie istnie
j ą c yc h na tychże placach budowli w celu ulepszenia, udogodnienia, i uczynienia tańszemi mieszkań dla ludności wyrobniczej, rzemie
ślniczej i służebnej, przy zapewnieniu spólnikoin umiarkowanego procentu od funduszów na przedmiot powyższy wył ożonych, nako- niec przedmiotem działań spółki może być sprzedaż wystawionych budynków i s t a w i a n i e n o w y c h z a o t r z y m a n e z e s p r z e d a ż y p i e n i ą d z e , aby c i ą g ł y m obrotem funduszu s pólkowego tem skuteczniej przyczynić się do urzeczywistnienia celu artykułem niniejszym zakreślonego. Przedsięwzięć z celem powyższym niezgodnych, spółka w y k o ny w a ć nie będzie.
Art. 2.
Spółka ta, j ak o cywilna i szczegól na nie będzie używał a ż a
dnej firmy, przybierze zaś nazwę: „Spółki cywilnej budowy domów dla rzemieślników i robotników".
Art. 3.
Dla urzeczywistnienia celu w art. l wskazanego, spólnicy usta
nawiają prawidło, iż mieszkania w domach własnością spółki będących, wynajmowane będą samej tylko ludności wyrobniczej, rzemieślniczej i służebnej za takie ceny, by czysty dochód od k a
- 80 —
1
81
-p i tał 11 na ku-pno i -pobudowanie domów wyłożonego -po -pokryciu kosztów administracyi, reparacyi, opłacie podatków i ciężarów grun
towych nie przenosił 8 od sta procentu od funduszu przez spółkę włożonego. Dochód ten rozdzielony być winien j a k następuje:
a) 6°/0 dla spólników na procent od funduszów przez spółkę w przed
sięwzięcie włożonych, 6) 2 % do dyspozycyi ogólnego zebrania spól
ników na przedmioty z celem i myślą zawiązania spółki związek mające.
Art. 4.
Spółka niniejsza trwać ma lat i5, od dnia dzisiejszego licząc.
Po upływie tego czasu przedłużoną jeszcze zostanie na lat i5 na proste oświadczenie 2/3 części spólników, decyzyi ich bowiem trze
cia część spólników poddać się będzie obowiązaną. Jednakowoż ogólne zebranie spólników, mocne będzie każdorocznie postano
wić rozwiązanie spółki od terminu, j a k i zakreśli, a to większością przynajmniej 3/4 części głosów wszystkich spólników.
Art. 5.
Kapitał zakładowy spółki ustanawia się w sumie rs.. 90, 000.
Każdy ze spólników w komparycyi wymienionych obowiązuje się złożyć po rs. 3,000 do kasy bankiera Kronenberga w terminach następujących: ‘/3 część w l o dni po podpisaniu tego aktu, a pozo
stałe 2/3 części w dwóch równych ratach, w terminach przez radę zarządzającą wskazanych, a to pod egzekucyą wprost z mocy ni
niejszego aktu służącą. Każdy ze spólników po złożeniu summy 3,000, j a k o wkład do spółki oznaczonej, skoro wszystkie zamierzo
ne udziały rozebrane będą, stanie się właścicielem */30 części cał e
go mienia spółkowego. Kapitał zakładowy zwiększony być może pożyczką z kredytu amortyzacyjnego lub wszelkiego innego nie- przenoszącego wszakże sumy rs. 60,000.
Ponieważ spólnicy w komparycyi wyrażeni, zobowiązali się wnieść do spółki sumę rs. 6 0, 00 0, a żtąd do uzupełnienia kapitału zakładowego rs. 9 0,000, brakuje jeszcze rs. 30,000, przeto do spółki niniejszej przypuszczone będą lo osób. Każdy do spółki tej przy
stąpić pragnący zeznać ma urzędową deklaracyę na dowód, iż akt niniejszy we wszystkich szczegółach akceptuje i wkład rs. 3,000 obowiązuje się wnieść pod egzekucyą do kassy bankiera Kronen
berga w ratach niniejszym artykułem oznaczonych. Do akcept o
wania takich deklaracyi w imieniu spółki upoważnionym zostaje przez akt niniejszy (tu wskazano jednego ze spólników).
Deklara-— 8 2 —
c ya bez j e g o akceptacyi zeznana uważaną być ma za żadną i nie- nastąpioną.
Art. 6.
Spółka reprezent owaną będzie na zewnątrz przez radę za rz ą
dzającą z trzech spólników złożoną, którzy z pomiędzy siebie wy
bierają przewodniczącego, wrazie nieobecności lub przeszkodzenia którego z c złon ków tej rady, w miejsce jego wejdzie zastępca. Z a stępcę powołuje przewodniczący, bez potrzeby w stosunkach z e wnętrznych składania co do zastępców legitymacyi. Na czas do d. 1 lipca ns. l 863 r., radę zarządzającą składać będą (tu wskazano z liczby spólników trzech członków i trzech zastępców). Ogólne zebranie spólników większością głosów wyznaczać będzie corocznie trzy osoby mające na rok następny od d. 1 lipca ns. do d. 1 lipca ns. liczyć się winny, składać radę zarządzającą i trzy na zastępców.
W y b o ry te przez akta notaryalne poświadczone być mają i wciągu roku odwołaniu nie ulegają. Jednakże ogólne zebranie na wniosek przynajmniej przez pięciu spólników uczyniony może radę zarzą
dzającą, lub pojedynczych jej c złon ków w pełnieniu poruczonych im obo wią zkó w zawiesić i zarząd tymczasowy urządzić. Za mi e
szkanie prawne spółki będzie u przewodniczącego w radzie za
rządzającej.
Art. 7.
Rada zarządzająca ma sobie nadaną władzę nieograniczonego rządzenia i rozrządzania wszel ką własnością s półkową ruchomą i nieruchomą, ze wszelkim skutkiem prawnym i hypotecznym, we wszystkich szczegółach tak jak by swoją własnością. Żadnej legi
tymacyi w tej mierze względem trzecich, rada zarządzająca skła
dać nie jest obowiązaną. W ł a d z a jej jedynie nie „rozciąga się do tych szczegółów, które poniżej wyraźnie, j a k o należące do atrybu- cyi ogólnego zebrania spólników są wymienione.
Art. 8.
D o atrybucyi ogólnego zebrania spólników należą: l) uchwa
ły i decyzye brane przynajmniej większością głosów 3/t wszystkich spólników w przedmiocie rozwiązania spółki przed terminem w ar
tykule 4 zakreślonym; 2) uchwał y brane przynajmniej większością części wszystkich spólników w przedmiocie przedłużenia spółki na drugie 15 lat podług art. 4; 3) uchwały i decyzye prostą większo
ścią głosów w przedmiotach zatwierdzania rachunków z użycia funduszów spółkowych, tudzież rachunków z dochodów i wydat ków
— 8 8 —
z roku ubiegłego, rozpoznawania inwentarza majątku spólkowego, nakoniec rozpoznawania i decydowani a wszelkich wniosków, j akie przez radę zarządzającą pod decyzyę ogólnego zebrania będą przed
stawione. Posiadanie każdego jednego udziału spółkowego daje prawo do j ednego głosu, kto więc więcej j a k jeden udział posiada, będzie miał tyle głosów, ile ma udziałów. Uchwał y i decyzye ogólnego zebrania spólników, są prawidłem do postępowania w tak zd e cy do wan yc h przedmiotach dla rady zarządzającej. Wo l no jest spólnikom reprezentującym przynajmniej 5 udziałów, zażądać od przewodniczącego w radzie zarządzającej, zwołania w każdym cza
sie ogólnego zebrania spólników i przedstawienia mu wszelkich wniosków, j ak ie za właściwe uznają. Podobnież i na zebraniach ogólnych zwyczajnych, spólnicy reprezentujący 5 udziałów mają prawo czynić wnioski wszelkie i takowe przedstawiać pod decyzyę zebrania, nawet i w przedmiotach z pod władzy rady zarządzającej ni ewyłączonych. Przyjęcie przez ogólne zebranie spólników i z a twierdzenie rachunków z czasu ubiegłego, jest tem samem stanow- czem z tegoż czasu dla rady zarządzającej pokwitowaniem.
Ogólne zebrania spólników będą zwyczajne i nadzwyczajne;
z wycz ajne odbywać się będą w War sz awi e w mieszkaniu przewo
dniczącego w radzie zarządzającej raz na rok, w dniu i marca ns.
o godzinie 12 w południe i na zebranie to spólnicy przybędą bez oddzielnych wezwań. Zebrania nadzwyczaj ne zwoł ać może prze
wodni czący w radzie zarządzającej każdej chwili na dzień i w miej
sce oznaczone w we zwani ac h każdemu spólnikowi doręczonych.
Doręczani a dopełniane być mają w zamieszkaniach obranych w Warszawi e.
Art. 9.
Ka żdy spólnik ma prawo a) do pobierania corocznie dywiden
dy, aż do wysokości sześciu od sta, od sumy przez niego do spółki włożonej, odpowiednio do art. 3 , lit. a, i) do stosunkowego udziału korzyści otrzymanych na amortyzacyi długów, przez spółkę w z a
kresie art. 5 zaciąganych, lub otrzymanych, na p ożyczkach za ci ą
ganych w tymże zakresie na procent niższy od 6/10O rocznie, c) wresz
cie do korzyści, j ak ie spółka osięgnąć będzie mogła przez podnie
sienie się wartości placów i domów i przedaże tych nieruchomości za cenę wyższą od ceny kosztu. Jeśliby na cele spółki, lub dla spół
ki w ciągu jej trwania, uczynione były j akie zapisy lub darowizny, to po rozwiązaniu spółki nie stają się bynajmniej własnością spól
ników, ale obrócone być mają na cele dobroczynne wedle uznania ogólnego zebrania, jeżeli zapisodawcy, lub darujący, inaczej w tym
6
— 84 —
względzie nie postanowili. Protokół ogólnego zebrania spólników obejmie zakwit owani e spółki co do tego, iż ka żdy spólnik wniósł do tejże spółki sumę rs. 3,ooo, o jakiej w art. 5 mowa.
Każ da zmiana właściciela każdego udziału s półkowego uja
wnioną będzie w protokule najbliższym po tejże zmianie ogólnego zebrania spólników.
Art. 10.
W sz e l k i e nieruchomości i place przez radę zarządzającą imie
niem spółki nabywane, regulowane być mają hypotecznie na rzecz tejże spółki, to jest nazwa jej winna być w dziale II wyk azu hypo- t ecznego zapisana, ujawnienie zaś w tymże dziale imion i nazwisk spólników, miejsca mieć nie będzie. Do jednej z ksiąg wieczystych nieruchomości na rzecz spółki nabytych składanemi będą dla w ia domości osób trzecich: wypis urzędowy niniejszej umowy tudzież wypisy protokółów, decyzyi i uchwał , przez ogólne zebranie spól
ników wydawanych, z powołaniem się w innych księgach w i e c z y stych na te, w której ten skład będzie uczyniony. L egi t yma cya zaś osób imieniem spółki działających wyk az aną będzie złożeniem akt ó w notaryalnych, o j akich wyżej mowa.
Art. H.
J akkolwi ek spółka nabywać i posiadać będzie nieruchomości, pojedynczy przecież udział każdego spólnika w stosunkach spółko- w yc h uważać się ma za rzecz ruchomą odpowiednio do przepisu art. 529 kodeksu cywilnego. Udział każdego spólnika oznaczony w niniejszej umowie i w deklaracyach, o jakich mowa w art. 5 , nie może być ustąpionym w części, tylko w całości i to nie ina
czej, j ak przez akt notaryalny radzie zarządzającej złożony, i za poprzedniem zezwoleniem na cesyę od tejże rady uzyskać się win- nem. Ustąpienie na rzecz spólnika nie potrzebuje takiego z e z w o lenia. Żaden ze spólników, nie ma prawa udziału swego długami i z obowiązaniami swetni obciążać, wierzyciele zaś spólnika nie bę
dą mocni, ani w prawa swego dłużnika się podstawiać, ani do c z yn ności spółki się mięszać, ani żądać przedaży j e go udziału celem po kryci a wierzytelności, ani go też obciążać hypotekami prawnemi sądowemi i umownemi. Wierzyci el om tym zostawia się jedynie możność czynienia zapowiedzeń, czyli aresztów na dywidendach (procentach), j ak ie w myśl art. 3, lit. a i art. 9, corocznie ich dłu
żnikowi mają być wypłacane, tudzież na funduszu, jaki wskut ek likwidacyi mienia s pół kowego po ustaniu spółki w myśl art. 9, dlań przypadnie. A reszta dostarczane być winny radzie zarządzającej,
— 85 —
kt óra obowiązaną będzie zapowiedzianą, a l ikwidalną dywidendę składać w depozyt Banku Polskiego, dla wydania j a k z prawa w y padnie. Protokuły uchwał zebrania ogólnego, oznaczaj ące w y s o kość dywidendy wypł acalnej dla każdego spólnika, lub ostatni w y padek l ikwidacyi majątku spółkowego stanowić będą zasadę dla wierzycieli, co do wysokości funduszów przyaresztowanych i w ie rzyciel innego dowodu od spółki żądać nie będzie miał prawa.
O takiej naturze udziałów spół kowych, j ako stanowiących wkład spółki, który ma dzielić losy spółki i inaczej z tejże spółki j a k pod warunkami umową tą opisanemi wyjętym być nie m oże, zapisane być ma stosowne oświadczenie w dziale III wykazu hypotecznego każdej spółkowej nieruchomości.
Art. 12.
Spółka w stosunkach swych z właścicielami udziałów spółko
wych, dla każdego udziału, jednego tylko ma posiadacza. Po z go
nie tylko każdego spólnika, spadkobiercy j ego obowiązani będą w ciągu najdalej miesięcy ośmiu, wręczyć radzie zarządzającej akt urzędowy, wskazujący, kto pełnoletni i do działań prawnych zdol
ny, w ich imieniu działać i udział ich reprezentować będzie. R e prezentant ten mieć będzie głos na ogólnem zebraniu, wypłaty zaś dywidend za j ego kwitami uczynione będą ważnemi. Przez czas od zgonu spólnika aż do objawienia reprezentanta zmarłego, wszel kie uchwały i decyzye rady zarządzającej, lub ogólnego z e brania obowiązują spadkobierców i są względem nich ważne.
Art. 13.
Po ustaniu lub rozwiązaniu spółki, l ikwi dacya całego mienia spółkowego dopełnioną zostanie podług zasad obowiązuj ącego pra
wa, lub w sposobie przez ogólne zebranie wskazanym.
Art. 14.
Ws ze l ki e spory pomiędzy radą zarządzającą lub całą spółką z jednej, a jednym lub wielu spólnikami z drugiej strony z tytułu ni
niejszej spółki powstałe, rozpoznawane i sądzone będą przez sąd polubowny. D o składu tego sądu rada zarządzająca z jednej stro
ny, a jeden lub więcej spólników z drugiej, wybiorą po jednym ar
bitrze. Gdyby która ze stron, powyższego wyboru w ciągu dni ośmiu od wezwania nie dopełniła, arbitra zamianuje prezes trybu
nału cywilnego w Warszawi e na notę do siebie podaną.
Arbitro-wie ci wybrać winni superarbitra, a gdyby co do tego wyboru po
roz umie ć się nie mogli, superarbitra zamianuje rzeczony prezes na notę przez jednego z arbitrów podaną. Arbitrowie ci wspól ni e z superarbitrem d e cy do wa ć będą większością głosów, z u wo l ni e niem ich od wszel kich formalności prawnych w przymiocie przy
j aci elski ch pojednawców, wyrok zaś przez nich w yd an y będzie ostateczny.
Sąd polubowny w powyższy sposób złożony, będzie zawsze są
dem koniecznym, chociażby w sporze interes mieli nieletni, lub niezdolni do prawnego działania.
Stempel do aktu rs. 181 kop. 5 o opłacono. A k t ten odczyta
ny wobec świ adk ów w W ar s z a wi e zamieszkałych. Wi nc en te g o Majewskiego, mecenasa, obrońcy przy warszawskich departamen
tach rządzącego senatu, i Ignacego Bednarskiego urzędnika dyrek- cyi ubezpieczeń. Stawający przyjęli za napisany zgodnie ze swą wolą i podpisali wraz ze świadkami i rejentem.
—w v a a/ V V W V V V V W « ^ -—