Intuicyjnie użytkownik lokalizuje zwykle odcinki rurociągów, jako proste odcinki łączące dwa węzły obliczeniowe. W rzeczywistych sieciach najczęściej mamy do czynienia z odcinkami w postaci linii łamanej, stąd konieczne staje się posiadanie umiejętności korygowania przebiegu rurociągu;
• w przykładzie istniejący odcinek prosty zostanie dopasowany do hipotetycznego przebiegu po łamanej;
• edycja rozpoczyna się od wyboru odcinka a następnie kliknięcia prawym klawiszem myszy;
Rys. 23. Układ rozbudowany o dodatkowy odcinek obliczeniowy
Rys. 24. Zmiana właściwości dodatkowego odcinka obliczeniowego
• w efekcie wyświetlane jest menu kontekstowe zawierające rozkazy:
– Copy/Kopiuj. . . Paste/Wklej – narzędzie schowka Windows działające w tym przy-padku, jako narzędzie kopiowanie cech obiektu na inne obiekty tego samego typu;
w przypadku odcinków kopiowane są praktycznie wszystkie cechy oprócz: długości (Length), opisu (Description) i etykiety (Tag);
– o Delete/Usuń – usuwanie wybranego obiektu;
– o Reverse/Odwróć – zamiana przypisania węzła początkowego i końcowego; w przy-padku sieci ciśnieniowych mało istotna, ale wykorzystywana przy błędnym osadzeniu obiektu Pump/Pompa;
– o Vertices/Wierzchołki – uruchomienie narzędzia edycji wierzchołków; Narzędzie umożliwia dodanie (Add Vertex/Dodaj wierzchołek) lub usunięcie (Delete Vertex/Usuń wierzchołek) wierzchołka. Funkcja „Quit Editing/Opuść edycję” umożliwia zakończe-nie edycji wierzchołków. Po wybraniu funkcji (Add Vertex/Dodaj wierzchołek) od-cinek jednosegmentowy dzielony jest na dwa równej długości, kolejne dodanie wierz-chołka powoduje podział segmentu odcinka połączonego z węzłem końcowym na
Rys. 25. Menu kontekstowe edycji odcinka obliczeniowego i menu kontekstowe rozkazu Vertices
Rys. 26. Wybór i dodawanie punktu pośredniego
dwie równe części itd. W poniższym przykładzie na odcinku 10-11 dodano trzy wierzchołki. Każdy wierzchołek może być niezależnie przesuwany. Przemieszczenie wierzchołka przy aktywnej funkcji Automatycznej długości (Auto-Length) wiąże się ze zmianą długości całego odcinka rurociągu, w przypadku wyłączeniu funkcji Au-tomatycznej długości (Auto-Length) cecha długość nie ulega zmianie. UWAGA.
Wprowadzenie wierzchołków wpływa na wygląd odcinka, może wiązać się z aktu-alizowaniem długości odcinka, ale wierzchołek nie jest i nie może stać się węzłem obliczeniowym tzn. nie może posiadać cech rzędna lub rozbiór. Wybór funkcji „Delete Vertex/Usuń wierzchołek” umożliwi usunięcie wybranego wierzchołka;
– Properties/Właściwości – włączenie okna z listą cech obiektu.
Rys. 27. Przemieszczanie punktów pośrednich
W przypadku istniejących punktów pośrednich możliwe jest przemieszczanie ich w polu roboczym przy użyciu myszy tak, aby odtworzyć dokładny przebieg kanału. Po kolejnym wciśnięciu prawego klawisza użytkownik ma dostęp do kolejnego menu kontekstowego pozwalającego na:
• Add Vertex - dodawanie punktu pośredniego. Pierwszy punkt pośredni wstawiany jest dokładnie w połowie odcinka. Wstawienie kolejnego punktu powoduje podzielenie
półod-Rys. 28. Menu kontekstowe - kasowanie punktu pośredniego
Rys. 29. Stan schematu obliczeniowego po usunięciu punktu pośredniego
cinka położonego bliżej odpływu na pół i wstawienie w tym miejscu punktu pośredniego itd.
• Delete Vertex - usuwanie wskazanego punktu pośredniego (wyboru punktu należy dokonać wcześniej klikając lewym klawiszem myszy).
• Quit Editing - przełączenie w tryb wyboru obiektów.
8. Przygotowanie danych
8.1. Węzły
Przy założeniu prawidłowego odtworzenia geometrii sieci do przeprowadzenia obliczeń w oknie cech typowego węzła obliczeniowego konieczne jest wprowadzenie następujących właściwości:
• *Elevation/Rzędna - rzędna interpretowana jako rzędna osi rurociągu w węźle;
• Base Demand/Rozbiór bazowy – średni rozbiór wody przypisany do głównej kategorii użytkowników.
Zagadnienie rozbioru bazowego wymaga dodatkowych wyjaśnień. W praktycznych zadaniach obliczeniowych zwykło się przypisywać rozbiory:
• o w węzłach obliczeniowych – jeżeli model został uproszczony w stosunku do rzeczywis-tości przez usunięcie podsystemu rozdzielczego;
Rys. 30. [Santiago Anarlich – Epanet and Development 2011]
• o na odcinku obliczeniowym – jeżeli model został uproszczony w stosunku do rzeczywis-tości przez usunięcie podsystemu rozdzielczego, ale w miejscu włączenia podsystemu nie zlokalizowano węzła obliczeniowego; w tej sytuacji nie ma możliwości wprowadzenia in-formacji o rozbiorach, ponieważ model Epanet nie przewiduje możliwości wprowadzania rozbiorów odcinkowych; w większości przypadków wadę tą można zniwelować rozdziela-jąc rozbiór odcinkowy symetrycznie do najbliższych węzłów obliczeniowych. UWAGA.
Rys. 31. [Santiago Anarlich – Epanet and Development 2011]
Jeżeli użytkownik posiada wiedzę o znacznym rozbiorze zlokalizowanym asymetrycznie w stosunku do odcinka, to podział powinien być dokonany z uwzględnieniem tej informacji.
Opcjonalne właściwości:
• Tag/Etykietka - etykieta umożliwiająca grupowanie obiektów do edycji cech dużych ilości wybranych obiektów jednocześnie;
• Demand Pattern/Wzorzec rozbioru - identyfikator tabeli przeliczników rozbiorów umożli-wiającej przeliczenie wartości średniej na wartość rzeczywistą (szacowaną) w poszczegól-nych godzinach doby. Jeżeli właściwość nie jest wprowadzona, to do obliczeń brana jest tabela przeliczników rozbiorów wpisana w oknie wartości domyślnych;
• Demand Categories/Kategoria rozbioru - liczba kategorii odbiorców wody powiązana z tabelą zawierającą listę odbiorców w postaci listy: rozbiór bazowy odbiorcy, identyfikator tabeli przeliczników rozbiorów, opis kategorii. Tabela umożliwia rozdzielenie rozbiorów np. na odbiorców indywidualnych, przemysł itp. ponieważ każdy odbiorca może mieć przypisany inny identyfikator tabeli przeliczników rozbiorów. UWAGA: W polu „Base Demand/Rozbiór bazowy” prezentowana jest wartość przypisana do odbiorcy głównego, tzn. wpisanego w pierwszym wierszu tabeli.
Rys. 32. Właściwości zbiornika Reservoir - po lewej - i zbiornika Tank - po prawej Do przeprowadzenia obliczeń w oknie cech węzła w postaci zbiornika źródłowego konieczne jest wprowadzenie następujących właściwości:
• *Total Head/Całkowita wysokość - rzędna interpretowana jako rzędna zwierciadła wody w zbiorniku.
Opcjonalne właściwości:
• Tag/Etykietka - etykieta umożliwiająca grupowanie obiektów do edycji cech dużych ilości wybranych obiektów jednocześnie;
• Head Pattern/Wzorzec wysokości - identyfikator tabeli przeliczników rzędnej zwierciadła wody w zbiorniku.
Do przeprowadzenia obliczeń w oknie cech węzła w postaci zbiornika wyrównawczego konieczne jest wprowadzenie następujących właściwości:
• *Elevation/Rzędna - rzędna interpretowana jako rzędna dna zbiornika;
• *Initial Level/Poziom początkowy - początkowa wysokość zwierciadła wody w stosunku do dna zbiornika;
• *Minimum Level/Poziom minimalny - minimalna wysokość zwierciadła wody w stosunku do dna zbiornika;
• *Maximum Level/Poziom maksymalny – maksymalna wysokość zwierciadła wody w sto-sunku do dna zbiornika;
• *Diameter/Średnica – średnica zbiornika.