zi m a z ki a s o l sowski i omis zn ob mu ona wa si z s a la i ob u w wi l wzlo w, u a k w i zw o w. a wi ksz m z zw
o-w o-w a s o lizmi b o oo-ws ani o-w u i o owi wi ku omizmu. w aw zi omizm w s w oni a s o lizmu, o nak ni s a s o lizm m s inn m a z k m a z k u z s n aln o, k a w o ni niu o s n alizmu A s o l sa za na wa ni sz uwa a is ni nio-w l m n b u, a ni nio-w zni o samo iu o sk a niki. Taki o ni -ni z o w nini sz m o a owaniu, ukazu m za s zi w a s o li-zmu o o ows ania, o z z o m omis zn i a s o lizm z i a ski, a o zan owania w nowo no i. zi omizmu za sowa-no ak o o ows ania o z z zni ksz a nia za az o mi i Tomasza,
z z wi ki ni z ozumi nia a o m a z ki, o mozoln o z wani k-s w Akwina w wi ku. z z wi n is o zn mom n zi a s o -lizmu i omizmu s ws ln m mom n m s o i nia w 12 oku o -z on a s o lizmu, al i os z zos a o w mi zon w m l w. Tomasza.
o wi ku a s o lizm i omizm unk onowa w kul u z wno-l wno-l , b o kowno-l i uwno-l zan owaniu. zi a omizmu nak mia mi s w 18 oku zw o w os a i n kliki Aeterni Patris, k a ozbu zi a o
o zi o o z ni .
8 a nowsz m i na obsz ni sz m o zniki m o zi w lozo i s a o n s ak ualni w ols i io omow zi o io anni o al , k w u im omi omawia lozo A s o l sa, a w kol n ws omina o zi a lozo i a ki a s o l sowski .
m a i lozo zn al o s o s oni la ona, wi A s o l sowi o wi a w la i o la ona z owani mni mi s a, ak n u la o ski kono a u a i , minimalizu o ol mi zn s osun k o mis za i w o l z a si omni sza wi lko w k ionu.
ob. . al , istoria filozofii starożytnej, . , um. . . i li ski, ubin o az sk o zi a . al , Myśl starożytna, um. . . i li ski, ubin . o obn n n z awia mo n zi . a o , Czym jest filozofia starożytna, um. . oma ski, a szawa
. a anni omawia lozo A s o l sa . wi awski, Dzieje europejskiej filozofii klasycznej, a szawa o aw . ozos a o zniki olski o . mbska, Zarys filozofii greckiej, ublin . owi z, istoria filozofii starożytnej recji i zymu, a szawa . o l s on, istoria filozofii, . , recja i zym, um. . na k, a szawa . Ta a ki wi z, Historia
1. Filozofia pierwsza Arystotelesa 1) Nazwa „metafizyka”
ows ani nazw m a z ka ak i sam s lin lozo zn wi si ni oz walni z imi ni m A s o l sa z a i 8 228. s o zwi zani
22
Dwie drogi do metafizyki, a szawa . A. i , Struktura bytu. Charakterystyczne elementy systemu Arystotelesa i Tomasza z Akwinu, ublin .
Metafizyka , a. o z s am z A s o l s, Metafizyka, . i , um. T. l nik, o a .
23
24
Ak w b a z z nas oznawan A s o l s nazwa o m , a mo no ma i . o ma e dos i os , mo s w wn zn m ak m b u, wi o ni l z wn zn ksz a z z , i w wn zna na u a z z , o, z m z z s , i w wn zna is o a, n . o m z owi ka s o usza o m naz wam is o ka z z i i wsz subs an . z iwi s wa ma o wn m wz l m sam o m , b ak s w is o i z iwi s wa, ak z owi s subs an
o-ob ol a ona na ni o-ob no i z owia12.
a ia l l s mo no i , ni is ni sama z z si , is ni zawsz o ak o m . a ia z s a zw. ma ia i wsza s z m ni ok lon m, z m
lko o n alni z z wis m wsz s ki bowi m zmian mi z z iwi s wa-mi za o z w akim o o u. a z k a w zwa-miani wa-mi s a s nim o, o s u a , a nas ni zi in zi w zmiani ilo i o, z o az s ak wi l , a ki in zi wi lub mni w z miani ako i o, o az z ow , a o m na o -w , o 1.
o ma i ma ia o za m wi w wn zn w b i z z n u u i za az m z z n sam o b u. Al la os a zn o w a ni nia u u ni w s a z -nak o w wn zn z z n w b i . usi b sz z z nnik, k o usza n b . A li ak s , o ni obi o b z lowo. l u u s wi ok la o z z n . n s os b A s o l s s wo z o i z z z n, za omo k w a nia z z wis o . T z z n s nas u
1. z z na o malna is o a z z o, z m o s e dos i os t t n e nai o i n inai o, z m o s i wsz z ni naz wam subs an i is o , bo
la z o s owa za si w ko u o ni i, a z z n i zasa s i wsz la-z o .
2. z z na ma ialna ma ia o, z z o z z s z obiona le l pokr menon ok im non subs a , o o u z z n s ma ia al-bo subs a .
. z z na s aw za o, o z o o o zi zmiana i u T z i s o u-u .
. z z na lowa o, z wz l u na o lub zi ki z mu ka a z z s lub si s a zwa z iwi s wo o z ni , mianowi i l i ob o, bo ob o s -l m wsz -lki o ows awania i zmian 1.
Metafizyka , b, . Tamże, , a, .
Tamże, , a, wsz s ki a na ma z z z n s tamże .
3) Bóg Arystotelesa
Analizu u o s on o z z n A s o l s osz o ma u i w-sz z z n u u, k a musi b b m ni b m w u u, l z o
usza-25
wo-26
la sku i si na b a samo zi ln , k naz wa subs an ami. Taka subs an a ni o z bu inn o b u o b ia m, z m s .
A s o l s w ni z o za subs an i
1. z s ak ni o uszon o usz i l in l k samom l a si m l . ako na oskonalsz musi mi w asno i oskonalsz o ma ialn
2. subs an o zi lon o ma ii
. subs an zm s ow ni znisz zaln ni bo, lan i wiaz zbu owan z -u i s n i
. subs an zm s ow b ma ialn ni o wion i aki , k s o wion , z o on z o m i ma ii, ows a i in
z subs an i mam b ni samo zi ln aki , k w ma a subs an i, ab w ni kwi ako z a o za o mio owana w mo no i sub-s an i. am z a o i mo m o zi li na wi wn u w asno o z a o za o mio owana w n subs an i, na omias la a o z a-o za a-o mia-o a-owana w w lub wi subs an a .
A s o l s o o isania z z wis o i za o onowa zi si o , naz wa-n ka o iami , ka ami lub o z znikami , s o s osob ozu-mi nia b u o az s osob o z kania o nim. i wsza ka o ia o z subs
an-i, ozos a z a o i.
1. ubs an a, n . z owi k, ko .
2. lo , n . wu ok iow , m , ona il ak wi l .
. ako , n . bia , ama zn , i ki, o wa n ak aki aka aki . . osun k la a , n . o w n , o owa, wi ksz .
. i s , n . w i um, na nku zi . . zas, n . w zo a , ubi o oku ki . . o o ni , n . l , si zi.
8. an osia ania , n . obu , uzb o on . . zia ani , n . ni , ali o obi .
1 . oznawani , n . s k o on , s alon o si z nim zi .
5) Problem istnienia w metafizyce Arystotelesa
a o s awi m a z zn s uk u b u i o z z n wia omo, alno b om b z o nio z z nas oznawaln m za wnia ma ia, k a s wi z-na. nn b n . lu zki in l k zbu owan s z inn o ni znisz zaln o, boski o wo z wa. i ma wi o z b , ab w m a z A s o l sa z -mowa aki o a kow l m n w b i , za wnia o alno . To nak ni ozna za, A s o l s ni o nia w b i as k u o o samo i, z li o, z m b s , o as k u alno i, z li o, w o l s . a ba zi znana w s awi s w owi A s o l sa z o Analityk wtórych, zi
27 między istotą a istnieniem substancjalnym w nauce Arystotelesa, o zniki ilozo zn , s. . A am z k us osunkowa si o ol miki a . A am z k, Struktura bytu przygodnego według Arystotelesa, ( wagi na marginesie „Struktury bytu” o. A. Krąpca , o zniki
ilozo zn , s. .
28
A. ko a, The Doctrine of Categories in eoplatonizm, w Being or ood Metamorphoses of eoplatonism, . A. i wska, ublin , s. .
An z uk, Tomistyczna „reforma” neoplatonizmu w Komentarzu do „Księgi o przyczynach” Tomasza z Akwinu, w Tomasz z Akwinu, Komentarz do „Księgi o przyczynach”, um. A os an, a szawa