Kruszywo wapienne

Badany surowiec o uziarnieniu od 0 do 32 oraz do 40 mm i pochodzenia jurajskiego, dewońskiego charakteryzował się bardzo zróżnicowaną zawartością oraz strukturą zanieczyszczeń . Ilość wtrąceń pylistych zawierała się w przedziale od 2,09 % do niemalże 30 %. Pochodzenie nadawy to świeży odpad z węzłów pierwszego stopnia rozdrabniania oraz ze składowisk gdzie materiał zalega od wielu lat.

Próbka nr 1, wapień o uziarnieniu 0 – 40 mm.

Surowiec pochodzący z polskiej kopalni zlokalizowanej w województwie Świętokrzyskim zawierał 14,7 % trudno rozmywalnych wtrąceń ilastych, w formie rozproszonej oraz zwięzłych, plastycznych ale posiadających wtrącenia piasku zbryleń o zmierzonej wielkości odpowiadającej maksymalnemu ziarnu nadawy.

Próbka nr 2, kruszywo wapienne o uziarnieniu 0 – 40 mm.

Kolejna próbka pochodziła z eksploatacji odkrywkowej złoża umiejscowionego w prowincji Ankara w Turcji. Przy uziarnieniu ciągłym 0 – 40 mm zawartość zanieczyszczeń pylistych wynosiła 6,69 %. Zbadane według tego samego klucza, średnio trudne do rozmycia wtrącenia posiadały formę głównie rozproszoną, jednak w nadawie trafiały się drobne, zawierające piasek grudki o zmierzonej średnicy do 20 mm.

Rys. 6.16. Próbka nr 2, wapień o uziarnieniu 0 – 40 mm [HAVER NIAGARA, 2015]

Próbka nr 3, wapień o uziarnieniu 0 – 40 mm.

Materiał stanowiący próbkę nr 3 pochodził z aluwialnych złóż krzemowo-wapiennych zlokalizowanych w Les Ormes we Francji i charakteryzował się najniższą z badanych zawartością łatwo rozmywalnych zanieczyszczeń pylistych w ilości 2,09%. Zanieczyszczenia te posiadały strukturę rozproszoną, nie uwzględniając,a żadnych zbryleń ani aglomeratów.

Próbka nr 4, wapień o uziarnieniu 0 – 40 mm.

Kolejną próbkę stanowiło kruszywo wapienne, również pochodzące ze złoża zlokalizowanego w województwie Świętokrzyskim. Surowiec charakteryzował się zawartością pyłów w ilości 20,30%, które miały głównie postać rozproszoną ale znajdowały się w nim także bardzo plastyczne, jednorodne i trudno rozmywalne zbrylenia o średnicy równej maksymalnemu ziarnu nadawy.

Rys. 6.18. Próbka nr 4, wapień o uziarnieniu 0 – 40 mm [HAVER NIAGARA, 2015]

Próbka nr 5, wapień o uziarnieniu 0 – 40 mm.

Surowiec stanowiący próbkę nr 5 pochodził ze złóża zlokalizowanego w województwie Świętokorzyskim i charakteryzował się najwyższą z badanych zawartością średnio odpornych na rozmywalnie zanieczyszczeń pylistych w ilości 27,09%, posiadających strukturę rozproszoną a także uwzględniającą zapiaszczone zbrylenia o średnicy do 16 mm.

Próbka nr 6, wapień o uziarnieniu 0 – 40 mm.

Surowiec pochodzący z Turcji zawierał 21,31 % zanieczyszczeń pylistych, które określone zostały jako łatwo podatne na dezintegrację. Większość próbki w ilości 27,19% stanowiła frakcja 4 – 16 mm. W badanym materiale znajdowały się kruche, zawierające dużą ilość piasku zbrylenia ilaste o wielkości do 40 mm zawierające znaczną ilość piasku.

Rys. 6.20. Próbka nr 6, wapień o uziarnieniu 0 – 40 mm [HAVER NIAGARA, 2015]

Rys. 6.21. Krzywe składu ziarnowego kruszywa wapiennego – próbki nr 1 do 6 [opracowanie własne] 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 0 5 10 15 20 25 30 35 40 F (d ) [ % ] rozmiar ziarna, d [mm] Próbka nr 1 Próbka nr 2 Próbka nr 3 Próbka nr 4 Próbka nr 5 Próbka nr 6

Próbka nr 7, kruszywo wapienne o uziarnieniu 0 – 32 mm.

Pochodzący z tego samego złoża co próbka nr 2 surowiec, zawierał nieznacznie więcej zanieczyszczeń w ilości 9,93 %, jednak scharakteryzowano je jako bardzo odporne na dezintegrację w wysokociśnieniowym strumieniu wody. Ponadto wtrącenia te posiadały głównie formę zapiaszczonych w niewielkim stopniu, bardzo zwięzłych zbryleń o średnicy nawet do 40 mm.

Rys. 6.22. Próbka nr 7, wapień o uziarnieniu 0 – 32 mm [HAVER NIAGARA, 2015]

Próbka nr 8, kruszywo wapienne o uziarnieniu 0 – 32 mm.

Następną próbka to materiał pochodzący ze złoża eksploatowanego metodą odkrywkową przy użyciu techniki strzałowej, położonego w Radlovac w Chorwacji. Nadawa zawierała 8,61 % średnio odpornych na rozmywanie zanieczyszczeń pylistych w postaci plastycznych zbryleń o zmierzonej wielkości od 2 do 32 mm oraz w formie rozproszonej.

Próbka nr 9, kruszywo wapienne o uziarnieniu 0 – 32 mm.

Kolejną próbkę stanowiło kruszywo wapienne pochodzące ze złoża zlokalizowanego w Stassfurcie w Niemczech. Surowiec charakteryzował się zawartością zanieczyszczeń na poziomie 6,72 %, które określono na łatwo rozmywalne w wysokociśnieniowym strumieniu wody. Nadawa nie zawierała zbryleń a wtrącenia ilaste posiadały formę rozproszoną, powierzchniowo pokrywające ziarna a także zlokalizowane w porach.

Rys. 6.24. Próbka nr 9, wapień o uziarnieniu 0 – 32 mm [HAVER NIAGARA, 2017]

Próbka nr 10, wapień o uziarnieniu 0 – 32 mm.

Pochodzące z Turcji kruszywo wapienne o uziarnieniu od 0 do 32 mm miało najwyższą zawartość bardzo trudno rozmywalnych zanieczyszczeń pylistych, w ilości 29,96 %. Plastyczne wtrącenia w formie zapiaszczonych zbryleń o średnicy do 20 mm oraz przyjmujące formę rozproszoną pokrywającą powierzchnię ziaren i zlokalizowaną w porach, scharakteryzowano jako bardzo odporne na dezintegrację.

Próbka nr 11, wapień o uziarnieniu 0 – 32 mm.

Materiał stanowiący próbkę nr 11 i pochodzący ze złóża zlokalizowanego w Gründau w Hesji charakteryzował się jedną z najwyższych z badanych zawartością średnio odpornych na rozmywanie zanieczyszczeń pylistych w ilości 25,9% i posiadających strukturę rozproszoną jak również zawierającą zwięzłe i plastyczne zbrylenia o zmierzonej średnicy odpowiadającej maksymalnemu ziarnu nadawy.

Rys. 6.26. Próbka nr 11, wapień o uziarnieniu 0 – 32 mm [HAVER NIAGARA, 2015]

Próbka nr 12, kruszywo wapienne o uziarnieniu 0 – 32 mm.

Ostatnią z tej grupy próbkę stanowiło kruszywo wapienne pochodzące ze złoża zlokalizowanego w Daxweiler w Niemczech. Surowiec charakteryzował się zawartością pyłów w ilości 20,67%, które miały postać rozproszoną ale także znaleziono nisko odporne na dezintegrację, zawierające frakcję piaskową zbrylenia o zmierzonej średnicy maksymalnej w granicach 32 mm.

Rys. 6.28. Krzywe składu ziarnowego kruszywa wapiennego – próbki nr 7 do 12 [opracowanie własne]

Tabela 6.2. zawiera zbiorczą charakterystykę głównych parametrów będących podstawą oceny próbek wapienia, poddanego badaniom w skali laboratoryjnej.

Tabela 6.2. Zestaw próbek wapienia poddanych badaniom laboratoryjnym Nr próbki Maksymalne ziarno [mm] Procentowa zawartość zanieczyszczeń w nadawie Odporność zanieczyszczeń na wymywanie 1 40 7,41 3 2 40 6,69 2 3 40 2,09 1 4 40 20,30 3 5 40 27,1 2 6 40 21,31 1 7 32 9,93 3 8 32 8,61 2 9 32 6,72 1 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 0 5 10 15 20 25 30 35 40 F (d ) [ % ] rozmiar ziarna, d [mm] Próbka nr 7 Próbka nr 8 Próbka nr 9 Próbka nr 10 Próbka nr 11 Próbka nr 12

10 32 29,96 3

11 32 25,9 2

12 32 20,67 1