● składka na ubezpieczenia społeczne finansowana przez pracownika:
–
– emerytalna: wynosi 9,76% wynagrodzenia brutto, –
– rentowa: wynosi 1,50% wynagrodzenia brutto, –
– chorobowa: wynosi 2,45% wynagrodzenia brutto;
●
● składka na ubezpieczenie zdrowotne finansowana przez pracownika:
–
– w części odliczanej od podatku dochodowego:
wynosi 7,75% podstawy naliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne (kwota wynagrodze-nia brutto pomniejszona o kwotę składek na ubezpieczenia społeczne),
–
– w części bezpośrednio potrąconej z wynagro-dzenia: wynosi 1,25% podstawy naliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne (kwota wynagrodzenia brutto pomniejszona o kwotę składek na ubezpieczenia społeczne);
●
● miesięczna zaliczka na podatek dochodowy od osób fizycznych: wynosi 18% (gdy dochody w roku podatkowym nie przekroczą kwoty 85 528 zł) lub 32% (gdy dochody w roku podatkowym przekro-czą kwotę 85 528 zł) podstawy naliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne (kwota wynagrodze-nia brutto pomniejszona o kwotę składek na ubez-pieczenia społeczne) pomniejszonej o:
–
– koszty uzyskania przychodu – w skali 4-stop-niowej:
a) 111,25 zł – z tytułu jednego stosunku pracy, b) 139,06 zł – z tytułu jednego stosunku pra-cy, gdy miejsce stałego lub czasowego za-mieszkania pracownika jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a pracownik nie uzyskuje dodatku za rozłąkę;
–
– 1/12 kwoty wolnej od podatku,
KSIĘGOWOŚĆ
OD PODSTAW
EWIDENCJA, KLASYFIKACJA, SPRAWOZDAWCZOŚĆ
–
– kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne w części odliczanej od podatku dochodowego (7,75% podstawy naliczania składki na ubez-pieczenie zdrowotne).
Po potrąceniu obliczonych składników wyliczone zostaje wynagrodzenie netto, jakie powinno zostać wypłacone pracownikowi.
Ponadto od ustalonego w umowie wynagrodzenia brutto są dodatkowo naliczane obligatoryjnie pochod-ne od tego wynagrodzenia opłacapochod-ne przez pracodaw-cę, w zależności od rodzaju zawartej umowy oraz kil-ku innych warunków:
Przykład potrąceń od wynagrodzeń w najczęściej stosowanej umowie o pracę:
●
● składka na ubezpieczenia społeczne finansowana przez pracodawcę:
–
– emerytalna: wynosi 9,76% wynagrodzenia brutto,
–
– rentowa: wynosi 6,50% wynagrodzenia brutto, –
– wypadkowa: w zależności od liczby zatrudnio-nych pracowników wynosi:
a) do 9 pracowników – 50% najwyższej skład-ki ustalonej na dany rok składkowy – do końca marca 2017 r. wynosi 1,80% wyna-grodzenia brutto,
b) powyżej 9 pracowników – jest zmienna i wyliczana jako iloczyn ubezpieczenia wypadkowego określonego dla grupy dzia-łalności, do której należy płatnik składek, i wskaźnika korygującego. Składka ta usta-lana dla pracodawcy przez organ rentowy;
●
● składka na Fundusz Pracy: wynosi 2,45% wyna-grodzenia brutto.
Z ustawowego wynagrodzenia mogą zostać potrą-cone obligatoryjne potrącenia z wynagrodzeń, np. zaję-cia komornicze i egzekucyjne. Dodatkowo pracodawca może w imieniu pracownika potrącić z jego wynagro-dzenia fakultatywne obciążenia, które najczęściej doty-czą np. składek na dobrowolne ubezpieczenia grupowe, na życie, raty i składki związane z pożyczkami z zakła-dowego funduszu świadczeń socjalnych lub kasy zapo-mogowo-pożyczkowej, składki związkowe itp.
Dla jednostek sektora finansów publicznych jako płatników składników i pochodnych od wyna-grodzeń obowiązują ustawowe terminy płatności zobowiązań:
●
● zapłata składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne i Fundusz Pracy do Zakładu Ubezpie-czeń Społecznych – do 5. dnia kolejnego miesią-ca po miesiącu, w którym wypłacono wynagro-dzenie,
●
● wpłata zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych do urzędu skarbowego właściwego te-rytorialnie od siedziby płatnika – do 20. dnia każ-dego miesiąca za miesiąc poprzedni od wypłaty wynagrodzeń.
Wydatki z tytułu wynagrodzeń pracowników jed-nostek sektora finansów publicznych klasyfikowane są zgodnie z obowiązującą klasyfikacją budżetową, okre-śloną w rozporządzeniu Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych. W załączniku nr 4 „Klasyfikacja paragrafów wydatków i środków”
określono szczegółowo paragrafy, w których ujmuje się wydatki budżetowe z tytułu wynagrodzeń (patrz:
tabela 1).
Tabela 1. Najczęściej stosowane są następujące paragrafy klasyfikacji budżetowej
Paragraf klasyfikacji
budżetowej Nazwa własna paragrafu Zastosowanie
401 Wynagrodzenia osobowe pracowników do ewidencjonowania wynagrodzeń osobowych pracowników jednostek samo-rządowych i pracowników administracji państwowej z wyłączeniem członków korpusu służby cywilnej
402 Wynagrodzenia osobowe członków
korpusu służby cywilnej do ujmowania wynagrodzeń osobowych: pracowników i urzędników należących do korpusu służby cywilnej
403 Wynagrodzenia osobowe sędziów i
pro-kuratorów oraz asesorów i aplikantów do księgowania wynagrodzeń dla jednostek wymiaru sprawiedliwości 404 Dodatkowe wynagrodzenie roczne wyodrębniony dla celów jednorazowej wypłaty wynagrodzenia z tytułu tzw.
trzy-nastki dla pracowników jednostek sfery budżetowej 405 Uposażenia żołnierzy zawodowych
oraz funkcjonariuszy do ujmowania wynagrodzeń dla pracowników służb mundurowych
407 Dodatkowe uposażenie roczne dla żoł-nierzy zawodowych oraz nagrody rocz-ne dla funkcjonariuszy
wyodrębniony dla celów wypłaty wynagrodzenia z tytułu tzw. trzynastki dla pra-cowników służb mundurowych
EWIDENCJA, KLASYFIKACJA, SPRAWOZDAWCZOŚĆ
Dodatkowo należy zaznaczyć, że jednostki sekto-ra finansów stosujące klasyfikację budżetową dla po-noszonych wydatków z tytułu finansowania pochod-nych od wypłacopochod-nych wynagrodzeń zatrudniopochod-nych pracowników powinny ujmować w następujących pa-ragrafach klasyfikacji budżetowej:
●
● 411 „Składki na ubezpieczenia społeczne”,
●
● 412 „Składki na Fundusz Pracy”.
Środki publiczne dotyczące wynagrodzeń ewi-dencjonuje się na kontach księgowych charakte-rystycznych dla poszczególnych jednostek sektora finansów publicznych. W przypadku najczęściej spotykanych formach jednostek tego sektora, tj. jed-nostek budżetowych i samorządowych zakładów bud-żetowych, szczegółowe zasady rachunkowości oraz plan kont określono w załączniku nr 3 do rozporzą-dzenia Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządo-wych zakładów budżetosamorządo-wych, państwosamorządo-wych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
Do ewidencji wynagrodzeń z pracownikami za-trudnionymi na podstawie umowy o pracę, powo-łania, mianowania lub wyboru służą następujące konta księgowe:
●
● 404 „Wynagrodzenia” – księguje się na tym kon-cie koszty działalności podstawowej z tytułu wy-nagrodzeń z zatrudnionymi pracownikami i inny-mi osobainny-mi fizycznyinny-mi,
●
● 405 „Ubezpieczenia społeczne i inne świadcze-nia” – ewidencjonuje się koszty działalności pod-stawowej z tytułu różnego rodzaju świadczeń na rzecz zatrudnionych pracowników i osób fizycznych, w tym składki społeczne od wypłaconych wynagro-dzeń w części opłacanej przez pracodawcę,
●
● 998 „Zaangażowanie wydatków budżetowych roku bieżącego” – ujmuje się na nim zaangażo-wane wydatki budżetowe, na podstawie zawartych umów o pracę itp., których wykonanie spowoduje konieczność poniesienia tych wydatków w roku bieżącym na wypłatę wynagrodzeń,
●
● 130 „Rachunek bieżący jednostki” – w jednostkach budżetowych ewidencjonuje się obroty na rachunku bankowym z tytułu m.in. wydatków budżetowych poniesionych na wynagrodzenia objętych planem fi-nansowym oraz pochodnych od tych wynagrodzeń,
●
● 131 „Rachunek bieżący samorządowych zakła-dów budżetowych” – w samorządowych zakładach budżetowych księguje się środki pieniężne z działal-ności podstawowej poniesione m.in. na wydatki na wynagrodzenia objęte planem finansowym,
●
● 225 „Rozrachunki z budżetami” – księguje się m.in. rozrachunki z tytułu podatku dochodowego od osób fizycznych od wypłaconych wynagrodzeń,
●
● 229 „Pozostałe rozrachunki publicznoprawne”
– ujmuje się m.in. rozrachunki z tytułu ubezpieczeń społecznych i zdrowotnych,
●
● 231 „Rozrachunki z tytułu wynagrodzeń” – ewi-dencjonuje się rozrachunki z pracownikami z tytułu wypłat pieniężnych i świadczeń rzeczowych zaliczo-nych, zgodnie z odrębnymi przepisami, do wynagro-dzeń,
●
● 240 „Pozostałe rozrachunki” – księguje się m.in.
rozrachunki z tytułu fakultatywnych potrąceń z wy-nagrodzeń, takich jak np. składki na dobrowolne ubezpieczenia pracownicze.
Wydatki z wynagrodzeń wykazuje się w sprawozda-niach budżetowych właściwych ze względu na status jednostki sektora finansów publicznych: Rb-28 – pań-stwowe jednostki budżetowe, Rb-28S i Rb-50 – samo-rządowe jednostki budżetowe/jednostki samorządu tery-torialnego i Rb-30S – samorządowy zakład budżetowy.
SPROStOWANIE
W „Rachunkowości Budżetowej” nr 1/2017 do schematów księgowań w arty-kule „Ujęcie księgowe faktur na przełomie roku budżetowego” podczas prac technicznych wkradł się błąd. Poniżej przedstawiamy prawidłowe schematy.
Za pomyłkę przepraszamy.
Schemat 2. Ewidencja kosztów przyszłych okresów sprawozdawczych
490 Rozliczenie kosztów 640 Rozliczenia międzyokresowe kosztów 3
Księga roku 2017
490 Rozliczenie kosztów 640 Rozliczenia międzyokresowe kosztów
sprawo zdawczego – Wn 201, Ma 130 3. PK – przeksięgowanie kosztów do kosztów
międzyokresowych – Wn 490, Ma 640 4. PK – przypisanie kosztów w kolejnym okresie
sprawozdawczym – Wn 640, Ma 490 Schemat 1. Ujęcie w księgach rachunkowych
korekty kosztów poprzedniego okresu spra-wozdawczego
Księga roku 2016 Zespół 4 Koszty według rodzajów
i ich rozliczenie 300 Rozliczenie zakupu 1
Księga roku 2017 Rozrachunki 201 z odbiorcami
i dostawcami 300 Rozliczenie zakupu
1. PK – przypisanie kosztów na podstawie fak-tury VAt do odpowiedniego okresu sprawo-zdawczego – Wn 4, Ma 300
2. Faktura VAt za usługi telekomunikacyjne świadczone w 2016 roku – Wn 300, Ma 201 3. WB – zapłata za fakturę – Wn 201, Ma 130
EWIDENCJA, KLASYFIKACJA, SPRAWOZDAWCZOŚĆ
PODSTAWY PRAWNE
●
●ustawa z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1666; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2255)
●
●załączniki nr 4 do rozporządzenia Ministra Finansów z 2 marca 2010 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków, przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (j.t. Dz.U. z 2014 r. poz. 1053;
ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 2294)
●
●załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Finansów z 5 lipca 2010 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządo-wych zakładów budżetosamorządo-wych, państwosamorządo-wych funduszy celosamorządo-wych oraz państwosamorządo-wych jednostek budżetosamorządo-wych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej (j.t. Dz.U. z 2013 r. poz. 289; ost.zm. Dz.U. z 2017 r. poz. 24)
●
●rozdział 6 do załącznika nr 37 oraz rozdział 4, 23 i 29 do załącznika nr 39 rozporządzenia Ministra Finansów z 16 stycznia 2014 r. w sprawie sprawozdawczości budżetowej (j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 1015)
Schemat 1. Ewidencja naliczonych i wypłaconych wynagrodzeń w jednostce budżetowej
231 Rozrachunki z tytułu
wynagrodzeń 404 Wynagrodzenia
1
130 Rachunek bieżący
jednostki 229 Pozostałe
rozrachunki publicznoprawne 240 Pozostałe rozrachunki
4
2
3
225 Rozrachunki z budżetami
8
6 7
5
Objaśnienia do schematu:
1. Naliczone w liście płac wynagrodzenia brutto – Wn 404, Ma 231
2. Naliczone na liście płac świadczenia wypłacane ze środków Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, np. zasiłki chorobowe, zasiłki macie-rzyńskie – Wn 229, Ma 231
3. Potrącenia z wynagrodzenia pracowników – Wn 231, Ma 240
4. Przelew wynagrodzeń netto na rachunki bankowe pracowników – Wn 231, Ma 130
5. Potrącenie naliczonego na liście płac podatku dochodowego od osób fizycznych od wypłaconych wynagrodzeń – Wn 231, Ma 225 6. Potrącenie naliczonych na liście płac składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne w części opłacanej przez
pracow-ników – Wn 231, Ma 229
7. Przelew zaliczki na podatek dochodowy na rachunek bankowy urzędu skarbowego – Wn 225, Ma 130
8. Przelew składek społecznych i składki zdrowotnej na rachunek bankowy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – Wn 229, Ma 130
Schemat 2. Ewidencja naliczonych i wypłaconych pochodnych od wynagrodzeń opłacanych przez pracodawcę w jednostce budżetowej
130 Rachunek bieżący jednostki 229 Pozostałe rozrachunki
publicznoprawne 405 Ubezpieczenia społeczne i inne świadczenia
2 1
Objaśnienia do schematu:
1. Naliczone składki społeczne od wynagrodzeń pracowników finansowane przez pracodawcę – Wn 405, Ma 229 2. Przelew składek społecznych do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych – Wn 229, Ma 130
n W kolejnym artykule z cyklu „Księgowość od podstaw” (RB nr 6/2017) szczegółowo omówimy temat dochodów budżetowych.
Zachęcamy do prenumeraty
„Rachunkowości Budżetowej”.
Informacje i zamówienia tel.: 22 212 07 30, 801 626 666
www.rb.infor.pl