Kultura i media

Jedną z zasadniczych cech kultury jest jej wymiar społeczny – stanowi ona aparat adaptacyjny dla człowieka do Ŝycia w danej zbiorowości. Człowiek kształtuje swoją toŜsamość w wymiarze lokalnym poprzez głębokie zakotwiczenie w danej kulturze, a zwłaszcza silne z nią związki. O sile i jakości kultury rozumianej jako sztuka w danej społeczności świadczy płaszczyzna materialna, behawioralna oraz psychologiczna. Poprzez odpowiednie działania, samorząd miejski powinien dąŜyć do rozwoju i kreowania wszystkich trzech aspektów – związanego z wytworami, zachowaniami oraz przeŜywaniem kultury.

Miasto Kołobrzeg jest głównym ośrodkiem kulturotwórczym dla całego powiatu. Do najwaŜniejszych dziedzin Ŝycia kulturalnego w mieście naleŜy: muzyka, literatura, sztuki plastyczne, taniec. Oferta kulturalna obecnie jest ściśle skorelowana z trwaniem sezonu turystycznego – w tym czasie wachlarz imprez kulturalnych jest o wiele bardziej szerszy, niŜ w pozostałym okresie. Polityka kultury miasta opiera się m.in. na zasadach:

- promowania wizerunku miasta Kołobrzeg jako miasta przyjaznego kulturze, - wspierania utalentowanych artystów,

- wspierania działalności twórców, środowisk kulturotwórczych i animatorów kultury - popierania działań i przedsięwzięć kulturalnych o zasięgu regionalnym,

ogólnopolskim i międzynarodowym,

- ochrony dziedzictwa kulturowego i historycznego miasta Kołobrzeg.

Jest ona ukierunkowana m.in. na: wspieranie i promocję miejskich instytucji kultury, innych placówek kulturalnych, środowisk twórczych, indywidualnych artystów i animatorów kultury w kraju i za granicą; wspieranie i promocję inicjatyw artystycznych i kulturalnych o zasięgu regionalnym, krajowym i międzynarodowym, inspirowanie mieszkańców Kołobrzegu do korzystania z istniejącej juŜ oferty kulturalnej oraz do włączenia się w tworzenie nowych propozycji jako metody podnoszenia poziomu kulturalnego społeczności lokalnej. W ramach programów polityki kultury zrealizowano w ostatnich latach następujące zadania:

− „Wspieranie inicjatyw kulturalnych o wysokich walorach artystycznych oraz o randze regionalnej, ogólnopolskiej i międzynarodowej”,

− „Dni Kołobrzegu” – cykl imprez kulturalnych, składających się na święto Miasta Kołobrzeg,

− „Nagroda Prezydenta Miasta Kołobrzeg za osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony dóbr kultury” – nagrody finansowe dla przedstawicieli kołobrzeskiego środowiska kulturalnego,

− „Regionalne Centrum Kultury w Kołobrzegu” – w trakcie realizacji,

− „ Dokumentacja rewitalizacji Baszty Prochowej”,

− „Kulturo – Turystyczny Szlak Twierdz Nadbałtyckich” – w zakresie: zebranie materiałów archiwalnych dot. pozostałości twierdzy kołobrzeskiej, wykonanie inwentaryzacji, wykonanie koncepcji odtworzenia lub renowacji oraz zagospodarowania na cele turystyczne,

− „ Europejski Szlak Gotyku Ceglanego” – udział w spotkaniach i konferencjach, realizacja inicjatyw do promocji i rozwoju dziedzictwa gotyku ceglanego i kulturowego.

Jednym z wykonawców zadań miasta z zakresu kultury są instytucje kulturalne, podlegające Gminie Miasto Kołobrzeg. W 2007 roku na terenie miasta funkcjonowały trzy takie jednostki: Miejski Ośrodek Kultury, Galeria Sztuki Współczesnej, Miejska Biblioteka Publiczna. Na terenie miasta znajduje się równieŜ Muzeum OręŜa Polskiego – instytucja kultury podległa Starostwu Powiatowemu. Działalnością kulturalną na terenie miasta zajmują się równieŜ podmioty, nie posiadające statutu instytucji kultury – do najwaŜniejszych naleŜą:

dwa kina: „WybrzeŜe” i kino „Piast” z Dyskusyjnym Klubem Filmowym, Klub Osiedlowy Kołobrzeskiej Spółdzielni Mieszkaniowej, Ognisko Pracy Pozaszkolnej, szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły średnie, a takŜe organizacje pozarządowe.

Na przestrzeni ostatnich lat zauwaŜalny jest wzrost liczby przedsięwzięć kulturalnych w mieście organizowanych przez liczne podmioty – instytucje kultury, organizacje

pozarządowe, podmioty prywatne. Jednostki te organizują festiwale, koncerty, spotkania autorskie, inicjatywy kulturalne ukraińskiej mniejszości narodowej, przedstawienia teatralne, spotkania historyczne, konkursy recytatorskie.

Zadaniem Miejskiego Ośrodka Kultury jest upowszechnianie i ochrony dóbr kultury narodowej oraz rozwijanie i utrwalania zainteresowań kulturalnych mieszkańców Kołobrzegu, rozpoznawanie i wzbogacanie potrzeb oraz zainteresowań mieszkańców w sferze kultury.

Zadanie to jest realizowane poprzez edukację kulturalną, animację społeczną, imprezy rozrywkowe, działalność wydawniczą, organizację festiwali, przeglądów, wystaw, kursów, warsztatów itp. Instytucja pomaga merytorycznie, promocyjnie i organizacyjnie twórcom amatorom oraz prowadzi amatorski ruch artystyczny. W 2007 roku MOK zorganizował 325 wydarzeń - do najwaŜniejszych naleŜały: Ogólnopolski Turniej Sztuki Słowa „Zaklęte w Labiryncie Mitu”, uroczysty koncert z okazji Święto Niepodległości, XVI Międzynarodowe Spotkania z Folklorem „Interfolk 2007”, Regionalny Konkurs Twórczości Nieprofesjonalnej, Dni Kołobrzegu, Międzynarodowy Festiwal „Muzyka w katedrze” – rok Karola Szymanowskiego, Festiwal Sztuki „Między słowami”, Międzynarodowe Spotkania z Folklorem „Interfolk”, Ogólnopolski Turniej Tańców Polskich „O pieczęć księcia Warcisława III”, Ogólnopolski projekt literacki „O Bursztynowe Pióro/Połów 2008”, Centralne Dni Morza – widowisko amatorskiego ruchu artystycznego, Festiwal „Gramy 2007”. Jednostka zorganizowała szereg zajęć dla dzieci, młodzieŜy, dorosłych – były to m.in.: zajęcia chóru Pionier, chóru Cantores Colabregae, chóru Kombatant, zajęcia grup teatralno-filmowych oraz teatralnych: Statyści, Bajarze, Bez Suflera, zajęcia plastyczne dla dzieci i młodzieŜy, zajęcia zespołów tanecznych, naukę języków obcych.

Najistotniejszymi kierunkami działania Galerii Sztuki Współczesnej jest wzbudzanie i zaspakajanie potrzeb i zainteresowań mieszkańców Kołobrzegu, kuracjuszy, wczasowiczów i turystów sztuką poprzez działalność wystawienniczą, upowszechnianie sztuki, popularyzowanie wiedzy o sztuce plastycznej. Galeria organizuje wystawy indywidualne oraz zbiorowe artystów polskich i zagranicznych, promuje profesjonalną twórczość artystów Kołobrzegu, twórczość marynistyczną, gromadzi dzieła sztuki, prowadzi działalność edukacyjną głównie poprzez spotkania dzieci i młodzieŜy z ludźmi sztuki. W 2007 roku GSW zorganizowała 22 imprezy, w tym 11 wystaw programowych i 2 wystawy okolicznościowe ponadplanowe. Na wystawach pokazano 820 dzieł plastycznych 177-u twórców polskich i zagranicznych, które obejrzało około 13370 zwiedzających. W Galerii zaprezentowano twórczość m.in.: Grafikę Amerykańską lat 80 –tych ( Andy Warchol i inni), kolekcję PICASSO, MIRO, MATISSE – zbiór grafik, kolekcję z Międzynarodowego Biennale Pasteli.

Ponadto wystawiono 7 prezentacji indywidualnych oraz zorganizowano 3 wystawy okolicznościowe: fotografii Zenona śyburtowicza pt. „Ogniem i Mieczem Na Wesoło”, mini wystawę z okazji Dni Morza oraz wystawę Instytutu Pamięci Narodowej: „Twarze Kołobrzeskiej Bezpieki”.

Miejska Biblioteka Publiczna jest główną biblioteką miasta, zapewniająca obsługę biblioteczną przede wszystkim jego mieszkańcom. SłuŜy rozwijaniu i zaspokajaniu potrzeb czytelniczych i informacyjnych mieszkańców miasta, upowszechnianiu wiedzy i nauki, rozwojowi kultury. Zadania realizuje poprzez gromadzenie oraz udostępnianie zbiorów bibliotecznych, prowadzenie działalności edukacyjnej w celu rozbudzania potrzeb czytelniczych, upowszechnianie dorobku naukowego, kulturalnego miasta i regionu. W 2007 roku w Bibliotece zorganizowano 619 imprez – liczba uczestników wyniosła 17 110 osób.

Głównymi odbiorcami były dzieci -78,86% wszystkich uczestników. Najwięcej imprez zorganizowano pod hasłem „Biblioteka bezpieczna i przyjazna dziecku” – 295 imprez. Ze zbiorów Biblioteki – 146251 woluminów ( 2006 rok 141917 woluminów) – skorzystało 9111 osób, które wypoŜyczyły zbiory na zewnątrz, wzrost ilości czytelników zarejestrowanych podniósł się o 0,18% w 2007 roku w stosunku do roku poprzedniego). NajwaŜniejsze przedsięwzięcia, jakie zorganizowała jednostka, to m.in.: "Język młodzieŜy - sympozjum ogólnopolskie", II Wakacyjne spotkania z ksiąŜką - "W krainie zamków i duchów- przygody literackie", projekt „Biblioteka Bezpieczna i Przyjazna Dziecku”, projekt "Ekologia z Biblioteką".

Oprócz imprez organizowanych stricte przez instytucje kultury, szereg przedsięwzięć jest realizowanych przez podmioty oraz jednostki prywatne, stowarzyszenia, szkoły, bywają one współfinansowane przez Miasto. Do najwaŜniejszych imprez kulturalnych, odbywających się w Kołobrzegu cyklicznie naleŜą:

− III Międzyszkolny Przegląd Jasełek „Idą kolędnicy’,

− Obchody rocznicy walk o Kołobrzeg i Zaślubin Polski z Morzem w 1945 r.,

− Kołobrzeski Festiwal Piosenki Przedszkolnej,

− Kołobrzeskie Spotkanie z Piosenką RóŜną „Wodnikus”,

− Festiwal Piosenki Poetyckiej im. Jacka Kaczmarskiego „Nadzieja”,

− Konkurs Satyryczny „Papkinada”,

− Ogólnopolski Przegląd Twórczości Zbigniewa Herberta „Herbertiada”.

Wykres 4.2.

WYSOKOŚĆ WYDATKÓW Z BUDśETU MIASTA NA KULTURĘ I OCHRONĘ DZIEDZICTWA

NARODOWEGO W LATACH 2002-2007

pozostałe wydatki na kulturę i ochronę dziedzictwa narodowego dynamika wydatków ogółem

Źródło: Sprawozdania z realizacji budŜetu za lata 2002,2003,2004,2005,2006,2007

Miasto od 2005 roku ogłasza otwarte konkursy ofert dla organizacji pozarządowych na rzecz realizacji zadań z zakresu poŜytku publicznego zgodnie z ustawą o działalności poŜytku publicznego i wolontariacie. Uchwalany jest takŜe program współpracy z organizacjami pozarządowymi. Miasto dotychczas wsparło organizacje działające w zakresie kultury: Stowarzyszenie Artystów – Grupa Kołobrzeg, Stowarzyszenie Kołobrzeskich Poetów, Stowarzyszenie WODNIKUS, Kołobrzeskie Stowarzyszenie Inteligencji Twórczej, Stowarzyszenie Katolicka Inicjatywa Kulturalna – powstało w 2008 r., Stowarzyszenie Poetów i Innych Twórców „AKCEPT” – powstało w 2008 r., Polski Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów Zarząd Rejonowy w Kołobrzegu, Stowarzyszenie „Klub Pioniera Kołobrzegu”.

Tabela 4.6.

DANE DOTYCZĄCE INSTYTUCJI I PLACÓWEK KULTURALNYCH W LATACH 2002-2007 wyszczególnienie 2002 2003 2004 2005 2006 2007

biblioteki i filie 2 3 3 3 3 3

księgozbiór 128224 130952 132735 136669 141917 146251

czytelnicy w ciągu roku 10293 10346 9939 9773 9095 9111

wypoŜyczenia księgozbioru na zewnątrz 170582 181455 169728 152687 141774 134087

punkty biblioteczne w mieście 4 3 3 4 4 4

ludność na 1 placówkę biblioteczną 7467,17 7472,33 7488,67 6412,43 6391 -

księgozbiór bibliotek na 1000 ludności 2861,95 290,82 2954,13 3044,73 3168,21 - czytelnicy bibliotek publicznych na 1000

ludności 229,05 231,24 221,88 217,72 203,04 -

wypoŜyczenia księgozbioru na 1 czytelnika w

woluminach 16,57 17,54 17,08 15,62 15,59 -

kino: seanse ogółem 1862 1749 1829 1743 1429 -

widzowie ogółem 79313 68508 110271 64201 83798 -

muzea: zwiedzający muzea i oddziały 111826 118364 97691 94176 103418 - Źródło: Główny Urząd Statystyczny, Wydział Edukacji Kultury i Sportu

Na terenie miasta dział kilka mediów lokalnych – Kołobrzeg jest siedzibą 1 rozgłośni radiowej oraz 1 ośrodka telewizyjnego. Podmioty te oprócz oferty radiowej i telewizyjnej prowadzą działalność związaną z dostarczaniem usług internetowych do mieszkańców− miasta. W związku z intensywnym rozwojem Internetu oraz wzrostem liczby jego odbiorców, rozwinęła się oferta gazet internetowych. W mieście ukazują się równieŜ lokalne gazety. Najistotniejsze media to: Telewizja Kablowa Kołobrzeg, Radio Kołobrzeg, Gazeta Kołobrzeska, Kulisy Kołobrzeskie , Rzecz Kołobrzeska.