BIBLIOTHECA NOSTRA. ŚLĄSKI KWARTALNIK NAUKOWY NR 3 (49) 2017, S. 25–32
1
L
eksemy związane z określonymi tematami, zwane słownictwem tema-tycznym, mogą być podstawą do stworzenia słownika umysłowego bada-nych osób, na którego podstawie wnioskuje się o zasobie wyobrażeń i pojęć respondentów. Słownik umysłowy rozumiany jest przy tym jako struktura złożona z wyrazów tworzących układ, który porządkuje wszystkie zjawi-ska, jakie otaczają człowieka (Kurcz, 1995, s. 233). W artykule podjęto próbę przedstawienia słownictwa tematycznego związanego z czytelnic-twem (leksemy książka, książeczka, księga, czytać, biblioteka, czytelnia2) uczniów szkół podstawowych i gimnazjów z województw małopolskiego i podkarpackiego. Rezultaty badań ankietowych, które stały się podstawą materiałową artykułu, zostały opublikowane w dwóch słownikach: w Słow-niku tematycznym uczniowskiej polszczyzny (Pachowicz, Choińska, 2015, s. 738) oraz w Słowniku tematycznym uczniowskiej polszczyzny. Słownic-two rzadsze (Cygal-Krupa, Pachowicz, Choińska, 2016, s. 1441). Zawierają one leksemy występujące w odmianie mówionej języka polskiego, używane w codziennych sytuacjach życiowych, czyli słowa dyspozycyjne istniejące w świadomości dzieci i młodzieży.W pierwszym słowniku umieszczono leksemy związane z określonymi tematami, wskazane przez co najmniej 10 uczniów spośród 1 171 respon-dentów. Są to słowa dyspozycyjne, najczęściej kojarzące się badanym z danym centrum tematycznym. Im wyższa ranga wyrazu, czyli jego pozy-cja w zgromadzonym materiale leksykalnym, tym większe znaczenie słowa w danej grupie części mowy lub w danym centrum tematycznym. Wiele słów ze względu na liczbę wskazań przekroczyło tzw. próg
powszechno-1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa, Tarnów
2 W analizowanych materiałach można wskazać jeszcze inne leksemy, które mają związek z czy-telnictwem, np. podręcznik, lektura, encyklopedia, czytanka, czytający, czytany, biblioteczka.
ści skojarzeń3. W drugim słowniku zawarto leksemy, których frekwencja wynosiła od 10 do 2 wskazań, czyli są to leksemy mniej dyspozycyjne, rzad-sze, peryferyjne (choć to ostatnie określenie nie jest zbyt precyzyjne, gdyż zostało nacechowane emocjonalnie). Jest to słownictwo właściwe indywi-dualnym użytkownikom języka.
W ankietach zebrano 573 731 poświadczeń leksemów, w tym: 343 850 rzeczowników, 115 284 przymiotników i 114 597 czasowników, zgromadzo-nych wokół dwudziestu tematów: ciało ludzkie, zdrowie, choroba, opieka zdrowotna; człowiek i rodzina; dom i jego wyposażenie, prace domowe;
pożywienie, jedzenie, napoje; praca, zawody i stanowiska; odzież; zakupy, pieniądze, handel; przyroda: rośliny, drzewa, kwiaty; zwierzęta; szkoła i nauka; miasto; wieś, prace polowe; podróż, środki transportu; odpoczynek, sport, rozrywki; uczucia, emocje, stosunki międzyludzkie; państwo, społe-czeństwo i urzędy; sposoby porozumiewania się; kultura; czas, określenia czasu (pory dnia, roku); życie religijne.
Wybór konkretnych wyrazów przez badanych uczniów jest jednocze-śnie świadectwem ich wizji i znajomości świata. To, jakie wyrazy zostały wpisane przez nich w poszczególne centra tematyczne, a jakie pominięte, w jaki sposób uporządkowane dowodzi tego, w jaki sposób uczniowie postrzegają świat i jaki jest ich stosunek do otaczającej ich rzeczywisto-ści. Wśród leksemów związanych z czytelnictwem, wpisanych w pierw-szym centrum tematycznym ciało ludzkie, zdrowie, choroba, opieka zdro-wotna, pojawił się wyraz czytać, wskazany przez 22 osoby: 14 chłopców i 8 dziewcząt, 16 z nich było uczniami szkoły podstawowej, 6 gimnazjum, 10 uczniów mieszkało w mieście, a 12 na wsi. Wydawać by się mogło, że nazwa centrum ciało ludzkie, zdrowie, choroba, opieka zdrowotna nie wywoła u respondentów skojarzeń z czytaniem, a jednak leksem ten został wybrany, bowiem współcześnie czytamy ulotki leków, informacje w Internecie na temat chorób i różnych przypadłości zdrowotnych, poszu-kujemy w sklepach internetowych rozmaitych środków medycznych i czy-tamy opisy ich działania itp. Wyraz ten miał zatem dość wysoką rangę R1 35, R2 1124. Leksem czytać pojawił się także w innych 11 centrach tematycznych, takich jak: człowiek i rodzina; dom i jego wyposażenie, prace domowe; praca, zawody i stanowiska; szkoła i nauka; podróż, środki transportu; odpoczynek, sport, rozrywki; państwo, społeczeństwo
3 Za skojarzenia o charakterze powszechnym uważa się te, które pojawiły się u co najmniej 50% badanych. Ponieważ dysponowano 1 171 ankietami, uznano za granicę powszechności użycia co najmniej 586 poświadczeń wyrazu. W polach pojęciowych widać wyraźnie, że pewne słowa zajmują miejsce centralne w polu, a inne są peryferyjne i to nie tylko na płaszczyźnie semantycznej, ale także na płaszczyźnie częstości i prawdopodobieństwa skojarzeń słownych.
Słowa, które przekroczyły próg powszechności skojarzeń można uznać za społeczne, czyli ta-kie, których używa wiele osób posługujących się językiem (Miodunka, 1980, s. 83).
4 Ranga wyrazu rozumiana jest jako ważność danego leksemu, przy czym R1 oznacza rangę wyrazu wśród określonej części mowy, a R2 oznacza rangę wyrazu w centrum tematycznym.
27
ARTYKUŁY
i urzędy; sposoby porozumiewania się; kultura; czas, określenia czasu (pory dnia, roku); życie religijne.
W słownictwie tematycznym rzadszym (Cygal-Krupa, Pachowicz, Cho-ińska, 2016) także pojawił się leksem czytać w czterech centrach tema-tycznych: zwierzęta; podróż, środki transportu; uczucia, emocje, stosunki międzyludzkie, miasto. Jedno centrum tematyczne: podróż, środki trans-portu znajduje się zarówno w pierwszym, jak i drugim słowniku, gdyż lek-sem czytać został wskazany przez 10 respondentów. Ponadto wyraz ten umieszczono aż w 15 centrach tematycznych, co świadczy o kojarzeniu przez respondentów czynności czytania z różnymi sytuacjami życiowymi, np. ze szkołą, nauką, podróżą, odpoczynkiem, kulturą, sposobami poro-zumiewania się, pracą, zawodami i stanowiskami, domem i jego wyposaże-niem, życiem religijnym.
Najwyższą frekwencję, czyli największą liczbę wystąpień w danym cen-trum tematycznym, miał leksem czytać w cencen-trum szkoła i nauka – 467 wskazań, następnie w centrum sposoby porozumiewania się – 254 wska-zania. Nieco mniejszą liczbę wskazań odnotowano w centrum życie reli-gijne – 237 i w centrum kultura – 165. Najniższą frekwencję odnotowano w centrach: uczucia, emocje, stosunki międzyludzkie (3 poświadczenia) i zwierzęta (2 poświadczenia). Spośród 467 respondentów wpisujących lek-sem czytać w centrum szkoła i nauka było 188 chłopców i 279 dziewcząt, z nich 247 osób było uczniami szkoły podstawowej, a 220 uczniami gimna-zjum, 223 respondentów mieszkało w mieście, natomiast 244 na wsi.
Kolejny wyraz związany z czytelnictwem, który odnotowano w materiale badawczym to książka. Leksem ten wśród wyrazów o większej frekwencji, tzn. do 10 poświadczeń, został wskazany przez respondentów w następują-cych centrach tematycznych:
Dom i jego wyposażenie, prace domowe. W tym centrum 77 respon-dentów (38 mężczyzn i 39 kobiet) skojarzyło wyraz książka z domem i jego wyposażeniem oraz z pracami domowymi. W najbliższym sąsiedztwie wyrazu książka znajdują się leksemy wieża, który wskazało 79 respon-dentów (49 mężczyzn i 30 kobiet) oraz miotła –75 wskazań (28 mężczyzn i 47 kobiet), co może dowodzić, że książka kojarzy się respondentom z ele-mentami wyposażenia mieszkania.
Praca, zawody i stanowiska – w tym centrum tematycznym 18 respon-dentów (7 mężczyzn i 11 kobiet) skojarzyło wyraz książka z pracą, zawo-dami i stanowiskami, takimi jak leksemy bankowiec, wskazany przez 7 mężczyzn i 11 kobiet, konduktor, który wskazało 10 mężczyzn i 8 kobiet, maszynista – wskazany przez 9 mężczyzn i 9 kobiet, sprzątacz, który wska-zało 16 mężczyzn i 2 kobiety oraz zakonnica. Ten ostatni leksem wskawska-zało 8 mężczyzn i 10 kobiet. Być może w tym centrum leksem książka jest postrzegany przez respondentów jako atrybut kogoś pracującego, przygo-towanego do pełnienia określonych funkcji.
W centrum zakupy, pieniądze, handel leksem książka wskazało 64 respondentów (21 mężczyzn i 43 kobiety), a 64 respondentów w oma-wianym centrum wskazało również leksem półka. Wśród nich było 29 męż-czyzn i 35 kobiet. Oczywiste skojarzenie leksemu książka z leksemem półka odnosi się do miejsca przechowywania książek i miejsca ich ekspo-nowania.
W centrum tematycznym szkoła i nauka leksem książka wskazało aż 635 respondentów, a w tym 269 mężczyzn i 366 kobiet. Tylko leksem nauczyciel miał większą frekwencję (F 775). Omawiany leksem skojarzyło ze szkołą i nauką 305 uczniów szkoły podstawowej i 330 uczniów gimna-zjum, 296 mieszkańców miasta, a 339 osób zamieszkujących na wsi.
Z odpoczynkiem, sportem, rozrywką skojarzyło leksem książka 120 respondentów, wśród nich 35 mężczyzn i 85 kobiet. Znacząca różnica mię-dzy wskazaniami obu płci może oznaczać, że chłopcy wolą spędzać czas czynnie, w ruchu, a dziewczęta czytając. W niedużej odległości rangowej od leksemu książka znajduje się leksem teatr, tu również można zauważyć, że wśród 111 respondentów kojarzących teatr z odpoczynkiem, rozrywką jest 36 chłopców i aż 75 dziewcząt.
Leksem książka w centrum tematycznym sposoby porozumiewania się został umieszczony 46 pozycji niżej od wyrazu telefon, wskazywanego najczęściej przez respondentów w tym centrum. Wyraz książka wpisało w ankietę 19 mężczyzn i 39 kobiet. Leksem ten otrzymał zatem rangę R1 41 (wśród rzeczowników) i R2 67 (wśród wszystkich części mowy). Tyle samo wskazań, co leksem książka uzyskał leksem telepatia. W tym przypadku bardzo trudno jest odtworzyć tok rozumowania respondentów, bo wybór wyrazów jest nieoczywisty.
W centrum tematycznym kultura leksem książka ma zdecydowanie wyższą rangę (R1 8 i R2 10). Ta wysoka pozycja wynika z faktu, iż 260 respondentów wskazało go, jako wyraz kojarzący się im z kulturą. Niewiele mniej osób wskazało w tym centrum leksemy takie jak: fi lm, obraz, co spo-wodowało, że te wyrazy znajdują się w swoim najbliższym sąsiedztwie.
W sumie omawiany leksem odnotowany został aż w 14 centrach tema-tycznych. Najwyższą frekwencję, czyli największą liczbę wystąpień w danym centrum tematycznym miał leksem książka w centrum szkoła i nauka – 635 wskazań, następnie w centrum kultura – 260 wskazań. Nieco mniejszą liczbę wskazań odnotowano w centrum odpoczynek, sport, rozrywki – 120, w centrum dom i jego wyposażenie, prace domowe – 77, zakupy, pieniądz, handel zaś – 64. Najniższą frekwencję (po 2 poświadczenia) odnotowano w centrach państwo, społeczeństwo i urzędy i odzież. Spośród 635 respon-dentów wpisujących leksem książka w centrum szkoła i nauka było 269 chłopców i 366 dziewcząt, z czego 305 osób było uczniami szkoły podsta-wowej, a 330 uczniami gimnazjum, z tego 296 respondentów mieszkało w mieście, natomiast 339 na wsi.
29
ARTYKUŁY
Oprócz leksemu książka pojawiły się także inne wyrazy wiązane z nim słowotwórczo, takie jak: książeczka, księga, księgarnia. Pierwszy z nich odnotowano w centrum tematycznym życie religijne, leksem księga w cen-trum kultura i życie religijne, leksem księgarnia zaś w cencen-trum tematycz-nym kultura. Skojarzenia leksemu księgarnia z kulturą miało 11 respon-dentów, 4 mężczyzn i 7 kobiet, spośród których 9 było uczniami szkoły podstawowej, a 2 gimnazjum, 5 mieszkało w mieście, a 6 na wsi.
Leksem czytelnia pojawił się tylko w centrum tematycznym kul-tura, wskazany przez 10 respondentów, 3 mężczyzn i 7 kobiet, dlatego jest umieszczony w materiale poglądowym w obu słownikach. Umieszcze-nie tego leksemu przez respondentów Umieszcze-nie w centrum szkoła i nauka, lecz w centrum kultura może dowodzić zmian w postrzeganiu czytelni, która przestała być miejscem nauki, a stała się miejscem kontaktu z kulturą.
Kolejnym z omawianych leksemów jest biblioteka. Ten wyraz poja-wił się w czterech centrach tematycznych: szkoła i nauka; miasto; pań-stwo, społeczeństwo i urzędy; kultura. W pierwszym centrum leksem ten wskazało 58 respondentów, wśród nich było 24 mężczyzn i 34 kobiety.
Z 58 respondentów 35 było uczniami szkoły podstawowej, a 23 gimna-zjum, 33 mieszkało w mieście, zaś 25 na wsi. Rodzice 11 z nich mieli wyż-sze wykształcenia, 27 średnie, a 20 zawodowe. W centrum tematycznym miasto leksem biblioteka wskazało 28 respondentów, w tym 7 mężczyzn i 21 kobiet. Co ciekawe, spośród 28 respondentów kojarzących wyraz biblioteka z miastem było 19 uczniów szkoły podstawowej i tylko 9 gim-nazjum, 11 z nich było mieszkańcami miasta, a 17 wsi. Leksem biblioteka pojawił się też w centrum tematycznym państwo, społeczeństwo i urzędy.
Wskazało go 10 respondentów, 3 mężczyzn i 7 kobiet. Byli oni uczniami szkoły podstawowej – 7 osób i gimnazjum – 3 osoby. Z tych dziesięciu osób tylko jedna była mieszkańcem miasta, a pozostałe dziewięć mieszkało na wsi. Żadne z rodziców uczniów kojarzących bibliotekę z centrum tematycz-nym państwo, społeczeństwo i urzędy nie miało wyższego wykształcenia, 3 miało wykształcenia średnie, a 7 zawodowe.
Interesująca wydaje się analiza wyrazów, które miały tę samą frekwen-cję, co leksem biblioteka. Do tej grupy możemy zaliczyć takie leksemy, jak: budżet, kradzież, krzesło, listonosz, lotnisko, papież, patriotyzm, religia, Rzeczpospolita, spółdzielnia, trybunał. W centrum tematycznym kultura 88 respondentów wpisało leksem biblioteka. Wśród nich również było wię-cej kobiet – 54, a mniej mężczyzn – 34, podobnie więwię-cej było wskazań od uczniów szkoły podstawowej. Wśród respondentów było 48 uczniów szkoły podstawowej i 40 uczniów gimnazjum, którzy mieszkali w większości na wsi – 58, a tylko 30 w mieście.
W słownictwie tematycznym rzadszy leksem biblioteka pojawił się w następujących centrach tematycznych: dom i jego wyposażenie, prace domowe; praca, zawody i stanowiska; odpoczynek, sport, rozrywki i
pań-stwo, społeczeństwo i urzędy. W centrum tematycznym praca, zawody i stanowiska respondenci wskazali wśród leksemów o frekwencji powyżej 10 wskazań leksem bibliotekarka i tylko jego formę żeńską (co może świad-czyć o sfeminizowaniu zawodu), natomiast forma męska tego rzeczownika pojawiła się w słownictwie tematycznym rzadszym. Co ciekawe, ten leksem wskazało 7 respondentów, wśród których było 7 kobiet, tylko 1 uczennica pobierała nauki w szkole podstawowej, a 6 w gimnazjum. Cztery dziewczęta mieszkały w mieście, zaś 3 na wsi.
Kolejnym leksemem związanym z czytelnictwem, który zawarto w obu słownikach, jest leksem gazeta. Wyraz ten został wpisany do ankiet przez respondentów w następujących centrach tematycznych (kolejność poniżej wymienionych centrów tematycznych jest związana z frekwencją wyrazu):
sposoby porozumiewania się – 89 wskazań, kultura – 63 wskazania, zakupy, pieniądze, handel – 28 wskazań, odpoczynek, sport, rozrywki – 21 wskazań, życie religijne – 9 wskazań, praca, zawody i stanowiska – 5 wskazań i dom i jego wyposażenie, prace domowe – 4 wskazania, państwo, społeczeństwo i urzędy – 2 wskazania, w sumie w dziewięciu centrach. Wśród responden-tów, którzy najczęściej wskazywali ten leksem w centrum sposoby porozu-miewania się było: 30 mężczyzn i 59 kobiet, 50 uczniów szkoły podstawowej i 39 uczniów gimnazjum, 38 mieszkańców miasta oraz 51 mieszkańców wsi.
Znamienne jest, że leksem czasopismo pojawił się tylko w jednym centrum tematycznym, a mianowicie w centrum kultura, wskazany przez 28 respondentów, w tym 11 mężczyzn, 17 kobiet, 16 uczniów szkoły pod-stawowej i 12 uczniów gimnazjum. Wybory respondentów pozwalają na sformułowanie wniosku, iż gazeta traktowana jest jako przedmiot służący kontaktowaniu, komunikowaniu się ze światem, a czasopismo wprowadza czytelnika w świat kultury.
Badany wycinek leksyki uczniowskiej to słownictwo nieerudycyjne, nie-specjalistyczne i nieekspresywne, które jest odbiciem otaczającej uczniów rze-czywistości. Ale i tę rzeczywistość modelujące w miarę możliwości psychicz-nych uczniów i zgodnie z punktem widzenia przeciętnego użytkownika języka.
Bibliografi a
Choińska, K. (2017). Kilka słów o słow-nictwie tematycznym dzieci i młodzieży zgromadzonym wokół centrum tema-tycznego szkoła i nauka. W: M. Pacho-wicz, K. Choińska (red.), Świat słów.
Jedność w różności. (s. 105−114). Tar-nów: Wydawnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie.
Choińska, K. (2016a). Rodzina jako mi-kroświat ucznia. Rozważania na pod-stawie słownictwa dzieci i młodzieży.
W: E. Osewska (red.), Rodzina i edu-kacja w zmaganiu o przyszłość Europy (s. 173-179). Tarnów: Wydawnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie.
31
ARTYKUŁY
Choińska, K. (2016b). Family as a Stu-dent’s Microcosm. Refl ections Based on Thematic Vocabulary of Children and Youth. W: E.Osewska (red.), Rodzina i edukacja w zmaganiu o przyszłość Eu-ropy (s. 173-179). Split: Crkva u svijetu.
Choińska, K., Pachowicz, M. (2015). Słow-nik tematyczny uczniowskiej polszczy-zny. Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos.
Cygal-Krupa, Z., Pachowicz, M., Choińska, K. (2005). Obraz postaw młodzieży wo-bec zdrowia zawarty w słownictwie te-matycznym uczniów szkół tarnowskich.
W: T. Lisicki, B. Wilk, A. Walentukie-wicz (red.), Prozdrowotny styl życia.
Uwarunkowania społeczne (s. 225-233). Gdańsk: Wydawnictwo Akademii Wychowania Fizycznego i Sportu.
Cygal-Krupa, Z., Choińska, K. (2006).
Zmiany w słownictwie tematycznym dzieci i młodzieży. W: K. Ożóg, E. Oro-nowicz-Kida (red.), Przemiany języka na tle przemian współczesnej kultury (s. 15-20). Rzeszów: Wydawnictwo Uni-wersytetu Rzeszowskiego.
Cygal-Krupa, Z., Pachowicz, M., Choińska, K. (2008). Słownictwo tematyczne związa-ne z życiem religijnym uczniów VI klasy szkoły podstawowej oraz III klasy gimna-zjum. W: R. Przybylska, W. Przyczyna (red.), Język katechezy (s. 291-300). Tar-nów: Wydawnictwo Diecezji Tarnowskiej Biblos.
Cygal-Krupa, Z., Choińska, K., Pachowicz, M. (2016). Słownik tematyczny
uczniow-skiej polszczyzny. Słownictwo rzadsze.
Tarnów: Wydawnictwo Diecezji Tarnow-skiej Biblos.
Cygal-Krupa, Z. (1986). Słownictwo tema-tyczne języka polskiego. Zbiór wyrazów w układzie rangowym, alfabetycznym i tematycznym. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
Kurcz, I. (1995). Pamięć- uczenie się – ję-zyk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Milewski, T. (1965). Językoznawstwo. War-szawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Miodunka, W. (1980). Teoria pól języko-wych. Społeczne i indywidualne ich uwarunkowania. Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
Pachowicz M. (2016). Słownictwo rodzinne współczesnej młodzieży (wybrane za-gadnienia). W: B. Taras, W. Kochmań-ska (red.), Język nasz ojczysty w sferze życia rodzinnego ( s.59-67). Rzeszów:
Wydawnictwo Uniwersytetu Rzeszow-skiego.
Pachowicz M., Choińska K. (red.).(2017).
Świat słów. Jedność w różności. Tar-nów: Wydawnictwa Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Tarnowie.
Rembiszewska D.K. (2005). Słownictwo te-matyczne w dwudziestowiecznych opra-cowaniach leksykografi cznych. W: Po-radnik Językowy, 8, 37-52.
Krystyna Choińska
Lexemes Connected with Readership in the Vocabulaty of Children and Young Adults Abstract
The aim of the article is to study thematic vocabulary connected with readership used by pupils from primary schools and middle schools from the Małopolskie and Podkarpackie voivodeships in Poland. The study is based on a selection of lexemes excerpted from Słownik tematyczny uczniowskiej polszczyzny (A Thematic Dictionary of Polish Used by Students) as well as Słownik tematyczny uczniowskiej polszczyzny. Słownictwo rzadsze (A Thematic Dictionary of Polish Used by Students. Rare Words). The vocabulary investigated in the article includes words and phrases used by students in everyday life situations. The following lexems are discussed in the article, together with their positioning in thematic centres: książka (book), czytać (to read), biblioteka (library), bibliotekarka (female librarian), bibliotekarz (male librarian), czytelnia (reading room), gazeta (newspaper) and czasopismo (journal).
Key words: thematic vocabulary, lexis, readership, student language
Krystyna Choińska
Leksemy związane z czytelnictwem w słownictwie tematycznym dzieci i młodzieży Streszczenie
Artykuł ten stanowi próbę przedstawienia słownictwa tematycznego związanego z czytelnictwem uczniów szkół podstawowych i gimnazjów z województw małopolskiego i podkarpackiego. Podstawą materiałową niniejszych rozważań są wybrane leksemy wybrane ze Słownika tematycznego uczniowskiej polszczyzny oraz ze Słownika tematycznego uczniowskiej polszczyzny. Słownictwo rzadsze. Są to słowa z odmiany mówionej języka polskiego, używane przez respondentów w codziennych sytuacjach życiowych, czyli słowa dyspozycyjne istniejące w świadomości dzieci i młodzieży. W artykule omówione zostały wybrane leksemy, takie jak:
książka, czytać, biblioteka, bibliotekarka, bibliotekarz, czytelnia, gazeta, czasopismo. Zbadano także umiejscowienia tych leksemów w różnych centrach tematycznych.
Słowa kluczowe: słownictwo tematyczne, leksyka, czytelnictwo, język uczniów
MAŁGORZATA PACHOWICZ1