Lech Witkowski

Kiedy Witkowski pod koniec 1997 roku przejmował „Przegląd”, dostał pi-smo, które było forum kulturalno-publicystycznym Torunia, które można porównać do kroniki wydarzeń artystyczno-kulturalnych. Już w pierw-szym numerze redagowanym przez Witkowskiego widać było, że nowy redaktor naczelny wybrał inną drogę, niż ta, którą zaproponował Strzy-żewski a kontynuował Rochowiak. Pismo odeszło od kulturowych spra-wozdań i reportaży na rzecz – coraz bardziej pogłębiającego się – akade-mizmu. Witkowski nie zrezygnował co prawda z artykułów o inicjaty-wach artystycznych w Toruniu – „PAL” szeroko opisywał KONTAK czy też CAMERIMAGE – ale nie ulegało żadnej wątpliwości, że „Przegląd”, redagowany przez Witkowskiego, stał się czasopismem filozoficzno-lite-racko-humanistycznym z domieszką promowania działań artystycznych w mieście, skromną domieszką.

Witkowski wprowadził również nowy styl redagowania, styl biegu-nowo odbiegający od tego, który propagował Strzyżewski – redaktora-cienia. Od podwójnego numeru lipcowo – sierpniowego z 1997 roku wi-dać było wyraźnie, kto redagował pismo, jakie miał wymagania odnoście jego treści i założeń artystycznych. Jednak zmiany, na które czytelnik czekał od początku – stabilizacja działów i treści – i tak nie zaszły. Wcze-śniejsza zmiana redaktora nie została odnotowana w artykule wstęp-nym, kiedy pismo objął Witkowski czytelnicy przeczytali o zmianach w tekście otwierającym numer:

Jak Państwo zauważyli, PAL – Przegląd Artystyczno-Literacki – przyjął obecnie nową szatę graficzna (jeszcze nad nią pracujemy) i wchodzi wraz z tym numerem w nową fazę programową z nowym redaktorem naczel-nym. Chcemy wyeliminować słabości, kontynuując pozytywy i dobijając się konsekwentnie czytelnej odrębności i poczytności. Nie mamy komplek-sów i stać nas na fantazję walki o dużą stawkę. […] Włączamy doPALacze dla dobrego startu. PAL ma ambicję łączenia środowiska humanistów aka-demickich oraz twórczych kręgów artystów i literatów, stanowiąc między-pokoleniowe forum poważnej i żywej dyskusji o PALących kwestiach spor-nych w rozmaitych sferach kultury116.

116 L. W[itkowski], odPALamy, Prze-gląd Artystyczno-Literacki 1997, nr 7–8, s. 1.

Zmiana redaktora była widoczna nie tylko w sygnowaniu tekstu, ale i w tek-ście. Porównując przytoczony wyżej fragment z nieśmiałymi tekstami odre-daktorskimi Strzyżewskiego, widać różnicę w sposobie podejścia do prowa-dzenia pisma, miejsca redaktora w tekście, ale również w osobowości redak-tora i jego sposobach obecności w czasopiśmie. Teksty Witkowskiego do „PAL-u”, poza artykułami wstępnymi, były symboliczne. Redaktor naczelny pisywał jeszcze recenzje książek lub prowadził wywiady.

Prof. dr hab. Lech Witkowski zdał na Wydziale Humanistycznym UMK w 1974 roku egzamin magisterski i napisał pod kierunkiem doc. dr. hab. Daniela Simsona pracę magisterską. Rozprawa doktorska powstała pod opieką prof. dr. hab. Zdzisława Cackowskiego z Uniwer-sytetu Marii Curie-Skłodowskiej. Praca – Teoria poznania we współczesnym

racjonalizmie na przykładzie koncepcji Ferdynanda Gonsetha – została

obro-niona w 1980 roku. Dziesięć lat później na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza odbyło się kolokwium habilitacyjne Witkowskiego, a praca dotyczyła tożsamości i zmiany, była wstępem do epistemologicznej ana-lizy koncepcji edukacyjnych. I to właśnie socjologiczno-filozoficzne pod-stawy edukacji zdominowały późniejsze zainteresowania Witkow-skiego, który w 1992 roku otrzymał tytuł naukowy profesora. W tym sa-mym roku profesor został kierownikiem Zakładu Filozofii Współczesnej, a w latach 1993–1996 pełnił funkcję Dziekana Wydziału Humanistycz-nego. Witkowski, poza Instytutem Filozofii i Pedagogiki UMK, współ-pracował jeszcze m.in. z Zespołem Katedr Nauk o Kulturze oraz Insty-tutem Spraw Publicznych na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Spo-łecznej Uniwersytety Jagiellońskiego; z Instytutem Kultury UJ; z Insty-tutem Badań Edukacyjnych. Był członkiem Polskiej Akademii Nauk Ko-mitetu Nauk Filozoficznych oraz KoKo-mitetu Nauk Pedagogicznych.

Jak już wspomniano zainteresowania profesora ewoluowały z filozo-ficznych na pedagogiczne. Poza nimi Witkowski zajmował się również: współczesną epistemologią frankofońską w kontekście porównawczym z tradycja anglosaską; przyswajaniem kontekstów humanistyki współcze-snej na użytek filozofii edukacyjnej; włączył, jako pierwszy w Polsce, do pedagogiki wątki tradycji frankfurckiej w wariancie Habermasa;

analizo-wał amerykańską pedagogikę „radykalną” oraz włoską pedagogikę „kry-tyczną”; badał również bachtinowskie studia nad semiotyką kultury w kontekście edukacji oraz tożsamość i rozwój w cyklu życia117.

Witkowski jest autorem ponad 30 prac dotyczących wyżej wymienio-nych zagadnień. Najważniejsze z nich to: Rozwój i tożsamość w cyklu

ży-cia118, Uniwersalizm pogranicza119 – praca była najpełniejszym przedsta-wieniem myśli Michała Bachtina w Polsce, przedstawiając teorie wycho-wania i heurystyczną ideę granic w kulturze, Spory o edukację120, Edukacja

wobec sporów o (po)nowoczesność121, Nowe (kon)teksty dla nowoczesnych

nau-czycieli122 – skupiała się na problematyce dialogu międzykulturowego, deficytach tożsamości i konfliktach pokoleniowych, Między pedagogiką,

filozofią i kulturą123 – zajmuje się m.in. fenomenologią czytania i pojęciem tekstu, Edukacja i humanistyka124.

W 2002 roku do funkcji redaktora naczelnego wrócił Mirosław Strzyżew-ski. Odbyło się to w podobny sposób, jak i wcześniej, kiedy Strzyżewski oddawał w pismo: bez artykułu redaktora, który mówiłby o tych zmianach.

117 Kto jest kim na Wydziale

Humani-stycznym, pod. red. Jana Bełkota,

To-ruń 1997, 43–47; http://nauka-pol- ska.pl/dhtml/raporty/ludzie-

Nauki?rtype=opis&objec-tId=10970&lang=pl, [dostęp on-line 30 marca 2010].

118 L. Witkowski, Rozwój i tożsamość

w cyklu życia. Studium koncepcji Erika H. Eriksona, Łódź 2009, s. 235.

119 Idem, Uniwersalizm pogranicza.

O semiotyce kultury Michała Bach-tina w kontekście edukacji, Toruń

2000, s. 233.

120 Spory o edukację. Dylematy i

kontro-wersje we współczesnych pedagogiach,

pod red. Zbigniewa Kwiecińskiego i Lecha Witkowskiego, Toruń, War-szawa 1993, s. 314.

121 L. Witkowski, Edukacja wobec

sporów o (po)nowoczesność,

War-szawa 2007, s. 368.

122 Idem, Nowe (kon)teksty dla

nowocze-snych nauczycieli, Warszawa 2007, s. 384.

123 Idem. Między pedagogiką, filozofią

i kulturą, Warszawa 2007, s. 387.

124 Idem, Edukacja i humanistyka, Warszawa 2000, s. 381.