N a szczy tach now oczesnej te chnologii i p o stę p u technicznego czai się niebezpieczeństw o. Nie ta k d a w no te m u boleśnie przeży liśm y śm ierć a s tro n a u tó w a m e ry k a ń sk ic h , św iadom ie ry z y k u ją c y c h życie dla sp ra w y p o d b o ju kosm osu. D zisiaj w sp ó łczu jem y o fia ro m k a ta s tro f y czarn o b y lsk iej.
A w a ria w n ajw ięk sz ej rad z iec k iej siłow ni ją d ro w e j jest, ja k n a ra z ie n a jp o w a żn iejsz y m w y p a d k ie m w h isto rii pokojow ego za sto so w a n ia e n e rg ii n u k le a rn e j, ale n ie pierw szym . W 1957 r. p ło n ą ł w o jskow y r e a k to r ato m o w y z g ra fito w y m rd ze n iem w W indscale w W ielkiej B ry ta n ii, a w 1979 r. a w a ria r e a k to ra w T h re e M ile Isla n d w U SA spow odow ała pew ne, n ie znaczne sk ażen ie środow iska, k tó r e p o tra k to w a n o j a ko groźne m em ento.
1 A r t y k u ł n a p is a n y 8 m a j a 1986. N o t k i p is a n e 22 w r z e ś n ia 1986.
Z w iązek R adziecki m a długą tra d y c ję w b a d a n ia c h n u k le a rn y c h i w en e rg ety c e ją d ro w e j. W la ta c h 30.
ra d z ie c k i p ro g ra m b a d a ń ją d ro w y c h nie b y ł u ta jn io n y, a jego za k re s i osiągnięcia były nie m niejsze niż w in n y c h k r a ja c h E uropy. W ZSR R p rac o w a li w y b itn i fizycy atom ow i: B orys i Ig o r K u rc za to w ie (Igor b y ł później tw ó rc ą rad z iec k iej bom by atom ow ej), P a w eł C zeren k o w (la u re a t n ag ro d y N obla, sły n n y przez p ro m ie n io w a n ie C zerenkow a), G eorgij F lero w (pierw szy o b se rw a to r spo n tan iczn eg o rozszczepienia u ra n u ) czy L ew A rtism o w icz (ojciec rad z iec k ich b a d a ń te r - m o n u k le arn y ch ). W 1937 r. u ruchom iono pierw szy w E u ro p ie cy k lo tro n w In sty tu c ie R adow ym w L e n in grad zie. O p o k ojow ym n a s ta w ie n iu rad z iec k iej a to m is ty k i św iadczy fa k t, że p o w sta ły w 1940 r. rad z iec
k i K o m ite t P ro b le m ó w U ra n u , b a d a ją c y m ożliw ości r e a k c ji ła ń cu c h o w e j i ro zd z iału izotopów u ra n u , po
w sta ł m n ie j w ięcej w ty m sam y m czasie co jego ściśle ta jn e odpow iedniki w U SA i W. B ry ta n ii, ale
W s z e c h ś w ia t, t. 87, n r 911986 225
226
a k to r m ia ł ty lk o n ie w ielk ie o sło n y biologiczne, a nie zn a jd o w ał się w za m k n ię ty m b etonow ym b u d y n k u (w o d ró żn ie n iu od re a k to ró w W W ER), ca ła ra d io a k ty w ność u w olniona zeń w ty m sta d iu m k a ta s tro f y p rz e d o sta w ała się do atm o sfery , tw o rzą c p ió ro p u sz p a ry i pyłu. T e m p e ra tu ra rd z e n ia sta le p o d n o siła się, g r a f it (k tó ry je s t czy sty m w ęglem ) zaczął płonąć. W e
dług oceny e k sp e rtó w szw ed zk ich z tą ch w ilą zag ro żenie odległych okolic zm niejszyło się: ogień n ie je st w sta n ie ta k pod n ieść te m p e ra tu ry , a b y spow odow ać w y rz u c a n ie zn aczn y ch ilości s u b sta n c ji ra d io a k ty w n y ch w ysoko w p o w ietrz e i gro źb a p o w ięk sza n ia się ch m u ry ra d io a k ty w n e j o d a le k im zasięgu n a razie u sta ła . W iększość m a te ria łu ra d io a k ty w n e g o o p ad a te ra z n a ziem ię w po b liżu m ie jsc a a w a rii, sk a ż a ją c te re n śm iercio n o śn y m deszczem w ysoko a k ty w n y c h m a te ria łó w rozszczepialnych i p ie rw ia stk ó w tr a n s - u ran o w y ch .
N a jtru d n ie jsz y p ro b le m do ro zw ią zan ia w r e a k to ra c h ty p u RM BK to u g aszen ie ognia. J u ż w e w to re k 29 k w ie tn ia ra n o a m b a sa d a ra d z ie c k a w S ztokholm ie k o n su lto w a ła się z S zw ed zk im In sp e k to ra te m I n s ta la c ji N u k le a rn y c h n a te m a t g asze n ia p o żaró w r e a k to rów g rafito w y ch . O ra d ę zw rócono się ró w n ież do R FN i W ielkiej B ry ta n ii. T a o sta tn ia m a n ajw ięk sz e dośw iadczenia, g d y ż p rze ży ła p o ż a r takiego re a k to ra . N ajp ro śc iej b yłoby oczyw iście zalać r e a k to r w odą. To je d n a k d o p ro w a d ziło b y znów do p o w sta n ia obłoków ra d io a k ty w n e j p a ry . P o n ad to , p o n iew aż r e a k to r nie je s t um ieszczony w pom ieszczeniu z a m k n ię ty m , t r u dno b y łoby u trz y m a ć go n a sta łe pod w odą. Z decy
dow ano się w ięc n a gaszenie p o ża ru n a sucho, z rz u cając c e m e n t i zw iązki b o ru ze śm igłow ców .
P o za ug aszen iem r e a k to r a n a jp iln ie jsz ą p o trz e b ą je s t o c h ro n a lu d n o śc i p rze d p ro m ie n io w an ie m i zm niejszenie d o raź n y ch sk u tk ó w sk a że n ia. P rz y a w a rii tego ty p u is tn ie ją trz y sposoby n a ty c h m ia s to w ej a k c ji ra tu n k o w e j: n ależy zarządzić u d a n ie się do schronów , ro zd a w a ć jo d (w p o sta c i ta b le te k lu b p r e p a ra tu L ugola) celem zapobieżenia ra k o w i ta rc z y cy, o ra z ew a k u o w ać te re n y zagrożone. W edług s ta n d ard ó w zachodnich a w a ria n a tę sk alę p o w in n a sp o w odow ać n a ty c h m ia sto w ą e w a k u a c ję lu d n o śc i w p ro m ie n iu 3 k m od m ie jsc a k a ta s tro fy . W okolicach
C zarn o b y la p rzep ro w ad zo n o ją w dw óch etap ach , e w a k u u ją c znacznie w iększy obszar.
W p ie rw sz ej fa z ie k a ta s tro f y n u k le a rn e j istn ie je n ajw ięk sz e n ieb ezpieczeństw o sk a że n ia przez w d y chanie, o d k ła d an ie ra d io a k ty w n e g o m a te ria łu n a sk ó rz e i n ap ro m ie n io w a n ie , i s tą d kon ieczn e u su n ię cie ludności. N astę p n a faza, to r e s tr y k c je p ro d u k c ji i d y s tr y b u c ji żyw ności: zakaz k o n su m p c ji św ieżych j a rz y n i ow oców p o w ie n ie n być w y d a n y n a ty c h m ia st, w p rze cią g u zaś k ilk u d n i n ależ y za k azać sp o ż y w a
n ia m le k a od k ró w w y p a sa n y c h n a te re n a c h s k a żonych. N astę p n a fa z a to p ró b y d e k o n ta m in a c ji s k a żonego te re n u . P ró b ty c h czasem n ie w a rto je d n a k p odejm ow ać gdyż c a łk o w ite oczyszczenie te re n u m o że okazać się niem ożliw e.
P o zo sta je w reszcie p ro b lem p ie sie n ia pom ocy po
-W s z e c h ś w ia t, t . 87, n r 911986
raż o n y m p ro m ie n io w an ie m , zagrożonym chorobą po p ro m ie n n ą , k tó r a zaczyna zb ierać sw oje żniw o z opóźnieniem od k ilk u d n i do m iesięcy i la t. N a jb a r
dziej zagrożonym n ależy p róbow ać przeszczepiać szpik k o stn y , i tego ro d z a ju o p eracje, p rz y u dziale sp e cja listó w z m iędzynarodow ego św ia ta n a u k i p rz e pro w adzono w M oskw ie 3.
K a ta s tro fa c z arn o b y lsk a pociągnie za sobą szereg sk u tk ó w , a w całej te j tra g e d ii m ożna będzie się do
szu k ać p ew n y c h asp ek tó w pozytyw nych, jeżeli p o słu ży ona do w y cią g n ię cia n a u k i n a przyszłość. Ju ż obecnie w idać, że obudziła ona znów poczucie ogólno
lu d z k iej, n iezależn ej od g ran ic, w ięzi solidarności, w y ra ż a ją c e j się zarów no w d ek laro w an y m w spółczu
ciu, ja k też k o n k re tn y c h prop o zy cjach pom ocy. Z m u si ona p o n a d to do zw ró cen ia w iększej u w ag i n a n ie zbędne zabezpieczenia, n ie ty lko — m iejm y n a d z ie ję — w p rz y p a d k u re a k to ró w jąd ro w y ch . O statn ie la ta uczą nas, że p o kojow y rozw ój technologii m oże n ieść za sobą n ie m n iejsze niebezp ieczeń stw a niż k o n flik t zb ro jn y . Z eszłoroczna k a ta s tro fa w B hopalu b y ła p rz y k ła d e m m asow ego b ezpośrednio zagrażającego życiu sk a ż e n ia chem icznego. Chociaż je d n a k w y p ad k i sk a że ń tego ty p u , p o ciąg a jąc e n a ty c h m ia st o fiary lu d z k ie, są n a jd ra m a ty c z n ie jsz e , nie n a ty m polu śm ierć „z p o stę p u ” zb iera n ajw ięk sz e żniwo. Ciche p o d tru w a n ie społeczeństw p y łam i lu b gazam i z ce
m e n to w n i i h u t m oże w sum ie pow odow ać znacznie w iększe, choć później d o strzegalne szkody. Rozwój m o to ry z acji n iesie za sobą codzienną śm ierć dziesią
te k i s e te k ludzi w w y p a d k a c h drogow ych, a s k a żenie sp a lin a m i i ołow iem m oże pociągnąć m asow e, jeszcze n ie d o strz e g a ln e k o n se k w e n c je zdrow otne dla ca ły c h społeczeństw .
N ie oznacza to, oczyw iście, że p o stęp technologicz
n y je st zły z n a tu ry . W ręcz p rze ciw n ie — u m ie ję t
n ie w p ro w a d zo n y w życie m oże. okazać się zb a w ien ny, jeżeli p o w sta ły w jego w y n ik u zapas w olnego czasu w y k o rz y sta m y dobrze: n a d ziałan ia prospołecz
n e i n a rozw ój w ła sn e j osobowości. W łaśnie to, że n ie m ożna sta ra ć się o w zro st sił w ytw órczych za w sze lk ą cenę, o k o m fo rt m a te ria ln y bez ro zw oju d u chow ego, o p o stę p dla sam ego postęp u , je s t n a u k ą w y p ły w a ją c ą z w ie lk ic h k a ta s tro f przem ysłow ych.
I te ra z , k ie d y o ta rliśm y się, w n aszy m k r a ju n a szczęście n ie z b y t g roźnie ale ew id en tn ie, o rzeczy
w iste i s p e k ta k u la rn e zagrożenie g a tu n k u ludzkiego jego w ła s n ą działalnością, n adchodzi n ajw yższy czas n a re fle k s je , że n ie m ożem y sta w ać się n ie w o ln ik a m i technologii, a le za je j pom ocą m a m y czynić zie
m ię sobie p o d d an ą .
J e rzy V etu la n i
5 J e d n y m z d o ś w ia d c z e ń C z a r n o b y la b y ło s t w ie r d z e n ie , że t e g o r o d z a ju z a b ie g i n ie r a tu ją ż y c i a o f ia r o m : w s z y s t k ie 13 o s ó b p o d d a n y c h t r a n s p la n ta c ji s z p ik u z m a r ło . P r z y p u s z c z a s ię , ż e ta k a d a w k a p r o m ie n io w a n ia , k tó r a p r o w a d z i d o z n is z c z e n ia s z p ik u p o w o d u j e r ó w n ie ż i n n e n ie o d w r a c a ln e u s z k o d z e n ia , n p . ś lu z ó w k i ż o łą d k a i je lit , k t ó r e u n ie m o ż liw ia ją p r z e ż y c ie .
A D R E S Y O D D Z IA Ł Ó W PO L . TOW . P R Z Y R O D N IK Ó W IM . K O P E R N IK A
15-089 B ia ły s to k , u l. K iliń s k ie g o 1, Z a k ła d B io lo g ii O g ó ln ej AM
85-039 B y d g o s z c z , PI. W e y s s e n h o ff a 11, I n s t y tu t M e lio r a c ji i U ż y tk ó w Z ie lo n y c h 40-032 K a to w ic e 2, u l. J a g ie llo ń s k a 28, I n s t y tu t B o ta n ik i, p. 104
25-518 K ie lc e , u l. R e w o lu c ji P a ź d z ie r n ik o w e j 33, W S P , Z a k ła d B io lo g ii 31-118 K r a k ó w , u l. P o d w a le 1
20-090 L u b lin , u l. J a c z e w s k ie g o 8, Z a k ła d P a t o fiz jo lo g ii A M 90-011 Ł ó d ź, P a r k S ie n k ie w ic z a
10-744 O ls z ty n -K o r t o w o , I n s t y t u t U p r a w y R o li i R o ślin A R , Z a k ła d Ł ą k a r stw a , b lo k 17 61-777 P o z n a ń , u l. W o ź n a 10 m . 7, P r a c o w n ia P a le o b o ta n ik i IH K M P A N (dr A n d r z e j D z ię c z
-k o w s -k i)
24-100 P u ła w y , o s a d a P a ła c o w a , I n s t y tu t U p r a w y , N a w o ż e n ia i G le b o z n a w s tw a (d r Z y g m u n t J a k u b c z a k )
35-010 R z e s z ó w , u l. T o w a r n ic k ie g o la , I n s t y tu t K sz ta łc e n ia N a u c z y c ie li 76-200 S łu p s k , u l. A r c is z e w s k ie g o 22b, D z ie k a n a t W y d z. M a te m .-P r z y r . W SN 71-550 S z c z e c in , u l. K . K r ó le w ic z a 4
87-100 T o r u ń , u l. G a g a r in a 9, I n s t y tu t B io lo g ii
00-901 W a r sz a w a , P a ła c K u ltu r y i N a u k i, p ię tr o 19, p o k . 16 50-328 W r o c ła w , u l. K a n o n ia 6/8, I n s t y tu t B o ta n ik i U .W r.
65-231 Z ie lo n a G ó ra , u l. S ie m ir a d z k ie g o 19, W oj. O śro d ek B a d a ń i K o n tr o li Ś r o d o w is k a (m g r J e r z y M e n d a lu k )
W alne Zgromadzenie D elegatów naszego Towarzystwa, obradujące w dniu 20 w rześnia 1986 w Krakowie, wybrało na stanowisko Prezesa Zarządu Głównego prof. dr Kazimierza Matusiaka, nadając mu równocześnie, w uznaniu zasług dla Tow arzystwa, godność Honorowego Członka PTP im. Kopernika. W ybrano rów nież Zarząd Główny, w skład którego weszli:
Prof. dr Bogdan Dobrzański, dr Andrzej Fagasiński, prof. dr Stanisław Felik- siak, dr Stanisław Głazek, prof. dr Jadwiga Jakubowska, dr W acław Jaroniewski, dr hab. Krzysztof Jędrzejko, doc. dr Anna M archlewska-Koj, prof. dr W łodzi
mierz M ichajłow, prof. dr Juliusz Narębski, dr Julia Piasecka, doc. dr W iesław Rzędowski, prof. dr H enryk Sandner, doc. dr W iesław Stawiński, prof. dr Adam Urbanek, prof. dr Jerzy Yetulani, doc. dr Jan Wąsowicz, doc. dr Zbigniew Wójcik, doc. dr Edward Zubik i prof. dr Bronisław Zyska.
Do K om isji R ew izyjnej w ybrani zostali mgr inż. Stanisław Trzaska (jako przewodniczący) oraz dr Franciszek Chmielewski, dr Czesław Gibesz, mgr Maria N iem ierko i dr Zbigniew Sęp.
R ada R e d a k c y jn a : H en ry k S zarsk i (przew odniczący), Je rz y V etu lan i (z-ca przew odniczącego), S te fa n W. A lexandrow icz, F ra n cisz ek G órski, A lek san d e r K oj, A d am K o tarb a , H a lin a K rzanow ska, A dam Ł om nicki, Je rz y N iew odniczański, T adeusz R u e b en b a u er, E ugeniusz R ybka, A dam Z ając, K azim ierz Z arzycki
K o m ite t R e d a k c y jn y : Je rz y V etu lan i (re d ak to r naczelny), H alin a K rzanow ska (z-ca red. nacz.), S te fa n W. A leksandrow icz, A dam Z ając, U rszula B atycka (sekre
ta r z red a k c ji)
A d re s R ed a kcji: R e d a k c ja czasopism a W szechśw iat, 31-118 K raków , ul. P odw ale 1, tel. 22-29-24
P A Ń S T W O W E W Y D A W N I C T W O N A U K O W E — O D D Z I A Ł W K R A K O WI E , ul. SŁAW KO W SKA 14 Nakład 3262 + 108 egz. Format A4. Ark. wyd. 5,0; druk. 3l/t + 2 wklejki, papier druk. 6 1 x8 6 , 80 g. kl. III i kreda b. kl. III Cena zl 40,— Otrzymano do składania w maju 1986 r. Podpisano do druku w listopadzie 1986 r. Zamówienie nr 356/86.
NOWY ZARZĄD GŁÓWNY PTP IM. KOPERNIKA
Druk ukończono w listopadzie 1986 r. A-6
DRUKARNIA U NIW ERSYTETU JAGIELLOŃSKIEGO, KRAKÓW, ul. Czapskich 4
P L IS S N 0043-9592 C ena zł 40.
W A R U N K I P R E N U M E R A T Y M IE S IĘ C Z N IK A „W S Z E C H ŚW IA T "
C e n a p r e n u m e r a t y n a r. 1987:
p ó łr o c z n ie z ł 300.— r o c z n ie z ł 600.—
P r e n u m e r a t ę k r a jo w ą p r z y jm u ją i in f o r m a c j i o c e n a c h u d z ie la j ą u r z ę d y p o c z to w e i d o r ę c z y c ie le n a w s i a c h o r a z O d d z ia ły R SW „ P r a s a -K s ią ż k a -R u c h " w m ia s ta c h .
T e r m in y p r z y j m o w a n ia p r e n u m e r a ty k r a jo w e j i z a g r a n ic ę :
d o d n ia 10 lis t o p a d a b r. n a I p ó łr o c z e r o k u n a s t ę p n e g o i c a ły r o k n a s tę p n y , d o 1 c z e r w c a n a II p ó łr o c z e r o k u b ie ż ą c e g o .
P r e n u m e r a t ę z e z le c e n ie m w y s y ł k i z a g r a n ic ę p r z y jm u je R S W „ P r a s a -K s ią ż k a -R u c h " , C e n tr a la K o lp o r t a ż u P r a s y i W y d a w n ic t w , 00-958 W a r sz a w a , u l. T o w a r o w a 28, k o n to N B P X V OM W a r sz a w a n r 1153-201045-139-11.
P r e n u m e r a t a z e z le c e n ie m w y s y ł k i z a g r a n ic ę j e s t d r o ż sz a o d p r e n u m e r a ty k r a jo w e j o 50% d la z le c e n io d a w c ó w i n d y w id u a ln y c h i o 100°/o d la i n s t y t u c j i i z a k ła d ó w p r a c y .
B ie ż ą c e i a r c h iw a ln e n u m e r y m o ż n a n a b y ć lu b z a m ó w ić w e W z o r c o w n i O śro d k a R o z p o w s z e c h n ia n ia W y d a w n ic t w N a u k o w y c h P A N , 00-901 W a r sz a w a , P a ła c K u ltu r y i N a u k i ( w y s o k i p a r te r ).
P R Z E P IS Y D L A A U T O R Ó W
„ W s z e c h ś w ia t" j e s t p is m e m p o p u la r y z u ją c y m w ie d z ę p r z y r o d n ic z ą , p r z e z n a c z o n y d la w s z y s t k ic h p r z y r o d n ik ó w , z a in t e r e s o w a n y c h n a u k a m i p r z y r o d n ic z y m i, a z w ła s z c z a m ło d z ie ż y l ic e a ln e j i a k a d e m ic k ie j.
„ W s z e c h ś w ia t" z a m ie s z c z a o p r a c o w a n ia p o p u la r n o n a u k o w e ze w s z y s t k ic h d z ie d z in n a u k p r z y r o d n ic z y c h , c ie k a w e o b s e r w a c je p r z y r o d n ic z e o r a z fo t o g r a f ie i z a p r a sz a d o w s p ó łp r a c y w s z y s t k ic h c h ę t n y c h .
N a d s y ła n e d o „ W s z e c h ś w ia ta " m a t e r ia ły s ą r e c e n z o w a n e p r z e z r e d a k to r ó w i s p e c j a lis t ó w z o d p o w ie d n ic h d z ie d z in , o ic h p r z y ję c iu d o d r u k u lu b o d r z u c e n iu d e c y d u j e o s ta te c z n ie K o m ite t R e d a k c y j n y . P o c z ą tk u ją c y m a u to r o m K o m ite t b ę d z ie n ió s ł p o m o c w o p r a c o w a n iu m a t e r ia łó w lu b w y j a ś n i a ł e w e n t u a ln e p o w o d y n ie p r z y j ę c ia d o d r u k u p u b lik a c ji.
„ W s z e c h ś w ia t" d r u k u je m a t e r ia ły w f o r m ie a r ty k u łó w , d r o b ia z g ó w p r z y r o d n ic z y c h , r o z m a it o ś c i, z d ję ć n a o k ła d c e lu b w k ła d c e k r e d o w e j, a t a k ż e lis t ó w d o R e d a k c ji. „ W s z e c h ś w ia t"
m o ż e t a k ż e d r u k o w a ć r e c e n z je z k s ią ż e k p r z y r o d n ic z y c h .
A r ty k u ł y p o w iń n y s t a n o w ić o r y g in a ln e o p r a c o w a n ia n a p r z y s t ę p n y m p o z io m ie n a u k o w y m , n a p is a n e ż y w o i in t e r e s u j ą c o n a w e t d la l a ik a ; p o ż ą d a n e j e s t ilu s t r o w a n ie a r ty k u łu in t e r e s u j ą c y m i f o t o g r a f ia m i, r y c in a m i lu b s c h e m a ta m i, o d r a d z a s i ę n a t o m ia s t ta b e le . A r ty k u ł y n ie p o w in n y z a w ie r a ć o d n o ś n i k ó w d o p iś m ie n n ic tw a . J e ż e li a r ty k u ł s t a n o w i o p r a c o w a n ie p o j e d y n c z e a r t y k u łu n a u k o w e g o , z a m ie s z c z o n e g o w c z a s o p is m a c h o b c o j ę z y c z n y c h , w y m a g a n e j e s t u m ie s z c z e n ie o d n o ś n i k a ź r ó d ło w e g o . O b ję to ść a r ty k u łu w in n a w y n o s i ć 4 - 8 (9) s tr o n m a s z y n o p is u .
D r o b i a z g i p r z y r o d n i c z e są k r ó tk im i a r ty k u ła m i, lic z ą c y m i 1 - 3 s tr o n y m a s z y n o p is u . R ó w n ie ż i t u ilu s t r a c j e s ą m il e w id z ia n e . „ W s z e c h ś w ia t" z a c h ę c a d o p u b lik o w a n ia w te j fo r m ie w ła s n y c h o b s e r w a c ji.
R o z m a i t o ś c i s ą k r ó t k im i n o t a tk a m i z b ie ż ą c e g o o b c o j ę z y c z n e g o c z a s o p iś m ie n n ic tw a n a u k o w e g o o n a j w y ż s z y m s ta n d a r d z ie ś w i a t o w y m . I c h o b j ę t o ś ć w y n o s i o d 0,3 d o 1 s tr o n y m a s z y n o p is u . O b o w ią z u je p o d a n ie ź r ó d ła (c z a s o p is m o , r o k , to m , s tr o n a ).
L i s t y d o R e d a k c j i m o g ą b y ć r ó ż n e g o ty p u . T u d r u k u je m y m . in . u w a g i c o d o a r ty k u łó w i in n y c h m a t e r ia łó w d r u k o w a n y c h w e „ W s z e c h ś w ie c ie " . R e d a k c ja z a s tr z e g a s o b ie p r a w o s e l e k c j i lis t ó w .
R e c e n z j e z k s ią ż e k m u sz ą b y ć i n t e r e s u j ą c e d la c z y t e l n ik a , d o s ta r c z a j ą c e m u n o w y c h w i a d o m o ś c i. O b ję to ść n ie p o w in n a p r z e k r a c z a ć 2 s tr o n m a s z y n o p is u .
M a te r ia ły w y d r u k o w a n e s ą h o n o r o w a n e z g o d n ie z p r z e p is a m i p r a w a a u to r s k ie g o . M a te r ia ły p o w in n y b y ć p r z y s y ła n e ja k o s t a r a n n ie w y k o n a n e m a s z y n o p is y (30 l in ij e k n a s tr o n ę , o k . 60 u d e r z e ń n a l in ij k ę ) , z je d n ą k o p ią . T a b e le n a le ż y p is a ć n a o s o b n y c h s tr o n a c h . R y c in y w in n y b y ć n u m e r o w a n e i p o d p is a n e . O p is r y c in n a o s o b n y m a r k u s z u . P r z y a r ty k u ła c h a u t o r z y w in n i p o d a ć d o k ła d n y a d r e s, t y t u ł n a u k o w y , s t a n o w is k o i n a z w ę z a k ła d u p r a c y , o r a z in f o r m a c j e , k t ó r e c h c ie lib y z a m ie ś c ić w o p r a c o w a n e j p r z e z R e d a k c ję n o t c e b io g r a f ic z n e j .
Indeks 38152