Mimo, 7c ()HR400 jest /)o«.tfo wyposażony, ale jest fatwv w obsłu-dze.
O H R 4 0 0 z pewności;) n i c jest przeznaczony dla amato-rów z m a ł y m d o ś w i a d c z e n i e m w e w ł a s n y c h k o n s t r u k c j a c h , a nawet dla d o ś w i a d c z o n y c h nie jest tzw. projektem na ko-niec tygodnia, gdyż montaż te-go aparatu jest bardzo praco-c h ł o n n y . Należy w i ę praco-c wnieść tu p r a k t y c z n e d o ś w i a d c z e n i e i o d p o w i e d n i ą dawką z a p a ł u . Za to na koniec o t r z y m u j e się stojący na stole mały transcei-ver z n i e m a l p r o f e s j o n a l n y m w y g l ą d e m , który dla ambitnych operatorów C W - Q R P stanowić będzie z pewnością o p t y m a l n e r o z w i ą z a n i e , g d y ż w s z y s t k i e cztery pasma (80, 40, 30 i 20m) znajdują się w o b u d o w i e w i e l -kości pudełka na o b u w i e !
G H R 4 0 0 nie robi w żaden sposób u ż y t k u z prostej techni-ki u k ł a d o w e j , jaką w i d z i się za-z w y c za-z a j w w i ę k s za-z o ś c i tanieli QRP. Zawiera o n w sobie pros-tą superheterodynę z selekcją w s t ę p n ą , w i e l k o s y g n a ł o w y m p r z e d w z m a c n i a c z e m w . c z . , z r ó w n o w a ż o n y m mieszaczem d i o d o w y m , c z t e r o b i e g u n o w y m k w a r c o w y m f i i t r e m d r a b i n k o -w y m oraz d o d a t k o -w o cztero-b i e g u n o w y m a k t y w n y m filtrem C W , odlączalną automatyczną regulacją w z m o c n i e n i a (ARW) i m o c n y m stopniem m.cz.
V F O jest b a r d z o s t a b i l n e i p o k r y w a w k a ż d y m p a ś m i e 150 k H z na początku każcego z a k r e s u . W y s t a r c z a j ą c o d o -kładna skala jest nadrukowana
Na tylne/ stronie znajdują się oddzielne przyłącza do kiuczs ręcznego albo do klucza typu lambic. Moc wyjściową można regulować trymerem POWER ADJ.
w p r o s t na ś c i a n c e p r z e d n i e j aparatu.
Przy n a d a w a n i u dostarcza on na czterech pasmach moc w y j ś c i o w ą p o m i ę d z y 3,8 i praw i e 6 W , przy c z y m moc praw y j -ściowa m o ż e być bezstopnio-w o redukobezstopnio-wana d o 0 przy po-mocy trymera umieszczonego na tylnej ściance, c o - szczegól-nie przy pracy z baterii - jest bardzo cenne.
O c z y w i ś c i e , że O H R 4 0 0 jest p r z y s t o s o w a n y d o nieza-k ł ó c o n e j pracy QSK, posiada generator t o n u bocznego z na-stawialną siłą p o d s ł u c h u i na życzenie m o ż e być wyposażony w klucz, t y p u l a m b i c . O t w o -ry w ściance przedniej i tylnej, potrzebne dla gniazd i regulatorów są już wstępnie w y k o n a -ne, tak więc w y p o s a ż a n i e nie stwarza specjalnych trudności.
M o ż n a także n a j p i e r w zastoso-wać n o r m a l n y klucz ręczny lub p o s i a d a n y j u ż k l u c z z e w n ę -trzny, do czego p r z e w i d z i a n e jest gniazdo k o ł k o w e .
O H R 4 0 0 jak z w y k l e zasila się n a p i ę c i e m 12 d o 1 3 , 6 V DC.
Pocieszające: do obsługi nie potrzeba podręcznika
W p r z e c i w i e ń s t w i e do w i ę k -szości j edn opas m o w y ch trans-ceiverć>w Q R P i w y b i t n y c h prostych konstrukcji, OHR4()C) jest bogato wyposażony: obok centralnie p o ł o ż o n e j gałki stro-j e n i o w e stro-j ze wskazówką z piek-siglasu na p r z e d n i e j ś c i a n c e z n a j d u j ą się t a k ż e r e g u l a t o r w z m o c n i e n i a m.cz., skojarzony z w y ł ą c z n i k i e m , r e g u l a t o r w z m o c n i e n i a w.cz., RIT z za-padką w ś r o d k o w y m p o ł o ż e n i u oraz regulator prędkości klu-c z o w a n i a . RIT p o k r y w a zakres
± 1 k H z i jest, jak z w y k l e , w y ł ą -czany przy n a d a w a n i u . A R W w OHR4GO jest o d l ą c z a l n a , gdyż przy pracy C W ręczna re-gulacja jest bardziej skuteczna.
Cztery pasma 80, 40, 30 i 20 m są w y b i e r a n e j e d n y m prze-ł ą c z n i k i e m o b r o t o w y m , dostrajanie nie jest potrzebne. W y p o -sażenie jest u z u p e ł n i o n e przez e w e n t u a l n i e d o ł ą c z a n y f i l t r
m . c z , który jest r z e c z y w i ś c i e s k u t e c z n y , r e d u k u j e s z u m y i w y r a ź n i e poprawia w y p a d k o -wą selektywność.
P r z e ł ą c z n i k i e m p r z e c h y l -nym T U N F / OPERATE można albo w y t w o r z y ć lalę ciągłą dla strojenia z e w n ę t r z n y c h urzą-dzeń d o p a s o w u j ą c y c h QRP, al-b o w p o ł o ż e n i u O P E R A ! f:
w każdej c h w i l i nadawać p r z e / naciskanie klucza. Prościej to już być nic może!
( J I T R 4 0 0 m a na s t r o n i e przedniej gniazdo k o ł k o w e (te-lefoniczne) cio słuchawek, zaś na stronic tylnej gniazdko do ręcznego klucza C W lub do ło-patki (paddle) klucza t y p u lam-bic. Napięcie robocze 13 V DC j e s t d o p r o w a d z a n e p r z e z gniazdo typu męskiego (wnęka z kołkiem), leśli dysponuje się c z ę s l o ś c i o m i e r z e m , to można go d o ł ą c z y ć do gniazda C i n c h na tylnej stronie. M a m y tu do d y s p o z y c j i sygnał oscylatora na niskim p o z i o m i e , co pozwala na d o k ł a d n e nastawienie częs-totliwości. D o dołączenia nie-symetrycznej, n i s k o o m o w e j an-teny 5012 służy gniazdo S 0 2 3 9 SU). T r y m e r z n a j d u j ą c y się o b o k służy d o regulacji mocy w y j ś c i o w e j .
Technika transceivera: nie nowa, ale rozbudowana
C H R 4 0 0 jest z pewnością n a j b a r d z i e j r o z b u d o w a n y m transceiverem C W do własnej b u d o w y , jaki do c h w i l i obecnej p o j a w i ł się na rynku. Nie posia-da o n ż a d n e j r e w o l u c y j n e j techniki, jednak w związku z po-krywaniem czterech pasm wyma-ga już większego nakładu pracy.
Przy o d b i o r z e transceiver pracuje jako prosta superhete-rodyna z jedną p.cz. 9 M H z , przy n a d a w a n i u fala nośna jest w y t w a r z a n a przez stale czynny oscylator k w a r c o w y .
Na płycie nadawczo/odbior-c z e j (płyta T/R) z n a j d u j e się mieszacz pierścieniowy w y k o -rzystywany do nadawania i od-b i o r u oraz stopień k o ń c o w y na-dajnika w r a z z elektronicznym przełączaniem nadawanie - od-biór. Przy n a d a w a n i u sygnał
os-Ś w i a t R a d i o 1 0 / 9 6 4 7
Dla krótkofalowców
Spojrzenie na stronę górną: po lewej znajduje się kondensator obrotowy VFO, obok znajduje się płytka p remi ksera, na tylnej stronic umieszczony jest podzespół odbiornika a dalej układ klucza KEY-1.
c y l a t o r a k w a r c o w e g o 9 M H z p r z e s u w a n y o 700 H z w sto-sunku d o częstotliwości odbie-ranej zasila mieszacz, za którym znajdują się d w u o b w o d o -w e filtry pasmo-we, o d d z i e l n e d l a k a ż d e g o p a s m a . Sygnał w y j ś c i o w y z filtrów p r z e c h o d z i przez d w a układy sterujące i na k o n i e c d o c h o d z i d o s t o p n i a k o ń c o w e g o (PA). Sygnał z PA jest jeszcze raz przepuszczany przez d w u s t o p n i o w y , p i ę c i o -b i e g u n o w y filtr dolnoprzepus-towy dla u w o l n i e n i a o d harmo-n i c z harmo-n y c h .
Przy k l u c z o w a n i u napięcia kolektorów o b u s t e r o w n i k ó w są elektronicznie za- i w y ł ą c z a n e , jednocześnie p r z e ł ą c z n i k elekt-r o n i c z n y o t w i e elekt-r a gałąź m . c z . Przełączanie N / O jest d o k o n y -w a n e p r z e ł ą c z n i k i e m T U N E / OPERATE lub przez zamknięcie styków klucza ręcznego, albo przez a k t y w o w a n i e o p c y j n e g o klucza elektronicznego.
Podczas gdy filtry pasmowe zostają załączone d i o d a m i , na-stępuje w y b ó r p r z e k a ź n i k a m i jednego z czterech filtrów doł-noprzepustowych, gdyż muszą one przepuszczać większe moce.
Przy o d b i o r z e sygnał prze-c h o d z i z anteny przez fiitr dol-noprzepustowy i elektroniczny p r z e ł ą c z n i k d i o d o w y , k t ó r y przy nadawaniu o d c i n a gałąź w . c z . o d o d b i o r n i k a , do prze-c i w s o b n e g o w z m a prze-c n i a prze-c z a w . c z . i stamtąd d o f i l t r ó w pas-m o w y c h , a na koniec d o pierśc i e n i o w e g o mieszapierścza d i o d o -w e g o . Sygnał -w y j ś c i o -w y p.cz.
z mieszacza jest następnie da-lej p r o w a d z o n y d o p ł y t y od-biornika.
Na p ł y c i e o d b i o r n i k a skon-c e n t r o w a n y jest skon-cały demodula-tor p.cz. i układ m.cz. Sygnał z p ł y t y N / O p r z e c h o d z i najp i e r w najp r z e z j e d e n najp r z e d -w z m a c n i a c z p.cz., który zasila c z t e r o b i e g u n o w y k w a r c o w y filtr d r a b i n k o w y . Z jego wyjścia p r z e c h o d z i przez j e d n o s t o p n i o w y w z m a c n i a c z t r a n z y s -t o r o w y d o układu scalonego p.cz. IC M O 3 5 0 z regulowa-n y m w z m o c regulowa-n i e regulowa-n i e m i stamtąd d o produkt-detektora z NE602, który pracuje jednocześnie jako sterowane k w a r c e m BFO.
Część sygnału m.cz. jest od-g a ł ę z i a n a i w o d d z i e l n y m w z m a c n i a c z u o p e r a c y j n y m w z m a c n i a n a dla u k ł a d u AR W , a n a s t ę p n i e p r o s t o w a n a dla uzyskania napięcia regulujące-go. Podstawowa gałąź sygnału p r z e c h o d z i przez o g r a n i c z n i k d i o d o w y (przełącznik elektro-n i c z elektro-n y ) k t ó r y o t w i e r a gałąź m . c z . w c z a s i e n a d a w a n i a i p r z e z c z t e r o b i e g u n o w y filtr a k t y w n y d o k o ń c o w e g o w z m a c n i a c z a m.cz. Tutaj wsta-w i o n y jest znany układ scalany L M 3 8 0 N , który daje w y r a ź n i e silniejszy sygnał niż to oferuje najczęściej spotykany LM386.
Płyta oscylatora
Na tym n a j w i ę k s z y m i naj-bardziej w y p o s a ż o n y m podze-spole w y t w a r z a n e są częstotli-w o ś c i d o d a t k o częstotli-w e dla miesza-cza RX/TX, które są potrzebne d o przetwarzania sygnału wej-ściowego na często tlrwos'ć po-średnią, w z g l ę d n i e o d w r o t n i e , mieszanie sygnału fali nośnej C W na w y m a g a n ą c z ę s t o t l i -wość n a d a w c z ą .
Przygotowa-11
' A •
-- . i
l i i p p i
Cala strona dolna obudowy zajęta jest podzespołami w.cz.
z mieszaczem nadawczo-odbiorczym, filtrami pasmowymi i filtrami dolnoprzepustowymi oraz stopniem końcowym (PA)
przez p r z e ł ą c z n i k d i o d o w y . N a życzenie m o ż n a d o b u -d o w a ć -d o -d a t k o w y zespół klu-cza lambic KEY-1, który pracu-je na u k ł a d z i e scalonym Curtis IC 8 0 4 4 B M .
nie następuje na zasadzie pre-m i k s e r a , p r z y k t ó r y pre-m sygnał z FET-VFO pracującego w za-kresie 5,00 do 5,15 M H z jest mieszany na NE6G2 z czterema częstotliwościami k w a r c o w y m i 7,5, 11, 13,990 i 18 M H z w ł ą c z a n y m i w zależności o d w y -branego pasma, jako oscylator k w a r c o w y jest stosowany
bipo-larny tranzystor w . c z . 2 Ń 3 9 0 4 . Sygnał w y j ś c i o w y z premiksera IĆ N E 6 0 2 p r z e c h o d z i p r z e z d w u o b w o d o w y filtr pasmowy, k t ó r y o d f i l t r o w u j e p o ż ą d a n y p r o d u k t , to jest częstotliwość s u m a r y c z n ą . W n a s t ę p u j ą c y m w z m a c n i a c z u ten jeszcze słaby sygnał jest w z m a c n i a n y d o po-z i o m u potrpo-zebnego dla miespo-za- miesza-cza pierścieniowego. Filtry pas-m o w e i k w a r c e są w y b i e r a n e
Montaż i zestrojenie
D l a b u d o w y t r a n s c e i v e r a składającego się z czterech pły-tek potrzebne są z w y c z a j n e na-rzędzia d o m o n t o w a n i a płytek, o d i z o l o w a n ia d r u t ó w itd. Po-n i e w a ż wszystkie m e c h a Po-n i c z Po-n e prace na o b u d o w i e i chassis są już w y k o n a n e , to na szczęście odpada ich obróbka.
Cały m o n t a ż jest krok p o k r o k u objaśniany, każdy pod-z e s p ó ł i j e g o o b ł o ż e n i e ele-m e n t a ele-m i ( w z g l ę d n i e ele-m o n t a ż ) jest w y k o n y w a n y p o j e d y n c z o .
Dane techniczne O H R 4 0 0 N
Z a k r e s y r / i - t t o l l i w n ś c i:
8 0 n i : i . W ... . i , ( . 5 2 M i Iz
4 0 m : ( > , ' « » ... 7 , 1 5 2 M l Iz
JO m: 9,<J!>8 ... 10.1 5 1 M l i?
2 0 m : 1 ),9<MS ... 1 4 . 1 5 2 M l Iz
Szerokość' p . t s m a :
z 4 - p o l . ii I t r e m k w a r c o w y m 1 5 0 1 Iz p r z y - 6 ciB i -i- A u d i o - C W f i l t r e m : 5 0 0 H z p r z y - 4 5 d B C z u ł o ś ć d l a 10 d t i I S f N ) \ N 8 0 m: 0 , 1 8 p V z A u d i o - r i l i r e m 4 0 ir>: 0 , 1 7 p V 3 0 m : 0 , 1 6 p V 2 0 m : U, 11 A K W : p a t r z c h a r a k t e r y s t y k a M o c w y j ś c i o w a w . c z p r z y 1 ! , 6 V :
8 0 m: 6 , 0 W 4 0 i»: i , G W 3 0 m : 4,.i W
2 0 m : 3.7 W
M o c w y j ś c i o w a w z a l e ż n o ś c i o d n a p i ę c i a z a s i l a j ą c e g o (na 0 0 m)
1 3 , 0 V I . , 0 W 1 3 , 0 V 5 , 3 4 W 1 2,5 V 4 , 2 W
1 2 , 0 V 3,5 W
1 1 , 0 V 1 ,'J W Pobór prądu pry,y 13,8 V
o d b i ó r : 2 5 0 m A n a d a w a n i e : (>,ti d o 1.2 A w z a l e z n o ś c i o d p a s m a .
Wymiary: 21 x 21 x 10,5 cm iSz x C x W>
P r o d u c e n t : O a k H i l l s R e s e a r c h
C e n a : 6 9 8 . 0 0 O M
D y s t r y b u t o r w D L : b c a m e l e u r o n i k V e r l a g s - u n d V e r t r i e b s C m b H , P o s t f a c h 1 1 4 8 , 3 5 0 3 7 M a r b u r g
Dla krótkofalowców
/ •
/ /
/
/
— i1
Charakterystyka automatycznej regulacji wzmocnienia ARW (AGC) w OHR400.
Poszczególne kroki można po kolei odznaczać - tak samo jak przy instrukcjach monta-żowych Heathkit i w ten spo-sób, przy starannej pracy, do-ciera się do przewidywanego końca.
Ponieważ OHR4CK) jest bo-gato wyposażony technicznie, to regulacji i dostrojenia nie da-je się wykonać kilkoma obrota-mi śrubokręta. Potrzebne są do dyspozycji następujące przy-rządy pomiarowe i środki po-mocnicze:
- częstościomierz z zakresem co najmniej do 25 M H z - oscyloskop 25 M H z z głowicą
10:1
- cyfrowy multimetr
- miernik małych mocy do 10W - obciążenie sztuczne
(maksy-malnie 10 W)
- transceiver krótkofalowy
- stabilizowany zasilacz siecio-w y dający co najmniej 1,5A przy 1 3,6 V DC.
Tego rodzaju urządzenia, a przecie wszystkim transceiver, powinny znajdować się u więk-szości amatorów budujących własne konstrukcje, ale jeśli się takim nie dysponuje, to należy go p o ż y c z y ć . Poszczególne strojenia, które muszą być po-wtórzone dla każdego pasma, są w y j a ś n i o n e takimi samymi k r o k a m i , tak w i ę c przy pew-nej c i e r p l i w o ś c i można do-p r o w a d z i ć j e d o k o ń c a . W w y n i k u w c z e ś n i e j s z e g o osobistego wyposażania pły-tek w e l e m e n t y jest się za-p o z n a n y m z u k ł a d e m i i c h r o z m i e s z c z e n i e m , a w i ę c z l o k a l i z o w a n i e t r y m e r ó w , indukcyjności i punktów po-miarowych nie będzie stanowi-ło trudności. Błędy w oprzewo-dowaniu lub przy obsadzaniu częściami znajdzie sie także wcześniej, niż by to nastąpiło w obcym urządzeniu wykona-nym fabrycznie.
OHR400 w praktyce
Nastawienie częstotliwości jest wystarczająco precyzyjne, mimo że na cały zakres przewi-dziano tylko trzy obroty gałką:
precyzyjny napęd działa bez skoków i luzu, z dobrą
powta-rzalnością. VFO jest bardzo sta-bilne w pół godziny po włącze-niu. Płynięcie częstotliwości po około 15 minutach jest prak-tycznie do pominięcia. Jednak odchylenie skali na początku zakresu o około 10 kHz jest zbyt duże. Można to poprawić, jeśli poszczególne zakresy zo-staną specjalnie skorygowane dla europejskich segmentów CW.
Za pomocą RIT można częs-totliwość odbiorczą przesuwać
±1 kHz w stosunku do częstotli-w o ś c i nadajnika i, jeśli do gniazda OSC na tylnej ściance dołączy się miernik częstotli-wości, to będzie można każdo-r a z o w o b a każdo-r d z o d o k ł a d n i e określić częstotliwość.
Przyjazną cechą jest stosun-k o w o nisstosun-ki p o z i o m szumów własnych transceivera m i m o silnego wzmocnienia m.cz. To w urządzeniach QRP nieko-niecznie jest oczywiste! Dla lepszego odtwarzania zaleca się stosowanie dobrych 8-omo-wych monofonicznych słucha-wek. OHR400 daje najsilniej-szy sygnał m . c z . s p o ś r ó d wszystkich znanych przez nas transceiverów QRP!
Czułość jest doskonała. Nie-stety, ARW w transceiverze mo-że tylko w ograniczonym za-kr.esie w y r ó w n a ć duże skoki
poziomu sygnału {patrz charak-terystyka), ponieważ OHR400 posiada tylko jeden regulowany stopień p.cz. Przy odłączonej ARW wzmocnienie można do-regulować za pomocą RF-CAIN do żądanego poziomu. Filtry kwarcowe i m.cz. są dostrojone do szerokości pasma potrzeb-nego dla CW i służą do czyste-go odbioru jednosygnałoweczyste-go.
Przy włączonym filtrze m.cz.
poziom szumów spada wyraź-nie.
Wzmacniacz mocy (PA) na 80 m daje na wyjściu maksi-mum 6 W , przy czym pobór prądu wzrasta do 1.2 A. Przy pracy przenośnej (portable) z małego akumulatora należy więc trochę liczyć się ze zuży-ciem energi. Przełączanie QSK, które nie stosuje żadnego prze-kaźnika, pracuje bardzo szy-bko, bez szumów przełączania lub opóźnień!
jednakże OHR400 przy ce-nie 698 D M ce-nie jest wcale tani, mimo to jest opłacalnym dla e n t u z j a s t ó w CW-QRP, gdyż obejmuje on wszystkie intere-sujące pasma.
Redakcja beam
Red.
Część odbiorczą transceivera QRP-CW zamieściliśmy w ŚR 2-96 str. 51.
C124 J. C12S-L . . C126 - ! C127 J.C124 J. C125
^ ^
Rys. 1. Schemat elektryczny transceivera (część nadawcza).
Świat Radio 10/96 49
Dla krótkofalowców
I « » I I > I U U I I U U J R I I I