M oje wnioski z wdrażania Zintegrowanego Systemu Zarządzania i Kontroli

Jednym z głównych i największych zagrożeń dla tworzenia systemu IACS w Polsce je s t brak aktów prawnych regulujących zasady funkcjonowania poszczególnych mechanizmów WPR. ARiMR zobowiązała się wobec HP, wykonawcy system u informatycznego, do dostarczenia szeregu projektów rozwiązań prawnych, które m ają znaczący wpływ na realizację systemu.

Szczególnie dużym zagrożeniem wydaje się być brak podstawowych założeń i decyzji dla realizacji środków towarzyszących. Dwa z nich są w zakresie obecnej Umowy, tj. renty strukturalne i LFA (wsparcie dla obszarów o niekorzystnych warunkach zagospodarowania). Brak rozstrzygnięć i decyzji na tym etapie grozi zbudowaniem Systemu być może innego niż przewidziany zostanie w ustawie regulującej te zagadnienia.

W Umowie z HP obecnie znajduje się także obsługa chmielu, tytoniu i suszu paszowego. Zapisy ustawy o regulacji niektórych rynków rolnych, podpisanej pod koniec zeszłego roku, nie są zgodne z przyjętym podziałem kompetencji pom iędzy ARiM R a ARR. Zgodnie z nim obsługa tytoniu nie leży po stronie ARiM R co nie jest zgodne z obecnymi regulacjami prawnymi. Zm ianie należałoby poddać także ustawę o organizacji rynków owoców i warzyw, rynku chmielu, tytoniu oraz rynku suszu paszowego.

Obecny stan prawny w tym zakresie przewiduje zaangażowanie wielu podmiotów do prowadzenia rejestrów i innych czynności związanych z

obsługą ww. mechanizmów. Na etapie budowy Systemu bardzo ważne jest ustalenie roli ARiM R w tym zakresie i zasad wymiany informacji między tymi podmiotami.

Pilnego uregulowania wymagają kryteria akredytacji, których nieznajomość na etapie budowy Systemu, a także na etapie poprzedzających jego uruchomienie audytów wewnętrznych, może skutkować brakiem niektórych elementów niezbędnych do akredytacji. Uregulowania wymaga całość zagadnień z tym związanych, ja k wskazanie np. zasad postępowania w przypadku utraty akredytacji przez ARiMR. Należy pamiętać, że proces akredytacji miał się rozpocząć w II połowie 2003 r, dzisiaj termin ten wydaje się ju ż nierealny! Kwestia akredytacji została zasygnalizowana jedynie w ustawie z dnia 16 lutego 2001 r. o zmianie ustawy o Inspekcji Sanitarnej, ustawy o utworzeniu Agencji Rynku Rolnego, ustawy o utworzeniu Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, ustawy - Kodeks celny, ustawy o zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt i mięsa oraz o Inspekcji Weterynaryjnej i ustawy o administrowaniu obrotem gospodarczym z zagranicą towarami i usługami.

Osobnym zagadnieniem jest Identyfikacja i Rejestracja Zwierząt. W projekcie zmian do ustawy tzw. weterynaryjnej przewiduje się bezpośredni dostęp organów Inspekcji Weterynaryjnej do rejestru i możliwość nanoszenia przez nich korekt i uzupełnień. W związku z tym należy uregulować, w drodze aktu wykonawczego, zasady takiego dostępu.

HP jako wykonawca Części Informatycznej Systemu, wielokrotnie podnosił brak uregulowań prawnych, które mogłyby stanowić podstaw ę do działań analitycznych i przygotowania procedur biznesowych dla tzw. systemu uproszczonego. W przypadku ich braku Agencja zobowiązała się, że przekaże własne wymagania na System wypracowane w wyniku spotkań roboczych i spotkań z ekspertami włoskimi w ramach realizacji Programu Phare 2000. Ustawa regulującą te problemy jest dopiero we wstępnym etapie prac parlamentarnych! Należy jednak zauważyć, że w przypadku, gdy przyjęte w terminie późniejszym regulacje nie będą tożsame z przyjętymi założeniami dla Systemu, konieczne będzie wprowadzenie modyfikacji do Systemu a co za tym idzie poniesienie dodatkowych kosztów. Stanowić to też będzie istotne zagrożenie dla terminów oddawania do eksploatacji poszczególnych funkcji systemu informatycznego.

Osobnym zagrożeniem je s t realizacja zadań związanych z systemem LPIS.

Nie istnieje centralna baza opisowa ewidencji gruntów i przygotowywane przez GUGIK materiały, które mają być przekazane ARIM R nigdy nie byty scalane w jeden zasób informacyjny. Trudno oszacować, ja kie wynikną

114

problem y związane z przenoszeniem tych danych do jednolitej bazy. Bardzo bliska współpraca pom iędzy ARIM R i GUGIK, a także podpisane porozumienia zmniejszają to ryzyko, tym niemniej je s t one wyraźnie zdefiniowane.

Podobne problem y dotyczą tej części zasobu geodezyjnego, która obejmuje mapy wraz z granicami działek. Zasoby te w dużej części są w postaci materiału papierowego, a służby GUGIK nie dysponują środkami finansowymi, aby przygotować je do przekazania ARIMR w formie elektronicznej z wektorowymi granicami działek.

W takiej sytuacji w ramach zleceń na budowę LPIS, wykonawcy będą musieli przetwarzać niezbędne do realizacji tego zadania materiały z formy papierowej na elektroniczną, co w sposób trudny do wyszacowania może przedłużyć czas i koszty realizacji tego zadania.

Podstawowe przyczyny opóźnień, podstawowe popełnione błędy.

• Opóźnienia w pracach legislacyjnych w UE, w szczególności odnośnie nowych instrumentów oraz uproszczonego systemu płatności bezpośrednich.

• Opóźnienia w krajowych pracach legislacyjnych.

• Przedłużające się uzgodnienia z Kom isją Europejską odnośnie ostatecznego kształtu PROW , SOP oraz uproszczonego systemu płatności bezpośrednich.

• Podstawowym zasobem, którego brakuje, jest czas. Coraz bliższe są ostateczne terminy oddawania Zintegrowanego Systemu Zarządzania i Kontroli do eksploatacji i uruchamiania jego akredytacji, a tymczasem wciąż nie są gotowe zasadnicze dla jego funkcjonowania akty prawne

• Podstawowym błędem popełnionym w Agencji w trakcie budowy systemu informatycznego w 2001 roku było zamówienie tego systemu bez posiadania ksiąg procedur, które ten system powinien realizować. Ponadto, w wielu przypadkach nie było też regulacji prawnych dotyczących obszarów spraw, w których system miał wspierać działania Agencji. Aby zapanować nad tym wdrożeniem, przy braku procedur, został w drugiej połowie 2002 roku wykonany w ARiM R opis procesów realizowanych w systemie, co pozwala w dniu dzisiejszym w sposób zorganizowany wprowadzać do systemu zmiany wynikające ze zmieniającego się prawa.

Harmonogramy budowy systemu i jego akredytacji przewidywały ju ż niezbędne działania wymagane warunkami akredytacji agencji płatniczych, tym niemniej pozostawało na nie bardzo mało czasu - datą nieprzekraczalną pozostaje 1 maja 2004r. jako dzień akcesji Polski do UE. Było to zdecydowanie za mało w stosunku do uzasadnionych merytorycznie i technologicznie rzeczywistych potrzeb oraz przyjętych standardów postępowania przy budowie tak złożonych i wielkich struktur. W dniu dzisiejszym opóźnienie w stosunku do tych harmonogramów wzrosło o ok.

2 miesiące. Nie ma publicznych informacji, jakie działania będą podjęte, aby system był gotowy na ł maja. Pozostaje mieć nadzieję, że 1 maja pozostanie także w naszej nowej rzeczywistości datą m agiczną!!!!

Wiesław PALUSZYŃSKI

Prezes Zarządu TI Konsulting Sp. z o.o.

ul. Domaniewska 41, budynek Merkury 02-672 Warszawa, Tel.(0-22)874 38 69 e-mail: wieslaw.paluszynski@ticons.pl

116

LO G ISTYCZNA W ALKA O WIEDZĘ. W POSZUKIWANIU