I. Zalecenia konsultanta laktacyjnego dla matek karmiàcych i deklarujàcych ch´ç karmienia dziecka pokarmem kobiecym 1) Przystaw dziecko do piersi w ciàgu 2 pierwszych godzin po porodzie,
opóê-nienie tego aktu mo˝e spowodowaç problemy ze ssaniem.
2) Nastaw si´ pozytywnie do karmienia piersià i wzmocnij wi´ê mi´dzy Tobà a dzieckiem. Musisz wiedzieç, ˝e niewielki problem, który mo˝e pojawiç si´
w czasie karmienia piersià nie oznacza jego zakoƒczenia. JednoczeÊnie musisz mieç pewnoÊç, ˝e Twoje dalsze dzia∏ania zapewnià w∏aÊciwy przyrost masy cia∏a dziecka, oraz spokój i komfort psychiczny w czasie karmienia.
3) Zastosuj i umiej´tnie wykorzystaj ró˝ne pozycje karmienia piersià w zale˝-noÊci od sytuacji. PowinnaÊ karmiç stosujàc pozycj´: klasycznà, spod pachy, krzy˝owà, le˝àcà.
● Pozycja klasyczna – podeprzyj plecy, stopy u∏ó˝ na pod∏odze lub pod-nó˝ku, dziecko przytul brzuszkiem do swojego brzucha, g∏ówk´ oprzyj na zgi´ciu ∏okciowym, Twoje przedrami´ musi podtrzymaç plecy dziecka, a d∏oƒ poÊladki. Jest to pozycja, którà najcz´Êciej b´dziesz stosowa∏a.
● Pozycja krzy˝owa – dziecko u∏ó˝ jak w pozycji klasycznej, podtrzymuj je r´kà przeciwnà do piersi, z której jest karmione. Twoja d∏oƒ musi podeprzeç g∏ówk´ dziecka, przedrami´ jego plecy.
● Pozycja spod pachy – dziecko nale˝y u∏o˝yç brzuszkiem tak, aby by∏o zwrócone do Twojego boku. Nó˝ki zaÊ muszà znaleêç si´ pod pachà.
Twoja d∏oƒ musi podtrzymaç g∏ówk´ dziecka, a przedrami´ – jego plecy.
● Pozycja le˝àca – u∏ó˝ si´ na boku, rami´ oprzyj na pod∏o˝u, g∏owa powinna znaleêç si´ nieco wy˝ej na poduszce. Pod plecy i mi´dzy kolana w∏ó˝ ma∏e poduszki. Dziecko musi le˝eç przy Tobie (brzuszek do brzucha), oparte na ramieniu lub bezpoÊrednio na pod∏o˝u. Warto podeprzeç dziecko podusz-kà, by nie odsuwa∏o si´ od Ciebie w czasie ssania. Ta pozycja umo˝liwi Ci odpoczynek w czasie karmienia. Mo˝esz jà szczególnie stosowaç w czasie karmienia nocnego, a tak˝e po ci´ciu cesarskim.
● Pozycja le˝àca po ci´ciu cesarskim – u∏ó˝ si´ na plecach, g∏ow´ podeprzyj doÊç wysoko, dziecko u∏ó˝ na sobie, z boku podtrzymaj je ramieniem i podeprzyj poduszkami tak, by jego g∏owa znajdowa∏a si´ na wysokoÊci piersi. Pozycj´ t´ zastosuj w pierwszych godzinach po ci´ciu cesarskim w znieczuleniu przewodowym, kiedy dolna cz´Êç Twojego cia∏a jest bezw∏adna.
UWAGA!
Pami´taj o zmianie zasad pozycji swojej i dziecka w czasie karmienia piersià.
Dobierz odpowiednià pozycj´ cia∏a w czasie karmienia uwzgl´dniajàc mo˝li-woÊci swoje i dziecka.
Materia∏y edukacyjne dla matek karmiàcych piersià
KARMIENIE PIERSIÑ
4) Musisz opanowaç umiej´tnoÊç przystawiania i upewniaç si´, ˝e dziecko przystawione do piersi ciàgnie jà efektywnie, a nie tylko „le˝akuje” przy niej.
JeÊli dziecko ssie pierÊ prawid∏owo i efektywnie, to odg∏os po∏ykania jest s∏yszalny przynajmniej przez 10 minut.
5) Karm dziecko tak d∏ugo, jak tego b´dzie potrzebowa∏o, musi byç aktywne przy piersi Êrednio 15-20 minut. Zapewni to dobre opró˝nienie piersi, a dziecko otrzyma mleko II fazy.
6) W czasie karmienia z jednej piersi, musisz obserwowaç czy z drugiej widocz-ny jest odruch wyp∏ywu pokarmu – jeÊli tak jest, Êwiadczy to, ˝e w czasie karmienia jesteÊ zrelaksowana.
7) Dziecko po karmieniu powinno byç rozluênione (zasypia lub spokojnie czuwa), przez przynajmniej 4 godziny w ciàgu doby jest aktywne, ˝ywo reaguje.
8) Wypracuj nawyk regularnego karmienia dziecka wed∏ug potrzeb swoich i dziecka, ale nie mniej ni˝ 8-12 razy na dob´. Kontroluj przerwy mi´dzy karmieniami, które w ciàgu dnia nie powinny przekraczaç 3 godz., zaÊ w nocy 4 godz.
9) Nie zapominaj, ˝e w pierwszych dobach wyst´puje fizjologiczna utrata masy cia∏a do 10% masy urodzeniowej, najpóêniej po 14 dniach noworodek powi-nien osiàgnàç mas´ urodzeniowà.
Po karmieniu musisz odczuwaç wyraêne rozluênienie piersi, jest to odczu-walne w pierwszych tygodniach po porodzie, po 6 tygodniu (po ustabili-zowaniu laktacji ) piersi sà mniej napi´te przed karmieniami.
Obserwuj iloÊç oddanych stolców u dziecka. Maluch musi oddaç przynaj-mniej 3-4 lub wi´cej stolców w ciàgu doby. Stolce mogà byç luêne, papko-wate, ˝ó∏te (od 5 doby); od oko∏o 6 tygodnia stolce mogà pojawiç si´ raz na kilka dni, ale nie rzadziej ni˝ jeden raz na 7-10 dni.
Licz iloÊç zmoczonych pieluszek w ciàgu doby. Musi ich byç przynajmniej 6 (od 3 doby). Mocz powinien byç jasny, bezwonny.
Karm dziecko wy∏àcznie pokarmem kobiecym, bez pojenia i dokarmiania (dopuszczalne jest podawanie leków i preparatów witaminowych kroplo-mierzem lub ∏y˝eczkà). Dokarmianie preparatem sztucznym zastosuj wy∏àcz-nie po konsultacji z lekarzem lub konsultantem laktacyjnym i tylko w sytuacjach, kiedy masz zbyt ma∏à iloÊç pokarmu kobiecego. Dokarmianie preparatem sztucznym stosuj do momentu wytworzenia wystarczajàcej iloÊci mleka kobiecego.
Musisz wiedzieç, ˝e podawanie butelki ze smoczkiem, smoczka lub zastoso-wanie do karmienia kapturka silikonowego, zaburza prawid∏owy odruch ssania, po ich zastosowaniu dziecko mo˝e odmówiç ssania piersi.
W sytuacji kiedy masz ma∏o pokarmu lub Twoje dziecko ssie ma∏o efektyw-nie, zacznij odciàgaç pokarm kobiecy r´cznie lub mechanicznie za pomocà laktatora, przynajmniej 8 razy na dob´.
Materia∏y edukacyjne dla matek karmiàcych piersià
KARMIENIE PIERSIÑ
W przypadku dokarmiania dziecka Êciàgni´tym pokarmem kobiecym, zastosuj metody alternatywne: kubeczek, kieliszek, ∏y˝eczka, zestaw ∏y˝eczek, cewnik do karmienia niemowlàt, mi´kka pipetka do karmienia – po∏àczona ze strzy-kawkà, podaje si´ jà do buzi razem z palcem karmiàcego (pami´taj, aby przed rozpocz´ciem karmienia za∏o˝yç na d∏onie r´kawiczki; palec wskazujàcy, zwrócony opuszkiem do podniebienia górnego, wprowadê na g∏´bokoÊç 3-4 cm);
system wspomagajàcy karmienie SNS (specjalny system do karmienia przy piersi firmy Medela), z∏o˝ony z pojemnika na pokarm zawieszonego na szyi i dwóch cewników do karmienia; cewnik ze strzykawkà do karmienia nie-mowlàt przy piersi (dziecko ssie pierÊ razem z koƒcówkà po∏àczonà do strzykawki).
Kontroluj regularnie wag´ swojego dziecka analizujàc uzyskane przyrosty masy cia∏a. Musisz umieç oceniç czy uzyskana przez dziecko waga jest w∏aÊ-ciwa (dziecko dobowo powinno przybieraç 17-20 g).
Naucz si´ oceniaç wype∏nienie Twoich gruczo∏ów piersiowych.
Karm dziecko piersià mimo choroby swojej lub dziecka, przyjmowania leków i innych sytuacji trudnych. JeÊli masz wàtpliwoÊci, czy w danej sytuacji mo˝esz kontynuowaç karmienie, skonsultuj si´ z lekarzem lub konsultantem laktacyjnym.
Dzieci do 6 miesiàca ˝ycia karmimy wy∏àcznie pokarmem kobiecym. O wczeÊ-niejszym w∏àczeniu (4-5 miesiàc ˝ycia) posi∏ków uzupe∏niajàcych do diety ma∏ego dziecka mo˝e zdecydowaç tylko lekarz w sytuacji niedostatecznego przyrostu jego masy.
To matka decyduje o kontynuowaniu karmienia swojego malucha i czasie zakoƒczenia karmienia piersià!
II. Technika r´cznego odciàgania pokarmu kobiecego:
● u∏ó˝ kciuk powy˝ej otoczki, palec poni˝ej (2-3 cm od podstawy brodawki);
● przyciÊnij delikatnie ca∏à pierÊ do klatki piersiowej, nie przemieszczajàc palca;
● nast´pnie zbli˝ palec do siebie lekko obracajàc, nie mo˝esz przesuwaç palców po skórze, tylko masowaç tkank´ piersi obj´tà palcami;
● zwolnij ucisk, nie puszczajàc piersi;
● ruchy 2,3,4 rytmicznie powtórzyç zmieniajàc u∏o˝enie palców wokó∏ brodawki;
● pokarm zaczynie wyp∏ywaç po pewnym czasie, a nie od razu po rozpocz´ciu Êciàgania pokarmu.
UWAGA!
Niedopuszczalne jest forsowane wyciskania pokarmu z piersi, poniewa˝ powo-duje uszkodzenie p´cherzyków mlecznych i prowadzi do zapalenia piersi!
Materia∏y edukacyjne dla matek karmiàcych piersià
KARMIENIE PIERSIÑ
III. Przechowywanie i podgrzewanie pokarmu kobiecego:
Pokarm musisz podgrzaç do temperatury oko∏o 36°C wstawiajàc pojemnik do naczynia z ciep∏à wodà. Nie mo˝esz u˝ywaç kuchenek mikrofalowych, ani sta-wiaç naczynia z mlekiem bezpoÊrednio na ogniu. Pokarmu nie mo˝esz dopro-wadzaç do wrzenia, bo ulegnà zniszczeniu biologicznie czynne sk∏adniki i pokarm straci swojà drogocennà wartoÊç.
WARUNKI PRZECHOWYWANIA POKARMU KOBIECEGO WG NEHRING-GUGULSKIEJ, 2004
Materia∏y edukacyjne dla matek karmiàcych piersià
KARMIENIE PIERSIÑ
Temperatura pokojowa do 12 godz. do 1 godz.
Torba lodówka do 24 godz. tylko do transportu mleka
z lodówki
Lodówka (+4°C) 2-5 dni 48 godz.
Zamra˝alnik lodówki wspólne 2 tygodnie 1 tydzieƒ drzwi (-18°C)
Ch∏odziarko-zamra˝arka (-14°C) 3 miesiàce kilka tygodni Zamra˝arka (-18 do -20°C) 6-12 miesi´cy 3-6 miesi´cy
Warunki przechowywania pokarmu
Pokarm dla dzieci urodzonych o czasie
Pokarm dla wczeÊniaków i dzieci chorych