j.a) metodą Jowicentryczną, w której rolę głównego ciała spełnia Jowisz, a zakłócających Słońoe i Saturn; drugi

oraz autor tego referatu prowadzili metodą heliooentryozną niezależne obliczenia zakłóceń ruchu komety, przy czym M.Bie- licki posługiwał się gęstszymi interwałami mechanicznej kwa­

dratury, niż F. Kępiński. Ten równoległy rachunek ciągnął się do początków 1954 r. W miarę zbliżania się do perijowlum ko­

mety, obliczenia stawały się coraz bardziej uciążliwe i wymaga­

ły kilku przybliżeń .Wbbec tego, począwszy od marca _{1 9 5 4},rachunek swój poprowadziłem w elementach równikowych i' , JT oraz u>' za­

miast jak dotąd (i jak dalej kontynuuje racłiunek M. Bielicki) w elementach ekliptyoznych l,Jl,to. Ta zmiana płaszczyzny od­

niesienia dla ruohu komety radykalnie wpłynęła na przyśpie­

szenie procesu rachunkowego.

Ponieważ wyniki moich obliczeń znalazły potwierdzenie w ze­

stawieniu z wynikami przybliżonego rachunku M. Kamieńskiego i dotychczasowymi ścisłego rachunku M. Bielickiego,więc w naj­

bliższym czasie- ogłoszę drukiem dokładną efemerydę komety dla pierwszej połowy roku 1957.

Pełne światło na całość zagadnienia rzucą prace nasze po ogłoszeniu ich drukiem w Acta Astronómica.

Dla instrumentalnie źle wyposażonych obserwatoriów pol­

skich kometa okaże się bardzo trudnym, albo niedostępnym obiek­

tem. Można w przybliżeniu szaoować, że w największej jasności będzie raczej słabszą, niż 14-tej wielkości.

Ze względu na bliską współmlernośó średniego ruchu dzien­

nego z średnim ruchem dziennym Jowisza i zdolność znacznego zbliżania się do Jowisza i Marsa, kometa zasługuje na specjal­

ną uwagę teoretyków i obserwatorów.

Członek Wydziału A l e k s a n d e r J a b ł o ń s k i przedstawia pracę M i e o z y s ł a w a F r ą c k o w i a - k a: "Krzywe gaśnięcia fotoluminescenoJi stałych izotropowych roztworów barwników organicznych". ("Decay of photoluminesoen- ce of isotropie rigid solutions of organie dyes").

Zbudowano fosforoskop nowego typu spełniający warunki sta­

wiane przez nową metodę badawczą. Przy Jego pomocy znaleziono krzywe gaśnięoia równoległej i prostopadłej składowej natęże­

nia spolaryzowanego światła fosforescencji. Badania przeprowa­

dzono na fosforach żelatynowych dla różnych barwników organi­

cznych. Krzywe gaśnięoia udało się przedstawić w postaci su­

perpozycji skończonej ilości funkcji wykładniczych. Porównano Je z krzywymi teoretycznymi J a b ł o ń s k i e g o i w a- w i ł o w a. Krzywe teoretyczne J a b ł o ń s k i e g o zga­

dzają się z krzywymi doświadczalnymi. Całkowity proces emisji światła zinterpretowano jako proces złożony z emisji światła przez centra należące do grup określonych przez odpowiednie funkcje wykładnicze. Znaleziono, że stopień polaryzacji świa­

tła emitowanego przez centra należące do określonej grupy dą­

ży dla t-»o° do określonej różnej od zera wartości granicznej.

Zmiany całkowitego stopnia polaryzacji światła emitowanego 131

przez układ w czasie późniejszym niż 10 sek. od chwili przer­

wania wzbudzenia są uwarunkowane kolejnym wyświecaniem się po­

szczególnych grup centrów. Uzyskane wyniki zdają się wskazywaó na istnienie pewnej korelacji pomiędzy granicznym stopniem po­

laryzacji określonej grupy centrów, a jej średnim czasem żyda.

Członek Wydziału W a n d a Z a b ł o c k a przedstawia pracę J a n i n y M i k o ł a j s k i e j : "Dwuletnie obser- waoje nad pojawem rdzy w Koniczynce k. Torunia". ("The obser­

vations on the Rust-species in the fields of the Koniczynka -farm during the period of two years").

(Praca wydana w STUDIA, Sectio D (botánica), vol.II, nr 3-7X Członek Wydziału J a n P r ü f f e r przedstawia pracę A r n o l d a D r o z d o w s k i e g o : "Wyniki czterolet­

nich badań nad rozmieszczeniem i stopniem zarażenia błotniar­

ki moczarowej cerkariami motylioy wątrobowej w woj. bydgos­

kim". ("The results of the four years investigations of the distribution and the degree of the infection of Galba trunca- tula M u l l , with the cercarla of Fasciola hepática L. in the woj. Bydgoszcz").

Członek Wydziału J a n P r ü f f e r przedstawia pra- oę K r y s t y n y P r ü f f e r ó w n y : "Żerowanie słody- szków (Meligethes) w kwiatach różnych gatunków roślin". („Nou­

rishing of Meligethes sp. in the flowers of different species of plants").

(Prace wydane w STUDIA, Sectio E (zoologia),vol.IV,nr 6-9).

Członek Wydziału J a n P r ü f f e r przedstawia pracę Ł u c j i S o b k o w i a k : "Gospodarcze znaczenie żerowa­

nia mszyof burakowej (Aphis fabae S c o p.) na krokoszu" ("The economical significance of the nourishing of Aphis fabae S c o p , on the Carthamus ttnctorius L.").

Do niedawna nie było wiadomo o występowaniu w Polsce sdmd- ników na krokoszu (Carthamus ttnctorius L.). Jedynie W. K a- m i ń s k i (1950) wymieniał pluskwiaka (lygus pratensis), Ja­

koby żerującego na tej roślinie, a M. M i k o ł a j s k i (1954) prócz tego zwrócił uwagę na żerowanie na krokoszu mszy­

cy burakowej (Aphis fabae S o o p.). Znaczenie gospodarcze tych szkodników nie było poznane.

Autorka zajęła słę wyjaśnieniem stopnia szkodliwości mszy­

cy burakowej. Doświadczenia swe prowadziła na poletkach do­

świadczalnych w ogrodzie Zakładu Zoologii Systematycznej UMK i na uprawach krokosza w Ośrodku Badawczym w Koniczynce.

Obserwacje objęły okresy dwu lat: 1955 i 1956. Różnica plonu roślin zdrowych i zaatakowanych przez mszyce w roku 1955 wyniosła 23,56$, a straty w r. 1956 były Jeszcze większe, gdyż wynosiły 47,24$.

Żerowanie mszyc ujemnie odbiło się zarówno na ilośoi za­

wiązujących się nasion, Jak i na ich wadze.Zastanawiający Jest też fakt, iż na poletkaoh opielonyoh straty wynosiły ponad 50$, a na poletkach nieopielonyoh były mniejsze - 41,31$. Można by­

ło przy tym zauważyó, iż na poletkaoh nleopielonych i łanach uprawnych w Koniczynce mszyce masowo napastowały niektóre chwa­

sty (osty, komosy itp.), a w mniejszym stopniu krokosz.

Straty spowodowane przez mszycę burakową powstają zarówno na skutek osłabienia roślin zaatakowanych przez mszyce , jak i na skutek żerowania mszyc w samych kwiatostanach.

Członek Wydziału J a n i n a H u r y n o w i o z przed­

stawia pracę L e s z k a J a n i s z e w s k i e g o , J ó ­ z e f a K r a w c z a k a , J u l i u s z a N a r ę b - s k i e g o i G e n o w e f y O l e j a r o z u k : "Zmiany EEG oraz chronaksji przedsionkowej uoha u królików pod wpły­

wem hypotermii". ("Les modifications de EEG et de la chronaxie vestibulaire chez le lapin dans 1’ hypothermie").

Członek Wydziału J a n i n a H u r y n o w i o z przed­

stawia pracę własną: "Wpływ niektórych środków pobudzających na cykl dziennej chronaksji układu przedsionkowego ucha króli­

ka". (L'influence des certains stimulants sur la chronaxie vestibulaire chez le lapin dans le cycle journalier").

(Prace wydane w STUDIA, Sectlo E (zoologia) vol. IV nr 1-5).

Członek Wydziału H e n r y k S z a r s k i przedstawia pracę J u l i u s z a C z o p k a : U n a o z y n i e n i e powierzohni oddechowych A m b y s t o m a m e x i c a n u m S h a w w rozwoju ontogene—

tycznym". ("Vascularization of respiratory surfaces in ontoge­

ny of A m b y s t o m a m e x l c a n u m s h a w").

Autor zbadał wygląd i obliczył długośó naczyń włosowatych 133

skóry, skrzeli, płuo oraz błony śluzowej podniebienia u kilku stadiów rozwojowych aksolotla. U młodych larw (3 do 5 dni po opuszczeniu osłonki jajowej) przypada 32,357 m kapilarów odde- chowyoh na 1 g masy ciała. Ilość ta stopniowo maleje u larw starszych, by u okazów przeobrażonych spaść do 11,76 m/g.

Formy neoteniczne posiadają zaledwie 6,34 m/g kapilarów odde­

chowych. Uf czasie rozwoju ontogenetyoznego ulega zmianie udział poszczególnych narządów oddechowych w ogólnej wymianie gazo­

wej. U larw kilkudniowych kapilary skóry stanowią 92,71#, ka- pilary skrzeli 7,29#. W miarę wzrostu zmniejsza się stopniowy udział skóry w wymianie gazowej, zwiększa natomiast udział skrzeli i płuc. U larw o wadze 4,5 g kapilary skóry stanowią 37,92#, skrzeli 35,06#, płuc 26,24#. Larwy o wadze 17 g mają procentowo nieco mniej kapilarów skrzelowych,więcej natomiast kapilarów skórnych i płucnych. U form przeobrażonych na na­

czynia włosowate skóry i płuc przypada po około 50#,natomiast u larw neotenicznych kapilary płuc stanowią ponad 67#, kapila­

ry skóry nieco więcej niż 31#. Kapilary błony śluzowej jamy gębowej nie odgrywają zapewne poważniejszej roli w wymianie gazowej stanowią bowiem od 0,59# do 1,12# wszystkich kapila­

rów unaczyniających powierzohnie oddechowe, podobnie jak na­

czynia włosowate skrzeli larw neotenicznych, które nie prze­

kraczają 0,7#.

Posiedzenie naukowe dnia 20 V 1957 r.

Członek Wydziału W ł a d y s ł a w D z i e w u l s k i przedstawia pracę własną:„0n the Motion of Stars in the Lo- cal System" ("0 ruchu gwiazd w układzie lokalnym").

W r. 1938 opracowałem materiał obserwacyjny,zebrany przez B e r t a u d , a dotyczący ruchów gwiazd typu widmowego A.

Okazało się wówczas, że w układzie naszym lokalnym istnieje do­

datkowo ruch wirowy gwiazd tego typu. Korzystając z katalogu gwiazd (utworzonego w naszym Obserwatorium, dla których zarów­

no paralaksy, jak i ruchy własne i prędkości radialne są zna­

ne, a więc dla których można wyliczyć ruchy swoiste, zbadałem ruch gwiazd typów widmowych B, A i F, przy tym uwzględniałem wyłącznie gwiazdy-olbrzymy i odległość od Słońca ograniczyłem do 500 parseków. Gwiazd takioh zebrałem 770. Okazało się, że 134

istotnie występuje w układzie lokalnym ruch wirowy, przedsta­

wiający się jednak inaczej, niż w pracy z r. 1938. Ukazują się jakby dwa wiry, z któryoh jeden budzi pewne wątpliwośoi.

Członek Wydziału J a n P r ü f f e r przedstawia pracę własną: "Światło lampy rtęciowej w zastosowaniu do badań fau­

nistycznych" (¿The application of the mercury-vapor lamp for the study of the insect fauna").

(Praca wydana w STUDIA, Sectio E (zoologia) vol.IV nr 6-9).

Członek Wydziału J a n P r ü f f e r przedstawia pracę własną: "Pełnoskrzydłe samice Acentropua ntveua ( O l i v.) pod Toruniem". ("Fully-winged femáis of Acentropua niveua(0 1 i v)

near Toruń").

Autor donosi o wykryoiu w Martwej Y/iśle pod Toruniem do­

tychczas nieznanego tu motyla wodnego Acentropua niveue ( O l i v.), oraz występowanie tam pełnoskrzydłych samic,dotąd w Polsce nie konstatowanych.

Prócz tego autor opisuje swobodny lot w powietrzu motyli obu płci tego gatunku.

Członek Wydziału J a n P r ü f f e r przedstawia pracę A l e k s a n d r y B ł a ż e j e w s k i e j:"Zimowanie sło- dyszka rzepakowego" ("Hibernation of the M e l i g e t h e s a e n e n s F a b r.").

(Praca wydana w STUDIA, Sectio E (zoologia),vol.IV, nr 6-9).

Członek Wydziału W i l h e l m i n a I w a n o w s k a przedstawia pracę A n t o n i e g o S t a w i k o w s k i e - g o: "The Colour Index of the Variable SU Draconis" ("Wskaź­

nik barwy gwiazdy zmiennej SU Draconis").

Materiał składający się z 127 zdjęć fotograficznych zebra­

ny został w Obserwatorium Astronomicznym w Piwnicach w czasie od grudnia 1952 r. do marca 1957 r. Metoda pracy - fotometria fotograficzna. Wielkości fotograficzne i fotowizualne 16 gviazd porównania wyznaczono metodą nawiązań na system jasności NPS.

Następnie wyznaczono jasności gwiazdy zmiennej w obserwo­

wanych fazach zmienności. W celu obliczenia faz posługiwano się elementami Florji 20605 • 7569 + 0d- 66041926.Otrzymano osta­

tecznie krzywą zmian blasku gwiazdy zmiennej SU Draconis w dwu

135

■barwach.. Odczytując wartości m pg i m pv co 0P< 05 otrzymano zmia- nę wskaźnika barwy z okresem#

Średni wskaźnik barwy wynosi + 0 m- 10.

Członek Wydziału S t e f a n M a j d a n o w s k l przed­

stawia pracę własną: "Krzywa hipsograficzna Jako kryterium oceny generalizacJi i doboru poziomic" ("The Hypsographic Curve as Criterion of Appréciation of the Generalization and Sélec­

tion of Contours (Isohypses)").

Członek Wydziału S t e f a n M a j d a n o w s k i przed­

stawia praoę J a n a S z u p r y c z y ń s k i e g o : "Rzeź­

ba i budowa geologiczna Dębowej Góry". ("Relief and geologi- cal structure of Dębowa Góra").

(Prace wydane w STUDIA, Sectio C (geographia et geologia), vol. III, nr 4-7).

Członek Wydziału E r n e s t P i s c h i n g e r przed­

stawia pracę własną: "Badania nad zanieczyszczeniem zlewiska wód górnej skanalizowanej Noteci ściekami przemysłowymi, ze szczególnym uwzględnieniem ścieków przemysłu sodowego". ("Astu- dy of the pollution of water in the basin of the upper canali- zed Noteó by factory sewage, with spécial regard to the sewa- ge of soda industry").