MIESZKAŃCA cenach bieżących - Opolszczyzna w latach 1945-1963. Fakty i liczby

7000

6000 5000 ii*

*

— 52 —

Z i 1 H O D n S K I I

Struktura społeczno-zawodowa ludności na Opolszczyżnie uległa w okrasie pow&jennym zasadniczym przeobrażeniofi. Jak to już cy

towaliśmy, odsetek ludności utrzymującej się ze źródeł pozarolniczych zmienił się w ciągu 10-1'ecia 1950-1960 - z 58,2 % na 62,5 * ogółu lud

ności, świadcząc o postępującym przekształcaniu się województwa" opolskiego w region pr zemy słowj

Zmiany w strukturze ludności według źródeł utrzymania ilustrują zestawione poniżej informacje, oparte o wyniki kolejnych spisów powszechnych:

WYSZCZEGÓLNIENIE

Czynni zawodowo i utrzymywani człon

kowie rodziny

W tym czynni zawodo

1950 | 1960 1950 1960a/

w o d s e t k a c h

O G Ó Ł E M 100,0 100,0 X X

Działy gospodarki naro

dowej 93,1 93,6 100,0 100,0

Przemysł 23,6 28,3 21,7 26,1

Budownictwo 6,0 6,1 5,6 5,0

Rolnictwo 41,2 35,6 52,4 45,5

Transport i łączność 6,1 6,2 4,7 5,1

Obrót towarowy 4,9 5,1 4,8 5,4

06wiata i kultura 1,9 2,5 2,2 3,1

Ochrona zdrowia,opieka społeczna i kultura

fizyczna 0,9 1,7 1,2 2,3

Pozostałe działy 8,5 8,1 7,4 7,5

Niezarobkowe źródła utrzy

mania b/ 6.9 6,4 X X

a/ Opracowanie metodą reprezentacyjną, b/ Renciści itp. i osoby ich utrzymaniu.

idło: Rocznik Statystyczny 1963

Wzrost liczby zatrudnionych w gospodarce uspołecznio

nej w latach 1955-1962 przedstawia przytoczone niżej zestawienia stanu zatrudnionych w dniu 31 XII - w tysiącach:^

1955 1956 1957 1958 T 1959 j 231.7 247,5 246,0 241,3 j 237,0 j

,b/1

I I

a/ W latach 1955-1960 bez zatrudnionych w organizacjach poli

tycznych i społecznych, b/ Dane tymczasowe - w oparciu o szacunek WUS - Opole.

Źródło: Rocznik Statystyczny 1963 /GUS/j materiały WUS.

Wzrost zatrudnienia zatem w gospodarce uspoiecznio- nej wyniósł w 1963 roku w stosunku do 1955 r. - 2 0 ,5 %•

Zatrudnienie w gospodarce uspołecznionej na Opolszczyi- nie według działów gospodarki narodowej w latach 1958 i 1962 /stan w dniu 31 H I / ilustruje poniższa tablica:

a/ Łącznie z uczniami, b/ Pracownicy pełnozatrudnieni. c/ Bez działalności gospodarczej organizacji politycznych i społecznych.

Źródło: Rocznik Statystyczny 1959 i 1965.

W rolnictwie indywidualnym, rzemiośle prywatnym i in

nych działach poza zatrudnionymi w gospodarce uspołecznionej,było ponad

to /według szacunku na koniec 1962 roku/ ok. 200 tysięcy psób czynnych zawodowe.

Tak więc na ogólną liczbę ludności - 970 tysięcy w końcu 1962 roku ok. 475 tysięcy osób, czyli 4 9.% - stanowili'w woje

wództwie opolskim czynni zawodowo.

Struktura zatrudnionych w gospodarce uspołecznionej według wykształcenia - na podstawie jednorazowego badania

z 31 X 1958 r. - przedstawiała się następująco:

— 54 —

bezwzględnych 0 210198 4865 13785 5501 6946 18025 1200K 41039 W odsetkach P 100,0 3,8 6,9 4,3 4,9 8,2 40,8 31,1 0 100,0 2,3 6,6 2,6 3,3 8,6 57,1 19,5 Źródło: Rocznik Statystyczny 1963.

Pod względem udziału zatrudnionych,posiadających wyższe jykształceme w cym okresie wojewodztrwo opolskie należało do najniżej vyposa2onych « kraju. 2 uwagi na brak dalszych badań m e można przedsta

wić ¿mian, które miały miejsce w latacb następnych.

W ostatnim ckresie nastąpił na Opolszczyir.ie dalszy wzrost aktywizacji zawodowej kobiet, których odsetek wśród ogółu zatrudnionych w gospodarce uspołecznionej wzrósł z 55,7 % w 1955 roku do 37»! % w 1962 roku, podczas gdy w kraju wynosił on odpowiednio 33 %' i }6 f>.

Cdział poszczególnych powiatów województwa opolskiego w ogólnej liczbie zatrudnionych w gospodarce uspołecznionej /według stanu w dniu 31 XII 1963 r./ ilustruje następujące zestawienie:

P 0 W I A T I

Ogółem3^ W tym

przemysł Ogółem®^!

J j

_Przemysł^***

^.

w tysiącach w odsetkach

WOJEWÓDZTWO 275,4 1 2 7 ,8 100,0 100,0

U. Brzeg 11,2 5,8 4,1 4,6

Brzeg 4,5 1,5 1,6 1,2

Głubczyce 11,5 4,6 4,2 3,6

Grodków 7,7 2,3 2,3 1,8

Kluczbork 13.9 5,9 5,8 4,6

Ko ile 34,6 17,6 12,5 13,8

Krapkowice 17,9 12,1 6,5 9,5

Namysłów 6,9 1,6 2,5 1,2

Niemodlin 7,1 2,7 2,6 2,1

U. Nysa 13,5 7,0 4,9 5,5

Nysa 15,1 8,4 5,5 6,5

Olesno 7,2 1,8 2,6 1,4

U. Opole 41,9 12,6 15,2 9,9

Opole 22,0 1 8,0 10,3

P O W I A T Y Ogółem W tym

Przemysł Ogółem“^ W tym przemysł w tysiącach w odse tkach

14,6 7,7 5.5 6,0

U. Racibórz 18,6 10,7 6,7 8,4

7.9 5,7 2.9 2,9

Strzelce Op. 17,5 8,6 6.3 6,7

a/~Bez organizacji politycznych i społecznych.

Źródło: Opracowania według materiałów WUS - Opole /dane nieostateczne/.

Struktura zatrudnienia w gospodarce uspołecznionej według wysokości zarobku miesięcznego /za miesiąc wrzesień/ nt tle da

nych krajowych - przedstawiała się następująco:

ROK P - Polska 0 - Opole

__——

---Zatrudnieni o zarobkach brut to w zł

.

ogó

Widoczna jest tendencja do wzrostu udziału grup zatrud

nionych osiągających wyższe zarobki /płace nominalne/ lecz o mniejszej dynamice niż przeciętnie w kraju, co posiada związek ze strukturą zlo

kalizowanych na Opolszczyżnie zakładów pracy /brak górnictwa węglowego - najwyższe przeciętne zarobfti/.

Poziom przeciętnych miesięcznych płac brutto w gospo

darce uspołecznionej województwa w 196^ roku, w zestawieniu z ogólno

krajowymi, przedstawia poniższa tablica:

— 56 —

WYSZCZEGÓL

NIENIE

Działy gospodarki narodowej

na a/c/ 1666 1801 1955 1423 1456 1663 1459 1662 1441 1223 1595 1641

a/ Łącznie z uczniami; bez wynagrodzenia chałupników* b/ Przeciętna płaca w roku. c/ PrzeciąTna płaca w miesiącu wrześniu.

Źródło: Rocznik Statystyczny 1963 i Rocznik Statystyczny Województwa opolskiego 1963.

Gospodarka województwa opolskiego charakteryzuje się dużą chłonnością rąk do pracy, toteż liczba poszukujących zatrudnienia jest znikoma i dotyczy zazwyczaj pracowuikow bez kwalifikacji. Ilustrują to dane dotyczące liczby wolnych miejsc pracy oraz osób poszukujących zatrud

nienie, zarejestrowanych » prezydiach rad narodowych według stanów w dniu 31 x i i :

WYSZCZEGÓLNIENIE 1961 1962 1963

Wolne miejsca pracy 2 787 3 271 1 050

^ w tym dla kobiet 462 514 271

Poszukujący pracy 518 427 796

w tym kobiety 451 573 665

źródło: Bocznik Statystyczny Województwa Opolskiego 1963i dla roku 1963 materiały WUS - Opole.

Z K O L N I C T W O

Po wyzwoleniu przed szkolnictwem Opoiszczyzny stanęły niełatwe zadania. Należało nie tylko uruchomić szkoły ale przygotować również odpowiednie programy nauczania dzieci miejscowego pochodzenia uwzględniające problem repolonizacji. Nieliczna kadra nauczycielska - podjęła się tych zadań z dużym poświęceniem. Brak usestymatyzowanych informacji statystycznych uniemożliwia jednak dokonanie ocen za okres poprzedzający utworzenie województwa opolskiego.

Rozwój szkolnictwa podstawowego w województwie opolskim można scharakteryzować liczbowo jak następuje:

Liczba uczniów na 1 nauczyciela

c/ Z poprzedniego roku szkolnego.

Źródio: Roczniki Statystyczne Województwa Opolśkiego z lat 1957-1965, dla roku 1963/64 - materiały WUS - Opole.

Widoczne jest, że okres zobrazowany w powyższym zestawieniu nie był jednolity. Ze względu na przejściowy spadek liczby uczniów w latach 1953-1957 /nieliczne roczniki wojenne i powojenne/

oraz dzięki systematycznemu przyrostowi liczby nauczycieli, obciążenie nauczyciela wybitnie zmni.ejszyło się aby od tego okresu stale powiększać się wskutek bardziej dynamicznego przyrostu liczby uczniów.

Podobnie sytuacja przedstawiała się w zakresie izb, lekcyjnych w szkołach podstawowych:

— 58 —

FYSZCZEGÓLNISUIE

1963/1964 /1951 /1956 /1961 w licz

bach

Szkołya/ 876 883 972 989 113,1 112,2

Izby lekcyjne®^ 3 160 3 495 4 078 4 J17 136,6 123,1 Liczba uczniów na

1 izbę ogółem 38 27 36 35 92,1 118,5

w tym w miastach 39 46 50 • 128,2

a/ Stan z początku roku szkolnego.

Źródło: Roczniki Statystyczne z lat 1955-1963idla roku szkolnego 1965/64 materiały WUS - Opole.

Liczba szkół z najwyższą klasą VII sukcesywnie wzrastała, a udział uczniów w tych szkołach wyco3ił na początku roku szkolnego 1963/64 - 93.1 %, podczas gdy w roku szkolnym 1956/57 - 9 0 ,0 %.

Oprócz szkół dla dzieci objętych obowiązkiem nauczania istniało w roku szkolnym 1963/64 - 23 szkoły podstawowe dla pracujących, w których uzupełniało naukę 1758 osób, a ponadto 17 szkół podstawowych

■specjalnych dla dzieci z niedomogami fizycznymi i psychicznymi z 1835 uczniami.

Rozwój średniego szkolnictwa ogólnokształcącego ilustru- I ją dane o liczbie uczniów 1 absolwentów według stanu na początek roku

szkolnego:

Licea dzienne 27 27 27 100,0

uczniowie w tys. 5,6 6,0 8,6 153,6

absolwenci®^ 710 713 1 018 143,3

Licea dla pracujących 10 6 6 60,0

uczniowie w tys. 1,5 1,7 2,1 140,0

absolwenci 87 148 212 243,7

a/ Z poprzedniego roku szkolnego.

Źródło: Jak w poprzedniej tablicy.

:i rolni szkolnym 1962/63 na 10 000 mieszkańców uczyło się w liceach ogólnokształcących dla niepracujących 78 uczniów /odpo

wiedni wskaźnik dla Polski! - 111, zaś dla województw Ziem Zachodnich?

i Północnych - od 82—109/.

Bardziej dynamicznie rozwijało się szkolnictwo zawo

dowe dla młodzieży nie pracującej.

WYSZCZEGÓLNIENIE 1955/56 1960/61 . 1963/64 liczby

bez

względ

1955/56

=100

1 Zasadnicze szkoły zawodowe 21 23 26 123,8

uczniowie 4 559 5 653 9 636 211,3

absolwenci 1 640 1 299 1 443a/ 88,0

Technika i szkoły zawodowe

stopnia licealnego 44 48 54 122,7

uczniowie 10 311 7 395 12 582 122,0

absolwenci 1 497 1 314 1 249a/ 83,4

Szkoły artystyczne I i II

stopnia 7 8 13 185,7

uczniowie 521 718 1 158 222,7

absolwenci 22 45 51a/ 231,8

a/ Z poprzedniego roku szkolnego, źródło: Jak w poprzednich tablicach.

Coraz poważniejszą rolę odgrywały w szkolnictwie zawodowym różne formy szkolenia dla pracujących, przysparzające gospo

darce kwalifikowanych kadr. Szkoły zawodowe dla pracujących wszystkich typów ukończyło w 1963 roku - 2167 absolwentów różnych specjalności /w tym 1294 absolwentów zasadniczych szkół zawodowych i 545 absolwentów techników zawodowych/.

Strukturę szkolnictwa, poza szkolnictwem podstawowym, na początku roku szkolnego 1963/64,według typów szkół przedstawia po-' niższa tablica:

TYPY SZKÓŁ Szkoły15^ Uczniowie

Licea ogólnokształcące dla

niepracujących 27 8 603

Licea ogólnokształcące dla

pracujących 6 2 100

— 60 —

TYPY SZKÓŁ Szkoły ^ Uczniowie

Technika dla niepracujących' 54 12 582

Technika dla- pracujących®^ zk 2 354

Technika zaoczne®'1* , 16 5 699

Szkoły artystyczne I i II stopnia 13 1 158

Szkoły przysposobienia rolniczego

/Min.Oświaty/ 72 2 059

Niższe szkoły* rolnicze /Min.Rol-

nictwa/ 18 1 090

Zasadnicze szkoły zawodowe dla

niepracujących 26 9 636

Zasadnicze szkoły zawodowe dla

pracujących 55 10 969

Zasadnicze szkoły zawodowe

specjalne c

...

²⁷⁶

a/ Łącznie ze szkołami zawodowymi stopnia licealnego i sbudia- mi nauczycielskimi, b/ Jako szkołę przyjęto jednostkę pedagogiczną.

Źródło: Materiały sprawozdawcze TOS - Opole

-Łącznie więc w 1963 roku kształciło się nadal po ukoń

czeniu szkoły podstawowej 56.526 osób w 314 jednostkach pedagogicznych.

Liczba absolwentów klasy VII szkół podstawowych z roku szkolnego 1962/63 wynosiła w wojew.opolskim - 15.961 osób, a możliwość dalszego kształcenia się posiadało 12.825 spośród nich /czyli 80,4 %/, gdyż taka była liczba miejsc w klasaćh pierwszych /bądź VIII liceum

ogólnokształcącego/ wszystkich typów szkół dostępnych młodzieży niepra

cującej z ukończoną szkołą podstawową według stanu na początku roku szkol

nego 1963/64.

Nakłady inwestycyjne na rozwój oświaty,tylko w latach 1960-1963, przyniosły w efekcie m.in.:

- 58 szkół podstawowych o 398 izbach lekcyjnych - 2 technika mechaniczne o 36 izbach lekcy.irycn - warsztaty szkolne o 210 stanowiskach ±iracy - pogotowie opiekuńcze o 120 miejscach - 2 przedszkola o 180 miejscach oraz inne obiekty.

Wybudowano od cnwili rozpoczęcia ogólnospołecznego czynu

"Budowy 1000 szkół na Tysiąclecie" - 33 szkoły - pomniki "Tysiąclecia"

o 273 izbach lekcyjnych i'236 mieszkaniach dla nauczycieli.

Według szacunkowych obliczeń, w województwie opolskim na cele oświaty /bez szkół wyższych/ w 1963 roku wydatkowano dziennie 1.462 tys.złotych.

Opolszczyzna szczególnie dotkliwie odczuwała brak spec

jalistów ze średnim i wyższym wykształceniem, bowiem system szkolny przed wojną upośledzał te tereny. Toteż starania władz doprowadziły do uruchomienia,oprócz sieci średnich szkół zawodowych kilku szkół wyższych.

W roku akademickim 1954/55 powastała w Opolu Wyższa Szkoła Pedagogiczna z wydziałami: filologii polskiej i rosyjskiej, matematyki i fizyki.

Podjęło wówczas studia 413 słuchaczy a w następnym już roku akademickim opuściło uczelnię 79 absolwentów. /Obecnie na WS? studiuje 2.597 stu

dentów, a w roku akademickim 1962/63 ukończyło tę uczelnię 247 absolwen

tów/ . W roku akademickim 1959/60 uruchomiono w Opolu filię niższej Szkoły Inżynieryjnej w Gliwicach oraz Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Kato

wicach, które realizują IT-ty rok studiów.

X X X

Województwo opolskie posiada najwyższy w kraju wskaźnik w zakresie opieki przedszkolnej, gdyż na 1000 dzieci w wieku przedszkol

ny™ /3-6 lat/ - w roku szkolnym 1962/63 uczęszczało do przedszkoli - 261.

/w Polsce 157, w województwach zachodnich i północnych od 122 do 169/, Istnieją w 1963 r. oprócz przedszkoli również inne formy opieki poza

szkolnej,nad dziećmi i młodzieżą jak np.: domy dziecka i młodzieży /13/, specjalne zakłady wychowawcze /12/, świetlice dworcowe /10/, ogrody tj0iv danowskie i place zabaw /30/.

\

— 62 —

K D L T O R i.

W Polsce Ludowej zaistniały warunki dla szerokiego roz

woju 1 upowszechniania kultury, co stwarzało 1 dla Opolszczyzny warunki umożliwiające odrobienie dużych zaniedbań w tej dziedzinie. Szczególne

go znaczenia zatem dla zapoznania szerokich rzesz społeczeństwa ze zdoby

czami kultury polskiej, a szczególnie ludności polskiej miejscowego pochodzenia, nabierała konieczność wzrostu urządzeń i usług kulturalnych na Opolszczyinie. Realizacja tych zadań odbywała się wielostronnie.

I tak np. sieć bibliotek i czytelnictwo rozwijało ai? jak uaatępuje:

B O I Biblio

1952 190 843 598 76 1216 711 90 16,0

1955 196 895 872 85 1346 983 96 15,8

1960 278 589 1053 88 1593 1122 94 18,0

1963 316 752

. __ J 1364

__

¹³³

2156 1381 135 16,2 iródło: Dane dla roku 1952 "Biuletyn Statystyki Eultury" /wyd.GUS/,

dla lat 1955 i 1960 - Rocznik Statystyczny 1965, dla roku 1963 - materiały WUS- Opole.

Poziom czytelnictwa zobrazowany przytoczonymi wskaźnikami był jednakże nieco niższy niż przeciętnie w kraju.

Działalność instytucji muzycznych i teatrów przedstawia poniższe zestawienie:

R O K Przedstawienia

i koncerty

1952 688 440 640

1955 828 275 332

1960 1139 363 319

1962 1218 340 279

źródło: Dane dla roku 1952 "Biuletyn Statystyki Eul tury", /wyd.GUB 1952/ i dla pozostałych lat Rocznik Statystyczny 1963.

Zmniejszenie się liczby widzów w teatrach i słuchaczy koncertów tłumaczy się rozwojem radiofonii i telewizji.

Podobnie przedstawia się sytuacja i w dziadzinie kine

matograf ii, od której widza odciąga dynamiczny rozwój telewizji, mimo coraz bardziej interesującego repertuaru 1 rozwoju sieci kin.

S O K

- --Kina

Miejsca

w kinach Seanse Widzowie Liczba widzów na

1 seans

1 w tysiącach

1952 86 20,5 28 4 746 170

1955 120 22.1 38 6 237 164

1960 127 26,1 52 5 912 114

1963 130 27,0 50 5 106

--- — 102 : Źródło: jak w poprzednich tablicach.

Eozwój telewizji na Opolszczytnie ilustruje wzrost licz

by abonentów przedstawiony w zestawieniu z danymi ogólnokrajowymi:

B O K Polska

Opolszczyzna

ogółem w tym na wsia/' W t y s i ą c a c h

1958 84,8 1,8 0,7

1959 238,4 7,6 3,1

1960 425,9 14,8 6,2

1961' 647,9 24,6 10,5

1962 959,4 39,2 16,3

1963 1295,0 52,0 19,9

Wskaźnik 1956 = 100

1963 1 5 razy 29 razy

__

28 razy a/ Do roku 1962 łącznie z osiedlami.

źródło: Bocznik Statystyczny 1963l dla roku 1963 - materiały WOS Opole.

Liczba abonentów radiofonii przewodowej i bezprzewodowej wzrosła w 1963 r. w porównaniu z 1962 r. przeszło 3 krotnie, co ilustruje następujące zestawienie:

i 1'1

— 64 —

R O K

Sadioabonenci w tysiącach ogółem w tym /

pa wsi '

posiadacze odbiorników lampowych

w tym , na wsi

1952 64 37 35

1955 10 5 59 54 31

1960 188 109 144 66

1963 197 103 160 86

aj Do roku 1960 łącznie z osiedlami.

Źródło: Jak w tablicy 1.

W 1962 roku na 1000 mieszkańców przypadało w województwie opolskim 202 radioabonentów podczas gdy średnia w kraju wynosiła 184.

Wzrost liczby radioabonentów był w województwie opolskim bardziej dyna

miczny aniżeli przeciętnie w kraju.

Czytelnictwo gazet i czasopism charakteryzują wskaźniki zbliżone do przeciętnych krajowych. I tak np. na 1 mieszkańca przypadało w 1955 roku - 52 rozprowadzonych gazet /Polska 51/ a » 1962 roku - 50 gazet /Polska 4-9/. Nieco niższe od krajowych wskaźniki dotyczą w woje

wództwie opolskim czasopism, których w 1955 roku przypadało na 1 miesz

kańca - 12 /Polska - 14/, a w roku 1962 - 1} /Polska 17/.

Wzrost kontaktów placówek kulturalnych województwa opolskiego z innymi województwami w kraju i odwrotnie, a szczególnie organizowane na terenie Opolszczyzny imprezy o zasięgu ogólnokrajowym oraz występy znanych zespołów jak np. "Mazowsze" i " Ś l ą 3 k " wywierają bardzo istotny wpływ na powiązanie kulturalne Opolszczyzny z resztą kraju.

W ramach nakładów na inwestycje przeznaczonych na kulturę wybudowano i oddano do użytku w latach 1960-1963 m.in. Szkołę Muzyczną w Opolu o ^5 izbach lekcyjnych, amfiteatr w Opolu o 3 ty3.miejsc, kino

"Kraków" w Opolu o 609 miejscach oraz wiele innych obiektów, których zadaniem jest szerzenie kultury wśród ludności Opolszczyzny.

OCHRONA ZDROWIA, OPUKA SPOLECZKA I KULTURA FIZYCZNA

Ochrona zdrowia na terenie Opolszczyzny przed wojną stała na niskim poziomie, świadczą o tym wysokie - wyższe aniżeli prze- ciftnie w Niemczech współczynniki umieralności ogólnej a w szczególności umieralności niemowląt /129 zgonów na 1000 urodzeń żywych/« Szczególnie duże żniwo zbierała tu gruźlica.

Niełatwa też była rola służby zdrowia po zakończeniu działań wojennych, gdyż brak personelu lekarskiego na skutek wynoszcze- nia przez okupanta i tak nielicznej przed wojną kadry lekarskiej, brak odpowiedniej liczby placówek służby zdrowia, szpitali, poradni, persone

lu pomocniczego utrudniał, podobnie jak i w całym kraju, szybkie podnie

sienie stanu zdrowotności społeczeństwa.

Itystarczy podać, że jeszcze w 1950 roku działało na terenie Opolszczyzny zaledwie 169 lekarzy medycyny czyli, że na 10.000 mieszkańców przypadało zaledwie ok. 2 lekarzy, a współczynnik umieralnoś

ci w tymże roku wynosił 11,2 %o.

Osiągnięcia służby zdrowia w województwie opolskim można zobrazować w pewnej mierze poniższymi danymi:

WYSZCZEGÓLNIENIE 1S50 [l955 ! _1260__ .1 # 1962 0 - Opolszczyzna na 10 00C ludności I95>

Lekarze medycyny P 3,7 6,7 9,2 10,6 286,5

0 2,1 5,2 7,6 8,7 414,3

Lekarze dentyści P 0,9 2,5 3,1 3,4 377,8

0 0,3 1,8 2,4 2,4 800,0

Piel,gniarki P 7,3 17,9 19,5 19,3 264,4

0 5,1 21,6 19,8 18,6 364,7

Łóżka w szpitalach P 39,9 49,6 55.2' 56,9_ 142,6

0 56,0 74,5 81,7 85,1 151,8

Źródło: Rocznik Etatystyczny 1963 i Bocznik Statystyczny Woj.Opolskie«) z lat 1957-1963.

- 66 —

Wprawdzie sytuacja w zakresie ochrony zdrewia daleka

J e s t Jeszcze od ideału Jednak dzięki rozwojowi lecznictwa i profilakty

ki oraz powszechności opieki lekarskiej nastąpiło zaniknięcie wielu chorób, a gruźlica straciła charakter choroby społecznej, opanowano wiele innych chorób zwłaszcza wieku d z i e c i ę c e g o . Odzwierciedleniem tego

J e s t stopniowy lecz zdecydowany s p a d e k u a l e r a lności zarówno ogólnej J a k

1 nioaowlęcej:

-WYSZCZEGÓLNIENIE P - Polska 0 - Opolszczyzna

1950 1955 1960 1963 1963

1950 Zgony na 1000 ludności P U , 6 9,6 7,6 7,6 65,5

0 11,2 10,1 8,1 7,8 69,6

Zgony niemowląt na 1000 P 111 82 55 50 44,6 urod :eń żywych

0 113 88 56 47 41,6

źródło: Rocznik Statystyczny 1963 i m a t e r i a ł y WUS - Opole.

W latach 1950 - 1963 nastąpił rozwój sieci placówek lecznictwa otwartego: przychodni, ośrodków zdrowia, punktów zdrowia itp., oraz lecznictwa zamkniętego: szpitali, zakładów psychiatrycznych, przeciwgruźliczych, izb porodowych na wsi itp. Odzwierciedlają częścio

wo ów rozwój poniższe liczby:

WYSZCZEGÓLNIENIE 1950 1955 1960

" 1~9 6 ?

’

w liczbach bez

względ

nych

1950=

«100

LECZNICTWO ZAMKHIJTE

Szpitale 31 35 40 41 _{1 3 2 ,3}

Łóżka w szpitalach 4615 6612 7668 8362 18112

Izby porodowe 10 30 29 28 280,0 ' j

j Łóżka w izbach porodowych 75 191 205 192 256,0 j Łóżka w sanatoriach prze

ciwgruźliczych 351 456 470 170 133,91

| Łóżka w prewentoriach 1

652 780 834 796 122, lj

!

^{- 1 9 .} ³

WYSZCZEGÓLNIENIE 1950 1955 1960 w licz

bach źródło: Rocznik Statystyczny Woj.Opolskiego z lat 1957-196?.

* wyniku szczepień masowych przeciwko ‘chorobom zakaź

nym nastąpił spadek zachorowań na te choroby - np.:

1955 1960 1962 1963

153 104 80 94

W latach 1960 - 1963 zrealizowano m.in. następujące inwestycje z zakresu ochrony zdrowia:

- Przychodnia przeciwgruźlicza w Opolu o 80 łóżkach - Hotel dla pielęgniarek w Branicach

- Szpital Przeciwgruźliczy w Kup o 300 łóżkach, a także rozbudowywano istniejące urządzenia.

Ponadto oddano do użytku obiekty sportowe.których znaczenie dla podniesienia zdrowotności społeczeństwa ma duże znaczenie Są to m.in. :

- sztuczne lodowisko w Opolu - kryta pływalnia w Opolu

- ośrodek sportów wodnych w Turawie - pawilon sportowy n Prudniku

— 68 —

oraz wielo innych, drobniejszych obiektów jak np. boiska sportowe na wsi, place zabaw itp.

Wydatki na ochronę zdrowia, opiekę społeczną i kul

turę fizyczną w roku 1963 kształtowały się w województwie opolskim, według szacunku powyżej 1,5 min.zł. dziennie.

■

PERSONEL SŁUŻBY ZDROWIA NA 10000 LUDNOŚCI Stan w dniu 31 XII

I •

•• K

| |

PIELE 3NIARF

v V

* 0»0

- • I i*

I •

— |

•

••

•

••

••• LSKARZE MEDYCTTY

LłKA RZK DIHTYSCI

-— I

----

1950 1952 1954 1956 1958 1 9 S0 1962

1951 1953 1955 195? 1959 1961

ŁÓŻKA W SZPITALACH

Stan w dniu 31 XII

a/ Bez ióżek dla noworodko»

WYKAZ PUBLIKACJI I ŹRÓDEŁ WYKORZYSTANYCH W OPRACOWANIU

1. S. Banasiak

2. J. Buziński

3. Z. Czyżowska

-Działalność osadnicza Państwowego Urzędu Repa

triacyjnego na Ziemiach Zachodnich w lataoh 1945-1947, - Instytut Zachodni, Poznań 1963.

Miejsce śląska Opolskiego w Polsce Ludowejj Komunikat Nr 8 Instytutu śląskiego w Opolu /Seria monograficzna/ 1961.

Perspektywy rozwoju województwa opolskiego w świetle istniejących badań naukowych) Komu

nikat Nr 7 Instytutu Śląskiego w Opolu /Seria świetle

kat Nr 7 nograficzna/ 1961.

4. Z. Czyżowska - Polityka Gospodarcza PH! na Śląsku Opolskim, wyd.Instytut śląski oraz Referat Historii Partii KW PZPR w Opolu, Opole 1962.

Główny Urząd Statystyczny - Polska w liczbach - 1944-1958, wyd.GUS 1959.

Główny Urząd Statystyczny - Polska w liczbach 1944-1961, wyd. GUS 1962.

Główny Urząd Statystyczny - Roczniki Statystyczne z lat 1947-1950 i 1955-1963.

Główny Urząd Statystyczny - Statystyka rolnictwa 1946-1957, Statys

tyka Polski - Zeszyt 46.

Główny Urz^d Statystyczny - Statystyka Inwestycji i Budownictwa 1960, Statystyka Polski, zeszyt 68.

J. Kokot - śląsk - Walka Wyzwoleńcza - Gospodarka - Kultura Wrocław 1961.

St.Markowski - Ziemie zachodnie i północne Polski. PWG, Warszawa 1961.

E.Osmańczyk - Śląsk w Polsce Ludowej, PIW - 1963.

S. Popiołek - Piętnaście lat śląska Opolskiego w Polsce Ludo

wej.

14. J. Popkiewicz - Komunikat Nr 36 Instytutu Śląskiego w Opolu,1959.

Sytuacja gospodarcza Opolszczyzny przed "wojną i obecnie, Komunikat Nr 3 Instytutu Śląskiego w Opolu, 1961.

15* Praca zbiorowa - Rozwój gospodarczy ziem zachodnich i północnych Polski, PWE Warszawa 1962.

18. Wojewódzki Urząd Statystyczny w Opolu - Roczniki Statystyczne Województwa Opolskiego 1962,1963.

19. Wydział Statystyki PWRIJ w Opolu - Roczniki Statystyczne Województwa Opolskiego 1957-1961.

20. K. Żygulski Przemiany społeczne na Opolszczyźznie w ubiegłym 15-leciu.

21« - "Die Landwirtschaftliche Verhältnisse ln der Landesbauerschaft Schlesien" Heft I 1938 /Opole 1938/

22. - Różne materiały statystyczne i analityczne do

tychczas nieopublikowane.

P r z e d m o w a ...3

L u d n o ś ć ... : 9

P r z e m y s ł ... ... ... 14

R o l n i c t w o ... 28

Inw estycje i b u d o w n i c t w o ...41

Transport i łączność ...46

H a n d e l ... 48

Z a t r u d n i e n i e ... - 5 2 S z k o l n i c t w o ... 57

K u l t u r a ... 62

Ochrona zdrowia, opieka społeczna i kultura fizyczna . . . 65 W yk az publikacji i źródeł w yko rzystan ych w opracowaniu . 70

D ruk: Opolskie za k ład y G raficzne zam. 1023/64 2 500 egz. M-2

W dokumencie Opolszczyzna w latach 1945-1963. Fakty i liczby (Stron 52-74)