Model Ekowskaźnik 99

Wyniki realizacji tego etapu dla jednego cyklu życia elektrowni wiatrowej Vestas V90/105 m z uwzględnieniem kategorii wpływów zestawiono w tabelach 5.10–5.22. Wyniki wielkości oddziaływań zostały podane w czterech jednostkach charakterystycznych dla modelowania Ekowskaźnik 99 w metodzie LCA: PDF·m²/r, DALY, PAF·m²/r, MJ. Poziom odcięcia dla wszystkich analiz wynosił 0,05%.

Wyniki charakteryzowania następstw środowiskowych występujących w cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90/105 m uwidoczniły szczególnie wysoki poziom negatywnego oddziaływania podczas etapu produkcji w kategorii nieorganicznych związków powodujących choroby układu oddechowego (7,33 DALY), związków powodujących zmiany klimatu (5,61 DALY), związków ekotoksycznych (1.990.000 PAF·m²/r), związków powodujących zakwaszenie/eutrofizację (148.000 PDF·m²/r), procesów związanych z wydobyciem minerałów (1280000 MJ) oraz paliw kopalnych (2.470.000 MJ). Recykling umożliwiłby minimalizację szkodliwego wpływu cyklu istnienia analizowanej siłowni wiatrowej w większości kategorii wpływu, w szczególności dla związków powodujących zmiany klimatu (-0,146 DALY), związków nieorganicznych powodujących choroby układu oddechowego (-0,143 DALY), związków powodujących zakwaszenie/eutrofizację (-5.420 PDF·m²/r), procesów związanych z wydobyciem minerałów (-31300 MJ) oraz paliw kopalnych (-374.000 MJ) (Tab. 5.10).

Tabela 5.10. Wyniki charakteryzowania następstw środowiskowych występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90, z uwzględnieniem kategorii wpływów [badania własne]

Kategoria wpływu Jednostka Produkcja Użytkowanie Składowisko Recykling Związki rakotwórcze DALY 2,25E-01 1,06E-01 1,55E+00 -7,94E-02 Organiczne związki powodujące

choroby układu oddechowego DALY 2,86E-03 2,23E-04 5,07E-04 -6,77E-04 Nieorganiczne związki powodujące

choroby układu oddechowego DALY 7,33E+00 3,38E-01 3,55E-02 -1,43E-01 Związki powodujące zmianę klimatu DALY 5,61E-01 1,23E-01 2,11E-01 -1,46E-01 Związki promieniotwórcze DALY 1,93E-02 3,19E-04 2,97E-04 0,00E+00 Związki powodujące zubożenia

warstwy ozonowej DALY 1,17E-03 1,59E-05 5,91E-06 -8,72E-05

Związki ekotoksyczne PAF·m²/r 1,99E+06 5,04E+04 3,65E+06 1,63E+04 Związki powodujące

eutrofizację/zakwaszenie PDF·m²/r 1,48E+05 8,25E+03 1,24E+03 -5,42E+03 Użytkowanie gruntów PDF·m²/r 3,34E+04 3,96E+03 2,92E+03 0,00E+00

Minerały MJ 1,28E+06 2,91E+04 1,04E+03 -3,13E+04

Paliwa kopalne MJ 2,47E+06 2,09E+05 6,65E+04 -3,74E+05

W tabeli 5.11 przedstawiono wyniki charakteryzowania następstw środowiskowych dla związków rakotwórczych, występujących w cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90.

Przeprowadzone badania uwidoczniły szczególnie wysoki poziom negatywnych oddziaływań na etapie produkcji dla jonów arsenu (0,162 DALY) i kadmu (0,042 DALY). Znaczącym był

64

również wpływ jonów kadmu (0,011 DALY), arsenu (0,006 DALY) oraz wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych (0,003 DALY). Procesy recyklingu pozwoliłyby na zmniejszenie szkodliwego oddziaływania dla jonów arsenu (-0,073 DALY) i kadmu (-0,005 DALY). Widocznym jest szczególnie wysoki poziom destrukcyjnego oddziaływania podczas zagospodarowania poużytkowego w formie składowania na wysypisku odpadów (1, 545 DALY). Wykorzystanie procesów recyklingu pozwoliłoby na ograniczenie szkodliwego wpływu cyklu istnienia badanej siłowni wiatrowej o -0,079 DALY.

Tabela. 5.11. Wyniki badań charakteryzowania następstw środowiskowych dla związków rakotwórczych, występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90 [badania własne]

Nr Substancja Obszar

wpływu Jednostka Produkcja Użytkowanie Składowisko Recykling

1 Arsen Powietrze DALY 5,68E-03 1,12E-03 8,59E-05 

W tabeli 5.12 zestawiono wyniki charakteryzowania następstw środowiskowych dla związków organicznych powodujących choroby układu oddechowego, występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90. Wykonane analizy wskazują na znacząco wysoki poziom negatywnego wpływu niemetanowych lotnych związków organicznych podczas produkcji badanego obiektu technicznego (0,003 DALY).

Istotne znaczenie w kształtowaniu się wielkości wpływów tej kategorii odgrywają także metan (7,90·10^-5 DALY), eten (3,74·10^-5 DALY), pentan (2,33·10^-5 DALY), butan (1,64·10^-5 DALY), ksylen (1,45·10^-5 DALY), metan kopalny (1,12·10^-5 DALY) i propan (1,03·10^-5 DALY).

W tym przypadku recykling pozwala w istotny sposób zmniejszyć szkodliwe oddziaływanie

65

nie metanowych lotnych związków organicznych (-6,42·10^-4 DALY) oraz metanu (-3,91·10^-5 DALY). Widocznym jest szczególnie wysoki poziom negatywngo oddziaływania podczas etapu produkcji (0,003 DALY). Wykorzystanie procesów recyklingu pozwoli na ograniczenie szkodliwego wpływu cyklu istnienia badanej siłowni wiatrowej o -0,001 DALY.

Tabela. 5.12. Wyniki badań charakteryzowania środowiskowych następstw dla związków organicznych powodujących choroby układu oddechowego dla poszczególnych etapów cyklu istnienia elektrowni wiatrowej

Vestas V90 [badania własne]

Nr Substancja Obszar

wpływu Jednostka Produkcja Użytkowanie Składowisko Recykling

1 Aldehyd octowy Powietrze DALY 1,30E-06   

aromatyczne Powietrze DALY 2,92E-06 1,68E-07 1,43E-07 2,08E-06 15 Węglowodory,

Powietrze DALY 2,59E-03 1,81E-04 5,01E-05 -6,42E-04

19 WWA Powietrze DALY 4,92E-06  1,82E-08 -3,11E-07

66

Wyniki badań charakteryzowania środowiskowych następstw dla nieorganicznych związków powodujących choroby układu oddechowego w cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90, zestawiono w tabeli 5.13. Najwyższym poziomem szkodliwego oddziaływania w analizowanej kategorii dla etapu produkcji charakteryzował się tlenek siarki (6,405 DALY), średnim poziomem – cząstki stałe < 10 µm (0,439 DALY), tlenek azotu (0,39 DALY), ditlenek siarki (0,03 DALY) i cząstki stałe < 2,5 µm (0,026 DALY). Zastosowanie recyklingu umożliwi obniżenie negatywnego wpływu cyklu istnienia procesora wiatrowego, szczególnie poprzez redukcję emisji tlenku siarki (-0,066 DALY) i tlenku azotu (-0,065 DALY). Najwyższym poziomem negatywnego wpływu na środowisko wyróżniał się etap produkcji (7,33 DALY).

Tabela. 5.13. Wyniki badań charakteryzowania środowiskowych następstw dla nieorganicznych związków powodujących choroby układu oddechowego w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej

Vestas V90 [badania własne]

Nr Substancja Obszar

wpływu Jednostka Produkcja Użytkowanie Składowisko Recykling

1 Amoniak Powietrze DALY  1,92E-04  

2 Tlenek azotu Powietrze DALY 3,90E-01 8,53E-02 1,73E-02 -6,47E-02 3 Cząstki stałe Powietrze DALY 1,82E-03 2,44E-04  -1,26E-02 4 Cząstki stałe, < 10

µm (mobilne) Powietrze DALY 1,86E-02   

5 Cząstki stałe, < 10

µm (stacjonarne) Powietrze DALY 4,39E-01 4,35E-04  

6 Cząstki stałe, <

2,5 µm Powietrze DALY 2,59E-02 9,99E-02 1,23E-02 

7 Cząstki stałe, >

2,5 µm i < 10 µm Powietrze DALY 1,89E-02 9,70E-03 1,41E-03  8 Ditlenek siarki Powietrze DALY 3,00E-02 1,36E-01 4,22E-03  9 Tlenek siarki Powietrze DALY 6,40E+00 6,71E-03  -6,57E-02

RAZEM DALY 7,330 0,340 0,036 -0,143

W tabeli 5.14 zobrazowano wyniki charakteryzowania następstw środowiskowych dla związków powodujących zmiany klimatu, występujących w cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90. Wyniki przeprowadzonych badań uwidaczniają szczególnie wysoki poziom negatywnego oddziaływania etapu produkcji na otoczenie, w szczególności ditlenku węgla (0,42 DALY) oraz ditlenku węgla z paliw kopalnych (0,076 DALY). Niższym, ale także istotnym, poziomem szkodliwych wpływów charakteryzuje się również etap składowania na wysypisku odpadów, w tym głównie metan (0,15 DALY) i dwutlenek węgla, biogenny (0,048 DALY). Widocznym jest szczególnie wysoki poziom negatywnego wpływu odnotowany dla etapu produkcji siłowni wiatrowej (0,561 DALY) oraz zagospodarowania poużytkowego w formie składowania na wysypisku odpadów (0,211 DALY). Recykling w istotny sposób mógłby obniżyć wielkość negatywnego oddziaływania całego cyklu istnienia badanego obiektu technicznego (-0,146 DALY).

Wyniki charakteryzowania następstw środowiskowych dla związków promieniotwórczych występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90 przedstawiono w tabeli 5.15. Najwyższym poziomem szkodliwych oddziaływań podczas etapu

67

produkcji cechował się izotop radonu ²²²Rn (0,0162 DALY), izotop węgla ¹⁴C (0,0018 DALY) oraz izotop cezu ¹³⁷Cs (0,001 DALY). Widocznym jest wysoki poziom negatywnego oddziaływania występujący dla etapu produkcji: 0,0193 DALY.

Tabela. 5.14. Wyniki charakteryzowania następstw środowiskowych dla związków powodujących zmiany klimatu, występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90

[badania własne]

Nr Substancja Obszar

wpływu Jednostka Produkcja Użytkowanie Składowisko Recykling 1 Ditlenek węgla, w

powietrzu Surowce DALY -4,35E-04 -1,59E-03 -3,55E-05 

2 Ditlenek węgla Powietrze DALY 4,20E-01 2,03E-03  -1,29E-01 3 Ditlenek więgla,

biogenny Powietrze DALY 9,46E-04 1,13E-03 4,81E-02 

4 Ditlenek węgla, z

paliw kopalnych Powietrze DALY 7,61E-02 1,15E-01 6,70E-03 

5 Tlenek węgla Powietrze DALY 3,54E-03   -1,59E-03

6 Tlenek diazotu Powietrze DALY 4,18E-03 3,37E-04 4,80E-04 -6,68E-05 7

1,2-dichloro-1,1,2,2-tetrafluoroetan, CFC-114

Powietrze DALY 2,19E-04   

8 Heksafluoroetan,

HFC-116 Powietrze DALY 3,45E-03  3,06E-07 

9 Metan Powietrze DALY 2,72E-02 1,55E-04 1,49E-01 -1,34E-02 10 Bromotrifluorometan,

Halon 1301 Powietrze DALY -5,90E-04  -2,99E-06 4,92E-05 11 Metan, z paliw

kopalnych Powietrze DALY 3,86E-03 5,88E-03 7,28E-03 

12 Tetrafluorometan,

CFC-14 Powietrze DALY 2,22E-02  1,84E-06 -2,09E-03

RAZEM DALY 0,561 0,123 0,211 -0,146

Tabela 5.15. Wyniki charakteryzowania następstw środowiskowych dla związków promieniotwórczych, występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90 [badania własne]

Nr Substancja Obszar

wpływu Jednostka Produkcja Użytkowanie Składowisko Recykling 1 Węgiel-14 Powietrze DALY 1,75E-03 8,13E-05 1,02E-04 

2 Jod-129 Powietrze DALY 2,55E-05 4,53E-07 3,41E-07 

3 Krypton-85 Powietrze DALY 6,35E-05 3,10E-07 9,68E-12 

4 Polon-210 Powietrze DALY  2,63E-07  

5 Radon-222 Powietrze DALY 1,62E-02 2,30E-04 1,95E-04 

6 Uran-238 Powietrze DALY  1,74E-07  

7 Cez-134 Woda DALY 8,71E-05 4,36E-07 9,90E-09 

8 Cez-137 Woda DALY 9,74E-04 4,81E-06 2,53E-07 

9 Kobalt-60 Woda DALY 1,19E-04 6,08E-07 1,49E-07 

10 Rad-226 Woda DALY 2,94E-05 2,32E-07 9,64E-08 

RAZEM DALY 0,0193 0,0003 0,0003 

Tabela 5.16 przedstawia wyniki charakteryzowania następstw środowiskowych dla związków powodujących zubożenie warstwy ozonowej, występujących w poszczególnych

68

etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90. Przeprowadzone analizy uwidoczniły istotnie wysoki szkodliwy wpływ etapu produkcji, w tym szczególnie bromotrifluorometanu (0,001 DALY) oraz 1,2-dichloro-1,1,2,2-tetrafluoroetanu (0,0001 DALY) w tej kategorii wpływów środowiskowych badanego obiektu technicznego. Najwyższym poziomem szkodliwego oddziaływania wyróżnia się etap produkcji tworzyw, materiałów i elementów siłowni wiatrowej (0,0012 DALY). Recykling pozwoli na zminimalizowanie negatywnych oddziaływań w całym cyklu istnienia w badanej kategorii łącznie o -0,0001 DALY.

Tabela 5.16. Wyniki charakteryzowania następstw środowiskowych dla związków powodujących zubożenie warstwy ozonowej, występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90

[badania własne]

Nr Substancja Obszar

wpływu Jednostka Produkcja Użytkowanie Składowisko Recykling

1

Powietrze DALY 1,05E-03 1,18E-05 5,31E-06 -8,72E-05

4 Chlorodifluoro-

Wyniki badań charakteryzowania środowiskowych następstw dla ekotoksycznych związków w cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90/105 m zostały zestawione w tabeli 5.17. Wyraźnie widocznym jest najwyższy poziom szkodliwego oddziaływania na etapie produkcji dla niklu (1,21·10⁶ PAF·m²/r), miedzi (3,01·10⁵ PAF·m²/r), cynku (2,96·10⁵ PAF·m²/r) i ołowiu (8,27·10⁴ PAF·m²/r). Najwyższą wartością negatywnych wpływów na otoczenie w tej kategorii charakteryzuje się etap składowania na wysypisku odpadów, w którym najważniejszą rolę odgrywają jony miedzi (2,93·10⁶ PAF·m²/r), jony cynku (2,91·10⁵ PAF·m²/r), jony niklu (2,53·10⁵ PAF·m²/r) i jony kadmu (19,94·10⁴ PAF·m²/r). Najwyższym poziomem szkodliwego oddziaływania na ekosystem charakteryzowały się etapy składowania na wysypisku odpadów (3,65·10⁶ PAF·m²/r) i produkcji (1,99·10⁶ PAF·m²/r).

69

Tabela. 5.17. Wyniki badań charakteryzowania środowiskowych następstw dla ekotoksycznych związków w cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90/105 m [badania własne]

Nr Substancja Obszar

wpływu Jednostka Produkcja Użytkowanie Składowisko Recykling

1 Arsen Powietrze PAF·m²/r 1,37E+03 2,71E+02  

2 Kadm Powietrze PAF·m²/r 2,97E+04 1,40E+03 2,56E+02 -3,41E+03 3 Chrom Powietrze PAF·m²/r 1,58E+04 2,21E+03 1,23E+03 1,03E+03

4 Chrom (VI) Powietrze PAF·m²/r  1,45E+02  

5 Miedź Powietrze PAF·m²/r 3,01E+05 1,61E+03 2,79E+02 1,68E+03 6 Ołów Powietrze PAF·m²/r 8,27E+04 2,73E+03 2,90E+02 5,29E+04

7 Rtęć Powietrze PAF·m²/r  1,57E+03  

8 Metale, nieokreślone Powietrze PAF·m²/r 4,69E+02 6,29E+01  1,45E+04 9 Nikiel Powietrze PAF·m²/r 1,21E+06 1,18E+04 7,78E+02 -3,67E+04 10 Cynk Powietrze PAF·m²/r 2,96E+05 1,26E+04 7,25E+02 -6,55E+02

11 Arsen, jony Woda PAF·m²/r  1,62E+02  

12 Kadm, jony Woda PAF·m²/r  5,35E+02 9,94E+04 

13 Chrom Woda PAF·m²/r 1,38E+01   -3,75E+03

14 Chrom (VI) Woda PAF·m²/r  1,01E+03  

15 Chrom, jony Woda PAF·m²/r 8,85E+03 5,69E+01 2,27E+00  16 Miedź, jony Woda PAF·m²/r 1,13E+04 6,38E+03 2,93E+06 -3,94E+03

17 Ołów Woda PAF·m²/r  4,19E+01 6,16E+04 

18 Rtęć Woda PAF·m²/r  4,96E+01 4,69E+03 

19 Nikiel, jony Woda PAF·m²/r 1,24E+04 6,54E+03 2,53E+05 -3,87E+03 20 Cynk, jony Woda PAF·m²/r 2,79E+03 6,26E+02 2,91E+05 -9,11E+02

21 Chrom Gleba PAF·m²/r 3,13E+03 1,30E+02 3,70E+01 

22 Chrom (VI) Gleba PAF·m²/r  1,17E+02  

23 Miedź Gleba PAF·m²/r  2,77E+01  

24 Cynk Gleba PAF·m²/r 7,25E+03 3,39E+02 9,61E+02 

RAZEM PAF·m²/r 1.988.891 50.387 3.645.452 16.284

W tabeli 5.18 przedstawiono wyniki charakteryzowania środowiskowych następstw w przypadku związków wywołujących zakwaszenie/eutrofizację w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90/105 m. W tej kategorii wpływów, obszarem charakteryzującym się największym stopniem negatywnego oddziaływania na otoczenie jest etap eksploatacji, w szczególności emisje tlenku siarki (1,22·10⁵ PDF·m²/r) i tlenku azotu (2,51·10⁴ PDF·m²/r). Recykling materiałów i elementów siłowni wiatrowej nienadających się do dalszego użytkowania pozwoliłby na istotną minimalizację szkodliwego wpływu ich całego cyklu istnienia, przede wszystkim dla emisji tlenku azotu (-4,14·10³ PDF·m²/r) i tlenku siarki (-1,24·10³ PDF·m²/r). Najwyższy poziom szkodliwych emisji w badanej kategorii wpływu odnotowano dla etapu produkcji i wynosił on 1,48·10⁵ PDF·m²/r.

70

Tabela. 5.18. Wyniki badań charakteryzowania środowiskowych następstw dla związków powodujących eutrofizację/zakwaszenie w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90

[badania własne]

Nr Substancja Obszar

wpływu Jednostka Produkcja Użytkowanie Składowisko Recykling 1 Amoniak Powietrze PDF·m²/r 2,02E+02 3,51E+01 4,33E+01 9,82E-01 2 Tlenek azotu Powietrze PDF·m²/r 2,51E+04 5,50E+03 1,12E+03 -4,17E+03 3 Ditlenek siarki Powietrze PDF·m²/r 5,71E+02 2,59E+03 8,05E+01  4 Tlenek siarki Powietrze PDF·m²/r 1,22E+05 1,28E+02  -1,24E+03

RAZEM PDF·m²/r 147.984 8.246 1.239 -5.422

W tabeli 5.19 zobrazowano wyniki charakteryzowania następstw środowiskowych dla procesów związanych z użytkowaniem gruntów, występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90. Szczególnie widocznym był bardzo wysoki poziom negatywnych wpływów w tej kategorii dla etapu produkcji, w tym głównie w postaci wykorzystania gruntów II-III klasy (2,58·10⁴ PDF·m²/r), przekształcenia gruntów w obszar wydobycia surowców mineralnych (8,35·10³ PDF·m²/r), wykorzystania gruntów II-IV klasy (3,25·10³ PDF·m²/r), wykorzystania gruntów III-IV klasy (3,19·10³ PDF·m²/r), zajęcia przez obszar wydobycia surowców mineralnych (2,70·10³ PDF·m²/r) i przekształcenia w sztuczne zbiorniki wodne (1,97·10³ PDF·m²/r). Najwyższy poziom szkodliwego oddziaływania odnotowano dla procesu produkcji (3,34·10⁴ PDF·m²/r), natomiast istotnie niższe dla etapu użytkowania (3,96·10³ PDF·m²/r) i składowania na wysypisku odpadów (2,92·10³ PDF·m²/r).

Tabela. 5.19. Wyniki badań charakteryzowania środowiskowych następstw dla procesów związanych z użytkowaniem gruntów, występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas

V90 [badania własne]

Nr Substancja Obszar

wpływu Jednostka Produkcja Użytkowanie Składowisko Recykling

1 Wykorzystanie

gruntów II-III klasy Surowce PDF·m²/r 2,58E+04 1,30E+02  

2 Wykorzystanie

gruntów II-IV klasy Surowce PDF·m²/r 3,25E+03 2,27E+01  

3 Wykorzystanie

gruntów III-IV klasy Surowce PDF·m²/r 3,19E+03 1,66E+01  

4 Wykorzystanie

gruntów IV klasy Surowce PDF·m²/r 3,75E+02  

5

Zajęcie gruntów rolnych, przez obszary nienawadniane

Surowce PDF·m²/r  4,41E+00  

6 Zajęcie przez obszar

budowlany Surowce PDF·m²/r 1,00E+01 3,52E+02 

71

9 Zajęcie przez obszar

przemysłowy Surowce PDF·m²/r 5,51E+01 4,74E+02 1,58E+01 

22 Przekształcenie w

obszar leśny Surowce PDF·m²/r -5,62E+01 -8,06E+01 -2,36E+01 

72

25 Przekształcenie w

obszar pastwisk i łąk Surowce PDF·m²/r -3,82E+01 -8,60E+01 -3,09E+03 

39 Przekształcenie w

obszar przemysłowy Surowce PDF·m²/r 2,62E+01 3,45E+02 2,81E+00 

73

50 Przekształcenie w

sztuczne cieki wodne Surowce PDF·m²/r 1,94E+01 2,53E+01 7,04E+00 

RAZEM PDF·m²/r 33.405 3.960 2.921 

Wyniki charakteryzowania następstw środowiskowych dla procesów związanych z wydobyciem minerałów występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90 przedstawiono w tabeli 5.20. Przeprowadzone analizy wykazały szczególnie wysoki, szkodliwy wpływ na otoczenie etapu produkcji obiektu technicznego, przede wszystkim procesów związanych z wydobyciem niklu kopalnego (1,04·10⁶ MJ), miedzi kopalnej (8,31·10⁴ MJ), boksytów kopalnych (8,08·10⁴ MJ) oraz chromu kopalnego (4,95·10⁴ MJ). Najwyższym negatywnym wpływem na środowisko charakteryzuje się etap produkcji tworzyw, materiałów i elementów siłowni wiatrowej (1,28·10⁶ MJ). Wybór recyklingu jako metody zagospodarowania poużytkowego pozwoli na obniżenie łącznego szkodliwego oddziaływania cyklu istnienia o -3,13·10⁴ MJ.

74

Tabela. 5.20. Wyniki charakteryzowania następstw środowiskowych dla procesów związanych z wydobyciem minerałów, występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90

[badania własne]

Nr Substancja Obszar

wpływu Jednostka Produkcja Użytkowanie Składowisko Recykling 1

Tabela 5.21 przedstawia wynikibadań charakteryzowania środowiskowych następstw dla procesów powiązanych z wydobyciem paliw kopalnianych, występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90. Najwyższy poziom szkodliwych oddziaływań charakteryzuje procesy związane z produkcją elementów siłowni wiatrowej, w tym z wydobyciem ropy naftowej 42,6 MJ/kg kopalnej (1,3·10⁶ MJ) oraz gazu ziemnego 35 MJ/m³ kopalnego (6,11·10⁵ MJ). Istotnie wysoki poziom destruktywnego oddziaływania na otoczenie odnotowano dla etapu produkcji siłowni wiatrowej (2,47·10⁶ MJ). Obniżenie

75

negatywnego wpływu cyklu istnienia, jest możliwe poprzez zastosowanie procesów recyklingu (-3,74·10⁵ MJ).

Tabela. 5.21. Wyniki badań charakteryzowania środowiskowych następstw dla procesów powiązanych z wydobyciem paliw kopalnianych, występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni

wiatrowej Vestas V90 [badania własne]

Nr Substancja Obszar

wpływu Jednostka Produkcja Użytkowanie Składowisko Recykling 1 Węgiel, 18 MJ/kg,

Najważniejsze wyniki z realizacji tego etapu dla jednego cyklu życia z uwzględnieniem kategorii wpływów dla elektrowni wiatrowej Vestas V90 zestawiono w tabelach 5.22–5.33.

Normalizowanie wartości wskaźnika polega na wyliczeniu jego wartości względem wartości odniesienia (iloraz otrzymanej wartości wskaźnika do wartość odniesienia). Za wartość odniesienia przyjmowano średnioroczną wartość szkodliwego wpływu jednego Europejczyka (Ekowskaźnik 99). Dzięki normalizacji wyznaczono udział danego, negatywnego efektu oddziaływania analizowanej siłowni wiatrowej w efekcie całkowitym i uzyskano znormalizowany profil środowiskowy. Otrzymane bezwymiarowe wyniki stanowią podstawę dla dalszych procedur: ważenia i grupowania. Normalizacja jest niezbędna w ocenie rozbieżności pomiędzy wielkością analizowaną a osiągniętą wielkością docelową. Ilustruje

76

efekty reprezentowane w końcowym oddziaływaniu. Poziom odcięcia dla wszystkich analiz wynosił 0,05%.

Tabela 5.22. Wyniki normalizacji następstw środowiskowych występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90/105 m, z podziałem na kategorie wpływów [badania własne]

Kategoria wpływu Produkcja Użytkowanie Składowisko Recykling

Związki rakotwórcze 14,663 6,921 100,604 -5,169

Organiczne związki powodujące choroby

układu oddechowego 0,186 0,015 0,033 -0,044

Nieorganiczne związki wywołujące choroby

układu oddechowego 477,153 22,024 2,313 -9,312

Związki powodujące zmiany klimatu 36,526 7,990 13,764 -9,537

Związki promieniotwórcze 1,254 0,021 0,019 0,000

Związki powodujące zubożenie warstwy

ozonowej 0,076 0,001 0,000 -0,006

Związki ekotoksyczne 38,783 0,983 71,086 0,318

Związki powodujące zakwaszenie/eutrofizację 28,857 1,608 0,242 -1,057

Użytkowanie gruntów 6,514 0,772 0,570 0,000

Minerały 152,215 3,467 0,124 -3,722

Paliwa kopalne 293,920 24,928 7,909 -44,480

Tabela. 5.23. Wyniki normalizacji następstw środowiskowych dla związków rakotwórczych, występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90 [badania własne]

Nr Substancja Obszar

wpływu Produkcja Użytkowanie Składowisko Recykling

1 Arsen Powietrze 3,70E-01 7,32E-02 5,59E-03 

2 Benzo(α)piren Powietrze 1,10E-02   

3 Kadm Powietrze 2,71E+00 1,28E-01 2,34E-02 -3,11E-01

4

Dioksyny, mierzone jako 2,3,7,8-tetrachlorodibenzo-p-dioksyna (TCDD)

Powietrze 1,79E-02   

5 Metale, nieokreślone Powietrze 8,33E-03   2,59E-01

6 Nikiel Powietrze 4,77E-02   -1,44E-03

7 WWA, wielopierścieniowe

węglowodory aromatyczne Powietrze 2,59E-02   -1,64E-03 8 Cząstki stałe, < 2,5 µm Powietrze 2,36E-02 9,09E-02   9 Arsen, jony Woda 1,05E+01 6,09E+00 4,57E+00 -4,77E+00 10 Kadm, jony Woda 7,29E-01 5,16E-01 9,60E+01 -1,36E-01 11 Jony metali, nieokreślone Woda 1,46E-03   -1,92E-01 12 WWA, wielopierścieniowe

węglowodory aromatyczne Woda 1,73E-01  4,27E-04 -1,40E-02

13 Arsen Gleba 5,16E-03   

14 Kadm Gleba  1,38E-02  

RAZEM 14,66 6,92 100,61 -5,17

77

Tabela 5.24. Wyniki normalizacji następstw środowiskowych dla związków organicznych powodujących choroby układu oddechowego, występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej

Vestas V90 [badania własne]

Nr Substancja Obszar

wpływu Produkcja Użytkowanie Składowisko Recykling

1 Aldehyd octowy Powietrze 8,48E-05   

aromatyczne Powietrze 1,90E-04 1,09E-05 9,29E-06 1,36E-04 15 Węglowodory,

Powietrze 1,69E-01 1,18E-02 3,26E-03 -4,18E-02

19

78

Wyniki normalizacji następstw środowiskowych występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90 uwidoczniły szczególnie wysoki poziom szkodliwego oddziaływania dla etapu produkcji w kategorii nieorganicznych związków powodujących choroby układu oddechowego (477,2), procesów powiązanych z pozyskiwaniem paliw kopalnianych (293,9) i minerałów (152,2), związków ekotoksycznych (38,8) oraz związków wywołujących zmiany klimatu (36,5). Zastosowanie procesów recyklingu pozwoliłoby na zmniejszenie poziomu szkodliwego oddziaływania wcześniejszych etapów cyklu istnienia elektrowni wiatrowej, w szczególności dla procesów powiązanych z pozyskiwaniem paliw kopalnych (-44,5), związków powodujących zmiany klimatu (-9,5) oraz nieorganicznych związków powodujących choroby układu oddechowego (-9,3) (tab.

5.22).

W tabeli 5.23 przedstawiono wyniki normalizacji następstw środowiskowych dla związków rakotwórczych, występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90. Przeprowadzone badania uwidoczniły szczególnie wysoki poziom negatywnych oddziaływań podczas zagospodarowania poużytkowego w formie składowania na wysypisku odpadów, zwłaszcza dla emisji jonów kadmu (100,6) i jonów arsenu (96).

Zagospodarowanie poużytkowe w postaci recyklingu pozwoli na obniżenie szkodliwego wpływu, głównie dla emisji jonów arsenu (-4,8). Najwyższy poziom szkodliwego oddziaływania odnotowano dla etapu składowania tworzyw, materiałów i elementów siłowni wiatrowej na wysypisku odpadów (100,6). Recykling umożliwi minimalizację negatywnych wpływów powstałych na wcześniejszych etapach cyklu istnienia o -5,2.

Tabela 5.25. Wyniki normalizacji następstw środowiskowych dla związków nieorganicznych powodujących choroby układu oddechowego, występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej

Vestas V90 [badania własne]

Nr Substancja Obszar

wpływu Produkcja Użytkowanie Składowisko Recykling

1 Amoniak Powietrze  1,25E-02  

2 Tlenek azotu Powietrze 2,54E+01 5,56E+00 1,13E+00 -4,21E+00 3 Cząstki stałe Powietrze 1,18E-01 1,59E-02  -8,18E-01 4 Cząstki stałe, < 10 µm

(mobilne) Powietrze 1,21E+00   

5 Cząstki stałe, < 10 µm

(stacjonarne) Powietrze 2,86E+01 2,83E-02  

6 Cząstki stałe, < 2,5 µm Powietrze 1,69E+00 6,50E+00 8,03E-01  7 Cząstki stałe, > 2,5 µm

i < 10 µm Powietrze 1,23E+00 6,32E-01 9,21E-02 

8 Ditlenek siarki Powietrze 1,95E+00 8,83E+00 2,75E-01  9 Tlenek siarki Powietrze 4,17E+02 4,37E-01  -4,28E+00

RAZEM 477,15 22,02 2,31 -9,31

Tabela 5.24 obrazuje wyniki normalizacji następstw środowiskowych dla związków organicznych powodujących choroby układu oddechowego, występujących w poszczególnych

79

etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90. Wykonane analizy wskazują na wysoki poziom negatywnego wpływu etapu produkcji, głównie w odniesieniu do emisji niemetanowych lotnych związków organicznych w cyklu życia badanego obiektu technicznego (0,17). Istotne znaczenie w kształtowaniu się wielkości wpływów tej kategorii odgrywa etap recyklingu, który minimalizuje negatywne oddziaływania głównie dla emisji niemetanowych lotnych związków organicznych (-0,04). Najwyższym poziomem szkodliwego oddziaływania na otoczenie charakteryzuje się etap produkcji (0,19). Recykling umożliwi ograniczenie destruktywnego wpływu wcześniejszych etapów cyklu istnienia o 0,04.

Wyniki normalizacji następstw środowiskowych dla związków nieorganicznych powodujących choroby układu oddechowego, występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90, zestawiono w tabeli 5.25. Najwyższym poziomem szkodliwego oddziaływania w analizowanej kategorii charakteryzował się etap produkcji, w szczególności dla emisji tlenku siarki (417), cząstek stałych < 10 µm (28,6) oraz tlenku azotu (25,4). Największy negatywny wpływ w całym cyklu istnienia badanego obiektu odnotowano dla etapu produkcji i wynosi on 477,2.

Tabela. 5.26. Wyniki normalizacji następstw środowiskowych dla związków powodujących zmiany klimatu, występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90 [badania własne]

Nr Substancja Obszar

wpływu Produkcja Użytkowanie Składowisko Recykling 1 Ditlenek węgla, w

powietrzu Surowce  1,25E-02  

2 Ditlenek węgla Powietrze 2,54E+01 5,56E+00 1,13E+00 -4,21E+00 3 Ditlenek węgla,

biogenny Powietrze 1,18E-01 1,59E-02  -8,18E-01

4 Ditlenek węgla, z

paliw kopalnych Powietrze 1,21E+00   

5 Tlenek węgla Powietrze 2,86E+01 2,83E-02  

6 Tlenek diazotu Powietrze 1,69E+00 6,50E+00 8,03E-01  7

1,2-dichloro-1,1,2,2-tetrafluoroetan, CFC-114

Powietrze 1,23E+00 6,32E-01 9,21E-02 

8 Heksafluoroetan,

HFC-116 Powietrze 1,95E+00 8,83E+00 2,75E-01 

9 Metan Powietrze 4,17E+02 4,37E-01  -4,28E+00

10 Bromotrifluorometan,

Halon 1301 Powietrze  1,25E-02  

11 Metan, z paliw

kopalnych Powietrze 2,54E+01 5,56E+00 1,13E+00 -4,21E+00 12 Tetrafluorometan,

CFC-14 Powietrze 1,18E-01 1,59E-02  -8,18E-01

RAZEM 36,53 7,99 13,76 -9,54

W tabeli 5.26 przedstawiono wyniki normalizacji następstw środowiskowych dla związków powodujących zmiany klimatu, występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90/105 m. Wyniki przeprowadzonych badań

80

uwidaczniają szczególnie wysoki poziom negatywnego oddziaływania obiektu technicznego na otoczenie na etapie produkcji, głównie dla emisji ditlenku węgla (27,4), ditlenku węgla z paliw kopalnych (5), metanu (1,8) oraz tetrafluorometanu (1,4). Recykling elementów elektrowni nienadających się do dalszego użytkowania pozwoli na istotne ograniczenie poziomu szkodliwego wpływu w całym cyklu istnienia, głównie w obszarze emisji ditlenku węgla (-8,4), metanu (-0,9), tetrafluorometanu (-0,1) i tlenku węgla (-0,1). Najwyższy poziom niekorzystnego oddziaływania na środowisko odnotowano dla etapu produkcji (36,5), średni – dla zagospodarowania poużytkowego w formie składowania na wysypisku odpadów (13,8), a niski – dla etapu użytkowania (8). Recykling umożliwi zmniejszenie wielkości negatywnych wpływów w cyklu istnienia elektrowni o 9,5.

Tabela. 5.27. Wyniki normalizacji następstw środowiskowych dla związków promieniotwórczych, występujących w poszczególnych etapach cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90 [badania własne]

Nr Substancja Obszar

wpływu Produkcja Użytkowanie Składowisko Recykling 1 Węgiel-14 Powietrze 1,14E-01 5,30E-03 6,61E-03 

2 Jod-129 Powietrze 1,66E-03 2,95E-05 2,22E-05 

3 Krypton-85 Powietrze 4,14E-03 2,02E-05 6,30E-10 

4 Polon-210 Powietrze  1,71E-05  

5 Radon-222 Powietrze 1,05E+00 1,50E-02 1,27E-02 

6 Uran-238 Powietrze  1,13E-05  

7 Cez-134 Woda 5,67E-03 2,84E-05 6,44E-07 

8 Cez-137 Woda 6,34E-02 3,13E-04 1,65E-05 

9 Kobalt-60 Woda 7,71E-03 3,96E-05 9,67E-06 

10 Rad-226 Woda 1,91E-03 1,51E-05 6,27E-06 

RAZEM 1,25 0,02 0,02 

Wyniki normalizacji następstw środowiskowych dla związków promieniotwórczych występujących w cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90 przedstawiono w tabeli 5.27.

Najwyższym poziomem szkodliwych oddziaływań cechował się etap produkcji, szczególnie dla izotopu radonu ²²²Rn (1,05), izotopu węgla ¹⁴C (0,11) oraz izotopu cezu ¹³⁷Cs (0,06).

Najistotniejszym poziomem negatywnego wpływu na ekosystem wyróżniał się etap produkcji tworzyw, materiałów i elementów siłowni wiatrowej (1,25).

Tabela 5.28 przedstawia wyniki normalizacji następstw środowiskowych dla związków powodujących zubożenie warstwy ozonowej występujących w poszczególnych etapach cyklu

Tabela 5.28 przedstawia wyniki normalizacji następstw środowiskowych dla związków powodujących zubożenie warstwy ozonowej występujących w poszczególnych etapach cyklu

W dokumencie POLITECHNIKA POZNAŃSKA Poznan University of Technology (Stron 63-122)