Wskaźniki efektywności z nakładów ekonomicznych

W niniejszej pracy efektywność z nakładów ekonomicznych zdefiniowano jako stosunek korzyści ekonomicznych na etapie użytkowania do poniesionych nakładów ekonomicznych w cyklu życia. Korzyści ekonomiczne działania elektrowni wiatrowej zdefiniowano jako przychody wygenerowane na etapie użytkowania. Koszty ekonomiczne to z kolei koszty finansowe poniesione w całym cyklu istnienia (od projektowania do likwidacji). Ten sposób definiowania efektywności z nakładów ekonomicznych co prawda nie uwzględnia zmian wartości pieniądza w czasie, jest metodą statyczną, jednak stanowi źródło oceny dzięki matematycznemu porównaniu korzyści ekonomicznych i nakładów.

Modelowanie graficzne korzyści i nakładów ekonomicznych

Nakłady i korzyści ekonomiczne w cyklu istnienia badanej elektrowni wiatrowej wyznaczono w punkcie 5.1.4. Rozpatrywano dwie możliwości zagospodarowania poużytkowego tworzyw, materiałów i elementów elektrowni po zakończeniu użytkowania:

składowanie na wysypisku odpadów lub recykling. Modelowanie graficzne dla tych przypadków przedstawiono na rysunkach 5.55-5.56.

Zintegrowany wskaźnik efektywności ekonomicznej

Na podstawie zależności przedstawionych w Podrozdziale 4.2, zintegrowany wskaźnik efektywności ekonomicznej jest określony równaniem:

0 5 10 15 20 25

0 5000 10000 15000 20000 25000 30000

Serie5 Serie6 Serie7 Serie8

U_rE[GJ/rok]

Een(UrE)

𝐸_𝑒𝑛^𝑅35

𝐸_𝑒𝑛^𝑆25 𝐸_𝑒𝑛^𝑆35 𝐸_𝑒𝑛^𝑅25

19.170 GJ/rok

E_en^R25(U_rE) E_en^S25(U_rE) E_en^S35(U_rE) E_en^R35(U_rE)

152

𝐸_𝑒𝑘(𝑡) =_𝑁 ^{𝑈(𝑡)𝑒𝑘}

𝑊𝑒𝑘+ 𝑁(𝑡)_𝑈𝑒𝑘+𝑁_𝑍𝑒𝑘 (5.41) 𝐸_𝑒𝑘(𝑡) =_𝑁 ^{𝑈𝑟𝑒𝑘 ∙𝑡}

𝑊𝑒𝑘+ 𝑁_𝑟𝑒𝑘∙𝑡+𝑁_𝑍𝑒𝑘 (5.42) gdzie:

E(t)ek – zintegrowany wskaźnik efektywność z nakładów ekonomicznych elektrowni wiatrowej użytkowanej t lat,

U(t)ek – korzyści ekonomiczne wytworzone w ciągu t lat użytkowania,

N(t)Uek – nakłady ekonomiczne w cyklu życia elektrowni wiatrowej użytkowanej t lat.

t – czas użytkowania.

NWek – nakłady ekonomiczne na etapie wytwarzania, NUek – nakłady ekonomiczne na etapie użytkowania,

NZek – nakłady ekonomiczne na etapie zagospodarowania poużytkowego,

Nrek– średnie nakłady ekonomiczne w ciągu jednego roku na etapie użytkowania, Urek – średnie roczne korzyści ekonomiczne na etapie użytkowania.

Średnie roczne korzyści ekonomiczne w ujęciu długoterminowym zostały wyznaczone na podstawie danych z trzech lat produkcji, długoterminowych danych uwzględniających 25-letni okres referencyjny oraz prognozowanych cen długoterminowych. Nakłady ekonomiczne to z kolei koszty finansowe poniesione w całym cyklu. Ten sposób definiowania efektywności z nakładów ekonomicznych nie uwzględnia zmian wartości pieniądza w czasie, jest metodą statyczną, niemniej stanowi źródło oceny dzięki matematycznemu porównaniu korzyści ekonomicznych i nakładów.

Otrzymane wyniki zmiennych modelu zintegrowanej efektywności ekologicznej z nakładów ekologicznych przedstawiono poniżej:

Urek – 1824185,- [zł/rok], NWek – 14434885,- [zł], Nrek – 458898,- [zł/rok],

𝑁_𝑍𝑒𝑘^𝑆 – 276000,- [zł] dla składowania, 𝑁_𝑍𝑒𝑘^𝑅 – 386000,- [] dla recyklingu.

Na tej podstawie po podstawieniu wyników do równania (5.42) wyznaczono zintegrowane wskaźniki efektywności ekonomicznej dla składowania i recyklingu, zakładając 25-letni etap użytkowania:

𝐸_𝑒𝑘^𝑆25

=

45604625 𝑧ł

26183335 𝑧ł = 1,74 - w przypadku składowania na etapie zagospodarowania poużytkowego.

153

Rysunek 5.55. Modelowanie graficzne korzyści i nakładów ekonomicznych w cyklu życia dla 25-letniego czasu użytkowania elektrowni wiatrowej oraz składowania na etapie zagospodarowania poużytkowego [badania

własne]

Rysunek 5.56. Modelowanie graficzne korzyści i nakładów ekonomicznych w cyklu życia dla 25-letniego czasu użytkowania elektrowni wiatrowej oraz recyklingu na etapie zagospodarowania poużytkowego

[badania własne]

-16000 -14000 -12000 -10000 -8000 -6000 -4000 -2000 0 2000 4000

tys. zł

Cykl życia

W U Z

W - wytwarzanie U - użytkowanie

Z - zagospodarowanie poużytkowe

2013 2014 2015

-16000 -14000 -12000 -10000 -8000 -6000 -4000 -2000 0 2000 4000

tys. zł

Cykl życia

W U Z

W - wytwarzanie U - użytkowanie

Z - zagospodarowanie poużytkowe

2013 2014 2015

154

𝐸_𝑒𝑘^𝑅25

=

45604625 𝑧ł

26293335 𝑧ł = 1,73 - w przypadku recyklingu na etapie zagospodarowania poużytkowego.

Rysunek 5.57. Wartości wskaźnika efektywności z nakładów ekonomicznych dla cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90 [badania własne]

Wskaźnik efektywności z nakładów ekonomicznych dla cyklu istnienia elektrowni wiatrowej Vestas V90 z zagospodarowaniem poużytkowym w formie recyklingu był porównywalny z zagospodarowaniem w formie składowania na składowisku odpadów (Rys. 5.57).

Analiza graficzna zintegrowanego wskaźnika efektywności ekonomicznej w funkcji:

a) czasu użytkowania

Ponieważ zintegrowana efektywność ekonomiczna w cyklu życia w dużej mierze zależy od długości etapu eksploatacji, na rysunku 5.58 przedstawiono tę zależność dla badanej elektrowni wiatrowej, biorąc pod uwagę składowanie oraz recykling na etapie zagospodarowania poużytkowego.

Podstawiając do wzoru (5.42) odpowiednie wartości korzyści i nakładów dla składowania i recyklingu, otrzymujemy równania:

𝐸_𝑒𝑘^𝑅 (𝑡) = ^{1.824.185 [} miejsce instalacji elektrowni wiatrowej, a co za tym idzie średnia roczna produkcja energii.

1,74 1,73

155

Na rysunku 5.59 przedstawiono tą zależność dla dwóch sposobów zagospodarowania poużytkowego: składowania i recyklingu, oraz 25- i 35-letniego etapu użytkowania.

Rysunek 5.58. Zależność zintegrowanego wskaźnika efektywności ekonomicznej od czasu użytkowania dla różnych sposobów zagospodarowania poużytkowego analizowanej elektrowni wiatrowej. Na rysunku zaznaczono wartości zintegrowanego wskaźnika efektywności ekonomicznej dla 25- i 35-letniego etapu

użytkowania

Rysunek 5.59. Zależność zintegrowanego wskaźnika efektywności ekonomicznej od średnich rocznych korzyści ekonomicznych analizowanej elektrowni wiatrowej dla 25- i 35-letnich etapów użytkowania oraz dwóch sposobów zagospodarowania poużytkowego, recyklingu i składowania. Na rysunku zaznaczono wartości

zintegrowanego wskaźnika efektywności ekonomicznej dla badanej elektrowni wiatrowej

Podstawiając do wzoru (5.42) odpowiednie wartości korzyści i nakładów dla składowania i recyklingu oraz 25- i 35-letniego etapu użytkowania, otrzymuje się równania:

𝐸_𝑒𝑘^𝑅25(𝑈_𝑟𝑒𝑘) = ^{25[𝑙𝑎𝑡]∙𝑈𝑟𝑒𝑘}

14.434.885[𝑝𝑙𝑛]+25[𝑙𝑎𝑡]∙458.898[^𝑝𝑙𝑛_𝑟𝑜𝑘]+386.000[𝑝𝑙𝑛] (5.45)

0

0 500000 1000000 1500000 2000000 2500000 3000000 Serie5

156

𝐸_𝑒𝑘^𝑅35(𝑈_𝑟𝑒𝑘) = ^{35[𝑙𝑎𝑡]∙𝑈𝑟𝑒𝑘}

14.434.885 [𝑝𝑙𝑛]+35[𝑙𝑎𝑡]∙458.898[^𝑝𝑙𝑛_𝑟𝑜𝑘]+386.000[𝑝𝑙𝑛] (5.46)

𝐸_𝑒𝑘^𝑆25(𝑈_𝑟𝑒𝑘) = ^{25[𝑙𝑎𝑡]∙𝑈𝑟𝑒𝑘}

14.434.885 [𝑝𝑙𝑛]+25[𝑙𝑎𝑡]∙458.898[^𝑝𝑙𝑛_𝑟𝑜𝑘]+276.000[𝑝𝑙𝑛] (5.47)

𝐸_𝑒𝑘^𝑆35(𝑈_𝑟𝑒𝑘) = ^{35[𝑙𝑎𝑡]∙𝑈𝑟𝑒𝑘}

14.434.885 [𝑝𝑙𝑛]+35[𝑙𝑎𝑡]∙458.898[^𝑝𝑙𝑛_𝑟𝑜𝑘]+276.000[𝑝𝑙𝑛] (5.48) Zintegrowany wskaźnik efektywności ekonomicznej nie uwzględnia zmian wartości pieniądza w czasie, jest metodą statyczną, daje jednak możliwość oceny korzyści i nakładów przez matematyczne porównanie. Pokazuje czy uzyskane korzyści ekonomiczne są większe niż nakłady poniesione na ich uzyskanie. Odpowiedź negatywna prowadzi do zaniechania realizacji projektu. Przy odpowiedzi pozytywnej rachunek ekonomiczny daje narzędzia, za pomocą których można podjąć racjonalną decyzję inwestycyjną. Poza zintegrowanym wskaźnikiem efektywności ekonomicznej do oceny efektywności z nakładów ekonomicznych elektrowni wiatrowej wykorzystano następujące narzędzia i wskaźniki rachunku ekonomicznego:

 wewnętrzna stopa zwrotu – IRR,

 zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu - MIRR,

 zaktualizowana wartość netto - NPV,

 księgowa stopa zwrotu – ARR,

 prosty okres zwrotu - Payback period.

W celu dokonania obliczeń poszczególnych wskaźników sporządzono tabelaryczne zestawienia pomocnicze przedstawiające:

 projekcje zysku operacyjnego i kosztów operacyjnych dla 25-letniego etapu użytkowania (Tab. 5.8),

 zestawienie majątkowe dla 25-letniego etapu użytkowania (Tab. 5.59),

 zestawienie przepływów pieniężnych dla 25-letniego etapu użytkowania (Tab. 5.60),

 zestawienie przepływów pieniężnych dla komercyjnych przedsięwzięć inwestycyjnych dla 25-letniego etapu użytkowania (Tab. 5.61),

 kalkulacja wartości zaktualizowanej przepływów pieniężnych w okresie od 26-go do 35-go roku użytkowania (Tab. 5.62).

Zestawienie wyników analizy efektywności przedstawiono w tabeli 5.63. W tabeli 5.64 podano pozostałe wskaźniki finansowo-ekonomiczne charakteryzujące przedmiotową inwestycję.

Wszystkie wymienione w tabeli 5.63 wskaźniki efektywności ekonomicznej zostały obliczone w czterech wariantach:

 wariant I – dla 25-letniego etapu użytkowania i składowania na etapie zagospodarowania poużytkowego,

 wariant II – dla 25-letniego etapu użytkowania i recyklingu na etapie zagospodarowania poużytkowego,

157

 wariant III – dla 35-letniego etapu użytkowania i składowania na etapie zagospodarowania poużytkowego,

 wariant IV – dla 35-letniego etapu użytkowania i recyklingu na etapie zagospodarowania poużytkowego.

W celu dokonania wymaganych obliczeń przyjęto następujące założenia:

 stopa dyskontowa.

Odzwierciedla średnioroczną zyskowność inwestycji pozbawionych ryzyka, powiększoną o premię ryzyka wynikającego z prowadzenia inwestycji. Za inwestycje pozbawione ryzyka przyjęto oprocentowanie efektywne 10-letnich obligacji Skarbu Państwa oznaczonych symbolem EDO0326. Oprocentowanie obligacji EDO0326 wynosi 1,50%

p.p. powyżej inflacji, co pozwala uznać, że jest to oprocentowanie efektywne. Przyjęto założenie, że oczekiwana premia za ryzyko związane z inwestycją wynosi 100%, co oznacza, że inwestor jest w stanie zaakceptować stopę zwrotu z inwestycji w wysokości nie mniejszej niż 200% stopy zwrotu z inwestycji bezpiecznych, tj.:

1,50% · 200% = 3,00%. (5.49)

 stopa finansowa.

Jest to stopa wykorzystana do dyskontowania strumieni pieniężnych w okresie 10 lat wydłużonej eksploatacji w wariancie III i IV w celu ustalenia wartości rezydualnej w roku n= 25. Wartość ta jest równa wartości IRR obliczonej dla okresu od t=1 do t=35 i wynosi 6,72%.

 stopa reinwestycji.

Stopa zwrotu przyjęta dla obliczenia MIRR. Przyjęto założenie, że stopa reinwestycji odpowiada efektywnemu oprocentowaniu inwestycji pozbawionych ryzyka, co odpowiada oprocentowaniu obligacji Skarbu Państwa EDO0326 w wysokości 1,50%.

 U(t)ek – korzyści ekonomiczne w okresie t lat użytkowania.

Odpowiadają sumie przychodów ze sprzedaży energii elektrycznej i świadectw pochodzenia w okresie t lat. Dla wariantu I i wariantu II przyjęto t=25, dla wariantu III i wariantu IV przyjęto t=35 lat.

U(t=25)ek = 45.604.625,- zł (5.50)

U(t=35)ek = 63.846.480,- zł (5.51)

 NWek – nakłady ekonomiczne na etapie wytworzenia.

Nakłady na etapie wytworzenia odpowiadają sumie kosztów inwestycyjnych określonych w tabeli 5.5.

NWek = 14.434.885,- zł (5.52)

 N(t)Uek – nakłady ekonomiczne na etapie użytkowania w okresie t lat.

158

Odpowiadają sumie kosztów operacyjnych bez amortyzacji powiększonych o podatek dochodowy od zysku brutto. Dla wariantu I i wariantu II przyjęto t=25, dla wariantu III i wariantu IV przyjęto t=35 lat.

N(t=25)Uek = 11.472.450,- zł (5.53) N(t=35)Uek = 16.061.440,- zł (5.54)

 𝑁_𝑍^𝑆_𝑒𝑘 – nakłady ekonomiczne na etapie zagospodarowania poużytkowego przy składowania na wysypisku.

𝑁_𝑍^𝑆_𝑒𝑘= 276.000,- zł (5.55)

 𝑁_𝑍^𝑅_𝑒𝑘 – nakłady ekonomiczne na etapie zagospodarowania poużytkowego przy recyklingu.

𝑁_𝑍^𝑅_𝑒𝑘 = 386.000,- zł (5.56)

Przeprowadzone badania wskazują, że przy założonych nakładach ekonomicznych, cenach sprzedaży energii elektrycznej i świadectw pochodzenia,. efektywność ekonomiczna oceniana z poziomu inwestora nie jest wysoka. Sytuację tą przedstawiają wartości wskaźnika MIRR. Dla wariantów z 25-letnim etapem użytkowania (wariant I i wariant II) stopa zwrotu przekracza oczekiwany przez inwestora minimalny poziom o odpowiednio 0,05 p.p. i 0,04 p.p. Poziom efektywności inwestycji wzrasta znacząco przy wydłużeniu etapu użytkowania elektrowni do 35 lat. Dla wariantu III stopa zwrotu z inwestycji przewyższa minimalną oczekiwaną stopę zwrotu o 0,52p.p., natomiast dla wariantu IV – o 0,51 p.p.

Przeprowadzono również badanie wpływu zmiany łącznej ceny sprzedaży energii elektrycznej i świadectw pochodzenia na wartość podstawowych wskaźników rachunku ekonomicznego. Kluczowym zadaniem w tym badaniu było określenie wysokości łącznej ceny sprzedaży C, która gwarantowałaby zwrot z inwestycji na poziomie MIRR=7,5%

i MIRR=10%, tzn. na poziomie atrakcyjnym dla inwestorów zagranicznych, którzy przy szacowaniu minimalnej oczekiwanej stopy zwrotu uwzględniają dane gromadzone i analizowane przez międzynarodowe instytucje rankingowe i ekspertów niezależnych. Wybór wartości MIRR 7,5% i 10% wynika z ustalenia minimalnej oczekiwanej stopy zwrotu na poziomie oprocentowania lokat wolnych od ryzyka (1,50%) powiększonych o premię ryzyka kraju (Country Risk Premium). Wartość premii ryzyka dla poszczególnych krajów można znaleźć w opracowaniach Aawath’a Damodarna, profesora Stern School of Business na Uniwersytecie Nowojorskim. Wg danych na styczeń 2016 r. premia ryzyka dla Polski wynosi 7,12%.Wobec powyższego minimalną wymaganą stopę zwrotu z inwestycji można określić na poziomie: 1,50% + 7,12% = 8,62%. Ponieważ poszczególni inwestorzy mogą mieć różne oczekiwania co do poziomu oczekiwanej stopy zwrotu, co może być wynikiem wpływu różnorodnych czynników, np. takich jak: znajomość kraju, branży, doświadczenie, możliwości inwestycji alternatywnych czy też indywidualna skłonność do ryzyka, badanie przeprowadzono dla ceny gwarantującej stopę zwrotu 7,50% i 10,0%.

W wyniku przeprowadzonej analizy otrzymano następujące wyniki:

CMIRR (7,5%) – wymagana cena dla osiągnięcia MIRR = 7,5%

159

CMIRR (7,5% - wariant I) = 367,75 zł/MWh (5.57) CMIRR (7,5% - wariant II) = 368,20 zł/MWh (5.58) CMIRR (7,5% - wariant III) = 355,52 zł/MWh (5.59) CMIRR (7,5% - wariant IV) = 355,66 zł/MWh (5.60) CMIRR (10%) – wymagana cena dla osiągnięcia MIRR = 10%

CMIRR (10% - wariant I) = 417,25 zł/MWh (5.61)

CMIRR (10% - wariant II) = 417,60 zł/MWh (5.62)

CMIRR (10% - wariant III) = 407,83 zł/MWh (5.63)

CMIRR (10% - wariant IV) = 408,00 zł/MWh (5.64)

160

Tabela 5.59. Zestawienie majątkowe dla elektrowni wiatrowej Vestas V90/105 m, Suliszewice, gm. Błaszki [badania własne]

Wyszczególnienie

t=1 t=2 t=3 t=4 t=5 t=6 t=7 t=8 t=9 t=10 t=11 t=12

Wartość

[zł/rok]

AKTYWA 14 652 023,08 15 005 354,33 15 121 572,61 15 417 612,70 15 713 652,79 16 009 692,88 16 305 732,98 16 601 773,07 16 897 813,16 17 193 853,26 17 558 449,32 17 923 045,38 Aktywa trwałe, w

tym: 13 435 061,91 12 435 238,84 11 435 415,77 10 435 592,70 9 435 769,63 8 435 946,56 7 436 123,49 6 436 300,42 5 436 477,35 4 436 654,28 3 511 482,54 2 586 310,81 - środki trwałe 13 435 061,91 12 435 238,84 11 435 415,77 10 435 592,70 9 435 769,63 8 435 946,56 7 436 123,49 6 436 300,42 5 436 477,35 4 436 654,28 3 511 482,54 2 586 310,81 - należności

długoterminowe

Aktywa obrotowe,

w tym: 1 216 961,17 2 570 115,49 3 686 156,84 4 982 020,00 6 277 883,16 7 573 746,32 8 869 609,49 10 165 472,65

11 461 335,81

12 757 198,98

14 046 966,78

15 336 734,58

- zapasy

- należności

- środki pieniężne 1 216 961,17 2 570 115,49 3 686 156,84 4 982 020,00 6 277 883,16 7 573 746,32 8 869 609,49 10 165 472,65 11 461 335,81 12 757 198,98 14 046 966,78 15 336 734,58 PASYWA 14 652 023,08 15 005 354,33 15 121 572,61 15 417 612,70 15 713 652,79 16 009 692,88 16 305 732,98 16 601 773,07 16 897 813,16 17 193 853,26 17 558 449,32 17 923 045,38 Kapitały, w tym: 14 652 023,08 15 005 354,33 15 121 572,61 15 417 612,70 15 713 652,79 16 009 692,88 16 305 732,98 16 601 773,07 16 897 813,16 17 193 853,26 17 558 449,32 17 923 045,38 - kapitał

podstawowy 14 434 884,98 14 434 884,98 14 434 884,98 14 434 884,98 14 434 884,98 14 434 884,98 14 434 884,98 14 434 884,98 14 434 884,98 14 434 884,98 14 434 884,98 14 434 884,98 - zysk

niepodzielony z lat poprzednich

217 138,10 570 469,35 686 687,62 982 727,72 1 278 767,81 1 574 807,90 1 870 848,00 2 166 888,09 2 462 928,18 2 758 968,28 3 123 564,34 - zysk roku

bieżącego 217 138,10 353 331,25 116 218,27 296 040,09 296 040,09 296 040,09 296 040,09 296 040,09 296 040,09 296 040,09 364 596,06 364 596,06

- kapitały obce 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

Zobowiązania krótkoterminowe, w tym:

0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

- zobowiązania z tytułu dostaw i

usług

- pozostałe

zobowiązania

161

Tabela 5.59. c.d. Zestawienie majątkowe dla elektrowni wiatrowej Vestas V90/105 m, Suliszewice, gm. Błaszki [badania własne]

Wyszczególnienie

t=13 t=14 t=15 t=16 t=17 t=18 t=19 t=20 t=21 t=22 t=23 t=24 t=25

Wartość

[zł/rok]

AKTYWA 18 287 641,45 18 652 237,51 19 525 335,73 19 909 946,39 20 294 557,05 20 679 167,70 21 063 778,36 21 448 389,01 21 832 999,67 22 217 610,32 22 631 376,82 23 053 473,56 23 475 570,30 Aktywa trwałe, w

tym: 1 661 139,07 735 967,33 438 576,04 392 296,93 346 017,81 299 738,70 253 459,59 207 180,47 160 901,36 114 622,25 104 338,00 104 338,00 104 338,00 - środki trwałe 1 661 139,07 735 967,33 438 576,04 392 296,93 346 017,81 299 738,70 253 459,59 207 180,47 160 901,36 114 622,25 104 338,00 104 338,00 104 338,00 - należności

długoterminowe

Aktywa obrotowe, w

tym: 16 626 502,38 17 916 270,18 19 086 759,69 19 517 649,46 19 948 539,23 20 379 429,00 20 810 318,77 21 241 208,54 21 672 098,31 22 102 988,08 22 527 038,82 22 949 135,56 23 371 232,30

- zapasy

- należności

- środki pieniężne 16 626 502,38 17 916 270,18 19 086 759,69 19 517 649,46 19 948 539,23 20 379 429,00 20 810 318,77 21 241 208,54 21 672 098,31 22 102 988,08 22 527 038,82 22 949 135,56 23 371 232,30 PASYWA 18 287 641,45 18 652 237,51 19 525 335,73 19 909 946,39 20 294 557,05 20 679 167,70 21 063 778,36 21 448 389,01 21 832 999,67 22 217 610,32 22 631 376,82 23 053 473,56 23 475 570,30 Kapitały, w tym: 18 287 641,45 18 652 237,51 19 525 335,73 19 909 946,39 20 294 557,05 20 679 167,70 21 063 778,36 21 448 389,01 21 832 999,67 22 217 610,32 22 631 376,82 23 053 473,56 23 475 570,30 - kapitał

podstawowy 14 434 884,98 14 434 884,98 14 434 884,98 14 434 884,98 14 434 884,98 14 434 884,98 14 434 884,98 14 434 884,98 14 434 884,98 14 434 884,98 14 434 884,98 14 434 884,98 14 434 884,98 - zysk niepodzielony

z lat poprzednich 3 488 160,40 3 852 756,47 4 217 352,53 5 090 450,75 5 475 061,41 5 859 672,07 6 244 282,72 6 628 893,38 7 013 504,03 7 398 114,69 7 782 725,34 8 196 491,84 8 618 588,58 - zysk roku

bieżącego 364 596,06 364 596,06 873 098,22 384 610,66 384 610,66 384 610,66 384 610,66 384 610,66 384 610,66 384 610,66 413 766,50 422 096,74 422 096,74

- kapitały obce 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

Zobowiązania krótkoterminowe, w tym:

0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

- zobowiazania z

tytułu dostaw i usług

- pozostałe

zobowiązania

162

Tabela 5.60. Przepływy pieniężne dla elektrowni wiatrowej Vestas V90/105 m, Suliszewice, gm. Błaszki [badania własne]

Wyszczególnienie

t=1 t=2 t=3 t=4 t=5 t=6 t=7 t=8 t=9 t=10 t=11 t=12

Wartość

[zł/rok]

Zysk netto 217 138,10 353 331,25 116 218,27 296 040,09 296 040,09 296 040,09 296 040,09 296 040,09 296 040,09 296 040,09 364 596,06 364 596,06 + amortyzacja 999 823,07 999 823,07 999 823,07 999 823,07 999 823,07 999 823,07 999 823,07 999 823,07 999 823,07 999 823,07 925 171,74 925 171,74 (-) zwiększenie (+)

zmniejszenie stanu

należności 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

(-) zwiększenie (+) zmniejszenie stanu zapasów

0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

(+) zwiększenie (-) zmniejszenie stanu zobowiązań (bez kredytów)

0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

(-) nabycie (+) sprzedaż

środków trwałych -14434884,98 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

(+) zwiększenie (-)

zmniejszenie kapitałów 14 434 884,98 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

Zmiana stanu środków

pieniężnych 1 216 961,17 1 353 154,32 1 116 041,34 1 295 863,16 1 295 863,16 1 295 863,16 1 295 863,16 1 295 863,16 1 295 863,16 1 295 863,16 1 289 767,80 1 289 767,80 Środki pieniężne na

początek okresu 0,00 1 216 961,17 2 570 115,49 3 686 156,84 4 982 020,00 6 277 883,16 7 573 746,32 8 869 609,49 10 165 472,65 11 461 335,81 12 757 198,98 14 046 966,78 Środki pieniężne na

koniec okresu 1 216 961,17 2 570 115,49 3 686 156,84 4 982 020,00 6 277 883,16 7 573 746,32 8 869 609,49 10 165 472,65 11 461 335,81 12 757 198,98 14 046 966,78 15 336 734,58

163

Tabela 5.60. c.d. Przepływy pieniężne dla elektrowni wiatrowej Vestas V90/105 m, Suliszewice, gm. Błaszki [badania własne]

Wyszczególnienie

t=13 t=14 t=15 t=16 t=17 t=18 t=19 t=20 t=21 t=22 t=23 t=24 t=25

Wartość

[zł/rok]

Zysk netto 364 596,06 364 596,06 873 098,22 384 610,66 384 610,66 384 610,66 384 610,66 384 610,66 384 610,66 384 610,66 413 766,50 422 096,74 422 096,74 + amortyzacja 925 171,74 925 171,74 297 391,29 46 279,11 46 279,11 46 279,11 46 279,11 46 279,11 46 279,11 46 279,11 10 284,25 0,00 0,00 (-) zwiększenie (+)

zmniejszenie stanu

należności 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

(-) zwiększenie (+)

zmniejszenie stanu zapasów 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

(+) zwiększenie (-) zmniejszenie stanu

zobowiązań (bez kredytów) 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

(-) nabycie (+) sprzedaż

środków trwałych 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

(+) zwiększenie (-)

zmniejszenie kapitałów 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

Zmiana stanu środków

pieniężnych 1 289 767,80 1 289 767,80 1 170 489,52 430 889,77 430 889,77 430 889,77 430 889,77 430 889,77 430 889,77 430 889,77 424 050,74 422 096,74 422 096,74 Środki pieniężne na

początek okresu 15 336 734,58 16 626 502,38 17 916 270,18 19 086 759,69 19 517 649,46 19 948 539,23 20 379 429,00 20 810 318,77 21 241 208,54 21 672 098,31 22 102 988,08 22 527 038,82 22 949 135,56

Środki pieniężne na koniec

okresu 16 626 502,38 17 916 270,18 19 086 759,69 19 517 649,46 19 948 539,23 20 379 429,00 20 810 318,77 21 241 208,54 21 672 098,31 22 102 988,08 22 527 038,82 22 949 135,56 23 371 232,30

164

Tabela 5.61. Zestawienie przepływów pieniężnych dla komercyjnych przedsięwzięć inwestycyjnych na przykładzie elektrowni Vestas V90/105 m [badania własne]

Wyszczególnienie

Wartość rezydualna -

wariant II (recykling)

Wartość rezydualna - wariant III (+10 lat

eksploatacji + składowanie)

Wartość rezydualna - wariant IV (+10 lat eksploatacji + recycling)

SALDO ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z INWESTYCJI - wariant I

-13 217 923,81 1 353 154,32 1 116 041,34 1 295 863,16 1 295 863,16 1 295 863,16 1 295 863,16 1 295 863,16 1 295 863,16 1 295 863,16 1 289 767,80 1 289 767,80 SALDO ŚRODKÓW

PIENIĘŻNYCH Z INWESTYCJI - wariant II

-13 217 923,81 1 353 154,32 1 116 041,34 1 295 863,16 1 295 863,16 1 295 863,16 1 295 863,16 1 295 863,16 1 295 863,16 1 295 863,16 1 289 767,80 1 289 767,80 SALDO ŚRODKÓW

PIENIĘŻNYCH Z INWESTYCJI - wariant III + składowanie

-13 217 923,81 1 353 154,32 1 116 041,34 1 295 863,16 1 295 863,16 1 295 863,16 1 295 863,16 1 295 863,16 1 295 863,16 1 295 863,16 1 289 767,80 1 289 767,80 SALDO ŚRODKÓW

PIENIĘŻNYCH Z INWESTYCJI - wariant IV + recykling wariant III + składowanie

-13 217 923,81 -11 864 769,49 -10 748 728,15 -9 452 864,98 -8 157 001,82 -6 861 138,66 -5 565 275,49 -4 269 412,33 -2 973 549,17 -1 677 686,00 -387 918,20 901 849,60 Skumulowane saldo

środków pieniężnych - wariant IV + recykling

-13 217 923,81 -11 864 769,49 -10 748 728,15 -9 452 864,98 -8 157 001,82 -6 861 138,66 -5 565 275,49 -4 269 412,33 -2 973 549,17 -1 677 686,00 -387 918,20 901 849,60

165

Tabela 5.61. c.d. Zestawienie przepływów pieniężnych dla komercyjnych przedsięwzięć inwestycyjnych na przykładzie elektrowni Vestas V90/105 m [badania własne]

Wyszczególnienie

t=13 t=14 t=15 t=16 t=17 t=18 t=19 t=20 t=21 t=22 t=23 t=24 t=25

Wartość

[zł/rok]

SALDO ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH - działalność operacyjna

1 289 767,80 1 289 767,80 1 170 489,52 430 889,77 430 889,77 430 889,77 430 889,77 430 889,77 430 889,77 430 889,77 424 050,74 422 096,74 422 096,74

Nakłady inwestycyjne

Wartość rezydualna - wariant

I (składowanie) -276 000,00

Wartość rezydualna - wariant

II (recykling) -386 000,00

Wartość rezydualna - wariant III (+10 lat eksploatacji +

składowanie) 2 859 343,74

Wartość rezydualna - wariant IV (+10 lat eksploatacji + recycling)

2 801 941,28

SALDO ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z INWESTYCJI - wariant I

1 289 767,80 1 289 767,80 1 170 489,52 430 889,77 430 889,77 430 889,77 430 889,77 430 889,77 430 889,77 430 889,77 424 050,74 422 096,74 146 096,74 SALDO ŚRODKÓW

PIENIĘŻNYCH Z INWESTYCJI - wariant II

1 289 767,80 1 289 767,80 1 170 489,52 430 889,77 430 889,77 430 889,77 430 889,77 430 889,77 430 889,77 430 889,77 424 050,74 422 096,74 36 096,74 SALDO ŚRODKÓW

PIENIĘŻNYCH Z

INWESTYCJI - wariant III + składowanie

1 289 767,80 1 289 767,80 1 170 489,52 430 889,77 430 889,77 430 889,77 430 889,77 430 889,77 430 889,77 430 889,77 424 050,74 422 096,74 3 281 440,48 SALDO ŚRODKÓW

PIENIĘŻNYCH Z

INWESTYCJI - wariant IV + recykling

pieniężnych - wariant III + składowanie

2 191 617,40 3 481 385,20 4 651 874,71 5 082 764,48 5 513 654,25 5 944 544,02 6 375 433,79 6 806 323,56 7 237 213,33 7 668 103,10 8 092 153,84 8 514 250,58 11795691,05

Skumulowane saldo środków pieniężnych - wariant IV + recykling

2 191 617,40 3 481 385,20 4 651 874,71 5 082 764,48 5 513 654,25 5 944 544,02 6 375 433,79 6 806 323,56 7 237 213,33 7 668 103,10 8 092 153,84 8 514 250,58 11738288,60

166

Tabela 5.62. Kalkulacja wartości rezydualnej dla wariantu III i IV przepływów pieniężnych dla komercyjnych przedsięwzięć inwestycyjnych na przykładzie elektrowni wiatrowej Vestas V90/105 m [badania własne]

Wyszczególnienie

t=26 t=27 t=28 t=29 t=30 t=31 t=32 t=33 t=34 t=35

Wartość [zł/rok]

SALDO ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH - działalność operacyjna 422 096,74 422 096,74 422 096,74 422 096,74 422 096,74 422 096,74 422 096,74 422 096,74 422 096,74 422 096,74

Koszt likwidacji (składowanie) -276 000,00

Koszt likwidacji (recykling) -386 000,00

Saldo środków pieniężnych z inwestycji - składowanie 422 096,74 422 096,74 422 096,74 422 096,74 422 096,74 422 096,74 422 096,74 422 096,74 422 096,74 146 096,74 Saldo środków pieniężnych z inwestycji - recykling 422 096,74 422 096,74 422 096,74 422 096,74 422 096,74 422 096,74 422 096,74 422 096,74 422 096,74 36 096,74

Stopa dyskontowa (IRR bazowe) 6,72%

Zdyskontowane wartości środków pieniężnych z inwestycji - składowanie 395 517,57 370 612,07 347 274,85 325 407,17 304 916,48 285 716,08 267 724,71 250 866,25 235 069,36 76 239,20 Zdyskontowane wartości środków pieniężnych z inwestycji - recykling 395 517,57 370 612,07 347 274,85 325 407,17 304 916,48 285 716,08 267 724,71 250 866,25 235 069,36 18 836,74 Wartość rezydualna wariant III - składowanie 2 859 343,74

Wartość rezydualna wariant IV - recykling 2 801 941,28

Tabela 5.63. Zestawienie wyników analizy efektywności elektrowni wiatrowej Vestas V90/105 m, Suliszewice, gm. Błaszki [badania własne]

Wyszczególnienie Wartość Uwagi

Stopa finansowa (IRR

bazowe) 6,72% IRR z o kresu 35 lat do kalkulacji wartości rezydualnej wariantu III Stopa reinwestycji netto 1,50% marża netto obligacji skarbowych EDO0326

Oczekiwana stopa zwrotu

(stopa dyskontowa) 3,00% Średnioważony koszt kapitału WACC

Eeco - Wariant I 1,74 Zintegrowany wskaźnik efektywności ekonomicznej w cyklu życia

𝐸_𝑒𝑘(𝑡) =_N ^{Urek ∙t}

Wek+ N_rek∙t+N_Zek

gdzie:

t – czas użytkowania, Urek – średnioroczne korzyści NWek – nakłady na wytworzenie,

Nrek – średnioroczne koszty użytkowania, NZek – nakłady na zagospodarowanie poużytkowe Eeco - Wariant II 1,73

Eeco - Wariant III 2,074

Eeco - Wariant IV 2,067

IRR - Wariant I 5,98% 25 lat + koszt składowania

IRR - Wariant II 5,95% 25 lat + koszt recyklingu

IRR - Wariant III 6,69% 25 lat + przychody ze sprzedaży inwestycji pomniejszone o koszty składowania

IRR - Wariant IV 6,68% 25 lat + przychody ze sprzedaży inwestycji pomniejszone o koszty recyklingu

MIRR - Wariant I 3,05% Zmodyfikowana wewnętrzna stopa zwrotu

MIRR - Wariant II 3,04%

Wypracowane nadwyżki pieniężne są reinwestowane na kolejne okresy na poziomie oprocentowania lokat wolnych od ryzyka (marża netto obligacji

skarbowych EDO 0326) MIRR - Wariant III 3,52%

MIRR - Wariant IV 3,51%

NPV - Wariant I 3 487 978,52

Wartość netto inwestycji NPV - Wariant II 3 433 865,81

NPV - Wariant III 5 030 359,88

NPV - Wariant IV 5 002 121,68

ARR - Wariant I 2,46% Księgowa stopa zwrotu

ARR - Wariant II 2,44%

Stosunek średniorocznej wartość przychodów pomniejszonej o średnioroczną wartość amortyzacji do kosztów inwestycji netto ARR - Wariant III 2,58%

ARR - Wariant IV 2,98% dla wariantu III okres 35 lat;

Prosty okres zwrotu

[miesiące] 135 Okres zwrotu nakładów inwestycyjnych wyrażony w miesiącach

Tabela 5.64. Podstawowe wskaźniki finansowo-ekonomiczne dla elektrowni wiatrowej Vestas V90/105 m [badania własne]

Wyszczególnienie t=1 t=2 t=3 t=4 t=5 t=6 t=7 t=8 t=9 t=10 t=11 t=12

Estymowany zysk

netto (zł) 217 138,10 353 331,25 116 218,27 296 040,09 296 040,09 296 040,09 296 040,09 296 040,09 296 040,09 296 040,09 364 596,06 364 596,06 Środki pieniężne na

koniec okresu (zł) 1 216 961,17 2 570 115,49 3 686 156,84 4 982 020,00 6 277 883,16 7 573 746,32 8 869 609,49 10 165 472,65 11 461 335,81 12 757 198,98 14 046 966,78 15 336 734,58 Wskaźnik pokrycia

majątku trwałego

kapitałem stałym 1,09 1,21 1,32 1,48 1,67 1,90 2,19 2,58 3,11 3,88 5,00 6,93

Wskaźnik zadłużenia ogółem kapitału

własnego 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

Rentowność netto

sprzedaży [%]) 12,33% 18,82% 7,33% 16,23% 16,23% 16,23% 16,23% 16,23% 16,23% 16,23% 19,99% 19,99%

EBITDA [zł] 1 267 894,80 1 436 034,49 1 143 302,42 1 365 304,67 1 365 304,67 1 365 304,67 1 365 304,67 1 365 304,67 1 365 304,67 1 365 304,67 1 375 290,33 1 375 290,33 Wskaźnik

rentowności

aktywów ROA [%] 1,62% 2,84% 1,02% 2,84% 3,14% 3,51% 3,98% 4,60% 5,45% 6,67% 10,38% 14,10%

Wskaźnik rentowności kapitałów własnych ROE [%]

1,50% 2,41% 0,77% 1,96% 1,92% 1,88% 1,85% 1,82% 1,78% 1,75% 2,12% 2,08%

Wskaźnik rentowności

aktywów ROA* [%] 9,44% 11,55% 10,00% 13,08% 14,47% 16,18% 18,36% 21,21% 25,11% 30,77% 39,17% 53,18%

Wskaźnik rentowności kapitałów własnych ROE* [%]

8,78% 9,80% 7,62% 9,03% 8,86% 8,69% 8,53% 8,37% 8,22% 8,08% 8,00% 7,83%

* kalkulacji przy zastosowaniu wartości EBITDA w miejsce zysku netto

169

Tabela 5.64. c.d. Podstawowe wskaźniki finansowo-ekonomiczne elektrowni wiatrowej Vestas V90/105 m [badania własne]

Wyszczególnienie t=13 t=14 t=15 t=16 t=17 t=18 t=19 t=20 t=21 t=22 t=23 t=24 t=25

Estymowany zysk netto

(zł) 364 596,06 364 596,06 873 098,22 384 610,66 384 610,66 384 610,66 384 610,66 384 610,66 384 610,66 384 610,66 413 766,50 422 096,74 422 096,74 Środki pieniężne na

koniec okresu (zł) 16 626 502,38 17 916 270,18 19 086 759,69 19 517 649,46 19 948 539,23 20 379 429,00 20 810 318,77 21 241 208,54 21 672 098,31 22 102 988,08 22 527 038,82 22 949 135,56 23 371 232,30 Wskaźnik pokrycia

majątku trwałego

kapitałem stałym 11,01 25,34 44,52 50,75 58,65 68,99 83,11 103,53 135,69 193,83 216,90 220,95 225,00

Wskaźnik zadłużenia ogółem kapitału

własnego 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00 0,00

Rentowność netto

sprzedaży [%]) 19,99% 19,99% 47,86% 39,65% 39,65% 39,65% 39,65% 39,65% 39,65% 39,65% 42,66% 43,51% 43,51%

EBITDA [zł] 1 375 290,33 1 375 290,33 1 375 290,33 521 107,08 521 107,08 521 107,08 521 107,08 521 107,08 521 107,08 521 107,08 521 107,08 521 107,08 521 107,08 Wskaźnik rentowności

aktywów ROA [%] 21,95% 49,54% 199,08% 98,04% 111,15% 128,32% 151,74% 185,64% 239,04% 335,55% 396,56% 404,55% 404,55%

Wskaźnik rentowności kapitałów własnych ROE [%]

2,03% 1,99% 4,68% 1,97% 1,93% 1,90% 1,86% 1,83% 1,79% 1,76% 1,86% 1,87% 1,83%

Wskaźnik rentowności

aktywów ROA* [%] 82,79% 186,87% 313,58% 132,83% 150,60% 173,85% 205,60% 251,52% 323,87% 454,63% 499,44% 499,44% 499,44%

Wskaźnik rentowności kapitałów własnych ROE* [%]

7,67% 7,52% 7,37% 2,67% 2,62% 2,57% 2,52% 2,47% 2,43% 2,39% 2,35% 2,30% 2,26%

* kalkulacji przy zastosowaniu wartości EBITDA w miejsce zysku netto

W dokumencie POLITECHNIKA POZNAŃSKA Poznan University of Technology (Stron 151-170)