Modelowanie czujników

= UR]ZD*D SRSU]HG]DMF\FK Z\QLND L* SRPLDU NRQGXNW\ZQRFL FLHF]\ ]DZV]H Z\PDJD ]QDMRPRFL VWDáHM F]XMQLND ± NOXF]RZH ]QDF]HQLH PD ZLF PR*OLZRü SU]e-widywania a priori MDN ZDUWRü SU]\MPLH WD VWDáD Z RNUHORQ\FK U]HF]\ZLVW\FK Za-UXQNDFK SRPLDUX 7HPX FHORZL VáX*\ DQDOL]D PRGHOL F]XMQLNyZ ± PRGHOL ]EXGRZa-Q\FK QD SRGVWDZLH UR]ZD*D WHRUHW\F]]EXGRZa-Q\FK RUD] Z\QLNyZ EDGD GRZLDGF]DO]EXGRZa-Q\FK >      @ = WDNLHM DQDOL]\ NRU]\VWD VL Z SURMHNWRZDQLX F]XMQLNyZ LFK NRQVWUXNFML L WHFKQRORJLL Z\NRQDQLD Z SURMHNWRZDQLX XNáDGyZ SRPLa-rowych, ustalaniu sposobów i warunków zasilania czujników oraz w analizie metrolo-JLF]QHM 3RWU]HEQH V GR WHJR GZD URG]DMH PRGHOL R SDUDPHWUDFK UR]áR*RQ\FK WM URz-NáDG\ SROD HOHNWU\F]QHJR Z F]XMQLNDFK L LFK RWRF]HQLX RUD] R SDUDPHWUDFK VNXSLRQ\FK WM HOHNWU\F]QH XNáDG\ ]DVWSF]H F]XMQLNyZ 3LHUZV]H XPR*OLZLDM DQDOL] ZSá\ZyZ JHRPHWULL L VWUXNWXU\ F]XMQLND RUD] MHJR RWRF]HQLD QD ZáDFLZRFL F]XMQLND : W\P FHOX SRZV]HFKQLH VWRVXMH VL PHWRG HOHPHQWyZ VNRF]RQ\FK = PRGHOL GUXJLHJR Uo-G]DMX NRU]\VWD VL Z EDGDQLDFK ]DFKRZDQLD F]XMQLNyZ Z IXQNFML F]DVX L F]VWRWOLZo-FL ]DUyZQR Z VWDQDFK XVWDORQ\FK MDN L QLHXVWDORQ\FK 'R WHJR FHOX SU]\GDWQH V PHWRG\ DQDOL]\ REZRGyZ HOHNWU\F]Q\FK '\VSRQXMF RGSRZLHGQLPL PRGHODPL PR*-QD SURMHNWRZDü F]XMQLNL R ]DáR*RQ\FK ZáDFLZRFLDFK SU]\ QLHZLHONLP XG]LDOH F]DVo-FKáRQQ\FK L NRV]WRZQ\FK EDGD GRZLDGF]DOQ\FK 3RV]F]HJyOQH PRGHOH RUD] VSRVRE\ LFK WZRU]HQLD SU]HGVWDZLRQR Z UR]G]LDáDFK SRZLFRQ\FK ZáDFLZRFLRP F]XMQLNyZ (rozdz. 4, 5 i 6).

1$-:$)1,(-6=('5Ï'à$%à 'Ï:0(72'<

W POMIARACH KONDUKTOMETRYCZNYCH

= SU]HGVWDZLRQ\FK ZF]HQLHM UR]ZD*D Z\QLND L* SUDNW\F]Q\ VSRVyE RNUHODQLD NRQGXNW\ZQRFLκ roztworu elektrolitu polega na pomiarze rezystancji Rc (konduktan-cji Gc F]XMQLND R ]QDQHM ZDUWRFL K VWDáHM Z\SHáQLRQHJR W\P UR]WZRUHP =DNáDGD VL SU]\ W\P *H UH]\VWDQFMD F]XMQLND MHVW UyZQD UH]\VWDQFML ReUR]WZRUX D VWDáD F]XMQLND PD QLH]PLHQQ ZDUWRü QLH]DOH*QLH RG URG]DMX L VW*HQLD PLHU]RQHJR UR]WZRUX MDN i innych warunków wykonywania pomiaru. Wtedy

e e c c KG R K KG R K = ≈ = = κ . (3.18) :\PLHQLRQH ]DáR*HQLD PDM ]QDF]HQLH ]DVDGQLF]H ± VWRSLH LFK VSHáQLHQLD GHFy-GXMH R GRNáDGQRFL RNUHOHQLD NRQGXNW\ZQRFL = WHJR SXQNWX ZLG]HQLD QDOH*\ SUe-IHURZDü SRPLDU PHWRG F]WHURHOHNWURGRZ OXE EH]HOHNWURGRZ L VWRVRZDü F]XMQLN ] ]DPNQLW\P HOHNWU\F]QLH QDF]\QLHP SRPLDURZ\P : UXW\QRZ\FK SRPLDUDFK X*\WNRZ\FK Z\NRQ\ZDQ\FK SU]\U]GDPL ILUPRZ\PL X*\WNRZQLN F]VWR QLH MHVW

43

QDZHW ZLDGRP\ LVWQLHQLD W\FK ]DáR*H J G\* QLH V RQH XMDZQLDQH SU]H] SURGXFHQWD QLH PD WDNLHM SRWU]HE\ MH*HOL ]HVWDZ NRQGXNWRPHWUF]XMQLN MHVW GREU]H ]DSURMHNWRZa-Q\ L SUDZLGáRZR X*\WNRZD]DSURMHNWRZa-Q\ : SRPLDUDFK SUHF\]\M]DSURMHNWRZa-Q\FK MHVW MHGQDN ZVND]DQH VSUDZG]Lü MDN GoNáDGQLH V WH ]DáR*HQLD VSHáQLRQH

8]\VNDQ\ Z RPDZLDQ\ VSRVyE Z\QLN SRPLDUX MHVW NRQGXNW\ZQRFL Z DNWXDOQHM WHPSHUDWXU]H Z\NRQ\ZDQLD SRPLDUX -H*HOL X*\WNRZQLND LQWHUHVXMH UyZQLH* ZDUWRü NRQGXNW\ZQRFL Z WHPSHUDWXU]H RGQLHVLHQLD D WDN QDMF]FLHM MHVW SRWU]HEQD MHVW odpowiednia kompensacja temperaturowa (korekcja temperaturowa wyniku). Do tego ] NROHL QLH]EGQD MHVW GRNáDGQD ]QDMRPRü ]DOH*QRFL NRQGXNW\ZQRFL PLHU]RQHJR UR]WZRUX RG WHPSHUDWXU\ RUD] GRNáDGQ\ SRPLDU WHPSHUDWXU\ ± ]H Z]JOGX QD WR *H Z SU]\SDGNX UR]WZRUyZ HOHNWUROLWyZ ZSá\Z WHPSHUDWXU\ QD NRQGXNW\ZQRü MHVW Z\Mt-NRZR VLOQ\ 1LHGRNáDGQD NRPSHQVDFMD WHPSHUDWXURZD MHVW NROHMQ\P ] QDMLVWRWQLHj-V]\FK VNáDGQLNyZ EáGX RNUHOHQLD NRQGXNW\ZQRFL UR]WZRUyZ ± PR*H WR E\ü QDZHW QDMZLNV]\ ]H VNáDGQLNyZ WHJR EáGX ]ZáDV]F]D MH*HOL WHPSHUDWXUD Z\NRQ\ZDQLD SRPLDUX ]QDF]QLH Uy*QL VL RG WHPSHUDWXU\ Rdniesienia.

3RPLDU\ NRQGXNW\ZQRFL UR]WZRUyZ HOHNWUROLWyZ V SURVWH L QLH VSUDZLDM WUXGQo-FL MH*HOL G\VSRQXMH VL NRQGXNWRPHWUHP ILUPRZ\P ]DNáDGD VL *H SURGXFHQW SU]e-VWU]HJD DNWXDOQ\FK QRUP L ]DOHFH ,62 ,(& L ,83$& NWyU\ ZVSyáSUDFXMH ] MHGQ\P QD WUZDOH SU]\áF]RQ\P F]XMQLNLHP NRQGXNWRPHWU\F]Q\P MHVW Z\SRVD*RQ\ Z F]XMQLN WHPSHUDWXU\ RUD] UHDOL]XMH NRPSHQVDFM WHPSHUDWXURZ 8*\WNRZQLN X]\VNXMH ZWHG\ MDNR Z\QLN NRFRZ\ ZDUWRü NRQGXNW\ZQRFL VNRU\JRZDQ GR WHPSHUDWXU\ RGQLe-VLHQLD REHFQLH ]DOHFDQD  ƒ& ± MX* ] XZ]JOGQLHQLHP ZDUWRFL VWDáHM F]XMQLND RUD] WHPSHUDWXU\ UR]WZRUX ]D]Z\F]DM LVWQLHMH PR*OLZRü Z\áF]HQLD IXQNFML NRPSHQVDFML WHPSHUDWXURZHM 6WRVXMF WDNL SU]\U]G ]JRGQLH ] ]DOHFHQLDPL SURGXFHQWD Z ZDUXn-NDFK SRPLDUX QLH RGELHJDMF\FK RG W\SRZ\FK QLHSHZQRü X]\VNLZDQ\FK Z\QLNyZ SRPLDUyZ REOLF]D VL Z VSRVyE ZVND]DQ\ SU]H] SURGXFHQWD

3HZLHQ NáRSRW PR*H VSUDZLDü V]DFRZDQLH EáGX NRPSHQVDFML WHPSHUDWXURZHM So-QLHZD* SURGXFHQFL QDMF]FLHM SRGDM MHG\QLH EáG SRPLDUX WHPSHUDWXU\ 3R]D W\P Z\NRQXMF SRPLDU\ Z V]HURNLP ]DNUHVLH ]PLDQ WHPSHUDWXU\ QDOH*\ ]DFKRZDü GX* RVWUR*QRü Z NRU]\VWDQLX ] NRPSHQVDFML WHPSHUDWXURZHM Z\NRQ\ZDQHM DXWRPDW\F]QLH SU]H] NRQGXNWRPHWU ± ]H Z]JOGX QD PR*OLZRü Z\VWSRZDQLD GX*HM ]PLHQQRFL ZVSyáF]\QQLNyZ WHPSHUDWXURZ\FK Z ]DOH*QRFL RG URG]DMX L VW*HQLD UR]WZRUX 7HQ SUREOHP QLH Z\VWSXMH MH*HOL G\VSRQXMH VL SU]\U]GHP Z\VSHFMDOL]RZDQ\P SU]\VWo-VRZDQ\P GR SRPLDUyZ FLOH RNUHORQ\FK FLHF]\ QS GR F]\VWHM ZRG\ >@ +2SO4, NaOH [84, 85] itp.).

6\WXDFMD MHVW EDUG]LHM VNRPSOLNRZDQD MH*HOL X*\ZD VL NRQGXNWRPHWUX ] F]XMQi-NDPL Z\PLHQQ\PL ]ZáDV]F]D MH*HOL SRFKRG] RQH RG Uy*Q\FK SURGXFHQWyZ :WHG\ QLH]EGQH MHVW XZD*QH SU]HVWXGLRZDQLH Z UD]LH SRWU]HE\ L SU]HEDGDQLH ZáDFLZRFL PHWURORJLF]Q\FK VDPHJR NRQGXNWRPHWUX RUD] ND*GHJR ] F]XMQLNyZ 1LHVWHW\ ZáDFi-ZRFL PHWURORJLF]QH NRQGXNWRPHWUyZ L F]XMQLNyZ QLH V SRGDZDQH MHGQROLFLH &]ü SURGXFHQWyZ SRGDMH MHG\QLH áF]Q\ EáG QLHSHZQRü SRPLDUX NRQGXNW\ZQRFL NRQ\ZDQHJR GDQ\P NRQGXNWRPHWUHP ] X*\FLHP RNUHORQHJR F]XMQLND D F]ü

Zy-Uy*QLD EáG QLHSHZQRü SRPLDUX UH]\VWDQFML F]XMQLND WUDNWRZDQHJR MDNR GZyMQLN OXE F]ZyUQLN HOHNWU\F]Q\ -H*HOL FKRG]L R F]XMQLN QDMF]FLHM SRGDZDQD MHVW W\ONR ZDUWRü MHJR VWDáHM F]DVDPL áF]QLH ] ]DNUHVHP NRQGXNW\ZQRFL Z MDNLP PR*H E\ü VWRVRZa-Q\ 5DF]HM U]DGNR XGRVWSQLDQH V Z QRWDFK DSOLNDF\MQ\FK SHáQH FKDUDNWHU\VW\NL F]XMQLND Z Uy*Q\FK ZDUXQNDFK Z\NRQ\ZDQLD SRPLDUX ± MDN QS Z >@ : UD]LH ZWSOLZRFL QDOH*\ ]DZV]H VSUDZG]Lü SRSUDZQRü ZVND]D NRQGXNWRPHWUX RUD] Zy-]QDF]\ü VWDá F]XMQLND NLHUXMF VL RGSRZLHGQLPL SU]HSLVDPL L ]DOHFHQLDPL PHWUROo-gicznymi [33, 34].

: QDMWUXGQLHMV]HM V\WXDFML MHVW X*\WNRZQLN NRQGXNWRPHWUX OXEL F]XMQLND EH] Rd-powiedniej dokumentacji metrologicznej, np. wykonanego przez siebie. Wtedy do SUDZLGáRZHJR ]RUJDQL]RZDQLD L Z\NRQ\ZDQLD SRPLDUyZ QLH]EGQD MHVW SR]D ]QDMo-PRFL RILFMDOQ\FK SU]HSLVyZ PHWURORJLF]Q\PL EDUG]LHM V]F]HJyáRZD L ]DDZDQVRZa-na wiedza z zakresu konduktometrii.

3RPRF Z UR]ZL]\ZDQLX Z\PLHQLRQ\FK SUREOHPyZ PHWURORJLF]Q\FK RUD] LQQ\FK SUREOHPyZ ] MDNLPL PRJ VL VSRWNDü X*\WNRZQLF\ RUD] SURMHNWDQFL DSDUDWXU\ NRn-GXNWRPHWU\F]QHM MHVW MHGQ\P ] JáyZQ\FK FHOyZ QLQLHMV]HM PRQRJUDILL

:3à<:7(03(5$785<

1$$3$5$785 .21'8.720(75<&=1

: NRQGXNWRPHWULL EáG LQVWUXPHQWDOQ\ SRZRGRZDQ\ ZSá\ZDPL ]PLDQ WHPSHUa-WXU\ QD XU]G]HQLH SRPLDURZH Z W\P L F]XMQLN MHVW QD RJyá ]QDF]QLH PQLHMV]\ RG EáGX Z\QLNDMFHJR ] QLHZáDFLZHJR XZ]JOGQLDQLD ZSá\ZX WHPSHUDWXU\ QD ]PLDQ\ PLHU]RQHJR SU]HZRGQLFWZD %áG LQVWUXPHQWDOQ\ PD GZD SRGVWDZRZH (UyGáD RG ]PLDQ VWDáHM F]XMQLND RUD] RG ]PLDQ SDUDPHWUyZ XNáDGX SRPLDURZHJR ± Z VWRVXQNX GR ZDUWRFL MDNLH PLDá\ RQH Z WHPSHUDWXU]H NDOLEUDFML :Sá\Z WHPSHUDWXU\ QD VWDá czujnika konduktometrycznego polega na zmianie jego geometrii wskutek rozsze-U]DOQRFL FLHSOQHM PDWHULDáyZ ] NWyU\FK MHVW Z\NRQDQ\ -H*HOL F]XMQLN SUDFXMH Z Z-VNLP SU]HG]LDOH WHPSHUDWXU WR QD RJyá PR*QD WHQ ZSá\Z SRPLQü 2JyOQ\ VSRVyE SRVWSRZDQLD MHVW WDNL *H GRELHUD VL RGSRZLHGQLH PDWHULDá\ NRQVWUXNF\MQH R EDr-G]R PDá\P ZVSyáF]\QQLNX UR]V]HU]DOQRFL OLQLRZHM > @ -H*HOL F]XMQLN MHVW ]EXGRZDQ\ ] NLONX Uy*Q\FK PDWHULDáyZ VWRVXMH VL PDWHULDá\ R PR*OLZLH ]EOL*RQ\FK ZDUWRFLDFK WHJR ZVSyáF]\QQLND : SU]\SDGNX ]QDF]Q\FK ]PLDQ WHPSHUDWXU\ So-PLDUX QDOH*\ UR]ZD*\ü F]\ SRZRGRZDQH QLPL ]PLDQ\ ZáDFLZRFL ZDUVWZ\ HOHk-WURGRZHM QLH PDM LVWRWQHJR ]QDF]HQLD -H*HOL FKRG]L R ZSá\Z WHPSHUDWXU\ QD XNáDG SRPLDURZ\ WR PLQLPDOL]XMH VL JR ± WDN MDN Z LQQ\FK HOHNWURQLF]Q\FK SU]\U]GDFK SRPLDURZ\FK ± SU]H] VWRVRZDQLH HOHPHQWyZ RGSRZLHGQLHM MDNRFL GREyU RGSo-ZLHGQLHM WHFKQLNL SRPLDURZHM RUD] RGSRZLHGQLR F]VWH Z\NRQ\ZDQLH NDOibracji.

4. METODY KONTAKTOWE POMIARU

.21'8.7<:12&,&,ECZY

: SRGHMFLX SUDNW\F]Q\P F]XMQLNL NRQGXNWRPHWU\F]QH UR]SDWUXMH VL Z GZyFK JáyZQ\FK DVSHNWDFK LFK SU]H]QDF]HQLD RUD] GRNáDGQRFL SRPLDUyZ Z\NRQ\ZDQ\FK ]D LFK SRPRF >     @ 3U]H] SU]H]QDF]HQLH UR]XPLH VL NODV SU]HZLG\ZDQ\FK ]DVWRVRZD RNUHODMF ]DNUHV PLHU]RQ\FK NRQGXNW\ZQRFL Uo-G]DMH PLHU]RQ\FK FLHF]\ ± LFK NRQV\VWHQFM L VWRSLH F]\VWRFL RUD] DJUHV\ZQRü FKHPLF]Q L PHFKDQLF]Q ZDUXQNL SRPLDUX QS EH] SU]HSá\ZX F]\ Z SU]HSá\ZLH Z\PDJDQH Z\PLDU\ L NV]WDáW F]XMQLND ]DNUHV WHPSHUDWXU\ SUDF\ LWS :\PLHQLRQH F]\QQLNL U]XWXM QD Z\EyU ZDUWRFL VWDáHM F]XMQLND VSRVREX SRPLDUX GZXHOHNWUo-dowy, czteroelektrodowy), konstrukcji czujnika oraz zastosowanych w czujniku PDWHULDáyZ ]ZáDV]F]D PDWHULDáX HOHNWURG L VWDQX LFK Sowierzchni.

:à$&,:2&,5=(&=<:,67<&+&=8-1,.Ï:

:\]QDF]RQD GRZLDGF]DOQLH ZDUWRü VWDáHM F]XMQLND NRQGXNWRPHWU\F]QHJR ]D]Zy-F]DM Uy*QL VL RG SU]HZLG\ZDQHM WHRUHW\F]QLH D SRQDGWR Z\ND]XMH SHZQ ]DOH*QRü RG URG]DMX L ZáDFLZRFL PLHU]RQHJR RURGND ]ZáDV]F]D RG MHJR NRQGXNW\ZQRFL RUD] RG ZDUXQNyZ Z\NRQ\ZDQLD SRPLDUX Z W\P RG F]VWRWOLZRFL V\JQDáX SRPLDURZHJR >    @ ± Z ]ZL]NX ] F]\P QLH]EGQH MHVW GRZLDGF]DOQH Z]RUFRZDQLH F]XMQLND UR]G]  =DOH*QRü VWDáHM GDQHJR F]XMQLND RG ZáDFLZRFL PLHU]RQHJR RURGND EH]SRUHGQLR RJUDQLF]D GRNáDGQRü SRPLDUyZ Z\NRQ\ZDQ\FK W\P F]XMQLNLHP Z Uy*Q\FK RURGNDFK L Z V]HURNLFK JUDQLFDFK ]PLDQ NRQGXNW\wQRFL

: RFHQLH MDNRFL F]XMQLNyZ NRQGXNWRPHWU\F]Q\FK QDMF]FLHM NRU]\VWD VL ] FKa-UDNWHU\VW\N SU]HGVWDZLDMF\FK ]PLHQQRü VWDáHM F]XMQLND OXE ZDUWRü Z\QLNDMFHJR ] WHM ]PLHQQRFL EáGX SRPLDUX NRQGXNW\ZQRFL Z IXQNFML PLHU]RQHM konduktywno-FL SU]\ RNUHORQHM F]VWRWOLZRFL SRPLDURZHM WMδK = f(κ)f=const lub δκ = f(κ)f=const. :V]HONLH REVHUZRZDQH ]PLDQ\ ZDUWRFL VWDáHM F]XMQLND V\JQDOL]XM Z\VWSRZDQLH ]DXZD*DOQHJR ZSá\ZX SRODU\]DFML HOHNWURG OXEL SDVR*\WQLF]\FK SDUDPHWUyZ XNáDGX SRPLDURZHJR 3U]\NáDG\ W\SRZ\FK FKDUDNWHU\VW\N δκ = f(κ)f=const czujników dwu-elektrodowych przedstawiono na rys. 4.1a (czujniki pokazano na rys. 4.1b). Charakte-U\VW\NL Z\]QDF]RQR SU]\ GZyFK F]VWRWOLZRFLDFK SRPLDURZ\FK +] GOD PDá\FK NRQGXNW\ZQRFL L  N+] ± GOD ZLNV]\FK >@ 3áDVND F]ü FKDUDNWHU\VW\N δκ = 0) RGSRZLDGD ]DNUHVRZL SRSUDZQHJR SRPLDUX NRQGXNW\ZQRFL 'REU]H ]DSURMHNWRZDQ\ L Z\NRQDQ\ F]XMQLN PD WHQ ]DNUHV RGSRZLHGQLR V]HURNL : ]DNUHVLH PDá\FK NRQGXk-W\ZQRFL R EáG]LH SRPLDUX GHF\GXM SRMHPQRFL SDVR*\WQLF]H L UR]SURV]RQH SROH HOHNWU\F]QH Z ]DNUHVLH GX*\FK NRQGXNW\ZQRFL ± SRODU\]DFMD HOHNWURG >   @ :\PLHQLRQH FKDUDNWHU\VW\NL PR*QD PRG\ILNRZDü ]PLHQLDMF NV]WDáW L Z\PLDU\ F]XMQLND RUD] SROH SRZLHU]FKQL L PDWHULDá HOHktrod.

5\V D %áG SRPLDUyZ NRQGXNW\ZQRFL Z\NRQ\ZDQ\FK F]XMQLNDPL GZXHOHNWURGRZ\PL Z ]DOH*QRFL RG PLHU]RQHM NRQGXNW\ZQRFL >@ F]XMQLNL ILUP\ :7: SRGDQR PDWHULDá HOHNWURG

L ZDUWRü VWDáHM /7$  ± 3W JáDGNLH  FP–1

, LTA 100 – Pt, czernione, 1 cm^–1, LTA 10 – Pt, czernione, 10 cm^–1, LTA/S – Pt, czernione i spiekane, 1 cm^–1;

b) czujniki, których charakterystyki przedstawiono [210] a)

47

      

      o-
        
   
   
y-     

         *  K =

f(f)κ=const lub Rc = f(f)κ=const 
  

 K = f(f)κ=const czujnika 

   !" 
   
 
  #  * 
*-    $%
 
  
 !& ' 
    -   ()$$*+!*, 
 - 

   *  granicach ±1%.

5\V  =PLHQQRü VWDáHM F]XMQLND F]WHURHOHNWURGRZHJR Z IXQNFML F]VWRWOLZRFL SRPLDURZHM >@ Z\QiNL ZáDVQH

      *   
 k-
       
    
 
   
   
    
        

         
    
          
  !"#     o-   
   $#       *      i-      $"" %&$ % ' 
    o- 
         

 t   
        

  (  

 * y ) *! !+ &$$ $", $"+-. • polaryzacji elektrod, • 
      
      •     
 
   nej próbce (       * a • 
  *
  
  
 
                  owym.

'   
( 

       t-ków wymienionych przyczyn.

5\V  :Sá\Z ]PLDQ SRZLHU]FKQL HOHNWURG SUGRZ\FK F]XMQLND F]WHURHOHNWURGRZHJR QD PLHU]RQ NRQGXNWDQFM F]XMQLND ± Z IXQNFML F]VWRWOLZRFL SRPLDURZHM  ± RELH HOHNWURG\ F]\VWH (2) – zakryte 50% jednej elektrody, (3) – zakryte 50% obu elektrod [163]; G1000 – konduktancja

zmierzoQD SU]\ N+] Z\QLNL ZáDVQH