MONOGRAFIE I PODRĘCZNIKI AKADEMICKIE
2. Moduł: Nowe Materiały i Technologie Centrum Zaawansowanych Technologii – Pomorze
Zakres działania: generowanie projektów badawczych, ich realizacja i skuteczne wdrażanie otrzymywanych wyników do gospodarki, zwłaszcza na terenie Pomorza, gromadzenie i prze-pływ informacji, promocja i rozpowszechnianie uzyskiwanych wyników, szkolenie dla przedsiębiorstw, eksploracja nowych obszarów zastosowań materiałów i technologii materia-łowych.
Uczestnicy: Politechnika Gdańska, Uniwersytet Gdański, Akademia Morska w Gdyni, Cent-rum Techniki Okrętowej w Gdańsku
RECENZJE PRAC DOKTORSKICH
− Masiulanis B. dr hab. inż., prof. nadzw. PG, (rec.)
1. Pawłowski P. Badania nad wykorzystaniem cyklicznych węglanów alifatycznych w syntezie poli-węglanów i poli (uretano - moczników), P. Warsz., Wydział Chemiczny
WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA 1. L’Universita degli Studi di Lecce, Italy 2. Universidade de Lisboa, IST, Portugal
X. KATEDRA TECHNOLOGII TŁUSZCZÓW I DETERGENTÓW Kierownik: prof. dr hab. inż. Krystyna Mędrzycka, prof. nadzw. PG
dr hab. inż. Halina Szeląg, ad.
dr inż. Anna Górska, st. wykł.
dr inż. Adam Macierzanka, ad.
dr inż. Sebastian Pastewski, ad.
dr inż. Renata Tomczak-Wandzel, ad.
prof. dr hab. inż. Włodzimierz Zwierzykowski (emeryt) Pracownicy inżynieryjno-techniczni:
Małgorzata Borecka, st. tech.
Krystyna Szeniman, st. tech. (0,5 etatu) Doktoranci:
mgr inż. Anna Bąkowska mgr inż. Elżbieta Hallman mgr inż. Agnieszka Szyszko Kierunki prowadzonych badań
Opracowywane są warunki syntezy emulgatorów, głównie estrowych pochodnych polio-li, w celu uzyskiwania surfaktantów o zdefiniowanych właściwościach hydrofilowo-lipofilowych, otrzymywanych ze źródeł odnawialnych z zastosowaniem technologii bezodpadowych. Przedmio-tem badań są także właściwości i technologiczne możliwości otrzymywania układów dyspersyj-nych stabilizowadyspersyj-nych modyfikowanymi estrowymi pochodnymi polioli (glicerol, poliglicerole, diole).
Istotnym aspektem badań jest określenie oddziaływań monoestrów polioli i innych aktyw-nych powierzchniowo komponentów modyfikowaaktyw-nych emulgatorów w roztworach i na różnorod-nych granicach faz.
Prowadzona jest analiza surfaktantów anionowych, kationowych i niejonowych w wodach naturalnych i ściekach.
Realizowane są badania stanu zanieczyszczeń środowiska – atmosfery (związkami nieorga-nicznymi) i wód powierzchniowych (surfaktantami).
Rozwijane są technologie oczyszczania środowiska, obejmujące badania nad optymalizacją procesów oczyszczania ścieków, w tym nad usuwaniem azotu ze ścieków farmaceutycznych,
poprawą właściwości sedymentacyjnych osadów ściekowych w procesach biologicznych, nad zmniejszeniem ilości powstających osadów ściekowych oraz ich utylizacją, a także nad oczysz-czaniem gleby zanieczyszczonej substancjami hydrofobowymi z wykorzystaniem surfaktantów.
Prowadzone są badania nad unieszkodliwianiem przepracowanych cieczy obróbkowych, a także badania podatności na biodegradację wybranych substancji chemicznych, m.in. cieczy jonowych i emulgatorów.
W ramach badań własnych wykonano następujące prace:
− badanie aktywności powierzchniowej wybranych estrów polioli, kwasów tłuszczowych i kar-boksylanów na granicy faz olej/woda,
− badanie monowarstw Langmuira estrów polioli, kwasów tłuszczowych i karboksylanów,
− usuwanie związków azotu metodą osadu czynnego ze ścieków zawierających wybrane sub-stancje bakteriostatyczne,
− badanie właściwości fizykochemicznych mieszanin surfaktantów w świetle procesów oczy-szczania zaolejonych gruntów,
− badanie przebiegu biodegradacji wybranych cieczy jonowych.
W ramach działalności statutowej prowadzono prace związane z wykorzystaniem związków powierzchniowo czynnych w procesie usuwania hydrofobowych zanieczyszczeń organicznych z gruntu (remediacji). Badania dotyczyły solubilizacji i emulgowania wybranych zanieczyszczeń (węglowodorów i związków chlorowcopochodnych) w roztworach niejonowych i anionowych związków powierzchniowo czynnych oraz biosurfaktantów.
ARTYKUŁY W CZASOPISMACH Z LISTY FILADELFIJSKIEJ
− Chemometric analysis of rainwater and throughfall at several sites in Poland. Polkowska Ż., Astel A., Walna B., Małek S., Mędrzycka K., Górecki T., Siepak J., Namieśnik J. // Atmo-spheric Environ. - Vol. 39 (2005), s. 837-855 AF 68697 Chemometryczne opracowanie danych wyników oznaczania wybranych zanieczyszczeń w wodach opadowych i spływnych z koron drzew na różnych stanowiskach na terenie Polski.
1. Chipasa B.K.: Accumulation and fate of selected heavy metals in biological wastewater tre-atment system // Waste Manag. - Vol. 23 (2003), s. 135-143
Akumulacja wybranych metali ciężkich w biologicznej oczyszczalni ścieków. AF 72258 2. Pastewski S., Mędrzycka K., Zimoch J.: Zastosowanie lecytyny rzepakowej w ciekłych
kompozycjach detergentowych // Przem. Chemiczny. - Vol. 84, nr 5 (2005), s. 345-349
AF 70612
3. Szeląg H., Ciesiulska L., Macierzanka A.: Właściwości układów emulsyjnych stabili-zo-wanych mieszaninami monoacylogliceroli i oksyetylenostabili-zo-wanych estrów metylowych kwa-sów tłuszczowych // Przem. Chemiczny. - Vol. 84, nr 12 (2005), s. 939-942 AF 70879 ARTYKUŁY W INNYCH CZASOPISMACH RECENZOWANYCH
1. Szeląg H., Szyszko A., Kornacka K.: Polyglycerol esters of lauric acid with defined hydro-phile-lipophile properties. // Pol. J. Chem. Technology - Vol. 7, nr 2 (2005), s. 66-71 Estry poligliceroli i kwasu laurynowego o zdefiniowanych właściwościach
hydrofilowo-li-pofilowych. AR 70924
2. Tomczak-Wandzel R., Mędrzycka K., Jagielska A.: Physicochemical treatment of used cut-ting fluids // Polish J. Chemical Technology. - Vol. 7, nr 2 (2005), s. 62-65
Fizykochemiczne oczyszczanie przepracowanych cieczy obróbkowych. AR 70608
PUBLIKACJE W RECENZOWANYCH WYDAWNICTWACH ZBIOROWYCH
1. Adsorption properties of Triton X-100 and rhamnolipid biosurfactant in the contex of soil remediation. Mędrzycka K., Hallmann E., Pastewski S., Karpenko E. // W: AUZO 2005 :
Oils and Environment : 4th International Conference : proceedings, Gdańsk, Poland, June 20-23, 2005 / eds: J. Hupka, R. Aranowski. - Gdańsk: Chem. Fac. Gdań. Univ. Technol., 2005. - S. 138-143
Właściwości adsorpcyjne Tritonu X-100 i biosurfaktantu z grupy ramnolipidów w kontekście
remediacji gruntu. ZR 70615
2. Hallmann E., Mędrzycka K.: Emulsifying properties of surfactants and biosurfactants in the context of soil remediation // W: SURUZ 2005 : Surfactants and Dispersed Systems in The-ory and Practice = Surfaktanty i Układy Zdyspergowane w Teorii i Praktyce : Scientific Con-ference, Polanica Zdrój, May 31-June 4, 2005 / ed. K.A. Wilk. - Wrocław: Korporacja
Biz-nesowa, 2005. - S. 347-350 ZR 70616
Właściwości emulgujące surfaktantów i biosurfaktantu w kontekście remediacji gruntu.
3. Macierzanka A., Szeląg H.: Viscoelastic properties of oil-in-water emulsions stabilized by acylpropyleneglycol emulsifiers obtained with sodium soaps // W: SURUZ 2005 : Sur-factants and Dispersed Systems in Theory and Practice = Surfaktanty i Układy Zdyspergo-wane w Teorii i Praktyce. - Polanica Zdrój, 2005. - S. 663-666 /por. poz. 2/
Właściwości lepkosprężyste emulsji O/W stabilizowanych emulgatorami
acylopropylenogli-kolowymi otrzymanymi w obecności mydeł sodu. ZR 70878
4. Pastewski S., Mędrzycka K.: Solubilization of tetrachloroethylene and dichlorobenzene in micellar solutions of nonionic surfactants // W: SURUZ 2005 : Surfactants and Dispersed Systems in Theory and Practice = Surfaktanty i Układy Zdyspergowane w Teorii i Praktyce.
- Polanica Zdrój, 2005. S. 667-670 /por. poz. 2/ ZR 70614 Solubilizacja tetrachloroetylenu i dichlorobenzenu w roztworach micelarnych surfaktantów niejonowych.
5. Szeląg H., Szyszko A.: Synthesis of polyglycerol esters of fatty acid with defined hydrophilic properties // W: SURUZ 2005 : Surfactants and Dispersed Systems in Theory and Practice = Surfaktanty i Układy Zdyspergowane w Teorii i Praktyce, Polanica Zdrój, 2005. - S. 231-234 /por. poz. 2/
Synteza estrowych pochodnych poligliceroli o zdefiniowanych właściwościach
hydrofilo-wych. ZR 70925
6. The effect of surfactant composition on solubilization and emulsification of hydrophobic soil pollutants. Pastewski S., Hallmann E., Doliwa D., Mędrzycka K. // W: AUZO 2005 : Oils and Environment : 4th International Conference : proceedings, Gdańsk, Poland, June 20-23, 2005 / eds: J. Hupka, R. Aranowski. - Gdańsk: Chem. Fac., Univ. Technol., 2005. - S.
144-151 ZR 70613
Wpływ surfaktantów na solubilizację i emulsyfikację hydrofobowych zanieczyszczeń gleby.
7. Tomczak-Wandzel R., Mędrzycka K., Gajewska M.: Preliminary investigations on biological treatment of aqueous phase separated from cutting fluids // W: AUZO 2005 : Oils and Envi-ronment : 4th International Conference. - Gdańsk, 2005. - S. 66-69 /por. poz. 6/
Wstępne badania biologicznego podczyszczania fazy wodnej wydzielonej z
przepracowa-nych cieczy obróbkowych. ZR 70609
ROZDZIAŁY W MONOGRAFIACH I PODRĘCZNIKACH AKADEMICKICH
1. Cytawa S., Tomczak-Wandzel R., Mędrzycka K.: Poprawa właściwości sedymentacyjnych osadu czynnego w reaktorach typu SBR i metody szybkiej oceny tych właściwości // W: II Kongres Inżynierii Środowiska : materiały. Tom 1 / red. L. Pawłowski, M.R. Dudzińska. - Lublin: PAN, Kom. Inż. Środ., 2005. - S. 671-678. - (Monografie Komitetu Inżynierii
Śro-dowiska PAN, vol. 32) MCK 70610
2. Mędrzycka K., Tomczak-Wandzel R.: The utilization of sludge generated in coagulation of fish processing wastewater for liquid feed production // W: Chemistry for the Protection of the Environment 4 /eds: R Mournighan, M.R. Dudzińska, J. Barich, M.A. Gonzalez, R.K.
Black. - New York: Springer Sci., 2005. - S. 215-221. - (Environmental Science Research /
ed. H.S. Rosenkranz ; vol. 59) MCM 70611 Wykorzystanie osadu pokoagulacyjnego wydzielonego ze ścieków z przemysłu rybnego do produkcji pasz płynnych.
3. Nitrogen monitoring in atmospheric deposition and its removal from municipal and industrial wastewater. Mędrzycka K., Tomczak-Wandzel R., Bąkowska A., Cytawa S. // W: Pathways of pollutants and mitigation strategies of their impact on the ecosystems / eds.: M.R. Dudziń-ska, M. Pawłowska. Lublin: Komit. Inż. Środow. PAN, 2004 s. 222-232 Seria: Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska Polskiej Akademii Nauk, vol. 27
Monitoring azotu w opadach atmosferycznych oraz usuwanie związków azotu ze ścieków komunalnych i przemysłowychch i przemysłowych. MCM 070606 4. Surfactant in the environment. Mędrzycka K., Pastewski S., Tomczak-Wandzel R.,
Hall-mann E. // W: Pathways of pollutants and mitigation strategies of their impact on the ecosys-tems. – Lublin, 2004. - S. 287–309 /por. poz. 3/
Surfaktanty w środowisku. MCM 70607
PROJEKTY BADAWCZE KBN Projekty zakończone:
„Analiza przemian wybranych związków chemicznych zawartych w ściekach w różnych wa-runkach środowiskowych osadu czynnego i ich wpływ na selektywny rozwój określonych grup bakterii”
Kierownik i główni wykonawcy badań: K. Mędrzycka, S. Cytawa (Grant promotorski, Projekt 4T09D04525)
Projekty realizowane:
„Emulgatory acylopropylenoglikolowe modyfikowane karboksylanami sodu, potasu, cynku i magnezu oraz ich właściwości w układach zdyspergowanych”
Kierownik i główni wykonawcy badań: H. Szeląg, A. Macierzanka, R. Pawłowicz (Grant 3 T09B 089 27 MNiI, realizacja: 2004-2006)
„Surfaktanty i układy zdyspergowane w teorii i praktyce”
Kierownik i główni wykonawcy badań: K. Mędrzycka, H. Szeląg, A. Macierzanka, S. Pa-stewski
(Sieć naukowa 6 PR – Priorytet 3 (SSA), SURUZ INCO –CT-2003-003355. Projekt UE/DIE 213/2005 – 2006, decyzja MNiI Nr. 155/E-359/6)
UDZIAŁ W MIĘDZYNARODOWYCH PROGRAMACH NAUKOWYCH
„Wymiana informacji i ocena oddziaływania działalności w zakresie ochrony środowiska w portach europejskich – ECOPORTS”
Kierownik i główni wykonawcy badań: K. Mędrzycka, R. Tomczak-Wandzel
(5 PR – III Program tematyczny ECOPORTS kontrakt GRD2-2000-30195 Dotacja KBN - PKBN Nr 155/E-359/SPB/5.PR UE/DIE 445/2004-2005)
UDZIAŁ W SIECIACH NAUKOWYCH LUB KONSORCJACH NAUKOWYCH
1. Sieć naukowa „SURUZ” - „Surfaktanty i układy zdyspergowane w teorii i praktyce”, VI Program Ramowy Unii Europejskiej, Nr INCO-CT-2003-003355
Celem sieci jest zintegrowanie polskiego środowiska naukowego zajmującego się badaniami w dziedzinie właściwości surfaktantów i fizykochemii zjawisk powierzchniowych na granicach fa-zowych ciecz/gaz, ciecz/ciecz i ciecz/ciało stałe oraz podstawami fizykochemicznymi procesów rozdziału, pozyskiwania cennych składników, usuwania zanieczyszczeń, modyfikacji własności powierzchniowych materiałów.
Jednostki badawcze wchodzące w skład sieci:
− Instytut Elektrotechniki, Oddział Technologii i Materiałoznawstwa Elektrotechnicznego, Wrocław,
− Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN, Zespół Fizykochemii Pian, Kraków, Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN, Zespół Koloidów I,
− Instytut Katalizy i Fizykochemii Powierzchni PAN, Zespół Koloidów II, Kraków,
− Instytut Odlewnictwa, Kraków,
− Politechnika Gdańska, Wydział Chemiczny, Katedra Technologii Tłuszczów i Detergentów, Katedra Technologii Chemicznej, Gdańsk,
− Politechnika Krakowska Instytut Inżynierii Chemicznej i Chemii Fizycznej, Zakład Rozdzie-lania Mieszanin i Termodynamiki Procesowej, Kraków,
− Politechnika Poznańska, Instytut Technologii i Inżynierii Chemicznej, Poznań,
− Politechnika Radomska, Katedra Ochrony Środowiska, Radom,
− Politechnika Szczecińska, Instytut Technologii Chemicznej Organicznej, Szczecin,
− Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Chemicznej i Procesowej, Zakład Procesów Podstawowych i Ochrony Środowiska, Warszawa,
− Politechnika Wrocławska, Instytut Inżynierii Chemicznej, Wrocław,
− Politechnika Wrocławska, Instytut Inżynierii Chemicznej, Zakład Naukowo-Dydaktyczny Zintegrowanych Procesów Separacyjnych, Wrocław,
− Politechnika Wrocławska, Instytut Technologii Organicznej i Tworzyw Sztucznych, Zakład Naukowo-Dydaktyczny Chemii Układów Dyspersyjnych, Wrocław,
− Politechnika Wrocławska, Zakład Hydrometalurgii, Wrocław,
− Politechnika Wrocławska. Instytut Górnictwa, Zakład Przeróbki Kopalin i Odpadów, Wro-cław,
− Uniwersytet Adama Mickiewicza, Wydział Chemii, Zakład Chemii Fizycznej, Poznań,
− Uniwersytet Jagielloński, Wydział Chemii, Zakład Chemii Fizycznej i Elektrochemii Kra-ków,
− Uniwersytet Jagielloński, Wydział Chemii, Zakład Chemii Ogólnej, Kraków,
− Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Wydział Chemii, Katedra Chemii Fizycznej, Lublin
− Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Wydział Chemii, Zakład Radiochemii i Chemii Ko-loidów, Lublin,
− Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej, Wydział Chemii, Zespół Teorii Adsorpcji, Lublin, 2. Naukowa Sieć Tematyczna - „Pathways of pollutants and mitigation strategies of their
impact on the ecosystems”
Celem sieci jest zintegrowanie środowiska naukowego zajmującego się badaniami zwią-zanymi z przemieszczaniem zanieczyszczeń w środowisku – od źródła emisji do zapadliska, które często nie są zapadliskiem ostatecznym, ale elementem ekosystemu, z którego mogą ulec uwolnie-niu i wprowadzauwolnie-niu do łańcucha troficznego.
Jednostki badawcze wchodzące w skład sieci:
− Instytut Inżynierii Ochrony Środowiska, Politechnika Lubelska,
− Instytut Inżynierii Wody i Ścieków, Politechnika Śląska,
− Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa,
− Katedra Technologii Chemicznej, Katedra Technologii Tłuszczów i Detergentów, Wydział Chemiczny PG,
− Katedra Technologii Wody i Ścieków, Wydział Budownictwa Wodnego i Inżynierii Środo-wiska , Politechnika Gdańska,
− Katedra Technologii Wody, Ścieków i Chemii Środowiska, Politechnika Częstochowska,
− Wydział Matematyczno-Przyrodniczy, Uniw. Opolski, Zakład Badań Fizykochemicznych,