N ietoperz przed 100 laty

B adania c h iro p te ro lo g ic z n e m a ją d łu g ie tra d y c je . O to co 100 la t tem u p isa n o o n ie to p e rz a c h (zw anych w te d y n iedoperzam i) w n aszy m czaso p iśm ie (W sze c h św ia t 1888, 7, 511 (5 V III)):

-O d d ych a n ie n ie d o p e r zy w e śn ie zim o w y m . B adania­

m i nad sn em zim o w y m zw ie r zą t z a jm o w a li się ju ż na- turaliści d a w n ie jsi, ja k K o n ra d G esner i B u lio n , a S a is sy (1808) w y k a za ł, że w śn ie ta k im n a s tę p u je zw o ln ie n ie o d d ych a n ia . M arshall H all, u m ie ś c iw s z y p od d zw o n e m sz k la n y m n ied o p erza pogrą żo n eg o w śn ie zim o w y m , w ciągu d ziesięciu g o dzin n ie d o strze g ł ża d n eg o zg o ła p o ­ chłaniania g a zó w , chociaż zw ie r zę c zu w a ją c e w ty m ż e c za sie w y d y c h a ło 10 cm 3 d w u tle n k u w ęgla. — N o w e b a ­ dania przep ro w a d ziI E. D elsaiix nad dw o m a n ie d o p e r za ­ m i, a m ia n o w ic ie nad u sz a k ie m (P lecotus a ru itu s) i m y- sza k ie m (V e sp e r tilio m urinus). Z w ierzęta te p o c h o d ziły z ja s k iń pod M a estrich tem , g d zie p o d cza s c h ło d n e j p o iy ro k u zn a jd u je się ich m n ó stw o p o g rą żo n y c h w śn ie z im o ­ w y m ; p rz y p r z e c ię c io w e j te m p e ra tu rze p o w ietrza 6° o k a ­ zu ją one w ła sn ą te m p e ra tu rę o k o ło 7,2°. Z w ie rzę ta śp ią ­ ce w ja sk in ia c h czę sto p rz e z czas d łu g i n ie o k a zu ją ża ­ d n eg o ruchu o d d e c h o w e g o , w p ra co w n i d o strze d z m ożna b y ło bardzo słabe ru ch y o d d ech o w e, w o d stę p a c h co 15 m in u t. W rza w a i św ia tło (zw ie r zę ta b y ły tr zy m a n e w ciem n o ści) w p ły w u na o d d y c h a n ie nie m ają, ale k a ż d e w strzą śn ię c ie p o w o d u je n a ty c h m ia s t szereg ru c h ó w o d ­ d e c h o w y c h , p o czem zn ó w d łu g ie p a u z y n a stęp u ją . P rze­

b u d ze n ie n ie d o p e r zy z g łę b o k ie g o snu p o łą czo n e je s t z n a g łem p o d n ie sie n ie m te m p e ra tu ry . U szak, tr z y m a n y p rz e z 30 m in u t p od d zw o n e m o zię b io n y m do —21°, po p rzen iesien iu do te m p e ra tu ry w y ż s z e j zaczął o d d y c h a ć c hociaż p o p rzed n io ru c h y o d d e c h o w e b y ły zu p e łn ie p r z y ­ tłu m io n e. W te m p e ra tu rze 0° w y d z ie la n ie d w u tle n k u w ę ­ gla o ka za ło się zn a czn ie n iższem , a n iż e li w te m p e r a tu ­ rze 7—8°.

J.G .V.

W S Z E C H Ś W I A T P R Z E D 100 L A T Y

Śmierć W róblew skiego

W o sta tn ic h czasach ś.p. Z y g m u n t za ją ł się opraco­

w a n ie m te o r e ty c z n e m z w ią z k u za ch o d zą ceg o p o m ię d zy s ta n e m c ie k ły m a g a zo w y m m a te ry i. Ja k o p ie r w s zy o w o c s tu d y jó w w ty m k ie r u n k u o g ło sił p o n ie m ie c k u pracę, w k tó r e j u siło w a ł te n z w ią z e k u c h w y c ić p rzy p o m o c y linii je d n a k o w y c h g ęsto ści, n a zy w a n y c h przez n ieg o „ izo p y k n a m i". O s ta tn ie tr z y lala p o św ię c ił bada­

niom n a d śc iśliw o śc ią w o doru, k tó r y c h za daniem b yło o tr zy m a ć w o d ó r w sta n ie p ły n n y m , ja k to zd o ła ł zrobić z tlen em , a zo te m i in n e m i gazam i.

P rzy w y k o ń c z a n iu te j o s ta tn ie j p ra cy n a stą p ił w y p a ­ d e k , k tó r y s p o w o d o w a ł je g o p rze d w c ze sn ą śm ierć. — P ó źn ym w ie c zo r e m b y ł z a ję ły k re ś le n ie m linii k r z y w e j

na papierze n a c ią g n ię ty m na rajzb recie, na k tó r y m p o ­ sta w ił la m p ę n a łto w ą w celu le p s ze g o o św ie tle n ia p a ­ pieru. Z b yt siln e oparcie się o ra jzb re t sp o w o d o w a ło jeg o n a c h y le n ie się, a ty m sp o so b em p rze w ró c e n ie la m ­ p y , z k tó r e j n a ita płonąca oblała go. M ó g ł spłonąć w p ra co w n i p rze z n iko g o n ie r a to w a n y , p o n ie w a ż sam j e ­ d en się w n ie j zn a jd o w a ł, le c z zd o ła ł w y b ie d z z n ie j i po schodach ze jś ć na d ó ł na p o d w ó rze, g d zie na k r z y k palącego się ż y w c e m na d b ieg ła słu żb a i p ło m ie n ie u ga­

siła. Poparzenia b y ły je d n a k ż e ta k silne, że n a ju s iln ie j­

sze starania k o le g ó w le k a r z y n ie zd o ła ły ży c ia m u u ra ­ to w a ć.

E. D. (D ziew u lsk i), Z y g m u n t W r ó b l e w s k i , W s z e c h ś w ia t 1888, 7, 353 (3 VI)

150

W s z e c h ś w ia t, t. 89, nr 6/1988 151

będą-152

W s z e c h ś w ia t, t. 89, nr 6/1988

153

154

W s z e c h ś w ia t, t. 89, n r 6/1988

155

K R O N I K A

90 lat koła P rzy ro d n ik ó w S tudentów UJ

W d n ia c h 3— 5 k w ie tn ia 1987 r., w a u d y to riu m im.

B ogdana K a m ie ń sk ie g o C o llegium C hem icum U J, o d b y ł się zja z d z o rg a n iz o w a n y z o k a z ji 90-lecia K oła P rz y ro d ­ n ik ó w S tu d e n tó w U J. W z ię ło w nim u d z ia ł p o n a d 200 osób z w ie lu o śro d k ó w a k a d e m ic k ic h w Polsce.

O fic ja ln e g o o tw a rc ia zjaz d u d o k o n a ł prof. W ła d y s ła w G ro d ziń sk i, k u ra to r K o ła; w k ilk u sło w ach s c h a r a k te ry ­ zo w ał d o ty c h c z a so w e je g o d zieje. N a stę p n ie głos z a ­ b ra ła doc. E lżb ieta K o te jo w a (AR — K raków ): w re f e ­ ra c ie „O p ro fe so rz e P aw ło w sk im słó w k ilk a " p rz y b liż y ­ ła je g o p o stać, szczeg ó ln ie p o d k re ś liła je g o o grom ne z a in te re s o w a n ie ro ślin a m i, m iłość do g ó r i n ie z w y k łą życzliw ość, ja k ą d a rz y ł zaw sze stu d en tó w . R ów nie c ie ­ pło w sp o m in a ła go d r H a lin a P ię k o ś-M irk o w a (Inst. Bo­

ta n ik i P A N — K rak ó w ) w sw ym w y s tą p ie n iu „P rofesor P aw ło w sk i ja k im go zn ałam ". P rz y p o m n ia ła szczególnie b lisk ie w ię z i łą c z ą c e go z K ołem P rz y ro d n ik ó w S tu d e n ­ tó w U J, a ta k ż e w y c ie c z k i ze s tu d e n ta m i i z w iązan e z ty m zw y czaje. T o o s ta tn ie z a g a d n ie n ie ilu s tro w a n e b y ­ ło k ró tk im film em n a k rę c o n y m p o d czas p ra k ty k i w a k a ­ c y jn e j w O b id o w ej w 1968 r.

Po k r ó tk ie j p rz e rw ie p re z e s K PSt. U J M a re k J ę d r a o d c z y ta ł lis ty n a d e s ła n e n a je g o rę c e od b y ły c h czło n ­ kó w K o ła: p ro r e k to ra U J prof. A le k sa n d ra K oja, prof.

B ro n isław a F e re n s a w ra z z m a łż o n k ą (UJ) i prof. Jó zefa M ik u lsk ie g o (UMK — T oruń). D z iała ln o ść K oła w la ta c h '30, je g o sied zib y , tr a d y c y jn e sp o tk a n ia i z a b a w y om ów ił prof. P a w e ł S ik o ra (UJ), d łu żej z a trz y m u ją c się n a d s tru ­ k tu r ą ó w czesn eg o U n iw e rs y te tu i try b e m stu d io w an ia.

Prof. J a d w ig a W ilk o ń -M ic h a ls k a (UMK — T oruń) n ie ­ ty p o w o p rz e d s ta w iła p ra c ę K oła w la ta c h 1946— 49: p o ­ p ro s iła o b e c n y c h n a sa li c z ło n k ó w ó w czesn eg o Z arządu, k tó re g o b y ła p ie rw s z ą w h is to rii p a n ią p rezes, b y r a ­ zem z n ią w sp o m in ali p ię k n e la ta studiów . Po p o łu d n iu doc. J a n u s z W o jtu s ia k (UJ) p rz e d s ta w ił „O bozy sek cji en to m o lo g ic z n e j w la ta c h 70” p re z e n tu ją c d o k u m e n tu ją ­ ce je przezro cza. W ie c z o re m w k lu b ie „N o w y Ż a c z e k ” u c z e stn ic y z ja z d u s p o tk a li się „p rzy o k rą g ły m sto le".

P lo te c z k i p rz y ro d n ic z e p rz y h e rb a c ie i c ia s tk u , a ta k ż e liczne n ie s p o d z ia n k i sp ra w iły , że z a p a n o w a ła p ra w d z i­

w ie k o le ż e ń s k a a tm o sfe ra . K o n k u rs n a n a jle p sz ą gaw ę- d ziark ę i g a w ę d z ia rz a w y g ra ła kol. J a d w ig a W ilk o ń - -M ic h a lsk a i kol. S te fa n S tra w iń sk i (UG), n a to m ia s t kol.

J a n u a r y W e in e r (UJ) w c ią g u k ilk u n a s tu s e k u n d n a r y ­ so w a ł w s p a n ia łą k a r y k a tu r ę kol. W ła d y s ła w a G rodziń- sk ieg o . D o sk o n a ła z a b a w a trw a ła do p ó źn ej nocy.

D ru g i d zień z ja z d u ro z p o c z ą ł P io tr S. K o h ler re f e ra ­ te m „Ż y cie i tw ó rc z o ś ć W ła d y s ła w a S zafera". P o z o sta łą część d n ia w y p e łn iła g łó w n ie p re z e n ta c ja „ w y ja z d o w e j"

d z ia ła ln o śc i K oła: ob o zó w i w y p ra w . Ich u c z e stn ic y w sp o m in ali tru d n o ś c i i k ło p o ty p rzy ich o rg an izo w an iu ,

a ta k ż e k o rzy ści, ja k ie z n ich w y n ie śli (A ndrzej S k a lsk i

— „B u łg aria’60", d r Ewa K rzem iń sk a i d r W ie s ła w K rze­

m iń sk i — „W sp o m n ien ia z d zia ła ln o śc i K oła w la ta c h 1972—73", dr A dam N a d a c h o w sk i — „O bozy w B u łg arii i R um unii w la ta c h 1972 i 1973", d r J a n R afiń sk i —

„W en ezu ela '75", E lżbieta P y z a — „O b o zy e n to m o lo g i­

czne w B u łg a rii”, R y szard D o m ag ała — „C ey lo n '80", M ariu sz Pis i R y szard Ja k u b o w s k i — „E ast A frica ’83f /84", M arek K ry w u lt i T om asz Pis — „M ed ial A fric a '84", Je rz y S ta liń s k i — „ N e p a l '86/87"). K ażde w y s tą ­ p ie n ie by ło b o g a to ilu stro w a n e p rzezroczam i, a w y p ra ­ w a do W e n e z u e li — n a w e t film em „S finksy, bo a i le g ­ w an y ". N a s tę p n ie głos z a b ra ło d w ó ch p rz e d s ta w ic ie li z a p rz y ja ź n io n y c h k ó ł n a u k o w y c h in n y c h u czelni: A dam A n to n ijc z u k p rz e d s ta w ił d z ia ła ln o ść K o ła N a u k o w e g o H y d ro b io lo g ó w i R y b ak ó w O lsz ty ń sk ie j AR-T, o m ó w ił ró w n ież p la n y n a n a jb liż sz y sezon, a G rzegorz S k u b e ra sc h a ra k te ry z o w a ł 10 la t is tn ie n ia K oła N a u k o w e g o P rz y ro d n ik ó w W SP w K ielcach. P óźnym p o p o łu d n ie m 4 k w ie tn ia p re z e s K PSt. U J M a re k J ę d r a po k ró tk im p o d ­ su m o w an iu zjaz d u d o k o n ał je g o o fic ja ln e g o z a m k n ię ­ cia.

W trzecim d n iu zjazd u o d b y ła się w y c ie c z k a do O gro- d zień c a i R zędkow ic. N ie sp rz y ja ją c e w a ru n k i a tm o sfe ­ ry c z n e sp raw iły , że u c zestn iczy ło w n ie j ty lk o 42 n a j­

b a rd z ie j w y trw a ły c h p rz y ro d n ik ó w .

O bradom zjaz d u to w a rz y s z y ła w y s ta w a u rz ą d z o n a w B ib lio tece C o llegium Z oologicum U J, S k ła d a ły się n?

n ią liczne zd ję c ia ilu s tru ją c e h isto rię , n a jw a ż n ie jsz e d o ­ k o n a n ia o raz dzień dzisiejszy K oła, d o k u m e n ty zw iązane- z je g o dziejam i, p rz y k ła d y zb io ró w p rz y ro d n ic z y c h p rz y ­ w iezio n y c h przez w y p raw y , a ta k ż e 33 p la k a ty ró w n ież zw iązan e z K ołem , n a m a lo w a n e przez d r J a n u a r e g o W e i­

n e ra , i 4 fo to g ra m y p rzy ro d n ic z e M a c ie ja C h le b o w sk ie ­ go. W c z a sie zjaz d u u ru ch o m io n o s to isk a , w k tó r y c h m o żn a b y ło n a b y ć p a m ią tk o w ą p la k ie tk ę oraz „Z ary s h is to rii K oła P rz y ro d n ik ó w S tu d e n tó w U n iw e rsy te tu J a ­ g ie llo ń s k ie g o " o p ra c o w a n y przez s e k re ta rz a KPSt. U J J a c k a W a jd ę n a p o d sta w ie d o stę p n y c h d a n y c h a rc h iw a l­

n y ch , rozm ów z b y ły m i czło n k a m i K oła o raz p o d o b n eg o

„B iu lety n u " sp rz e d 10 lat.

W 1996 r. p rz y p a d n ie s e tn a ro c z n ic a p o w sta n ia KPSt U J, na k tó r ą ch cia łb y m p rz y g o to w a ć jeg o m o n o g rafię . W z a c h o w a n y c h m a te ria ła c h a rc h iw a ln y c h są p o w ażn e lu k i, p rz e d e w szy stk im c a łk o w ic ie b ra k d a n y c h z la t 1939—57, dlateg o zw racam się z go rącą prośbą do w szy­

s tk ic h b y ły c h czło n k ó w K oła o ła s k a w e n a d s y ła n ie w szelk ich d a n y c h d o ty c z ą c y c h jeg o h is to rii o raz sw o ­ je j w nim d ziałaln o ści. T e ja k ró w n ież w szelk ie d o d a t­

k o w e in fo rm a c je pro szę n a d sy ła ć p o d ad resem : m gr P io tr S. K o h ler, O g ró d B o ta n ic z n y U J, ul. M. K o p e rn i­

k a 27, 31-501 K raków .

P io tr S e b a stia n K o h l e r

156

W A R U N K I PRENUM ERATY M IESIĘC ZN IK A „W S Z E C H ŚW IA T "

C en a p ren u m era ty :

p ó łr o c z n ie zł 360,— r o c z n ie zł 720,—

P r en u m era tę k r a jo w a p rzy jm u ją i in fo r m a c ji o ce n a c h u d z ie la ją u r zę d y p o c z to w e i d o r ę c z y c ie le na w sia c h oraz O d d z ia ły R S W , .P ra sa — K siążk a— R u ch " w m ia sta ch .

T erm in y p rz y jm o w a n ia p r en u m e ra ty k r a jo w e j i za g ra n ic ę:

d o 10 l i s t o p a d a br. n a I p ó łr o c z e ro k u n a s t ę p n e g o i ca ły rok n a stę p n y d o 1 c z e r w c a n a II p ó łr o c z e ro k u b ie ż ą c e g o

P re n u m e ra tę z e z le c e n ie m w y s y ł k i _ za g r a n ic ę p rz y jm u je R SW , , Prasa— K sią żk a —R u c h " , C en tra la K o lp o r ta żu P ra sy i W y d a w n ic tw , 00-958 W a r s z a w a , u l. T o w a r o w a 28, k o n to N B P X V OM W a rsza w a nr 1153-201045-139-11.

P r en u m era ta z e z le c e n ie m w y s y ł k i za g r a n ic ę p o cztą z w y k łą j e s t d ro ższa od p ren u m era ty k r a jo w e j o 50% d la z le c e n io d a w c ó w in d y w id u a ln y c h i o 100®/o d la in s ty tu c ji i za k ła d ó w p r a c y .

B ie ż ą c e i a r c h iw a ln e n u m e ry m o żn a n a b y ć lu b z a m ó w ić w e W z o r c o w n i O śro d k a R o zp o w sz e ch n ia n ia W y d a w n ic tw N a u k o w y c h P A N , 00-901 W a r sz a w a , P a ła c K u ltu ry i N a u k i ( w y s o k i parter).

PRZEPISY D L A A U T O R Ó W

„ W s z e c h ś w ia t" j e s t p ism em p o p u la r y z u ją c y m w ie d z ę p rzy r o d n ic zą , p rz e z n a czo n y m d la w sz y stk ic h p rzy r o d n ik ó w , z a in te r e s o w a n y c h n a u k a m i p rz y r o d n ic z y m i, a z w ła s z c z a m ło d z ie ż y lic e a ln e j i a k a d e m ick ie j.

„ W s z e c h ś w ia t" z a m ie s z c z a o p r a c o w a n ia p o p u la r n o n a u k o w e z& w sz y stk ic h d zie d z in n a u k p rzy r o d n i­

c z y c h , c ie k a w e o b s e r w a c j e p r z y r o d n ic z e oraz fo to g r a fie i za p ra sza d o w sp ó łp r a c y w s z y s tk ic h c h ę tn y c h . N a d s y ła n e d o „ W s z e c h ś w ia ta " m a te r ia ły są r e c e n z o w a n e p rz e z re d a k to ró w i s p e c j a lis t ó w z o d p o ­ w ie d n ich d zie d z in , o ic h p r z y ję c iu d o druku lu b o d rzu cen iu d e c y d u je o s t a te c z n ie K o m itet R ed a k c y jn y . P o c zą tk u ją cy m a u to ro m K o m itet b ę d z ie n ió s ł p o m o c w o p r a c o w a n iu m a te r ia łó w lu b w y j a ś n ia ł e w e n tu ­ a ln e p o w o d y n ie p r z y j ę c ia d o druku p u b lik a c ji.

„ W s z e c h ś w ia t" d ru k u je m a te r ia ły w fo rm ie a r ty k u łó w , d ro b ia z g ó w p r zy r o d n ic zy ch , ro z m a ito śc i, z d ję ć n a o k ła d c e lu b w k ła d c e k r e d o w e j, a ta k że li s t ó w d o R ed a k c ji. „ W s z e c h ś w ia t" m o że ta k ż e d ru k o w a ć r e c e n z je z k sią ż e k p r zy r o d n ic zy ch .

A r t y k u ł y p o w in n y s ta n o w ić o r y g in a ln e o p r a c o w a n ia n a p r zy stęp n y m p o z io m ie n a u k o w y m , n a p is a n e ż y w o i in te r e s u ją c o n a w e t d la la ik a ; p o ż ą d a n e j e s t ilu s tr o w a n ie a rty k u łu in te r e s u ją c y m i fo to g r a fia m i, r y ­ cin a m i lu b sch em a ta m i, od ra d za s ię n a to m ia st t a b e le . A r ty k u ły n ie p o w in n y z a w ie r a ć o d n o ś n ik ó w d o p iś m ie n n ic tw a . J e ż e li a r ty k u ł s t a n o w i o p r a c o w a n ie p o je d y n c z e g o a rty k u łu n a u k o w e g o , z a m ie s z c z o n e g o w c z a so p ism a c h o b c o ję z y c z n y c h , w y m a g a n e j e s t u m ie s z c z e n ie o d n o śn ik a ź r ó d ło w e g o . O b ję to ś ć a rty k u łu w in n a w y n o s ić 4— 8 (9) stro n m a s z y n o p isu .

D r o b i a z g i p r z y r o d n i c z e są k r ó tk im i a rty k u ła m i, lic z ą c y m i 1— 3 str o n y m a s z y n o p isu . R ó w n ie ż i tu ilu s tr a c je są m ile w id z ia n e . „ W s z e c h ś w ia t " z a c h ę c a d o p u b lik o w a n ia w te j fo rm ie w ła s n y c h o b se r w a c ji.

R o z m a i t o ś c i są k r ó tk im i n o ta tk a m i z b ie ż ą c e g o o b c o j ę z y c z n e g o cz a so p iś m ie n n ic tw a n a u k o w e g o o n a j ­ w y ż sz y m sta n d a rd zie ś w ia to w y m . Ich o b ję to ś ć w y n o s i od 0,3 d o 1 s tr o n y m a s z y n o p isu . O b o w ią zu je p o d a n ie źród ła ( c z a s o p is m o , rok , tom , stro n a ).

L i s t y d o R e d a k c j i m o g ą b y ć r ó ż n e g o ty p u . T u d ru k u jem y m .in . u w a g i c o d o a r ty k u łó w i in n y c h m a ­ t e r ia łó w p u b lik o w a n y c h w e „ W s z e c h ś w ie c ie " , R e d a k c ja z a s tr z e g a s o b ie p r a w o s e le k c j i lis t ó w .

R e c e n z je z k s ią ż e k m u sz ą b y ć in t e r e s u j ą c e d la c z y te ln ik a , d o sta r c z a ją c e m u n o w y c h w ia d o m o śc i.

O b ję to ść n ie p o w in n a p r ze k r a cza ć 2 s tr o n m a s z y n o p isu .

M a te r ia ły w y d r u k o w a n e są h o n o r o w a n e z g o d n ie z p rze p isa m i p r a w a a u to r s k ie g o . M a te r ia ły p o w in n y b y ć p r z y s y ła n e ja k o s ta r a n n ie w y k o n a n e m a s z y n o p is y (30 lin ij e k n a str o n ę , ok . 60 u d e r ze ń na lin ijk ę , p is a n e p rz e z czarną ta ś m ę ) z jed n ą k o p ią . T a b e le n a le ż y p isa ć n a o so b n y c h s tro n a c h . R y c in y w in n y b y ć n u m e r o w a n e i p o d p isa n e . O p is r y c in n a o so b n y m a rk u szu . P rzy a r ty k u ła ch a u to r z y w in n i p o d a ć d o k ła d n y a d res, t y t u ł n a u k o w y , s ta n o w is k o i n a z w ę z a k ła d u p racy, o ra z in fo rm a c je , k tó re c h c ie lib y z a m ie ś c ić w o p r a c o w a n e j p rzez R e d a k c ję n o tc e b io g r a fic z n e j.

In d e k s 38152

ADRESY ODDZIAŁÓW POL. TO W PRZYRODNIKÓW IM KOPERNIKA

15-089 B ia ły sto k , u l. K iliń s k ie g o 1, Zakład B io lo g ii O gólnej AM

85-039 B y d g o sz c z , PI. W ey s s e n h o ffa 11, In sty tu t M e lio r a c ji i U ży tk ó w Z ie lo n y ch 40-032 K a to w ic e 2, u l. J a k ie llo ń sk a 28, In sty tu t B otan ik i, p. 104

25-518 K ie lc e , u l. R ew o lu cji P a ź d z ie rn ik o w ej 33, W SP, Z akład B iologii 31-118 K raków , u l. P o d w a le 1

20-090 L ublin, ul. J a c z e w s k ie g o 8, Z akład P a to fizjo lo g ii AM 90-011 Ł ódź, Park S ie n k ie w ic z a

10-744 O lsz ty n -K o rto w o , In sty tu t U p raw y R oli i R oślin A R , Z akład L ek arstw a, blok 17

61-777 P o zn a ń , u l. W o źn a 10 m . 7, P ra co w n ia P a leo b o ta n ik i IHKM P A N (dr A nd rzej D z ię c zk o w sk i) 24-100 P u ła w y , O sad a P a ła c o w a , In sty tu t U p ra w y , N a w o ż e n ia i G leb o z n a w stw a (dr Z y g m u n t Jak ub czak) 35-010 R ze s z ó w , u. T o w a r n ic k ie g o la , In sty tu t K szta łcen ia N a u c z y c ie li

76-200 S łu p sk , u l. A r c isz e w s k ie g o 22b, D ziek a n a t W y d z. M atem .-P rzyr. W SN 71-550 S z c z e c in , u l. K. K ró lew icza 4

87-100 T oru ń , ul. G agarin a 9, In sty tu t B io lo g ii

00-901 W a r sza w a , P a ła c K u ltu ry i N a u k i, p ię tr o 19, pok. 16 50-328 W r o c ła w , u l. K anonia 6/8, In sty tu t B otan ik i U. Wr.

65-231 Z ie lo n a G óra, ul. S iem ir a d zk ieg o 19, W o j. O środ ek B adań 1 K on troli Ś ro d o w isk a (m gr. J . M end alu k )