Tłuszcze w odżywianiu naszym zajmują poważne miejsce, z uwagi na to, że stanowią część składową większości naszych pokarmów i służą jako niezastą
piony dodatek w przygotowywaniu potraw.
W Polsce oddawna ludność przyzwyczajona była do tłuszczów zwierzęcych (masła, słoniny, smalcu), bo
wiem tłuszcze roślinne używane były przeważnie w okresie postów i to niejednokrotnie w postaci źle oczy
szczonych olejów lnianego i rzepakowego. _ Ostatnio margaryna zaczęła torować sobie drogę, jednak nie wszędzie znajduje uznanie i większe, zastosowanie.
Dlatego też tłuszcze zwierzęce nadal będą odgrywały poważne znaczenie i nad zwiększeniem ich producji będą czynione wysiłki.
Na tym miejscu chcę się zająć możliwością zwięk
szenia tłuszczu zwierzęcego pochodzącego ze świń.
Myśl tą podsunął mi artykuł W. Makarowa: „Nasze metody zwiększania efektu tuczu świń“ zamieszczony w N r 3 dwumiesięcznika radzieckiego „Miasnaja In- dustrja Z. ¡8. R. R-” z r. 1949.
Otóż w naszym państwowym planie gospodarczym na rok 1950 przewiduje się kontraktację 3 milionów roku przyszłym, mogłoby być kwestionowane.
Wśród tych trzech milionów tuczników blisko poło
wę będą stanowiły loszki i wybrakowane maciory, a resztę zaś, to znaczy w przybliżeniu drugą połowę — wieprzki (wrzesne kastraty). Powszechnie wiadomym jest, że loszki w porównaniu z wieprzkami poza słab
szą wydajnością mięsa mają też^ gorszy stosunek tłu szczu do wagi bitej, ja k również cieńszą słoninę. Od dawna tu i ówdzie stosowano kastrację loszek, wzglę
dnie macior, lecz tylko w bardzo nieznacznej skali. Ka
stracja krwawa wymaga specjalistów (lekarzy wete
rynarii) przyczyni sztuka poddana kastracji po ope
racji przez kilka tygodni przechodzi okres rekonwale
scencji, tracąc w tym czasie względnie przybywając na wadze. Śrutowania (zapuszczanie śruein do maci
cy) maciorek nie wszędzie również dawało w 100 proc.
pozytywne wyniki, dlatego też nie rozpowszechniło się
szerzej. , . . , , . ,n
Na terenie Związku Radzieckiego, ja k podaje W.
Makarów w swoim artykule, stosuje się bezkrwawą kastrację wg metody A. J. Zykowa, która nosi naz
wę „tupoj sposob“ . Ta metoda została szczegółowo
omówiona i przedstawiona w czasopiśmie _ radzieckim
„W ietierynarja“ N r 6 z r. 1948. Kastracja metodą Zykowa nie wymaga udziału specjalistów — lenarzy weterynarii i może być przeprowadzana przez ludzi, przeszkolonych do tych czynności. I tak w zakładzie kontrolno - doświadczalnym im. „Dziesięciolecia Paź
dziernika“ koło Moskwy, kastrację przeprowadzali pracownicy zakładu pod kierunkiem docenta Zyko
wa, przyczym na początku poświęcali dla operacji jed przygotować kadry wśród pracowników gminnych Spółdzielni „Samopomoc Chłopska“ do przeprowadze
nia powszechnej kastracji loszek, przeznaczonych na tucz. Jakie korzyści uzyskaliśmy przez masową ka
strację loszek — to postaram się przedstawić po za
poznaniu się z wynikami doświadczeń przeprowadzo
nych na terenie Związku Radzieckiego.
W. Makarów w swym artykule podaje własne wy
niki doświadczeń. Do celów doświadczalnych były bra
ne loszki w różnych okresach wzrostu i stworzono trzy grupy wagowe: I grupa o wadze około 100 kg Sztu
ka, I I grupa o wadze 70 kg sztuka i I I I grupa o wa
dze około 50 kg sztuka. Każda grupa składała się w połowie z loszek kastrowanych, drugą zaś połowę stanowiły loszki niekastrowane. Wszystkie grupy były doprowadzone do wagi 150 kg sztuka. Następnie do
konywano uboju oraz badano jakość i ilość tłuszczu i mięsa. Doświadczenie wykazało, że lepsze przyrosty uzyskano tylko w grupie I I I kastrowanych loszek tj.
u loszek, które były kastrowane we wczesnym okresie wzrostu. W innych zaś grupach przyrosty kastrowa
nych i niekastrowanych zasadniczo się nie róż
niły. Natomiast rewelacyjne wyniki uzyskano po uboju. Mianowicie wszystkie kastrowane loszki dały lepszą wydajność mięsną niż loszki niekastrowane, jak również we wszystkich grupach loszki wydały o 20_30 proc. więcej tłuszczu od loszek niekastrowa
nych, dając też gruibsizą słoninę. Na zakończenie swego artykułu W. Makarów zaleca kastrację loszek w różnych okresach wzrostu.
Powracając do naszego planu kontraktacji w roku 1950 przewidującego 1.500.000 sztuk loszek i macior, uzyskamy (licząc przeciętną bitą wagę każdej na
90 kg) 135.000 mięsa i tłuszczu. Przyjmując % tłuszczu i mięsa na zł 100, to uzyskany efekt piendęż-tłuszczu przeciętny na 30 otrzymajmy 40.500 ton tłu- ny, wyrażony będzie kwotą jednego miliarda złotych, szczu. Przy powszechnym zastosowaniu kastracji lo- lecz co najważniejsze, że zaspokojone będą w więk-szek możemy zwiększyć ilość tłuszczu o 25 proc., t;i. szym stopniu potrzeby mas pracujących w tłuszcz, o 10.000 ton, nie mówiąc, że przez kastrację osiągnie- Sprawa niniejsza nie jest zdaniem moim błaha, wy- my lepszą wydajność mięsa a także częściowo i lep- maga jednak przedyskutowania, oraz właściwego uję- sze przyrosty. Gdy przyjmiemy różnicę w cenie 1 kg cia organizacyjnego. in ż . S. B - i
S P I S T R E Ś C I Nr 3 - 4
Prof. Dr A. Trawiński — Sanitarno - ekonomiczne podstawy oceny mięsa
jako środka spożywczego. 82
B A Z A S U R O W C O W A . OPAS BYDŁA.
Prof. Dr Jan Rostafiński — Budowa a zdolność opasowa zwierzęcia. 83
W. J. Farbowski — ZSRR — Opas bydła. 84
TUCZ TRZODY CHLEWNEJ.
Dr Stefan Alexandrowicz — Przemysłowy tucz świń. 88
Inż. P. Madler — Wpływ kastracji na tuczenie loch. 90
PRODUKCJA ŻYWCA.
Prof. Dr Gołębiewski — Baza pasizowa akcji „H “ . 91
Mgr Inż. J. Lewandowski — Racjonalne żywienie zwierząt jako czynnik pod
niesienia produkcji mięsa. 93
Inż. J. Hattowski — Rozwój hodowli w ZSRR jako centralne zagad
nienie rolnictwa. 95
F. żuków •—■ ZSRR — Doświadczenia radzieckie przy wychowie proisiąt. 96 Inż. T. Janikowski — Statystyka drobiu jako podstawa planowania
produkcji. 99
Inż. St. Jełowicki — Podstawy ekonomiczne produkcji i zbytu bara
niny. 101
Maria Karczewska — Z doświadczeń hodowcy drobiu. 103
O B R Ó T T O W A R O WY.
SKUP ŻYWCA.
H. Gutwiński — Organizacja skupu i zaopatrzenia rynków cen
tralnych. 105
Z. Marszewski — Bazy zbiorcze dla zwierząt gospodarskich. 110
Mgr B. Jarema — O obowiązującym cenniku żywca. 112
DYSTRYBUCJA.
Usprawnienie dystrybucji mięsa. (Zarządzenia Ministra Handlu Wewnętrznego z dnia 1 i 5
października 1949 r.). 115
E. Mortko — Wzorcowe urządzenie isklepów mięsnych. 116
FINANSOWANIE OBROTU.
Dr Inż. E. Boroń — Finansowanie produkcji zwierzęcej. 119
Mgr J. Mayzel —1 Nowe, przepisy o obrocie bezgotówkowym. 121
K. ‘Muszyński — Finansowanie obrotu zwierzęcego przez basy ta r
gowe. 122
P R Z E M Y S Ł M I Ę S N Y PRZETWÓRSTWO.
Inż. J. Grzegorzewicz — Krew ¡zwierzęca w przetwórstwie mięsnym. 123
C. Luleczko — Ubytki ¡towarowe w czasie transportu i maga
zynowania. 127
CHŁODNICTWO
Inż. J. Szyling — O właściwym ¡składowaniu mięsa w chłodni. 130
Inż. W. Byszewski — Uwagi ¡o ¡adaptacji istniejących budynków dla
¡celów ¡chłodniczych. 131
P R O D U K T Y P O U B O J O W E .
Dr M. Krygicz -—■ Cele gospodarcze zbiórki ubocznych produktów
i odpadków poubojowych. 134
Mgr L. Oleszyński — Gospodarka ubocznymi produktami ¡poubojowy
mi w 'świetle przepisów prawnych. 135 U S T A W O D A W S T W O M I Ę S NE. O ¡badaniu ¡zwierząt i mięsa. (Wyciąg z rozpo
rządzenia Min. Rolnictwa z dnia 29 ¡stycznia
1929 r.). 136
P R Z E G L Ą D W Y D A W N I C T W .
P. S. — J. Kipper. — Projektowanie kombinatów mię
snych w powojennej 5^’cio łatce. 138
W. P. — N. A. Płochińiski. — 'Zasady oceny wagi rzeźnej
bydła rogatego. 139
W. P. — R. G. Konnikow, A. P. Bogatyrjew. — Produk
cja kiełbas i innych wędlin. 140
W. P.
S Z K O L E N I E Z A W O D O W E . L. Konarski
St. H.
R Ó Ż N E .
Z KRAJÓW DEMOKRACJI LUDOWEJ
Z K R A J U . Inż. St. Hoser Dr Inż. J. Szuman Dr St. Alexandrowicz Dr M. Krygicz Inż. T. Nowicki
T. Grotowski i S. Nowiński
— Prof. B. A. Kuźniecow. — Towaroznawstwo ubocznych produktów zwierzęcych. 140
Akcja szkoleniowa w ramach Centralnego Za
rządu Przemysłu Mięsnego. 141
— Zakład szkolenia fachowego w Pawłowicach, ko
ło Leszna. 142
Skrzynka zapytań i odpowiedzi.
— Tucz przemysłowy w Czechosłowacji 143
— Wielkopolska jako teren hodowlany i produk
cyjny bydła i trzody chlewnej. 144
— Produkcja drobiu mięsnego w woj. poznańskim 147
— Tuczarnie przemysłowe w woj. poznańskim. 149
— Stan lecznictwa zwierząt w woj. poznańskim 150
— Sytuacja obecna skupu żywca w woj. poznań
skim. 152
— Produkcja trzody chlewnej a zagadnienie pasz
w Wielkopolsce. 153
N O T A T K I I U W A G I . Prof. Dr T. Strzeszewski
Inż. S. Bialynicki S. B.
S. B.
Inż. S. B - i
— Fundusz dla poparcia prac naukowych, z zakre
su gospodarki mięsnej. 155
— Zagadnienie „gołych“ świń w woj. rzeszow
skim. 158
— Możliwości zmniejszenia własnych kosztów pro
dukcji zwierząt domowych. 156
— Zabezpieczenie błony kiełbasy, przed pleśnią. 157
— Znaczenie kastrowania loch na możliwości zwięk
szenia tłuszczów zwierzęcych. 157
S P I S T R E Ś C I N R 1 — 2
Eugeniusz Szyr . . . 1
P R O D U K C J A Ż Y W C A I S K U P U
Inż. Z. J. Pająk — Baza surowcowa gospodarki mięsnej . . . 3
Inż. B. Olszewski — Zagadnienie akcji „H “ . . . 8
Inż. S. Hoser — Obecne kierunki tuczu trzody c h le w n e j... 10 Dr Inż. E. Baird — Mięso a zagadnienie białka zwierzęcego w Polsce . . . . 13 Prof. dr St. Runge — Choroby zwierząt a rozwój hodowli i przemysłu mięsnego . 16 Prof. dr W. Herman —• Drób i jego znaczenie dla zaopatrzenia kraju . 18 Z. Wiranowski — Kontraktowanie, świń bekonowych a surowcowe wymagania
I-rze-myśłu M ięsnego... 20 Z. Marszewski — Urządzenie Gminnych miejsc a k u p u ... 23 S. Marciniak — Uwagi o finansowaniu skupu zwierząt rzeźnych . . . . 24 Inż. Cz. Tederko — Metodyka kalkulacji w obrocie i przetwórstwie mięsnym 25 Inż. B. Jędrzejewski — Zagadnienie ubezpieczenia zwierząt . . . 28 Dr W. Pezacki — Normy załadunku środków tra n s p o rto w y c h ... 30
p r z e t w ó r s t w o I D Y S T R Y B U C J A
Dr M. Wald — 0 zakresie i znaczeniu organizacji rynku mięsnego . . . . 33 Prof. dr S. Koeppe — Znaczenie produkcji kiełbas w racjonalnej gospodarce mięsnej 37 Prof. S. Charczenko (ZSRR) Nowe metody konserwowania mięsa . . . 39 J. Wojtyna — W sprawie rzeźni kom unalnych... 40 Lek. wet. J. Osiński — Rzeźnia jako zakłady przem ysłowe... 42 Lek. wet. E. Pluszyński — Zagadnienie rzeźni przemysłowych w okręgach produkcyjno
-hodowlanych ... 45
Inż. J. Hattowski — Opłaty rzeźniane . . . 47
M. Malicki — Wpływ żywienia na jakość i formę bekonu . . . 43 Prof. N. Komarotv (ZSRR) Podstawowe zagadnienia transportu chłodniczego . . . . 53
Prof. S. Ghristoduło (ZSRR) Badania nad ekonomicznym wyzyskaniem przestrzeni składowych w chłodniach Z S R R ... 56 St. Kozłowski — Normatywy i manca w przetwórstwie mięsnym a zagadnienia
oszczędnościowe . . . 59
P R O D U K T Y P O U B O J O W E
Mgr J. Staroń — Sprawa ^użytkowania ubocznych produktów i odpadków' zwie
rzęcych ... 62 Wykorzystanie krw i dla celów przemysłowych . . . 65 Uruchomienie nowego zakładu utylizacyjnego . . . 65 H A N D E L Z A G R A N I C Z N Y
Inż. P. Bojarski — Mięso i p o lity k a ... . 6 6 Inż. W. Nahlik — Z zagadnień naszego eksportu mięsnego... 68 U S T A W O D A W S T W O M I Ę S N E
J. Mayzel — Niektóre przepisy dotyczące obrotu mięsem, tłuszczem i zwierzętami 71 R. Oleszyński Ustawa o obrocie zwierzętami gospodarskimi i przetworami
mięsnymi . . . 73
P R Z E G L Ą D W Y D A W N I C T W
Inż. J. Hattowski — Rozwój produkcji zwierzęcej w ZSRR . . . . . 75 Inż. J. Okolski — Z pracy na odcinku organizacji opasu i wypasu bydła . . . 78 K R O N I K A
Akcja oszczędnościowa Centrali Mięsnej na r. 1949 . . . . 79
Akcja szkoleniowa Centrali Mięsnej . 79
Sprawa przerzutów mięsa w porze le tn ie j...80
P rz y p o m in a m y , że n a le ży w z n o w ić p re n u m e ra tę na ro k 1950.
Cena egz. pojedynczego w y n o s i z ł 100 p re n u m e ra ta roczna w y n o s i z ł 1.200.
K o n to P .K .O . N r I — 10890 „G o sp o d a rka M ię sn a “ , P o lskie W y d a w n ic tw a Gospodarcze, u l. M ło d z ie ż y J u g o s ło w ia ń s k ie j n r 15.
Redaguje Komitet Redakcyjny. — Redaktor naczelny inż. P. Bojarski.
Adres Redakcji: Warszawa, Lwowską 8. Tel. 800-83.
Wydawca: „Centrala ¡Mięsna“ , Warszawa, Lwowska 8.
Cena pojedyńezego numeru — 100 zł. Prenumerata półroczna — 600 zł. Prenumerata roczna — 1200 zl.
Adres Administracji: P. P. W. „Polskie Wydawnictwa Gospodarcze“ , Warszawa, ul. Młodzieży Jugosłowiańskiej 15, tel. 850-07, 820-22.
Konto PKO Nr I — 10.890 „Gospodarka Mięsna“ — Warszawa.
/
B IB L IO T E K A U N IW E R SYTEC K A
G D AN S K 0