ŚRODOWISKA WEDŁUG PODREGIONÓWIPOWIA TÓW W 2008 R. (dok.)
TABL 7 NAJDŁUŻSZE JASKINIE W REGIONIE SUDECKIM
JASKINIE Długość Głębokość
w metrach
Niedźwiedzia w Kleinie... 3300 69 Jaskinia z Filarami - Prosta... 675
Radochowska... 502
Szczelina Wojcieszowska... 440 113 Nowa... 232 49 Jaskinia na Ścianie... 205 21 Imieninowa... 170 58 Błotna... 155 40 Złota Sztolnia... 136 26 Kryształowa... 130 30
Źródło: dane Polskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk o Ziemi.
TABL. 8. WAŻNIEJSZE PRZEŁĘCZE I KULMINACJE NA DROGACH KOŁOWYCH PRZEŁĘCZ
KULMINACJA Miejsce położenia Wzniesienie nad
poziom morza w m Droga
Okraj... Karkonosze 1046 Kowary - Trutnov
Szklarska... Karkonosze, Góry Izerskie 886 Szklarska Poręba - Harrachov
Bierutowicka... Karkonosze 820 Karpacz - Sosnówka
Lisia ... Góry Stołowe 786 Kudowa-Zdrój - Radków
Walimska... Góry Sowie 750 Walim - Pieszyce
Kowarska... Karkonosze, Rudawy Janowickie 727 Jelenia Góra - Kamienna Góra
Woliborska... Góry Sowie 711 Bielawa - Nowa Ruda
Polskie Wrota... Góry Stołowe, Góry Orlickie 660 Kłodzko - Kudowa-Zdrój Widok... Góry Kaczawskie 613 Jelenia Góra - Świerzawa Srebrna... Góry Sowie, Góry Bardzkie 586 Ząbkowice Śl. - Nowa Ruda
Źródło: dane Instytutu Geodezji i Kartografii.
TABL. 9 TEMPERATURY POWIETRZA, OPADY ATMOSFERYCZNE, PRĘDKOŚĆ WIATRU, USŁONECZN1ENIE I ZACHMURZENIE
STACJE METEOROLOGICZNE
Wzniesienie stacji nad poziom
morza w m
Wrocław... ...2005 120 9,1 545 1992 5,2 3,2
2006 120 9,4 631 2012 5,1 3,0
2007 120 10,2 563 1919 5,3 3,5
2008 120 10,2 470 1950 5,4 3,3
Jelenia Góra... ...2005 342 7,3 749 1763 5,3 2,4
2006 342 7,8 795 1851 5,2 2,4
2007 342 8,7 705 1844 5,4 3,0
2008 342 8,6 610 1820 5,6 2,7
Kłodzko... ...2005 356 7,4 605 1723 5,1 2,8
2006 356 7,8 651 1736 5,0 2,8
2007 356 8,7 579 1757 5,2 3,3
2008 356 8,8 497 1711 5,3 3,4
Śnieżka... ...2005 1603 0,9 1273 1576 5,8 12,9
2006 1603 2,1 1072 1685 5,6 14,4
2007 1603 1,9 1272 1550 6,0 14,4
2008 1603 1,7 983 1408 6,1 15,3
a Stopień zachmurzenia nieba: od 0 (niebo bez chmur) do 8 (całkowicie pokryte chmurami).
Źródło: dane Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
UWAGI METODYCZNE
Dane o stanie i zmianach w ewidencyjnym przeznaczeniu gruntów opracowano na podstawie rocznych wykazów gruntów wprowadzonych rozporządzeniami Ministrów: Rolnictwa oraz Gospodarki Komunalnej z dnia 20 II 1969 r.
w sprawie ewidencji gruntów (MP. Nr 11, poz. 98), od 1997 r. - Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa oraz Rolnic
twa i Gospodarki Żywnościowej z dnia 17 XII 1996 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 58, poz. 813), a od 2002 r. Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 III 2001 r. w sprawie ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454). W kolejnych rozporządzeniach klasyfikacje zaliczenia gruntów do poszczególnych użytków gruntowych były zmieniane m. in. ze względu na potrzebę dostosowywania do standardów międzynarodowych. Od danych za 1997 r. wykazy gruntów sporządzają Główny Urząd Geodezji i Kartografii oraz wojewódzkie wydziały geodezji i gospodarki gruntami. Dane te prezentowane są według powierzchni geodezyjnej.
Ewidencja gruntów z 2001 r. (Dz. U. z 2001 r. Nr 38 poz. 454) wprowadziła różnice zakresowe w stosunku do lat poprzednich polegające głównie na włączeniu do użytków rolnych: gruntów rolnych zabudowanych (dotychczas uj
mowanych w pozycji „grunty zabudowane i zurbanizowane”), gruntów pod stawami (ujmowanych w pozycji „wody śródlądowe stojące”) oraz rowów (które stanowiły odrębną pozycję). Dane według wymienionej ewidencji o:
• użytkach rolnych dotyczą: gruntów ornych, sadów, łąk i pastwisk trwałych, gruntów rolnych zabudowanych zaję
tych pod budynki mieszkalne oraz inne budynki i urządzenia budowlane służące produkcji rolniczej, nie wyłączając produkcji rybnej oraz przetwórstwa rolno-spożywczego (kotłownie, komórki, garaże, szopy, stodoły, wiaty, spi
chlerze, budynki inwentarskie, place składowe i manewrowe w obrębie zabudowy itp.), a także ogródków przy
domowych w gospodarstwach rolnych, gruntów pod stawami obejmującymi zbiorniki wodne (z wyjątkiem jezior i zbiorników zaporowych z urządzeniami do regulacji poziomu wód) wyposażone w urządzenia hydrotechniczne, nadające się do chowu, hodowli i przetrzymywania ryb obejmujące powierzchnię ogroblowaną wraz z systemem rowów oraz z terenami przyległymi do stawów i z nimi związane, a należącymi do obiektu stawowego, gruntów pod rowami do których zalicza się otwarte rowy pełniące funkcję urządzeń melioracji wodnych dla gruntów wyko
rzystywanych do produkcji rolniczej.
• gruntach leśnych oraz zadrzewionych i zakrzewionych dotyczą:
- lasów do których zalicza się grunty określone jako "las" w ustawie z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. z 2005 r. Nr 45, poz.435, z późno zm.).
- gruntów zadrzewionych i zakrzewionych, do których zalicza się grunty porośnięte roślinnością leśną, których pole powierzchni jest mniejsze od 0,1000 ha, a także: śródpolne skupiska drzew i krzewów niezaliczone do la
sów, tereny torfowisk, pokrytych częściowo kępami krzewów i drzew karłowatych, grunty porośnięte wikliną w stanie naturalnym i krzewiastymi formami wierzb w dolinach rzek i obniżeniach terenu, przylegające do wód powierzchniowych grunty porośnięte drzewami lub krzewami, stanowiące biologiczną, strefę ochronną cieków i zbiorników wodnych, jary i wąwozy pokryte drzewami i krzewami naturalnie lub sztucznie w celu zabezpie
czenia przed erozją, niezaliczone do lasów, wysypiska kamieni i gruzowiska porośnięte drzewami i krzewami, zadrzewione i zakrzewione tereny nieczynnych cmentarzy, poza zwartymi kompleksami lasów, skupiska drzew i krzewów mające charakter parku, niewyposażone w urządzenia i budowle dla rekreacji i wypoczynku.
• gruntach pod wodami dotyczą:
- gruntów pod wodami powierzchniowymi płynącymi, do których zalicza się grunty pod wodami płynącymi w rzekach, potokach górskich, kanałach i innych ciekach, o przepływach stałych lub okresowych oraz źródła, z których cieki biorą początek, a także grunty pod wodami znajdującymi się w jeziorach i zbiornikach sztucz
nych, z których cieki wypływają lub do których wpływają.
- gruntów pod wodami powierzchniowymi stojącymi, do których zalicza się grunty pod wodami w jeziorach i zbiornikach innych niż określone powyżej.
• gruntach zabudowanych i zurbanizowanych dotyczą:
- terenów mieszkaniowych, do których zalicza się grunty zajęte pod budynki mieszkalne, urządzenia funkcjonalnie związane z budynkami mieszkalnymi (podwórza, dojazdy, przejścia, przydomowe place gier i zabaw itp.), a także ogródki przydomowe,
- terenów przemysłowych, do których zalicza się grunty zajęte pod budynki i urządzenia służące produkcji prze
mysłowej, a także ujęcia wody, oczyszczalnie ścieków, stacje transformatorowe, czynne hałdy i wysypiska, urzą
dzenia magazynowo-składowe, bazy transportowe i remontowe itp.,
- innych terenów zabudowanych, do których zalicza się grunty zajęte pod budynki i urządzenia związane z admi
nistracją, służbą zdrowia, handlem, kultem religijnym, rzemiosłem, usługami, nauką, oświatą, kulturą i sztuką, wypoczynkiem, łącznością itp., czynne cmentarze, grzebowiska zwierząt oraz inne grunty zabudowane (nie ujęte w poz. dotyczących terenów mieszkaniowych i przemysłowych),
- zurbanizowanych terenów niezabudowanych, do których zalicza się grunty niezabudowane, ale przeznaczone w planach zagospodarowania przestrzennego pod zabudowę, wyłączone z produkcji rolniczej i leśnej,
- terenów rekreacyjno-wypoczy nkowych, do których zalicza się nie zajęte pod budynki:
- tereny ośrodków wypoczynkowych, zabaw dziecięcych, plaże, urządzone parki, skwery, zieleńce (poza pasami ulic),
- tereny o charakterze zabytkowym: ruiny zamków, grodziska, kurhany, pomniki przyrody itp.,
- tereny sportowe: stadiony, boiska sportowe, skocznie narciarskie, tory saneczkowe, strzelnice sportowe, kąpieliska itp., - tereny spełniające funkcje rozrywkowe: lunaparki, wesołe miasteczka itp.,
- ogrody zoologiczne i botaniczne,
- tereny zieleni nieurządzonej nie zaliczone do lasów oraz gruntów zadrzewionych i zakrzewionych.
- terenów komunikacyjnych do których zalicza się grunty zajęte pod:
- drogi: krajowe, wojewódzkie, powiatowe, gminne, w osiedlach mieszkaniowych, dojazdowe do gruntów rolnych i leśnych oraz do obiektów użyteczności publicznej; place postojowe i manewrowe przy dworcach kolejowych, autobusowych i lotniczych, portach morskich i rzecznych, i innych oraz ogólnodostępne dojazdy do ramp wyła
dowczych i placów składowych, - tereny kolejowe,
- inne tereny komunikacyjne obejmujące: porty lotnicze i inne budowle oraz urządzenia służące komunikacji lotni
czej, urządzenia portowe, przystanie, obiekty i budowle służące komunikacji wodnej, naziemne obiekty, budowle i urządzenia górskich kolei linowych, torowiska tramwajowe poza pasami ulic i dróg, a także obiekty i urządzenia związane z komunikacją miejską, urządzone parkingi poza lasami państwowymi, dworce autobusowe, wały ochronne wód przystosowane do ruchu kołowego,
- użytków kopalnych, czyli gruntów zajętych przez czynne odkrywkowe kopalnie, w których odbywa się wydoby
cie kopalin.
• użytkach ekologicznych dotyczą prawnie chronionych pozostałości ekosystemów, takich jak: naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne "oczka wodne", kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytko- wanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce itp. Użytki ekologiczne określa się na podsta
wie rozporządzenia właściwego wojewody lub uchwały właściwej rady gminy, podjętych na podstawie przepisów 0 ochronie przyrody,
• nieużytkach dotyczą:
- niezakwalifikowanych do użytków ekologicznych: bagna (błota, topieliska, trzęsawiska, moczary, rojsty), piaski (piaski ruchome, plaże nieurządzone, piaski nadbrzeżne, wydmy), naturalne utwory fizjograficzne, takie jak:
urwiska, strome stoki, uskoki, skały, rumowiska,
- nieprzeznaczone do rekultywacji wyrobiska po wydobywaniu kopalin.
• terenach różnych dotyczą wszystkich pozostałych gruntów, których nie można zaliczyć do innych użytków, takich jak: grunty przeznaczone do rekultywacji oraz niezagospodarowane grunty zrekultywowane, wały ochronne nie
przystosowane do ruchu kołowego. Do terenów przeznaczonych do rekultywacji zalicza się zdegradowane lub zdewastowane grunty, takie jak: nieczynne hałdy, wysypiska, zapadliska, tereny po działalności przemysłowej 1 górniczej oraz po poligonach wojskowych, dla których właściwe organy zatwierdziły projekty rekultywacji.
Klasy bonitacyjne użytków rolnych określają jakość użytku rolnego pod względem jego przydatności do produkcji rolniczej. Klasa I określa najwyższą wartość rolniczą, a klasa VI najniższą. Grunty orne oraz pastwiska zaliczone do klasy VI z odpowiednim symbolem RZ (grunty orne) lub PsZ (pastwiska) są to grunty, które ze względu na niską jakość zostały uznane w toku gleboznawczej klasyfikacji gruntów za nieprzydatne do uprawy i przeznaczone do zalesienia.
Dane o gruntach rolnych i leśnych wyłączonych na cele nierolnicze i nieleśne dotyczą gruntów, za które pobra
no należności i opłaty: dla gruntów nabytych do 1981 r, - w trybie rozporządzeń Rady Ministrów (Dz. U. 1974, Nr 19, poz. 104; Dz. U. 1977, Nr 33, poz. 145) do ustawy z dnia 26 X 1971 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz rekultywacji (Dz. U. Nr 27, poz. 249); dla gruntów wyłączonych w latach 1982-1994 - w trybie rozporządzenia Rady Ministrów (Dz. U. 1982, Nr 20, poz. 149) do ustawy z dnia 26 III 1982 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (Dz. U. Nr 11, poz. 79 z późn. zmianami), a dla gruntów wyłączonych od 1995 r. w trybie ustawy z dnia 3 II 1995 r.
o ochronie gruntów rolnych i leśnych - tekst jednolity (Dz. U. Nr 121 z 2004 r., poz. 1266).
Ochrona gruntów rolnych i leśnych w myśl tej ustawy polega na:
- ograniczeniu przeznaczania ich na cele nierolnicze lub nieleśne,
- zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów rolnych i leśnych oraz szkodom w produkcji rolniczej lub leśnej oraz w drzewostanach powstającym wskutek działalności nierolniczej lub nieleśnej,
- zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów rolnych oraz szkodom w produkcji rolniczej, powstającym wskutek działalności nierolniczej i ruchów masowych ziemi;
- rekultywacji i zagospodarowaniu gruntów na cele rolnicze,
- zachowaniu torfowisk i oczek wodnych jako naturalnych zbiorników wodnych,
- przywracaniu i poprawianiu wartości użytkowej gruntom, które utraciły charakter gruntów leśnych wskutek dzia
łalności nieleśnej, a także na zapobieganiu obniżaniu produktywności gruntów leśnych.
Dane nie uwzględniają ubytku gruntów rolnych nie związanego ze zmianą właściciela, np. ubytku tych gruntów w ramach rozwoju budownictwa indywidualnego na gruntach własnych gospodarstw rolnych.
Ustawa o ochronie gruntów rolnych i leśnych z dnia 3 II 1995 r. chroni grunty rolne zaliczone do klas I-III oraz grunty rolne klas IV-VI wytworzone z gleb organicznych, nie uwzględnia natomiast klas V-VI wytworzo
nych z gleb pochodzenia mineralnego. Zgodnie z art. 12a ust. 15 ustawy rada gminy może podjąć uchwałę o objęciu na jej obszarze ochroną również gruntów zaliczonych do klas IV, IVa i IVb wytworzonych z gleb pochodzenia mine
ralnego.
Dane o gruntach zdewastowanych i zdegradowanych wymagających rekultywacji i zagospodarowania doty
czą gruntów, które utraciły całkowicie wartości użytkowe (grunty zdewastowane) oraz gruntów, których wartość użyt
kowa zmalała w wyniku pogorszenia się warunków przyrodniczych lub wskutek zmian środowiska oraz działalności przemysłowej, a także wadliwej działalności rolniczej.
Rekultywacja gruntów polega na nadaniu lub przywróceniu gruntom zdegradowanym lub zdewastowanym war
tości użytkowych lub przyrodniczych przez właściwe ukształtowanie rzeźby terenu, poprawienie właściwości fizycz
nych i chemicznych, uregulowanie stosunków wodnych, odtworzenie gleb, umocnienie skarp oraz odbudowanie lub zbudowanie niezbędnych dróg. Grunty zrekultywowane podlegają zagospodarowaniu, czyli rolniczemu, leśnemu lub innemu rodzajowi użytkowania.
Melioracje wodne szczegółowe obejmują: cieki wodne naturalne i sztuczne odwadniające i nawadniające o szero
kości dna do 1,5 m w ich dolnym biegu oraz rurociągi o średnicy do 1 m z wyjątkiem rurociągów o średnicy większej niż 0,4 m na odcinkach przebiegających przez zabudowane tereny wsi i miast, groble na obszarach nawadnianych, drenowania, deszczownie wraz z pompami przenośnymi, stawy rybne i inne podobne urządzenia.
Melioracje scharakteryzowano powierzchnią zmeliorowanych gruntów oraz łąk i pastwisk zagospodarowanych we
dług rodzajów melioracji szczegółowych.
Erozja gleb to proces niszczenia (zmywania, żłobienia, wywiewania) wierzchniej warstwy gleby wywołany siłą wiatru i płynącej wody. Erozję gleb przyspiesza działalność gospodarcza człowieka: nadmierny wyrąb lasów, niszcze
nie szaty roślinnej, nieprawidłowa uprawa gruntów i dobór roślin uprawnych, odwadnianie bagien itp. W zależności od bezpośredniego czynnika sprawczego wyróżnia się erozję: wietrzną (eoliczną), wodną, wodnograwitacyjną (ruchy masowe) oraz uprawową. Masowo występuje erozja wietrzna oraz wodna (powierzchniowa i wąwozowa).
Erozja wietrzna (eoliczną) polega na wywiewaniu odspojonych cząstek gruntu, a następnie ich przemieszczaniu, sortowaniu i osadzaniu.
Zagrożenie gleb erozją wietrzną ocenia się przy pomocy 3-stopniowej skali, uwzględniając rzeźbę te
renu, pokrycie powierzchni roślinnością (lesistość) oraz rodzaj gleby. Najbardziej narażone na erozję wietrzną są pia
ski luźne drobnoziarniste i utwory murszowe, na których silne zagrożenie występuje już nawet w terenie płaskim 0 lesistości 25%.
Erozja wodna polega na zmywaniu i wymywaniu cząstek gleby. W przypadku, gdy niewielki spływ wody po zboczu powoduje jedynie rozbryzgi i spłukiwanie odspojonych frakcji gleby ma miejsce erozja wodna powierzchniowa, nato
miast gdy przy silnym spływie wody powstają rozmywy o głębokości ponad 2 m mówimy o erozji wąwozowej.
Zagrożenie gleb erozją wodną powierzchniową (skala 3-stopniowa) ustala się w oparciu o rodzaje gleb oraz eks
pozycję (nachylenie) terenu. Erozji wodnej w pierwszej kolejności ulegają lessy, utwory lessowe oraz gleby pyłowe 1 piaski luźne. Przy erozji wąwozowej kryterium wyróżniania poszczególnych stopni zagrożenia (5 stopni) stanowi gęstość sieci wąwozów wyrażona w km na km2; w pierwszym stopniu zagrożenia (erozja słaba) gęstość wąwozów wynosi od 0,01 do 0,1 km/km2, w drugim (erozja umiarkowana) od 0,1 do 0,5, w trzecim (erozja średnia) od 0,5 do 1,0, w czwartym (erozja silna) od 1,0 do 2,0 i w stopniu piątym (erozja bardzo silna) powyżej 2,0 km /km2.
Bilanse azotu brutto wykonywane są w Instytucie Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy w Puławach, obligatoryjnie m.in. na potrzeby OECD, metodą na powierzchni pola (Kopiński 2006). We
dług tej metody określa się różnicę pomiędzy ilością składników mineralnych wnoszonych a wynoszonych z gleb użytków rolnych z plonami.
Dane o zasobności gleb w przyswajalne makroelementy, odczynie gleb oraz potrzebie wapnowania pocho
dzą z badań Krajowej Stacji Chemiczno-Rolniczej. Oceny odczynu i zasobności gleb w składniki mineralne dokonano na podstawie liczb granicznych zawartych w polskich normach: PN-ISO 10390 (pH), PN-R-04023 (fosfor), PN-R04022 (potas) i PN-R-04020 (magnez).
Dane o zawartości w glebie, przyswajalnych makroclementów oraz odczynie gleby pochodzą z badań Stacji Chemiczno-Rolniczej. Oceny uzyskanych wyników dokonano w oparciu o aktualne normy oraz obowiązujące rozpo
rządzenia i wartości graniczne opracowane w IUNG w Puławach.
Dane o atestowanych gospodarstwach ekologicznych - zgodnie z ustawą o rolnictwie ekologicznym z dnia 16 marca 2001 r. (Dz. U. Nr 38, poz. 452) nadzór nad działalnością upoważnionych jednostek certyfikujących rolnictwo ekologiczne sprawuje od 1 stycznia 2003 r. Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych.
TABL. 1/10/. STAN GEODEZYJNY, KIERUNKI I ZMIANY W WYKORZYSTANIU POWIERZCHNI Stan w dniu 1 I
WYSZCZEGÓLNIENIE
2006 2007 2008 2009
tys. ha Użytki rolne... 1206,8 0,42 12043 0,42 12013 0,42 1199,0 0,42 -2271
grunty orne, sady, łąki
i pastwiska trwałe... 1153,7 0,40 1150,7 0,40 1148,0 0,40 1145,9 0,40 -2088 grunty orne... 870,7 0,30 871,4 0,30 872,6 0,30 874,4 0,30 + 1800 sady... 7,6 0,00 7,5 0,00 7,4 0,00 7,2 0,00 -196 łąki trwałe... 146,1 0,05 144,5 0,05 142,7 0,05 140,7 0,05 -1982 pastwiska trwałe... 129,2 0,04 127,3 0,04 125,3 0,04 123,6 0,04 -1710
grunty rolne zabudowane... 29,6 0,01 30,0 0,01 29,7 0,01 29,6 0,01 -119
grunty pod stawami... 12,2 0,00 12,5 0,00 12,7 0,00 13,0 0,00 +291
grunty pod rowami... 11,4 0,00 11,2 0,00 10,9 0,00 10,6 0,00 -355
Grunty leśne oraz
zadrzewić-ne i zakrzewiozadrzewić-ne... 611,8 0,21 615,4 031 618,0 0,21 619,7 032 +1696 lasy... 598,6 0,21 602,1 0,21 604,4 0,21 606,1 0,21 + 1720 grunty zadrzewione
i zakrzewione... 13,3 0,00 13,3 0,00 13,6 0,00 13,5 0,00 -24
Grunty pod wodami
po-wierzchniowjTni... 16,4 0,01 17,1 0,01 173 0,01 17,5 0,01 +170 płynącymi... 12,9 0,00 14,0 0,00 14,4 0,01 14,8 0,01 +447
stojącymi... 3,5 0,00 3,1 0,00 2,9 0,00 2,7 0,00 -277
Grunty zabudowane
i zurbanizowane... 131,6 0,05 131,1 0,05 131,8 0,05 132,3 0,05 +501
tereny mieszkaniowe... 19,0 0,01 18,8 0,01 19,1 0,01 19,5 0,01 +461
tereny przemysłowe... 13,6 0,00 13,7 0,00 13,7 0,00 13,7 0,00 +75
inne tereny zabudowane... 8,8 0,00 9,0 0,00 9,7 0,00 10,1 0,00 +333
zurbanizowane tereny
niezabudowane... 5,6 0,00 5,2 0,00 5,2 0,00 5,1 0,00 -81
tereny rekreacji i
wypoczyn-ku... 8,0 0,00 8,0 0,00 8,0 0,00 7,9 0,00 -53
tereny komunikacyjne... 70,4 0,02 70,3 0,02 70,3 0,02 70,0 0,02 -295
drogi... 61,3 0,02 61,2 0,02 61,2 0,02 61,2 0,02 +54
tereny kolejowe... 8,9 0,00 8,9 0,00 8.9 0,00 8,5 0,00 -362
inne... 0,2 0,00 0,2 0,00 0,2 0,00 0,2 0,00 +13
użytki kopalne... 6,3 0,00 6,2 0,00 5,9 0,00 6,0 0,00 +61
Użytki ekologiczne... 3,3 0,00 3,1 0,00 3,3 0,00 3,5 0,00 +193 Nieużytki... 13,0 0,00 13,0 0,00 13,0 0,00 13,0 0,00 -37 Tereny różnec... 12,1 0,00 10,6 0,00 10,0 0,00 9,7 0,00 -255
a Stan ludności w dniu 31 XII, odpowiednio dla: 2006, 2007, 2008 i 2009 . b Obszar lądowy (łącznie z wodami śródlądowymi), c Grunty przeznaczone do rekultywacji oraz niezagospodarowane grunty zrekultywowane, waty ochronne nieprzystosowane do ruchu kołowego.
Źródło: dane Głównego Urzędu Geodezji i Kartografii.
TABL. 2 /11 /. POWIERZCHNIA ODŁOGÓW I UGORÓW“ NA GRUNTACH ORNYCH Stan w czerwcu
WYSZCZEGÓLNIENIE Polska Dolnośląskie
2005 2006 2007 2008 2005 2006 2007 2008
Ogółem w tys. ha... 1028,6 984,0 413,1 492,8 73,9 71,3 31,7 29,5 w tym gospodarstwa indywidu
alne... 713,7 703,2 328/2 391,5 39,0 37,2 17,8 21,6 Z ogółem w % powierzchni
gruntów ornych... 8,4 7,9 3,5 3,8 9,1 8,8 4,1 3,8
a Od 2007 r. „Powierzchnia gruntów ugorowanych na gruntach ornych".
TABL. 3/12/. STRUKTURA ODCZYNU GLEB W LATACH 2005-2008
Odczyn gleby
WYSZCZEGÓLNIENIE
Liczba próbek
Przebada
na po
wierzchnia
bardzo kwaśny pH < 4,5
kwaśny pH 4,6 - 5,5
lekko kwaśny
pH 5,6 - 6,5
obojętny pH 6,6 - 7,2
zasadowy pH > 7,2
w szt w tys. ha w %
POLSKA... 1636172 3635,3 19 29 28 16 8
Dolnośląskie... 127233 350,7 15 29 35 14 7
Źródło: dane Krajowej Stacji Chemiczno-Rolniczej.
TABL. 4/13/. STRUKTURA POWIERZCHNI PRZEBADANYCH UŻYTKÓW ROLNYCH WEDŁUG KWASOWOŚCI GLEB I POWIATÓW W 2008 R.
WYSZCZEGÓLNIENIE
Odczyn gleb bardzo
kwaśny kwaśny lekko kwaśny obojętny zasadowy
w odsetkach
WOJEWÓDZTWO... 14 31 39 12 4
Podregion jeleniogórski
Powiaty:
bolesławiecki... 14 34 38 11 3
jaworski... 8 25 46 16 5
jeleniogórski... 41 31 20 5 3
kamiennogórski... 53 26 20 1
-lubański... 29 41 27 2 1
lwówecki ... 33 44 20 2 1
zgorzelecki... 21 48 29 2
-Złotoryj ski... 10 30 50 8 2
Miasto na prawach powiatu
Jelenia Góra... 42 23 25 9 1
Podregion legnicko--głogowski
Powiaty:
głogowski... 5 22 38 24 11
górowski... 7 23 42 19 9
legnicki... 8 22 46 13 11
lubiński... 17 38 33 10 2
polkowicki... 19 32 35 12 2
Miasto na prawach powiatu
Legnica... 7 36 36 21
-Źródło: dane Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej we Wrocławiu.
TABL. 4/13/ STRUKTURA POWIERZCHNI PRZEBADANYCH UŻYTKÓW ROLNYCH WEDŁUG KWASOWOŚCI GLEB I POWIATÓW W 2008 R. (dok.)
Odczyn gleb
WYSZCZEGÓLNIENIE bardzo
kwaśny kwaśny lekko kwaśny obojętny zasadowy
w odsetkach Podregion wałbrzyski
Powiaty:
dzierżoniowski... 8 22 44 24 2
kłodzki... 31 40 26 3
-świdnicki... 8 32 41 13 6
wałbrzyski... 56 35 8 1
-ząbkowicki... 6 17 53 22 2
Podregion wrocławski
Powiaty:
milicki... 21 37 27 10 5
oleśnicki... 19 36 37 7 1
oławski... 18 39 29 10 4
strzel iński... 5 24 33 25 13
średzki... 9 25 48 14 4
trzebnicki... 13 29 39 13 6
wołowski... 14 29 44 12 1
wrocławski... 12 25 36 19 8
Podregion m. Wrocław ... 15 41 29 13 2
(miasto na prawach powiatu)
Źródło: dane Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej we Wrocławiu.
TABL. 5/14/ GRUNTY ROLNE I LEŚNE WYŁĄCZONE Z PRODUKCJI ROLNICZEJ I LEŚNEJ
WYSZCZEGÓLNIENIE 2005 2006 2007 2008
w ha
OGÓŁEM... 617 266 517 426
leśne... 27 22 35 48
rolne a... 590 244 482 378 wyłączone na:
tereny: komunikacyjne... 26 19 38 16
osiedlowe... 97 116 220 173
przemysłowe... 327 60 74 98
użytki kopalne... 57 33 73 42
zbiorniki wodne... 29 3 8 23
inne... 81 34 104 75
Użytki rolne według klas bonitacji... 590 244 482 378
w tym:
I-II... 109 59 79 101
III... 437 128 306 233
IV... 44 56 96 37
a W trybie przepisów prawnych o ochronie gruntów rolnych.
Źródło: dane Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a w zakresie gruntów leśnych - Ministerstwa Środowiska.
TABL 6/15/. GRUNTY ZDEWASTOWANE I ZDEGRADOWANE“ WYMAGAJĄCE REKULTYWACJI ORAZ ZREKULTYWOWANE I ZAGOSPODAROWANE
WYSZCZEGÓLNIENIE 2005 2006 2007 2008
w ha
Grunty wymagające rekultywacji... 6764 7310 7253 7423
zdewastowane... 4634 5302 5289 5704 zdegradowane... 2130 2008 1964 1719 Grunty (w ciągu roku):
zrekultywowane... 125 102 185 26
w tym na cele:
rolnicze... 8 3 1 16
leśne ... 50 93 166 5
zagospodarowane... 7 1 2 120
w tym na cele:
rolnicze... 7 1 1
-leśne... - - - 1
a Zaewidencjonowane w oparciu o kryteria i zasady określone w odpowiednich ustawach o ochronie gruntów rolnych i leśnych.
Źródło: dane Ministerstwa Rolnictwa i Rozyvoju Wsi.
TABL. 7/16/. GRUNTY ZDEWASTOWANE I ZDEGRADOWANE WYMAGAJĄCE REKULTYWACJI WEDŁUG POLSKIEJ KLASYFIKACJI DZIAŁALNOŚCI
WYSZCZEGÓLNIENIE 2005 2006 2007 2008 2005 2006 2007 2008
w ha w odsetkach
OGÓŁEM...
W wyniku działalności w zakresie:
górnictwa i kopalnictwa surowców:
6764 7310 7253 7423 100,0 100,0 100,0 100,0
energetycznych... 2400 2317 2233 2082 35,5 31,7 30,8 28,0
innych niż energetyczne.... 2642 3549 3381 4172 39,1 48,5 46,6 56,2
produkcji metali...
zaopatrywania w energię,
6 6 6 30 0,1 0,1 0,1 0,4
gaz, wodę... 258 31 13 38 3,8 0,4 0,2 0,5
innej...
Źródło: dane Ministerstwa
1458
Rolnictwa i i
1407
Rozwoju Wsi
1620 1101 21,6 19,2 22,3 14,8
TABL. 8/17/. POWIERZCHNIA ZMELIOROWANYCH UŻYTKÓW ROLNYCH ORAZ SPÓŁKI WODNE
Stan w dniu 31 XII
WYSZCZEGÓLNIENIE 2005 2006 2007 2008
O G Ó Ł E M w tys. ha... 486,8 443,0 442,9 442,9 w % ogólnej powierzchni użytków
rolnych... 49,9 45,3 45,6 45,9 Grunty orne... 346,6 315,1 315,0 315,0
w tym: zdrenowane... 240,5 240,6 240,6 240,6
nawadniane... 1,5 1,5 1,5 1,5
Łąki i pastwiska trwałe... 140,2 127,9 127,9 127,9
w tym: zdrenowane... 37,1 37,1 37,1 37,1
nawadniane... 2,5 2,5 2,5 2,5
Spółki wodne... 131 125 125 124
grunty zmeliorowane w tys. ha... 367,3 343,3 343,4 342,3
Źródło: dane Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
TABL. 9/18/. ZAGROŻENIE GRUNTÓW ROLNYCH I LEŚNYCH0 EROZJĄ W 2008 R.
Erozja WYSZCZEGÓLNIENIE
wietrzna wodna
powierzchniowa wąwozowa Ogółem powierzchnia:
zagrożona w km2... 5374 5666 5299 w % powierzchni ogólnej... 26,9 28,4 26,6 Według stopnia zagrożenia
w km2:
słaba... 2990 2914 3366 średnia... 2384 2116 1327 silna... - 636 587 bardzo silna... - - 19 w % powierzchni ogólnej:
słaba... 15,0 14,6 16,9 średnia... 12,0 10,6 6,6 silna... - 3,2 2.9 bardzo silna... - - 0,1
a Weryfikacji danych dokonuje się w cyklach kilkuletnich.
Źródło: dane Instytutu Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa.
TABL. 10/19/. WYSTĘPOWANIE WĄWOZÓW DROGOWYCH
Gęstość wąwozów drogowych WYSZCZEGÓLNIENIE
W&U1C111
słaba średnia silna i bardzo silna
długość % po- długość % po- długość % po- długość %
po-wąwozów wierzchni po-wąwozów wierzchni wąwozów wierzchni wąwozów wierzchni
w km ogółem w km ogółem w km ogółem w km ogółem
POLSKA... 19126,2 16,9 11206,7 13,3 6411,0 3,1 1509,5 0,5
Dolnośląskie... 2655,1 28,5 1068,6 19,6 994,2 6,3 592,3 23
Źródło: "Erozja wąwozowa i metody zagospodarowania wąwozów", Instytut Uprawy, Nawożenia i Gleboznawstwa. Bibliote
ka Monitoringu Środowiska - Warszawa, 1996 r.
TABL. 11/20/. ZUŻYCIE NAWOZÓW SZTUCZNYCH I WAPNIOWYCH3 (w przeliczeniu na czysty składnik)
WYSZCZEGÓLNIENIE
2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008
W t
na 1 ha UR w kg
W t
na 1 ha UR w kg
W t
na 1 ha UR w kg
W t
na 1 ha UR w kg Nawozy sztuczne*... 96514 98,8 105676 108,2 126154 129,9 165611 171,8
azotowe (N)... 49100 50,3 55367 56,7 67897 69,9 89969 933 fosforowe (P2O5)... 21208 21,7 21486 22,0 26192 27,0 35662 37,0 potasowe (K2O)... 26206 26,8 28823 29,5 32065 33,0 39979 41,5 Nawozy wapniowe (CaO)L... 154589 158,3 119635 122,5 74438 76,6 49248 51,1
a W latach gospodarczych. b Łącznie z wieloskładnikowymi, c Przeważnie w postaci wapna palonego; łącznie z wapnem defeka
cyjnym.
TABL. 12/21/. BILANS AZOTU BRUTTO (średnia z lat 2006-2008)
Przychód Rozchód Saldo Efektyw
nawożenie materiał azot bilansu ność
WYSZCZEGÓLNIENIE
POLSKA... 67,9 36,0 2,4 5,7 17,0 69,8 59,2 54,1
Dolnośląskie... 75,9 153 2,5 4,8 17,0 71,6 43,9 62,0
Źródło: opracowanie Instytut Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa - Państwowy Instytut Badawczy (Jerzy Kopiński) według danych GUS.
TABL. 13/22/. POTRZEBY WAPNOWANIA GLEB W LATACH 2005-2008
Liczba Potrzeby wapnowania
WYSZCZEGÓLNIENIE
nia konieczne potrzebne wskazane ograniczo
ne zbędne
w tys. ha w %
POLSKA... 1636172 3635,3 350,7
26 16 16 14 28
Dolnośląskie... 127233 30 17 18 15 20
Źródło: dane Krajowej Stacji Chemiczno-Rolniczej.
TABL. 14/23/. STRUKTURA POWIERZCHNI PRZEBADANYCH UŻYTKÓW ROLNYCH WEDŁUG POTRZEB WAPNOWANIA GLEB I POWIATÓW W 2008 R.
WYSZCZEGÓLNIENIE
Potrzeby wapnowania
konieczne potrzebne wskazane ograniczone zbędne
w %
WOJEWÓDZTWO... 30 17 19 17 17
Pod region jeleniogórski
Powiaty:
bolesławiecki... 31 18 21 13 17
jaworski... 22 16 20 25 17
jeleniogórski... 57 15 11 7 10
kamiennogórski... 66 12 12 8 2
lubański... 55 19 16 7 3
lwówecki ... 63 16 11 8 2
zgorzelecki... 46 26 17 8 3
zlotoryjski... 23 17 26 22 12
Miasto na prawach powiatu
Jelenia Góra... 55 11 10 9 15
Podregion legnicko-głogowski
Powiaty:
głogowski... 15 14 22 19 30
górowski... 11 13 21 19 36
legnicki... 17 14 20 25 24
lubiński... 31 24 20 12 13
polkowicki... 27 18 16 16 23
Miasto na prawach powiatu
Legnica... 43 7 29 0 21
Źródło: dane Okręgowej Stacji Chemiczno-Rolniczej we Wrocławiu.
TABL. 14/23/. STRUKTURA POWIERZCHNI PRZEBADANYCH UŻYTKÓW ROLNYCH WEDŁUG POTRZEB WAPNOWANIA GLEB I POWIATÓW W 2008 R. (dok.)
Potrzeby wapnowania
WYSZCZEGÓLNIENIE konieczne potrzebne wskazane ograniczone zbędne
w % Podregion wałbrzyski
Powiaty:
dzierżoniowski... 18 15 16 24 27
kłodzki... 54 18 15 10 3
świdnicki... 23 19 19 18 21
wałbrzyski... 81 11 5 1 2
ząbkowicki... 13 11 20 32 24
Podregion wrocławski
Powiaty:
milicki... 20 18 23 14 25
oleśnicki... 28 20 23 17 12
oławski... 40 19 17 12 12
strzeliński... 27 18 16 15 24
strzeliński... 27 18 16 15 24