POWIATÓW I GMIN Stan w dniu 31 XII
STRUKTURA WYSELEKCJONOWANYCH ODPADÓW KOMUNALNYCH3 WEDŁUG RODZAJÓW
Opakowania: ze szkła z papieru z tworzyw
gospodarczego i tektury sztucznych
&
2005&
2008STRUKTURA WYSELEKCJONOWANYCH ODPADÓW KOMUNALNYCH3 WEDŁUG RODZAJÓW
Odpady:
(o)
papier i tektura (O) szkło(O) tworzywa sztuczne (O) wielkogabarytowe (O) pozostałe
Ogółem w tym z gospodarstw domowych
13,3%
16,4% 22,3%
13,3%
13,4%
26,3%
■15,8% -20,0%
-24,4%
-23,0%
13,3% 40,0%
24,6% 31,1%
a Stałych zebranych; dane szacunkowe.
UWAGI METODYCZNE
W dziale zawarto statystyczną charakterystykę zagadnień dotyczących: obszarów, obiektów, gatunków roślin i zwierząt objętych ochroną prawną, stanu zasobów leśnych oraz zagrożeń i ochrony środowiska leśnego, a także za- drzewień, zieleni miejskiej, parków i ogrodów historycznych oraz rodzinnych ogrodów działkowych.
Ochrona przyrody oznacza zachowanie, właściwe wykorzystanie oraz odnawianie zasobów przyrody i jej skład
ników, a w szczególności: dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów; roślin, zwierząt i grzybów objętych ochro
ną gatunkową; zwierząt prowadzących wędrowny tryb życia; siedlisk przyrodniczych; siedlisk zagrożonych wyginię
ciem, rzadkich i chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzybów; tworów przyrody żywej i nieożywionej oraz kopal
nych szczątków roślin i zwierząt; krajobrazu; zieleni w miastach i wsiach; zadrzewień.
Różnorodność biologiczna (bioróżnorodność) - zgodnie z definicją oficjalnie przyjętą przez Konwencję o Różno
rodności Biologicznej jest to zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów występujących na Ziemi w ekosystemach lądowych, morskich i słodkowodnych oraz w zespołach ekologicznych, których są częścią; dotyczy to różnorodności w obrębie gatunku, pomiędzy gatunkami oraz różnorodności ekosystemów.
Park narodowy obejmuje obszar chroniony wyróżniający się szczególnymi wartościami naukowymi, przyrodni
czymi, społecznymi, kulturowymi i wychowawczymi, o powierzchni nie mniejszej niż 1000 ha, na którym ochronie podlega całość przyrody oraz swoiste cechy krajobrazu. Park narodowy tworzy się w celu zachowania różnorodności biologicznej, zasobów, tworów i składników przyrody nieożywionej i walorów krajobrazowych, przywrócenia wła
ściwego stanu zasobów i składników przyrody oraz odtworzenia zniekształconych siedlisk: przyrodniczych, roślin, zwierząt lub grzybów. Utworzenie parku narodowego, zmiana jego granic lub likwidacja następuje w drodze rozpo
rządzenia Rady Ministrów. Nadzór nad parkami narodowymi sprawuje minister właściwy do spraw środowiska.
Polska przyjęła definicję parku narodowego określoną na X (w New Delhi w 1969 roku) i XI (w Beuff w 1972 ro
ku) Ogólnym Zgromadzeniu Światowej Unii Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (IUCN - WCU). Stąd wszystkie polskie parki narodowe, jako odpowiadające wymogom IUCN znalazły się na jej liście, w tym 15 uzyskało II kategorię, a 5 najmłod
szych parków (Biebrzański, Bory Tucholskie, Gór Stołowych, Narwiański i Magurski) nie było jeszcze przez IUCN - WCU klasyfikowane, a 2 parki uzyskały V kategorię (Ojcowski i Wigierski).
Ponadto 6 parków narodowych UNESCO wpisało na listę rezerwatów biosfery (Babiogórski, Białowieski, Biesz
czadzki, Karkonoski, Słowiński, Tatrzański), w tym 1 (Białowieski) został uznany przez UNESCO za obiekt dziedzictwa światowego. Również 6 parków (Biebrzański, Słowiński od 1995 roku oraz Narwiański, Poleski, część Karkonoskiego i Wigierski od 2005 roku) ) objętych zostało konwencją RAMSAR (Konwencja o obszarach wodno-błotnych mających znaczenie międzynarodowe, zwłaszcza jako środowisko życiowe ptactwa wodnego).
Park krajobrazowy obejmuje obszar chroniony ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe oraz walory krajobrazowe w celu zachowania, popularyzacji tych wartości w warunkach zrównoważonego rozwoju.
Utworzenie parku krajobrazowego lub powiększenie jego obszaru następuje w drodze rozporządzenia wojewody.
Rezerwat przyrody jest obszarem obejmującym zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym, ekosys
temy, ostoje i siedliska przyrodnicze, a także siedliska roślin, siedliska zwierząt i siedliska grzybów oraz twory i składniki przyrody nieożywionej, wyróżniające się szczególnymi wartościami przyrodniczymi, naukowymi, kulturo
wymi lub walorami krajobrazowymi.
Uznanie obszaru za rezerwat następuje w drodze rozporządzenia wojewody.
W zestawieniach tabelarycznych przyjęto klasyfikację rezerwatów zgodnie z dotychczas stosowanym ich podzia
łem na 9 typów, opracowanym przez Z. Czubińskiego.
Obszar chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze względu na wyróżniający się krajobraz o zróżni
cowanych ekosystemach, wartościowe ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wy
poczynkiem lub pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych.
Obszar chronionego krajobrazu uwzględnia się w planach zagospodarowania przestrzennego.
Wprowadzenie tej formy ochrony przyrody następuje w drodze rozporządzenia wojewody lub na mocy uchwały rady gminy.
Sieć obszarów Natura 2000 to spójna funkcjonalnie europejska sieć ekologiczna, tworzona w celu zachowania siedlisk przyrodniczych oraz gatunków ważnych dla Wspólnoty Europejskiej. Obowiązek podjęcia takich działań wynika z postanowień Konwencji o różnorodności biologicznej przyjętej w dniu 5 czerwca 1992 r. w Rio de Janeiro (tzw. Konwencja z Rio). Podstawą prawną tworzenia sieci Natura 2000 są dwa akty prawne: Dyrektywa Rady
79/409/EWG z 2 kwietnia 1979 roku: w sprawie ochrony dzikiego ptactwa (zwana Dyrektywą Ptasią) oraz Dyrektywa Rady 92/43/EWG z 21 maja 1992 roku w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (zwana Dyrektywą Siedliskową). Przewidują one stworzenie systemu obszarów połączonych korytarzami eko
logicznymi, czyli fragmentami krajobrazu zagospodarowanymi w sposób umożliwiający migrację, rozprzestrzenianie i wymianę puli genetycznej gatunków. Zadaniem sieci jest utrzymanie różnorodności biologicznej przez ochronę nie tylko najcenniejszych i najrzadszych elementów przyrody, ale też najbardziej typowych, wciąż jeszcze powszechnych układów przyrodniczych charakterystycznych dla regionów biogeograficznych (np. alpejskiego, atlantyckiego, konty
nentalnego). Jej tworzenie jest obowiązkiem każdego kraju członkowskiego UE a wybór sposobu ochrony poszcze
gólnych elementów sieci pozostawia się danemu państwu.
Obszary specjalnej ochrony ptaków (OSO) to obszary wyznaczane, zgodnie z przepisami prawa Unii Europej
skiej, w celu ochrony populacji dziko występujących gatunków ptaków, w granicach których ptaki mają korzystne warunki bytowania w ciągu całego życia, w dowolnym jego okresie albo stadium rozwoju.
Pomnikami przyrody są pojedyncze twory przyrody żywej i nieożywionej lub ich skupiska o szczególnej wartości przyrodniczej, naukowej, kulturowej, historyczno-pamiątkowej i krajobrazowej oraz odznaczające się indywidualnymi cechami, wyróżniającymi je wśród innych tworów, w szczególności sędziwe i okazałych rozmiarów drzewa i krzewy gatunków rodzimych lub obcych, źródła, wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe oraz jaskinie.
O uznaniu obiektu za pomnik decyduje wojewoda w drodze rozporządzenia lub rada gminy w drodze uchwały.
Użytki ekologiczne - zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów, mających znaczenie dla zachowania uni
katowych zasobów genowych i typów środowisk jak: naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne "oczka wodne", kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nieużytkowanej roślinności, starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce, siedliska przyrodnicze oraz stanowiska rzadkich lub chronionych gatunków roślin, zwierząt i grzy
bów, ich ostoje oraz miejsca rozmnażania lub miejsca sezonowego przebywania.
Stanowiska dokumentacyjne niewyodrębniające się na powierzchni lub możliwe do wyodrębnienia, ważne pod względem naukowym i dydaktycznym, miejsca występowania formacji geologicznych, nagromadzeń skamieniałości lub tworów mineralnych, jaskinie lub schroniska podskalne wraz z namuliskami oraz fragmenty eksploatowanych lub nieczynnych wyrobisk powierzchniowych i podziemnych.
Zespół przyrodniczo-krajobrazowy - wyznacza się w celu ochrony wyjątkowo cennych fragmentów krajobrazu naturalnego i kulturowego dla zachowania jego wartości widokowych lub estetycznych.
Użytki ekologiczne, stanowiska dokumentacyjne i zespoły przyrodniczo-krajobrazowe ustanawia się w drodze rozporządzenia wojewody lub uchwały rady gminy.
Ochrona krajobrazowa oznacza zrównoważony rozwój obszaru oraz zachowanie cech charakterystycznych kra
jobrazu.
Ochrona ścisła oznacza całkowite i trwałe zaniechanie bezpośredniej ingerencji człowieka w stan ekosystemów, tworów i składników przyrody oraz w przebieg procesów przyrodniczych na obszarach objętych ochroną, a w przy
padku gatunków - całoroczną ochronę należących do nich osobników i stadiów ich rozwoju.
Ochrona częściowa oznacza ochronę gatunków roślin, zwierząt i grzybów dopuszczającą możliwość redukcji li
czebności populacji oraz pozyskiwania osobników tych gatunków lub ich części.
Otulina to strefa ochronna granicząca z formą ochrony przyrody i wyznaczona indywidualnie dla formy ochrony przyrody w celu zabezpieczenia przed zagrożeniami zewnętrznymi wynikającymi z działalności człowieka.
Ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów ma na celu zapewnienie przetrwania i właściwego stanu ochrony dziko występujących roślin, zwierząt i grzybów oraz ich siedlisk, a w szczególności gatunków rzadko występujących, endemicznych, podatnych na zagrożenia i zagrożonych wyginięciem oraz objętych ochroną na podstawie umów mię
dzynarodowych, jak też zachowanie różnorodności gatunkowej i genetycznej.
Ochronę gatunkową roślin i zwierząt wprowadza się w drodze rozporządzenia ministra właściwego do spraw śro
dowiska w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw rolnictwa. Rozporządzenie to określa listę gatunków obję
tych ochroną, sposoby wykonywania ochrony oraz stosowane ograniczenia, zakazy i nakazy przewidziane odpowied
nimi przepisami.
Poza tym decyzje dotyczące ochrony gatunkowej mogą być podjęte w drodze rozporządzenia wojewody.
Dane dotyczące parków i ogrodów historycznych pochodzą z badań zabytkowych założeń zieleni Krajowego Ośrodka Badań i Dokumentacji Zabytków. Dane od 2004 r. odbiegają od dotychczas publikowanych ze względu na zmianę zasady prowadzenia ewidencji zabytków. Zgodnie z Ustawą z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568 z późn. zmianami) oraz rozporządzeniem Ministra Kultury z dnia 14 maja 2004 r. w sprawie prowadzenia rejestru zabytków, krajowej, wojewódzkiej i gminnej ewidencji zabyt
ków oraz krajowego wykazu zabytków skradzionych lub wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem (Dz. U.
z 2004 r. Nr 124, poz. 1305), krajowa ewidencja zabytków obejmuje tylko obiekty dla których wykonano karty ewi
dencyjne. Obiekty nierozpoznane, zachowane cząstkowo itp., dla których jeszcze nie opracowano właściwej dokumen
tacji, pozostają aktualnie poza krajową ewidencją i mogą być ewentualnie zarejestrowane w postaci kart adresowych poza krajową ewidencją w gminnej ewidencji zabytków. Z tego względu liczba zabytkowych założeń zieleni od 2004 r.
jest niższa niż w latach poprzednich.
Rodzinnym ogrodem działkowym jest wydzielony obszar gruntu będący we władaniu Polskiego Związku Dział
kowców, podzielony na tereny ogólne i działki oraz wyposażony w infrastrukturę niezbędną do jego prawidłowego funkcjonowania (Ustawa z dnia 8 lipca 2005 r. o rodzinnych ogrodach działkowych; Dz. U. z 2005 r. Nr 169, poz. 1419 z późn. zmianami). Rodzinny ogród działkowy powinien obejmować co najmniej 50 działek o powierzchni od 300 do 500 nr. Rodzinne ogrody działkowe są urządzeniami użyteczności publicznej, służącymi zaspokajaniu wypoczynkowych, rekreacyjnych i innych potrzeb socjalnych członków społeczności lokalnych poprzez zapewnienie im powszechnego dostępu do terenów rodzinnych ogrodów działkowych oraz działek dających możliwość prowadze
nia upraw ogrodniczych na własne potrzeby, a także podniesienia standardów ekologicznych otoczenia. Jako tereny zielone podlegają ochronie przewidzianej w przepisach o ochronie gruntów rolnych i leśnych oraz w przepisach doty
czących ochrony przyrody i ochrony środowiska.
Liga Ochrony Przyrody powstała w 1928 r. Jej twórcami byli wybitni pracownicy nauki oraz działacze ochrony przyrody, a wśród nich: Aleksander Janowski, Władysław Szafer, Walery Goetel, Jan Gwalbert Pawlikowski, Bole
sław Hryniewiecki oraz Mieczysław Limanowski.
Do głównych celów LOP zaliczyć możemy:
• prowadzenie działalności edukacyjnej w celu kształtowania stosunku społeczeństwa do przyrody,
• popularyzowanie wiedzy o przyrodzie i ochronie przyrody,
• zachęcanie do podejmowania i wykonywania społecznie prac na rzecz środowiska przyrodniczego oraz organizo
wania takich prac,
• inicjowanie oraz inspirowanie działań na rzecz środowiska przyrodniczego,
• czuwanie nad przestrzeganiem prawa ochrony przyrody oraz interweniowanie w przypadkach jego naruszenia.
Liga Ochrony Przyrody zabiega o wprowadzenie w Polsce strategii ekorozwoju zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju.
Parki spacerowo-wypoczynkowe są to tereny zieleni z roślinnością wysoką i niską o powierzchni co najmniej
2 ha, urządzone i konserwowane z przeznaczeniem na cele wypoczynkowe ludności, wyposażone w drogi, aleje space
rowe, ławki, place zabaw itp. Do powierzchni parków wliczane są również wody znajdujące się na terenie tych obiek
tów (np. stawy) oraz tereny sportów wodnych, otwartych kąpielisk, boisk, placów gier itp., o ile są dostępne do użytku powszechnego.
Do kategorii zieleńce zaliczono obiekty o powierzchni poniżej 2 ha, w których funkcji dominuje wypoczynek (np.
występują alejki z ławkami, place zabaw itp.). Do tej kategorii obiektów należy zaliczyć również zieleń przy budyn
kach użyteczności publicznej (o ile udostępniona jest do użytku powszechnego), pomnikach itp., bulwary i promenady oraz tereny sportów wodnych, otwartych kąpielisk, boisk, placów gier itp., o ile są dostępne do użytku powszechnego.
Zieleńce mogą tworzyć kompozycje zieleni niskiej (trawniki, kwietniki) towarzyszące obiektom architektonicznym oraz tworzyć kompozycje zieleni miejskiej o charakterze parkowym, z elementami nasadzeń drzew i krzewów.
Przez zieleń uliczną rozumie się pasy zieleni (drzewa i krzewy lub ich skupiska wraz z pozostałymi składnikami szaty roślinnej) wzdłuż dróg, ulic, ciągów komunikacji miejskiej itp.
Tereny zieleni osiedlowej występują przy zabudowie mieszkaniowej, pełnią funkcję wypoczynkową, izolacyjną i estetyczną.
Do powierzchni gruntów leśnych w rozumieniu ustawy o lasach zalicza się grunty:
1) o zwartej powierzchni co najmniej 0,10 ha:
• pokryte roślinnością leśną (uprawami leśnymi),
• przejściowo jej pozbawione (zręby, halizny, płazowiny, plantacje choinek i krzewów oraz poletka łowieckie).
Są to grunty przeznaczone do produkcji lub stanowiące rezerwaty przyrody, wchodzące w skład parków narodo
wych lub wpisane do rejestrów zabytków. Są one definiowane określeniem "powierzchnia lasów"(do 1991 r. "po
wierzchnia leśna"); dane o powierzchni lasów prezentowane do 1993 r. obejmują również szkółki leśne,
2) związane z gospodarką leśną, zajęte pod wykorzystywane dla potrzeb gospodarki leśnej: budynki i budowle, li
nie podziału przestrzennego lasu, drogi leśne, szkółki leśne, miejsca składowania drewna itp.
Powierzchnia zalesiona obejmuje grunty pokryte uprawami, młodnikami i starszymi drzewostanami oraz planta
cjami: topoli, nasiennymi i drzew szybko rosnących.
Powierzchnia niezalesiona obejmuje grunty:
• znajdujące się w produkcji ubocznej (np. plantacje choinek, poletka łowieckie);
• przejściowo pozbawione drzewostanu i przewidywane do odnowienia w najbliższych lalach, tj. zręby, hali- zny, plazowiny;
• przewidziane do objęcia ochroną prawną (np. śródleśne oczka wodne, hale, połoniny);
• przeznaczone do wyłączenia z produkcji grunty leśne wylesione (np. zalewiska i zapadliska na obszarze szkód górniczych).
Zręby są to grunty leśne pozbawione drzewostanu w okresie ostatnich 2 lat.
Zręby bieżące są to zręby, które powstały w toku bieżącego użytkowania lasu w okresie ostatnich dwóch lat.
Płazowiny są to grunty leśne pokryte drzewostanem II klasy wieku (21-40 lat) o zadrzewieniu do 0,3 włącznie al
bo III i wyższych klas wieku (41 lat i więcej) o zadrzewieniu do 0,2 włącznie (z wyjątkiem klasy odnowienia i do odnowienia).
Lesistość jest to stosunek procentowy powierzchni lasów do ogólnej powierzchni geograficznej.
Odnowienie lasu polega na zakładaniu młodego drzewostanu w miejsce drzewostanu usuwanego lub usuniętego.
Zalesienia polegają na zakładaniu drzewostanów na gruntach pozostających dotychczas poza uprawą leśną (nie za
liczone do powierzchni leśnej).
Drzewostan - zbiorowisko drzew rosnących w lesie na określonej powierzchni, różniące się od otoczenia warun
kami siedliskowymi i budową.
Miąższość drzewostanu (zapas drzewostanu) - suma miąższości wszystkich drzew w drzewostanie. Na miąższość pozyskanego drewna składa się miąższość grubizny, drobnicy i karpiny.
Grubizna jest to drewno okrągłe wielkowymiarowe i średniowymiarowe. Drewno wielkowymiarowe jest to drew
no o średnicy górnej od 14 cm (bez kory) mierzone w pojedynczych sztukach. Drewno średniowymiarowe jest to drewno o średnicy (mierzonej bez kory): górnej od 5 cm wzwyż i dolnej do 24 cm - mierzone w pojedynczych sztu
kach, w sztukach grupowo i stosach. Drewno małowymiarowe (drobnica) to drewno okrągłe o średnicy dolnej do 5 cm (bez kory) mierzone w sztukach grupowo lub w stosach.
Użytkowanie rębne to pozyskiwanie drewna związane z odnowieniem drzewostanu lub wylesieniem z powodu zmiany przeznaczenia gruntu. Użytki rębne - to drewno pozyskane w ramach użytkowania rębnego. Powierzchnia cięć rębnych - to rzeczywista powierzchnia, na której dokonano wyrębu drzew.
Użytkowanie przedrębne to pozyskiwanie drewna związane z pielęgnowaniem lasu (czyszczenia późne i trzebie
że). Powierzchnia cięć przedrębnych jest to całkowita powierzchnia, na której wykonano cięcia pielęgnacyjne.
Użytkowanie przygodne jest kategorią cięć występującą w drzewostanach wszystkich klas wieku. Użytki przy
godne są pozyskiwane jednostkowo lub grupowo z tytułu uprzątnięcia wywrotów i złomów, pojedynczo wydzielające
go się posuszu (między trzebieżami) oraz pułapek na szkodniki owadzie.
Roczny etat miąższościowy cięć w Lasach Państwowych jest to rozmiar użytkowania lasu w danym roku, okre
ślony na podstawie planów urządzenia lasu, jako suma etatów cięć poszczególnych nadleśnictw (orientacyjnie ok. 1/10 etatu użytkowania ustalonego na 10-lecie). Jest to wielkość zmienna, zależna od stanu lasu; suma etatów rocznych w danym nadleśnictwie musi być bilansowana w 10-leciu, tj. pod koniec obowiązywania planu urządzenia lasu.
Roczny etat miąższościowy cięć rębnych w Lasach Państwowych - jest to suma - odniesionych przeciętnie do jednego roku - etatów cięć rębnych poszczególnych nadleśnictw; etaty cięć rębnych dla poszczególnych nadleśnictw ustalone są w planach urządzenia lasu jako wielkości nieprzekraczalne w całych (w zasadzie 10-letnich) okresach obowiązywania tych planów.
Roczny etat miąższościowy cięć przedrębnych w Lasach Państwowych jest to suma - odniesiona przeciętnie do jednego roku - orientacyjnych etatów cięć przedrębnych poszczególnych nadleśnictw.
Roczny etat powierzchniowy cięć przedrębnych w Lasach Państwowych jest to suma - odniesionych przecięt
nie do jednego roku - etatów cięć przedrębnych poszczególnych nadleśnictw; etaty cięć przedrębnych dla poszczegól
nych nadleśnictw ustalane są w planach urządzenia lasu jako wielkości obligatoryjne do wykonania w całych (w zasa
dzie 10-letnich) okresach obowiązywania tych planów.
Przez pozyskanie drewna należy rozumieć ostateczne pozyskanie sortymentów z drewna pochodzącego z bieżą
cych wyrębów i remanentów.
Pod pojęciem typu siedliskowego lasu należy rozumieć kategorię siedlisk równoważnych pod względem przyrod
niczym dla produkcji leśnej i charakteryzujących się określonym kompleksem elementów glebowo-gatunkowych, składem gatunkowym roślin dna lasu oraz doborem składu gatunkowego drzewostanu.
Stan zdrowotny lasu jest pojęciem biologicznym, określającym stopień sprawności fizjologicznej i naturalnej od
porności drzew, będących wypadkową czynników wewnętrznych (genetycznych) oraz zewnętrznych (środowisko
wych).
0 stanie zdrowotnym lasu decyduje udział drzew żywych w strukturze drzewostanów.
Stan sanitarny lasu jest pojęciem gospodarczym określającym aktualny poziom higieny lasu, wyrażający się wy
stępowaniem w nim drzew zamierających i martwych.
Strefy uszkodzenia lasów oddziaływaniem gazów i pyłów wydalonych do powietrza w wyniku działalności go
spodarczej ustalają jednostki Lasów Państwowych - do 1991 r. w trybie uchwały Rady Ministrów w sprawie szczegó
łowych zasad ochrony lasów przed szkodliwym oddziaływaniem gazów i pyłów (Dz. U. 1980 r„ Nr 24, poz. 100); od 1992 r. na zasadach określonych w „Instrukcji urządzania lasu”. Podstawę ustalenia tych stref stanowi rejestracja zmian powstałych w drzewostanie, a w szczególności zmian w aparacie asymilacyjnym, a także w przyroście i żywot
ności drzew. Według tych kryteriów wyróżnia się:
I - strefę słabego uszkodzenia charakteryzującą się występowaniem początkowych objawów uszkodzenia aparatu asymilacyjnego drzew,
II - strefę średniego uszkodzenia charakteryzującą się zaawansowanymi objawami uszkodzeń aparatu asymilacyj
nego drzew,
III - strefę silnego uszkodzenia charakteryzującą się silnym stopniem uszkodzenia aparatu asymilacyjnego drzew powodującym sukcesywne ich obumieranie.
Lasy ochronne (lasy szczególnie chronione) to obszary leśne podlegające ochronie ze względu na spełniane funkcje. Za lasy ochronne mogą być uznane lasy, które ochronią glebę przed zmywaniem lub wyjałowieniem; po
wstrzymują usuwanie się ziemi, obrywanie się skał lub lawin; chronią brzegi wód przed obrywaniem się, a źródła rzek przed zasypaniem; ograniczają powstawanie lub rozprzestrzenianie się lotnych piasków; stanowią drzewostany uszko
dzone na skutek działalności przemysłu; stanowią drzewostany nasienne lub ostoje zwierząt podlegających ochronie gatunkowej; mają szczególne znaczenie przyrodniczo-naukowe lub dla obronności i bezpieczeństwa Państwa; są poło
żone w granicach administracyjnych miast i w odległości do 10 km od granic administracyjnych miast liczących ponad 50 tys. mieszkańców; w strefach ochronnych wokół sanatoriów i uzdrowisk; w strefie górnej granicy lasów.
W lasach ochronnych prowadzi się gospodarkę leśną w sposób zapewniający ciągłe spełnianie przez nie celów, dla których zostały wydzielone, w szczególności poprzez:
- dbałość o stan zdrowotny i sanitarny lasów, - preferowanie naturalnego odnowienia lasu,
- ograniczanie regulacji stosunków wodnych do prac uzasadnionych potrzebami odnowienia lasu oraz użytkowania sąsiadujących z lasami ochronnymi gruntów leśnych,
- ograniczanie trwałego odwadniania bagien śródleśnych do przypadków, w których wyniki przeprowadzonych ba
dań i ekspertyz wykluczają niekorzystny wpływ tego zabiegu na stosunki wodne w lasach ochronnych,
- kształtowanie struktury gatunkowej i przestrzennej lasu zgodnie z warunkami siedliskowymi, w kierunku powięk
szania różnorodności biologicznej i zwiększania odporności lasu na czynniki destrukcyjne,
- stosowanie indywidualnych sposobów zagospodarowania i ochrony poszczególnych drzewostanów, ustalanie etatu cięć według potrzeb hodowlanych lasu,
- ograniczanie stosowania zrębów zupełnych do najsłabszych siedlisk leśnych oraz prowadzenie ścinki drzew, zrywki 1 wywozu drewna w sposób zapewniający w maksymalnym stopniu ochronę gleby i roślinności leśnej,
- zakaz pozyskiwania żywicy i karpiny.
Zadrzewienia to produkcyjne i ochronne nasadzenia drzew i krzewów na terenach publicznych i prywatnych poza
Zadrzewienia to produkcyjne i ochronne nasadzenia drzew i krzewów na terenach publicznych i prywatnych poza