• siarczan (gips – dwuwodny, anhydryt – bezwodny) budownictwo, sztuka, usztywnianie kończyn przy urazach
• węglan – używany jako materiał budowlany, pod wpływem temperatury rozpada się na na tlenek wapnia i dwutlenek węgla: CaCO
3→ CaO + CO
2• węglik (karbid) – produkcja acetylenu
CaC
2+ 2H
2O → Ca(OH)
2+ C
2H
2↑• tlenek (wapno palone) – budownictwo (tynki, zaprawy murarskie). Otrzymuje się go z rozkładu węglanu wapnia.
• wodorotlenek (wapno gaszone) – nasycony roztwór wodny (woda wapienna) służy do wykrywania dwutlenku węgla i węglanów
Zadania
Zadanie 1
W czterech nieopisanych naczyniach znajdują się oddzielnie: tyrozyna (Tyr), glicyna (Gly), biuret (H2N-CO-NH-CO-NH2) i alanina (Ala). Przeprowadzono doświadczenie, podczas którego wykonano dwie próby. Podczas pierwszej próby na czterech szkiełkach zegarkowych umieszczono niewielkie ilości wymienionych substancji i na każdą naniesiono kilka kropli stężonego wodnego roztworu kwasu azotowego(V). Wynik próby pozwolił na identyfikację jednej substancji.
Podczas drugiej próby sporządzono wodne roztwory trzech pozostałych substancji i do każdego roztworu dodano świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi(II). Wynik próby pozwolił na identyfikację drugiej substancji.
Uzupełnij poniższą tabelę. Podaj nazwę substancji, która została zidentyfikowana po przeprowadzeniu pierwszej próby, oraz nazwę substancji, która została zidentyfikowana po przeprowadzeniu drugiej próby. W każdym przypadku uzasadnij wybór substancji.
Nazwa zidentyfikowanej substancji Uzasadnienie Pierwsza próba
Druga próba
Zadanie 1
W czterech nieopisanych naczyniach znajdują się oddzielnie: tyrozyna (Tyr), glicyna (Gly), biuret (H2N-CO-NH-CO-NH2) i alanina (Ala). Przeprowadzono doświadczenie, podczas którego wykonano dwie próby. Podczas pierwszej próby na czterech szkiełkach zegarkowych umieszczono niewielkie ilości wymienionych substancji i na każdą naniesiono kilka kropli stężonego wodnego roztworu kwasu azotowego(V). Wynik próby pozwolił na identyfikację jednej substancji.
Podczas drugiej próby sporządzono wodne roztwory trzech pozostałych substancji i do każdego roztworu dodano świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi(II). Wynik próby pozwolił na identyfikację drugiej substancji.
Uzupełnij poniższą tabelę. Podaj nazwę substancji, która została zidentyfikowana po przeprowadzeniu pierwszej próby, oraz nazwę substancji, która została zidentyfikowana po przeprowadzeniu drugiej próby. W każdym przypadku uzasadnij wybór substancji.
Nazwa zidentyfikowanej substancji Uzasadnienie
Pierwsza próba tyrozyna Jako jedyna posiada pierścień aromatyczny
Druga próba biuret Jako jedyny posiada wiązanie peptydowe
Zadanie 2
Do zakwaszonego roztworu alaniny dodawano kroplami wodny roztwór wodorotlenku sodu i mierzono pH mieszaniny reakcyjnej. Na poniższym wykresie zilustrowano zależność pH mieszaniny od objętości dodanego roztworu wodorotlenku sodu (w jednostkach umownych).
0
Aminokwasy istnieją głównie w formie jonów. W roztworach o niskim pH cząsteczka aminokwasu jest protonowana. W roztworach o wysokim pH aminokwas traci proton. Istnieje także pH, przy którym aminokwas występuje jako jon obojnaczy.
Podczas opisanego miareczkowania przebiegły reakcje chemiczne zilustrowane schematem:
Napisz równania reakcji oznaczonych na schemacie numerami 1 i 2. Zastosuj wzory półstrukturalne (grupowe) form alaniny.
Równanie reakcji 1: ...
Równanie reakcji 2:....
Zadanie 2
Do zakwaszonego roztworu alaniny dodawano kroplami wodny roztwór wodorotlenku sodu i mierzono pH mieszaniny reakcyjnej. Na poniższym wykresie zilustrowano zależność pH mieszaniny od objętości dodanego roztworu wodorotlenku sodu (w jednostkach umownych).
0
Aminokwasy istnieją głównie w formie jonów. W roztworach o niskim pH cząsteczka aminokwasu jest protonowana. W roztworach o wysokim pH aminokwas traci proton. Istnieje także pH, przy którym aminokwas występuje jako jon obojnaczy.
Podczas opisanego miareczkowania przebiegły reakcje chemiczne zilustrowane schematem:
Napisz równania reakcji oznaczonych na schemacie numerami 1 i 2. Zastosuj wzory półstrukturalne (grupowe) form alaniny.
Równanie reakcji 1:
Równanie reakcji 2:....
Zadanie 2
Do zakwaszonego roztworu alaniny dodawano kroplami wodny roztwór wodorotlenku sodu i mierzono pH mieszaniny reakcyjnej. Na poniższym wykresie zilustrowano zależność pH mieszaniny od objętości dodanego roztworu wodorotlenku sodu (w jednostkach umownych).
0
Aminokwasy istnieją głównie w formie jonów. W roztworach o niskim pH cząsteczka aminokwasu jest protonowana. W roztworach o wysokim pH aminokwas traci proton. Istnieje także pH, przy którym aminokwas występuje jako jon obojnaczy.
Podczas opisanego miareczkowania przebiegły reakcje chemiczne zilustrowane schematem:
Napisz równania reakcji oznaczonych na schemacie numerami 1 i 2. Zastosuj wzory półstrukturalne (grupowe) form alaniny.
Równanie reakcji 1:
Równanie reakcji 2:
Zadanie 3
Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na schemacie:
IV
I II I II
siarczan(VI) miedzi(II) etanol siarczan(VI) amonu chlorek sodu
Wpisz do tabeli literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe lub literę F, jeżeli jest fałszywe.
Zdanie P/F
We wszystkich probówkach zaobserwowano wytrącenie osadu.
Tylko w probówce IV nastąpiło zniszczenie otoczki solwatacyjnej białka.
Przemiana, która zaszła w probówce I i II, jest procesem nieodwracalnym.
Zadanie 3
Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na schemacie:
IV
I II I II
siarczan(VI) miedzi(II) etanol siarczan(VI) amonu chlorek sodu
Wpisz do tabeli literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe lub literę F, jeżeli jest fałszywe.
Zdanie P/F
We wszystkich probówkach zaobserwowano wytrącenie osadu. P Tylko w probówce IV nastąpiło zniszczenie otoczki solwatacyjnej białka.
Przemiana, która zaszła w probówce I i II, jest procesem nieodwracalnym.
Zadanie 3
Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na schemacie:
IV
I II I II
siarczan(VI) miedzi(II) etanol siarczan(VI) amonu chlorek sodu
Wpisz do tabeli literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe lub literę F, jeżeli jest fałszywe.
Zdanie P/F
We wszystkich probówkach zaobserwowano wytrącenie osadu. P Tylko w probówce IV nastąpiło zniszczenie otoczki solwatacyjnej białka. F Przemiana, która zaszła w probówce I i II, jest procesem nieodwracalnym.
Zadanie 3
Przeprowadzono doświadczenie, którego przebieg zilustrowano na schemacie:
IV
I II I II
siarczan(VI) miedzi(II) etanol siarczan(VI) amonu chlorek sodu
Wpisz do tabeli literę P, jeżeli zdanie jest prawdziwe lub literę F, jeżeli jest fałszywe.
Zdanie P/F
We wszystkich probówkach zaobserwowano wytrącenie osadu. P Tylko w probówce IV nastąpiło zniszczenie otoczki solwatacyjnej białka. F Przemiana, która zaszła w probówce I i II, jest procesem nieodwracalnym. P
Zadanie 4
Pewien aminokwas białkowy z grupy aminokwasów obojętnych zawiera 34,28% masowych węgla, 13,33% masowych azotu, 45,71% masowych tlenu oraz wodór.
Na podstawie odpowiednich obliczeń wykaż, że aminokwas o podanym składzie procentowym ma wzór sumaryczny C3H7NO3.
Zadanie 4
Pewien aminokwas białkowy z grupy aminokwasów obojętnych zawiera 34,28% masowych węgla, 13,33% masowych azotu, 45,71% masowych tlenu oraz wodór.
Na podstawie odpowiednich obliczeń wykaż, że aminokwas o podanym składzie procentowym ma wzór sumaryczny C3H7NO3.
Zadanie 5
Pewien aminokwas białkowy z grupy aminokwasów obojętnych zawiera 34,28% masowych węgla, 13,33% masowych azotu, 45,71% masowych tlenu oraz wodór.
Do wodnego roztworu aminokwasu opisanego w informacji wprowadzono kwas solny.
aminokwas (aq) HCl (aq)
Przed wykonaniem doświadczenia pH roztworu aminokwasu było równe pI.
Napisz w formie jonowej skróconej, stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych, równanie reakcji zachodzącej podczas doświadczenia.
...
Zadanie 5
Pewien aminokwas białkowy z grupy aminokwasów obojętnych zawiera 34,28% masowych węgla, 13,33% masowych azotu, 45,71% masowych tlenu oraz wodór.
Do wodnego roztworu aminokwasu opisanego w informacji wprowadzono kwas solny.
aminokwas (aq) HCl (aq)
Przed wykonaniem doświadczenia pH roztworu aminokwasu było równe pI.
Napisz w formie jonowej skróconej, stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych, równanie reakcji zachodzącej podczas doświadczenia.
Zadanie 6
Pewien aminokwas białkowy z grupy aminokwasów obojętnych zawiera 34,28% masowych węgla, 13,33% masowych azotu, 45,71% masowych tlenu oraz wodór.
Aminokwasy pod wpływem kwasu azotowego(III), otrzymywanego w środowisku reakcji ze względu na jego nietrwałość, ulegają deaminacji, która przebiega zgodnie z poniższym schematem:
R-CH(NH2)COOH + HNO2→ R-CH(OH)COOH + N2+ H2O
Napisz, stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych, równanie reakcji opisanego w informacji aminokwasu z kwasem azotowym(III).
...
Zadanie 6
Pewien aminokwas białkowy z grupy aminokwasów obojętnych zawiera 34,28% masowych węgla, 13,33% masowych azotu, 45,71% masowych tlenu oraz wodór.
Aminokwasy pod wpływem kwasu azotowego(III), otrzymywanego w środowisku reakcji ze względu na jego nietrwałość, ulegają deaminacji, która przebiega zgodnie z poniższym schematem:
R-CH(NH2)COOH + HNO2→ R-CH(OH)COOH + N2+ H2O
Napisz, stosując wzory półstrukturalne (grupowe) związków organicznych, równanie reakcji opisanego w informacji aminokwasu z kwasem azotowym(III).
Zadanie 7
Oceń, czy podane poniżej informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa albo F – jeśli jest fałszywa.
1. Leucyna i izoleucyna są izomerami. P F
2.
Jedyną przyczyną różnicy wartości punktu izoelektrycznego kwasu glutaminowego i lizyny jest różna długość łańcucha węglowego w cząsteczkach tych związków.
P F
3. W cząsteczce treoniny można wyróżnić dwa asymetryczne atomy węgla. P F
Zadanie 7
Oceń, czy podane poniżej informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa albo F – jeśli jest fałszywa.
1. Leucyna i izoleucyna są izomerami. P F
2.
Jedyną przyczyną różnicy wartości punktu izoelektrycznego kwasu glutaminowego i lizyny jest różna długość łańcucha węglowego w cząsteczkach tych związków.
P F
3. W cząsteczce treoniny można wyróżnić dwa asymetryczne atomy węgla. P F
Zadanie 7
Oceń, czy podane poniżej informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa albo F – jeśli jest fałszywa.
1. Leucyna i izoleucyna są izomerami. P F
2.
Jedyną przyczyną różnicy wartości punktu izoelektrycznego kwasu glutaminowego i lizyny jest różna długość łańcucha węglowego w cząsteczkach tych związków.
P F
3. W cząsteczce treoniny można wyróżnić dwa asymetryczne atomy węgla. P F
Zadanie 7
Oceń, czy podane poniżej informacje są prawdziwe. Zaznacz P, jeśli informacja jest prawdziwa albo F – jeśli jest fałszywa.
1. Leucyna i izoleucyna są izomerami. P F
2.
Jedyną przyczyną różnicy wartości punktu izoelektrycznego kwasu glutaminowego i lizyny jest różna długość łańcucha węglowego w cząsteczkach tych związków.
P F
3. W cząsteczce treoniny można wyróżnić dwa asymetryczne atomy węgla. P F
Zadanie 8
Albumina mleka krowiego jest białkiem globularnym, którego polipeptydowy łańcuch zwinięty jest w kłębek. Białko to jest rozpuszczalne w wodzie.
Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 1997.
Zaprojektuj doświadczenie, w wyniku którego możliwe stanie się potwierdzenie obecności białka w wodnym roztworze albuminy mleka krowiego.
Uzupełnij schemat doświadczenia – wpisz nazwę potrzebnego odczynnika wybranego spośród następujących:
– świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi(II)
– woda bromowa z dodatkiem wodorowęglanu sodu
– wodny roztwór azotanu(V) srebra z dodatkiem wodnego roztworu amoniaku.
Zadanie 8
Albumina mleka krowiego jest białkiem globularnym, którego polipeptydowy łańcuch zwinięty jest w kłębek. Białko to jest rozpuszczalne w wodzie.
Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 1997.
Zaprojektuj doświadczenie, w wyniku którego możliwe stanie się potwierdzenie obecności białka w wodnym roztworze albuminy mleka krowiego.
Uzupełnij schemat doświadczenia – wpisz nazwę potrzebnego odczynnika wybranego spośród następujących:
– świeżo wytrącony wodorotlenek miedzi(II)
– woda bromowa z dodatkiem wodorowęglanu sodu
– wodny roztwór azotanu(V) srebra z dodatkiem wodnego roztworu amoniaku.
Zadanie 9
Albumina mleka krowiego jest białkiem globularnym, którego polipeptydowy łańcuch zwinięty jest w kłębek. Białko to jest rozpuszczalne w wodzie.
Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 1997.
Zaprojektuj doświadczenie, w wyniku którego możliwe stanie się potwierdzenie obecności białka w wodnym roztworze albuminy mleka krowiego.
Sformułuj obserwację, która potwierdzi obecność białka w badanej próbce.
...
...
Zadanie 9
Albumina mleka krowiego jest białkiem globularnym, którego polipeptydowy łańcuch zwinięty jest w kłębek. Białko to jest rozpuszczalne w wodzie.
Na podstawie: W. Mizerski, Tablice chemiczne, Warszawa 1997.
Zaprojektuj doświadczenie, w wyniku którego możliwe stanie się potwierdzenie obecności białka w wodnym roztworze albuminy mleka krowiego.
Sformułuj obserwację, która potwierdzi obecność białka w badanej próbce.
Tworzy się fiołkowy roztwór.
Zadanie 10
W dwóch probówkach znajduje się zawiesina świeżo wytrąconego wodorotlenku miedzi(II). Do jednej probówki dodano wodny roztwór albuminy (białka), a do drugiej – wodny roztwór glicyny. Przebieg doświadczenia zilustrowano na poniższym rysunku.
Tylko w jednej probówce powstał różowofioletowy roztwór.
Podaj numer probówki, w której zaobserwowano opisaną zmianę, oraz napisz, który element budowy cząsteczki związku zadecydował o przebiegu reakcji w wybranej probówce.
Numer probówki: ...
Element budowy, którego obecność zadecydowała o przebiegu reakcji:
...
Zadanie 10
W dwóch probówkach znajduje się zawiesina świeżo wytrąconego wodorotlenku miedzi(II). Do jednej probówki dodano wodny roztwór albuminy (białka), a do drugiej – wodny roztwór glicyny. Przebieg doświadczenia zilustrowano na poniższym rysunku.
Tylko w jednej probówce powstał różowofioletowy roztwór.
Podaj numer probówki, w której zaobserwowano opisaną zmianę, oraz napisz, który element budowy cząsteczki związku zadecydował o przebiegu reakcji w wybranej probówce.
Numer probówki: I
Element budowy, którego obecność zadecydowała o przebiegu reakcji:
wiązania peptydowe lub grupa –CO–NH– lub wiązanie amidowe
berylowce - wapń
https://www.youtube.com/watch?v=FDQBa3bRJXk sporzadzanie zaprawy gipsowej