Należności i opłaty roczne za wyłączenie gruntów rolnych lub leśnych z

Z uwagi na rodzaj gruntów przewidzianych pod budowę zwałowiska zewnętrznego, mogą one podlegać ochronie oraz wymagać uzyskania odpowiedniej zgody na ich wyłączenie. Przeznaczanie gruntów rolnych i leśnych na cele nierolne i nieleśne, a takim właśnie jest budowa zwałowiska zewnętrznego, uregulowane zostało w ustawie z dnia 3

lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych [89]. W myśl art. 3 tej ustawy ochrona

gruntów rolnych i leśnych polega m.in. na ograniczaniu przeznaczania ich na cele nierolnicze lub nieleśne, zapobieganiu procesom degradacji i dewastacji gruntów rolnych (gruntów leśnych) oraz szkodom w produkcji rolnej (w drzewostanach i produkcji leśnej), powstającym wskutek działalności nierolniczej i ruchów masowych ziemi oraz rekultywacji i zagospodarowaniu gruntów na cele rolnicze. Od 2007 r. poprzez ochronę tych terenów rozumie się również ograniczenie zmian naturalnego ukształtowania powierzchni terenu. Ma to szczególne znaczenie przy budowie wyniesionych ponad otaczający poziom terenu zwałowisk zewnętrznych, które w sposób trwały zmieniają ukształtowanie terenu oraz pierwotny krajobraz.

Głównym czynnikiem, mającym wpływ na to, czy dany grunt objęty jest ochroną będzie jego określenie w ewidencji gruntów i budynków prowadzonej przez organy powiatowe w myśl ustawy z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne. Ustawa określa, że na cele nierolnicze i nieleśne można przeznaczać przede wszystkim grunty oznaczone w ewidencji gruntów i budynków jako nieużytki, a dopiero w razie ich braku inne grunty o najniższej przydatności produkcyjnej. Dodatkowo należy stosować takie rozwiązania, które ograniczają skutki ujemnego oddziaływania na grunty.

Ograniczanie przeznaczania gruntów na cele nierolnicze i nieleśne zorganizowane jest wielostopniowo i w sposób gradacyjny [14]. Zmiana przeznaczenia tych gruntów wiąże się z trzema rodzajami ograniczeń:

1) uchwaleniem lub zmianą miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, 2) uzyskaniem zgody na zmianę przeznaczenia,

3) wyłączeniem gruntów z produkcji rolnej lub leśnej.

Uchwalenie lub zmiana miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego dokonywane jest zgodnie z ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i

zagospodarowaniu przestrzennym.

Wydzia

ł Górnictwa

i Geoin

żynierii

AGH

Wyłączenie z produkcji użytków rolnych wytworzonych z gleb pochodzenia mineralnego i organicznego, zaliczonych do klas I, II, III, IIIa, IIIb, oraz użytków rolnych klas IV, IVa, IVb, V i VI wytworzonych z gleb pochodzenia organicznego oraz wszystkich gruntów leśnych może nastąpić po wydaniu decyzji zezwalających na takie wyłączenie. Decyzję tę wydaje się przed uzyskaniem pozwolenia na budowę.

Uzyskanie decyzji zezwalających na wyłączenie gruntów wiąże się najczęściej ze skutkami finansowymi, a mianowicie koniecznością uiszczenia jednorazowej należności oraz opłat rocznych, a w przypadku gruntów leśnych także jednorazowego odszkodowania w razie dokonania przedwczesnego wyrębu drzewostanu. Obowiązek taki powstaje od dnia faktycznego wyłączenia gruntów z produkcji.

Z uwagi na powyższe chcąc wyłączyć grunty rolne lub leśne przeznaczone na budowę zwałowiska zewnętrznego powinno uiścić się określoną należność w terminie do 60 dni od dnia faktycznego zajęcia tego gruntu (rozpoczęcie innego niż rolnicze użytkowania gruntu), a nie w momencie uzyskania decyzji zezwalającej na wyłączenie.

W tabeli 11 przedstawiono jednostkową należność w zależności od klasy bonitacyjnej gruntów rolnych oraz ich pochodzenia (mineralnego lub organicznego).

Tab. 11. Należność za wyłączenie z produkcji 1 ha gruntów rolnych [89] Grunty orne i sady, pod budynkami i

urządzeniami wchodzącymi w skład gospodarstw rolnych oraz pod zadrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi, w tym pod pasami

przeciwwietrznymi i urządzeniami przeciwerozyjnymi

Łąki i pastwiska trwałe, pod budynkami i urządzeniami wchodzącymi w skład gospodarstw

rolnych oraz pod zadrzewieniami i zakrzewieniami śródpolnymi, w tym pod pasami

przeciwwietrznymi i urządzeniami przeciwerozyjnymi klasa należność w zł klasa należność w zł

Wytworzone z gleb pochodzenia mineralnego I II IIIa IIIb 437 175 378 885 320 595 262 305 Ł i Ps I Ł i Ps II Ł i Ps III 437 175 361 398 291 450

Wytworzone z gleb pochodzenia organicznego IVa IVb V 204 015 145 752 116 580 87 435 Ł i Ps IV Ł V Ps V Ł i Ps VI 174 870 145 725 116 580 87 435

Wydzia

ł Górnictwa

i Geoin

żynierii

AGH

ceny 1 m³ drewna ogłaszanej w Komunikacie Prezesa Głównego Urzędu Skarbowego. Stanowi ona jednocześnie podstawę obliczania podatku leśnego.

W tabeli 12 przedstawiono należność za wyłączenie z produkcji 1 ha gruntu leśnego bez drzewostanu.

Tab. 12. Należność za wyłączenie z produkcji 1 ha gruntów leśnych [89]

Lp. Typy siedliskowe lasów

Równowartość ceny 1m3

drewna w wysokości ogłaszanej przez GUS

Równowartość ceny 1m3

drewna w zł*

1 Lasy: świeży, wilgotny, łęgowy i górski oraz ols

jesionowy i ols górski

2000 373 360

2 Lasy mieszane: świeży, wilgotny i bagienny, wyżynny,

górski i ols

1500 280 020

3 Bory mieszane: świeży, wilgotny, bagienny, wyżynny i

górski

1150 214 682

4 Bory: świeży, wilgotny, górski 600 112 008

5 Bory: suchy i bagienny 250 46 670

* średnia cena sprzedaży drewna za pierwsze trzy kwartały 2011 r. wyniosła 186,68 zł/m3 [44]

Należności obliczone na podstawie wielkości z tabeli 11 i 12 pomniejsza się o wartość gruntu ustaloną według cen rynkowych stosowanych w danej miejscowości w obrocie gruntami. W praktyce za wartość gruntu przyjmowana jest cena aktu notarialnego kupna-sprzedaży, oświadczenia założonego przez osobę zainteresowaną lub też wycena sporządzona przez rzeczoznawcę majątkowego.

W związku z tym należność końcową (N’) dla gruntów rolnych oblicza się według wzoru:

∙ ł (11)

gdzie:

N’ - należność końcowa,

P - pole powierzchni wyłączanego gruntu, Nj - należność jednostkowa zgodna z tabelą 11,

WR - wartość rynkowa gruntu.

Natomiast w przypadku gruntów leśnych według wzoru:

∙ ∙ ł (12)

gdzie:

Rcd - równowartość ceny 1 m³ drewna według tabeli 12,

Wydzia

ł Górnictwa

i Geoin

żynierii

C - średnia cena sprzedaży jednego m³ drewna, wynikająca z Komunikatu Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego ogłaszanego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” dla celów podatku leśnego.

W przypadku gdy wartość gruntu przekracza wysokość należności, należność końcowa może w ogóle nie występować.

Oprócz jednorazowej należności końcowej osoba wyłączająca grunty rolne lub leśne obowiązana jest uiszczać corocznie opłaty roczne w wysokości 10% należności. Nie jest więc to należność końcowa. Opłaty roczne uiszcza się w zależności czy jest to wyłączenie trwałe (przez okres 10 lat) lub też wyłączenie nietrwałe (przez okres tego wyłączenia, nie dłużej jednak niż 20 lat). Uiszcza się je do 30 czerwca każdego roku według aktualnych cen 1 m³ drewna stosowanych do wymiaru podatku leśnego w tym roku w przypadku wyłączenia gruntu leśnego.

W związku z tym opłatę roczną wylicza się ze wzoru:

10% ∙ ∙ ł (13)

gdzie:

OR - opłata roczna.

Należność i opłaty roczne za wyłączenie z produkcji gruntów leśnych w lasach ochronnych są wyższe o 50%.