I NFRASTRUKTURA SPOŁECZNA

Według danych GUS w 2019 r. na obszarze partnerstwa funkcjonowało 38 ośrodków wychowania przedszkolnego (przedszkoli, oddziałów przedszkolnych w szkołach podstawowych i punktów przedszkolnych). W roku szkolnym 2019/2020 w ramach systemu oświaty wychowaniem przedszkolnym objętych było 1 656 dzieci w wieku od 3 do 6 lat. W 2019 r. odsetek dzieci w wieku 3-6 lat objętych edukacją przedszkolną na analizowanym terenie wyniósł 82,1% (w 2009 r. wynosił on jedynie 49,6%), wobec 87,0% w województwie lubelskim. Należy jednak zauważyć, iż odsetek dzieci uczęszczających do przedszkola w poszczególnych gminach partnerskich w 2019 r. był dość zróżnicowany i wahał się od 75,1% w gminie wiejskiej Międzyrzec Podlaski do 89,6% w gminie miejskiej.

Odsetek dzieci w wieku 3-6 lat objętych wychowaniem przedszkolnym na obszarze partnerstwa Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS (brak danych BDL GUS za 2015 r.).

Na obszarze partnerstwa w 2019 r. funkcjonowało 31 szkół podstawowych, do których uczęszczało 4 071 uczniów. W latach 2009-2016 obserwowano stopniowy, lecz nieregularny spadek uczniów uczęszczających do szkół podstawowych na analizowanym obszarze, natomiast w latach 2017-2018 – również w wyniku reformy edukacji i likwidacji gimnazjów - liczba uczniów znacząco wzrosła. W 2019 r. ponownie nastąpił nieznaczny spadek liczby uczniów szkół podstawowych.

Liczba uczniów szkół podstawowych na obszarze partnerstwa (osoby) Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS.

49,6% 54,9%

65,5% 64,2%

72,4% 74,5% 76,6% 79,2% 81,9% 82,1%

0,0%

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

3 552 3 413 3 372 3 324 3 238 3 421 3 535

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

29 Według dostępnych danych GUS w 2019 r. na obszarze partnerstwa funkcjonowało 5 szkół ponadpodstawowych, w tym 1 liceum ogólnokształcące, 2 technika, 1 szkoła branżowa I stopnia oraz 1 szkoła specjalna przysposabiająca do pracy. Wszystkie szkoły ponadpodstawowe funkcjonujące na obszarze partnerstwa znajdują się na terenie miasta. W 2019 r. do. szkół ponadpodstawowych uczęszczało łącznie 1 275 uczniów. W latach 2010-2018 liczba szkół ponadpodstawowych (zlikwidowano 3 placówki), jak i uczęszczających do nich uczniów znacznie się zmniejszyła. Natomiast w 2019 r. nastąpił dość znaczący wzrost uczniów – w odniesieniu do roku 2018 liczba uczniów szkół ponadpodstawowych zwiększyła o 33,8%.

Liczba uczniów szkół ponadpodstawowych na obszarze partnerstwa (osoby) Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS.

Wyniki zdawalności egzaminów maturalnych w liceum ogólnokształcącym były wyższe od średniej wojewódzkiej, natomiast zdawalność egzaminów maturalnych w 2020 r. wyniosła 84,3% wobec 86%

w województwie lubelskim. Wyniki zdawalności egzaminów maturalnych w ponadpodstawowych szkołach zawodowych w odniesieniu do średniej wojewódzkiej były bardzo zróżnicowane – w ostatnich latach układały się zarówno powyżej jak i znacznie poniżej średniej wojewódzkiej. W 2020 r.

zdawalność matur w technikach w Międzyrzecu Podlaskim były skrajnie różne – zdecydowanie wyższe wyniki osiągnęli uczniowie technikum Zespołu Szkół Ekonomicznych – zdawalność na poziomie 76,2%.

Natomiast w technikum Zespołu Szkół Technicznych egzamin maturalny zdało jedynie 17,2% uczniów.

W końcu 2019 r. na terenie partnerstwa działalność prowadziły 34 podmioty ambulatoryjnej opieki zdrowotnej, w tym 28 przychodni oraz 6 praktyk lekarskich, realizujących świadczenia finansowane ze środków publicznych. Oferta usług zdrowotnych koncentruje się w granicach miasta - na jego terenie znajduje się zdecydowana większość placówek ochrony zdrowia (10 przychodni i 3 praktyki lekarskie).

Na obszarze partnerstwa na 1 podmiot ambulatoryjnej opieki zdrowotnej przypadało średnio 1 411 osoby (wobec 1 355 osób w województwie lubelskim). Najlepszą dostępnością do świadczeń zdrowotnych cechowało się miasto Międzyrzec Podlaski (na jeden podmiot przypadało 882 mieszkańców), a najbardziej niekorzystną sytuacją cechowała się gmina wiejska Międzyrzec Podlaski (na jeden podmiot przypadało aż 5 234 osób).

1 823

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

30 Liczba udzielonych porad w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej na obszarze partnerstwa (szt.)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS.

Według danych GUS w 2019 r. w przychodniach i praktykach udzielono 238 036 porad w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej. Na przestrzeni ostatnich ośmiu lat liczba porad lekarskich udzielonych na terenie partnerstwa zwiększyła się o 30 269 (14,6%). W analizowanym okresie wzrosła również liczba porad udzielonych na 1 mieszkańca – z 4,2 w 2012 r. do 5,0 w 2019 r. Rosnąca liczba udzielonych porad w ambulatoryjnej opiece zdrowotnej może być zjawiskiem pozytywnym, związanym ze wzrostem świadomości w zakresie profilaktyki. Z drugiej strony w związku z tym, że korzystanie z porad może określać poziom zdrowia społeczeństwa, nie można również wykluczyć, że wzrost tej liczby związany jest z pogarszającym się stanem zdrowia mieszkańców.

Postępujący proces starzenia się populacji oraz wzrost liczby zachorowań na choroby przewlekłe prognozują wzrost popytu na świadczenia zdrowotne, a tym samym zwiększenie zapotrzebowania na personel medyczny. Nie należy również zapominać, że istotnym problemem zarówno w Polsce, jak i w województwie lubelskim jest rosnąca liczba lekarzy znajdujących się w wieku emerytalnym.

Niedobór personelu medycznego, zarówno lekarzy jak i pielęgniarek, w kontekście wzrostu popytu na usługi zdrowotne pod wpływem zmian demograficznych, stanowi poważne wyznanie stojące przed systemem opieki zdrowotnej.

Liczba beneficjentów środowiskowej pomocy społecznej na obszarze partnerstwa (osoby) Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS.

207 767

202 577

223 778

228 273 231 744 236 093

241 090

2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

7 643 7 742 7 482 7 370 7 699

2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018 2019

31 Na terenie gminy miejskiej Międzyrzec Podlaski działa Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, natomiast w każdej z pozostałych gmin partnerskich działalność prowadzą Gminne Ośrodki Pomocy Społecznej.

W 2019 r. ze środowiskowej pomocy społecznej skorzystały 1 323 gospodarstwa domowe, w tym 733 gospodarstwa z dochodem poniżej kryterium dochodowego . Liczba beneficjentów środowiskowej pomocy na analizowanym terenie od 2013 r. stale się zmniejsza, przy czym większy spadek liczby beneficjentów środowiskowej pomocy społecznej odnotowano w gminach wiejskich. Zasięg korzystania z pomocy społecznej, czyli udział beneficjentów w ogólnej liczbie ludności na obszarze w 2019 r. wynosił 8,2% (wobec 5,4 w województwie lubelskim). Zróżnicowanie zasięgu korzystania ze środowiskowej pomocy społecznej pomiędzy gminami było duże. Największą wartość wskaźnika – 11,0% odnotowano w gminie wiejskiej Międzyrzec Podlaski.

Udział beneficjentów pomocy społecznej w ogólnej liczbie ludności w gminach województwa lubelskiego (%) Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS.

W 2019 r. na obszarze partnerstwa funkcjonowało 5 instytucji kulturalnych, które w 2019 r.

zorganizowały 242 imprezy, w których wzięło udział 29 963 uczestników. W latach 2009-2019 liczba imprez zorganizowanych w instytucjach kultury na obszarze partnerstwa spadła, lecz należy zauważyć, że organizowane imprezy przyciągają jednak coraz większą liczbę uczestników.

32 Liczba imprez i ich uczestników w instytucjach kultury na obszarze partnerstwa (osoby)

Źródło: Opracowanie własne na podstawie BDL GUS.

Jednostkami realizującymi zadania z zakresu kultury są również biblioteki publiczne i ich filie, których na obszarze partnerstwa w 2019 r. funkcjonowało 17. Pomimo, że w ostatnich dziesięciu latach liczba czytelników na obszarze partnerstwa spadła, czytelnictwo mierzone liczbą wypożyczeń księgozbioru na 1 czytelnika w woluminach było na wyższym poziomie niż wartość ww. wskaźnika dla całego województwa lubelskiego.