Jakość systemów informatycznych: między teot ią a praktyką
6. O cena jak ości procesów w ytw arzania oprogram ow ania
W ocenie jakości proponuje się, by m aksym alna liczba punktów m ożliwych do przyznania wynosiła 1000, a poszczególnym kryteriom przyporządkować tak ą liczbę punktów, która odpowiada przyjętej w'adze danego kryterium (rys.4).
Proponuje się przyjęcie następujących obszarów analizy w ramach poszczególnych kryteriów oraz m aksym alną dla nich liczbę punktów':
K ryterium 1 (lO O pkt.):
1. Procedury umożliwiające w prow a
dzenie kultury jakości - 25 pkt.
2. W ymiana informacji m iędzy orga
nizacją a klientem w aspekcie jakości - 25 pkt.
3. Rola decydentów w aktywnym pro
pagowaniu i rozwoju kultury jakości
wśród pracowników i otoczeniu organizacji z uwzględnieniem zało
żeń kultury jakości - 20 pkt.
2. Rozwój polityki i strategii działania organizacji - 20 pkt.
3. Informowanie pracowników' i oto
czenia o strategii organizacji i sposo
bach jej realizacji - 20 pkt.
4. Aktualizacja założeń polityki orga
nizacji i ulepszanie metod realizacji strategii działania z uwzględnieniem zmian w otoczeniu - 20 pkt.
K ryterium 3 (9 0 pkt.):
1. Zarządzanie zasobami ludzkich w aspekcie jakości działania - 15 pkt.
2. Podnoszenie kwalifikacji zaw odo
wych pracowników - 15 pkt.
2 2 M a re k M iło sz — P olitech n ika L u belska — Jakość systemów informatycznych: między teorią a praktyką
5. Dialog między pracownikami a decydentami organizacji - 15 pkt.
6. Pakiety socjalne - 15 pkt.
K ryterium 4 (90 p kt.):
1. Zarządzanie zasobami finansowymi organizacji - 18 pkt.
2. Przepływy informacyjne w organi
zacji - 18 pkt.
3. W ykorzystanie urządzeń kom putero
wych i specjalistycznego oprogram o
wania - 18 pkt.
4. Zastosow anie nowoczesnych technik wytwarzania oprogramowania -
18 pkt. jak o ść wytwarzania oprogram owania - 28 pkt.
2. Myślenie procesowe w odniesieniu do wytwarzania oprogramowania - 28 pkt.
3. W ykorzystanie kreatywności pra
cow ników do ulepszania procesów
1. Ocena jakości usług przeprowadzona przez odbiorców oprogram owania - 125 pkt.
2. Ocena jakości usług przeprowadzona przez innych klientów zewnętrznych - 75 pkt. "
K ryterium 7 (90 p kt.):
1. Jakość zabezpieczenia przez o rga
nizację właściw ego przebiegu proce
sów wytwarzania oprogram owania
z punktu widzenia pracowników - 3 0 pkt.
1. Oczekiwania społeczności w stosun
ku do organizacji - 10 pkt.
5. Popularyzacja organizacji w otocze
niu - 10 pkt.
6. W pływ działalności organizacji na otoczenie - 10 pkt.
K ryterium 9 (150 pkt.):
1. Wskaźniki oceny finansowej działalności organizacji (np. reali
zacja budżetu, wartości odnowy sprzętu technicznego) - 75 pkt.
2. Wskaźniki oceny poziom u zadow o
lenia klientów zewnętrznych (np.
ogólna ilość w ykonanych usług, w ar
tość reklamacji do ogólnej wartości usług, czas reakcji na zgłaszane problemy z eksploatacją oprogram o
wania) - 75 pkt.
Ocena wartości kryteriów w ym aga zasto
sowania nom ogram ów, różnych dla każdego obszaru działań. W ocenie metod i środków analizowane są z jednej strony postępowanie i postawa decydentów organizacji, ukierunko
wane na jakość, z drugiej - praktyczna realiza
cja deklarowanych postulatów zapewnienia jakości. N om ogram stosowany w tej ocenie
Jedenasta G órska Szkoła P T IS z c z y r k ’99 — 21-25 czerwca 1999 2 3
Poszczególne oceny w yznaczane są niezale
żnie dla lewej i prawej strony nom ogram u (tab. 1 i 2), a końcow a ocena według danego kryterium ustalana jest w punkcie przecięcia
się prostej łączącej wartości pojedynczych ocen z osią pionową. W przypadku ustalenia ocen na poziomach pośrednich konieczne jest dokonanie liniowej interpolacji.
Tablica 1. System oceny metod i środków działań projakościowych [15]
Postępowanie, w możliwościach ich realizacji
1 0%
• niska skuteczność działania,
* brak lub znacznie ograniczone możliwości realizacji przyjętych deklaracji projakościowych
• jednostkow e sym ptom y postępowania projakościowego,
• okazjonalna kontrola działań,
• częściowa integracja metod działania z codzienną pracą.
• regularne ulepszanie metod działania,
• definiowanie założeń działań projakościowych zrozum iałych dla wszystkich osób,
• dobra integracja metod działania z codzienną pracą,
• regularna kontrola skuteczności działań poprzez ocenę rezultatów projakościowego przez wszystkie osoby,
• procedury stałych kontroli działań w trakcie
2 4 M arek M iłosz — P olitech n ika L u belska — Jakość systemów informatycznych: między teorią a praktyką
Tablica 2. System oceny rezultatów działań projakościow ych [15]
Jakość lub utrzymanie zadawalającego ich poziomu w okresie min. 3-ech lat,
• w niektórych obszarach działania zgodność rezultatów oceny jakości z pojedynczymi celami organizacji
• wiele składników oceny wykazuje pozytywny kierunek zm ian lub utrzym anie zadawalającego ich poziomu w okresie min. 3-ech lat,
• w wielu obszarach działania zgodność rezultatów oceny jakości z pojedynczymi celami organizacji,
• możliwe porównania jakości działania z innymi pozytywny kierunek zmian lub utrzymanie ich wysokiego poziomu,
Jedenasta Górska Szkoła P T I Szczyrk ’99 — 21-25 czerwca 1999 2 5
L ite ra tu ra
1. Brinkworth J.: What is a High Quality Software System ? SQM, No 27, 1995
2. Begier B.: System jakości w tworzeniu oprogramowania. IV Konferencja: Kom puterow e Systemy Wielodostępne, Bydgoszcz, 1998, str. 101-111.
3. Begier B.: Zapewnienie jakości oprogramowania. B IS ’97, Poznań, 1997, str. 177-191.
4. Byzia T.: Seria: Zarządzanie ja k o ś cią oprogramowania, CW, 1999.
5. Dudak E., Korbel L., Miłosz M.. Smolka J.: Problemy projektowania inform atycznego systemu zarządzania przedsiębiorstwem z wykorzystaniem m ikrokom puterów. Materiały V Krajowej Konferencji Informatyków. Poznań, 1987, str. 487-490.
6. Kaner Cam: The Impossibly o f Complete Testing. Software Quality Assurance, 1997.
7. Korbei L., Miłosz E., M iłosz M.: Systemy zarządzania relacyjnymi bazami danych oraz ich przydatność do budowy informatycznych system ów zarządzania. Informatyka, nr 4, 1993, str. 8-12.
8. Krawczyk H.: Modele i ocena jakości system ów informatycznych. Czternaste Jesienne Spotkania PTI, Mrągowo, 16-20.11.1998, str. 31-45.
9. Lowell J.A.: Improving Software Quality. An Insider’s Guide to TQM. John Wiley & Sons, Inc, 1993.
10. M aier Charles: Estimating the Cost o f Quality. Software Quality Management, issue 4/5, 1990.
11. M iłosz M., Muryjas P.: Porównanie jakości procesów wytwarzania oprogram ow ania przy pom ocy modelu EFQM. I Konferencja Informatyk Zakładowy. Kazimierz Dolny, 28-29.05.1998.
Informatyka Stosowana, nr S3/98, str. 117-125
12. M iłosz M.: Elementy sterowania ja k o ś c ią oprogram owania użytkowego m ikrokom puterów.
Biuletyn Informacyjny Instytutu Transportu Samochodowego. Warszawa, nr 2, 1994, str. 19-29.
13. Qualität und Qualitätsstandards in der ausserschul¡sehen Jugend- und Erwachsenenbildung.
Materialen des Bundesministeriums für Familie, Senioren, Frauen und Jugend. Januar, 1997.
14. Quality Characteristics and Metrics for Reusable Software (P reliminary Report). U.S. Department o f Com merce, National Institute o f Standards and Technology, May 1994.
15. Total Quality M anagem ent in der Handelsakademie und Handelsschule. Qualitats-hak. Modell zur Seldsbewertund nach der European Foundation for Quality Management. Juni, 1996.
16. Zalewski R.: What can quality m anagem ent benefit from information system? Int. Conference Business Information Systems*97, Poznań, 1997, pp. 147-163.
P O L S K IE T O W A R Z Y S T W O I N F O R M A T Y C Z N E — O D D Z IA Ł G Ó R N O Ś L Ą S K I
Jedenasta G órska Szkoła P T I Szczyrk '99 — 21-23 czerwca 1999 2 7