zaręczyny i wesela. 3 P
J) o końca tego miesiąca
J)o końca tego miesiąca.
Ą u s t r y a. —- M a się dotąd neutralnie względem w o i u i ą c y c h mocarftw. C o się ty cz e żarnie*
nienia R ze cz y p o sp o li te y W ł o s k i e y na dziedzi
czne króleftwo W ł o s k i e , i oddania tronu iego Napoleonowi Cesarzowi F r a n c u z ó w , nie mam y ieszcze nic ogłoszonego urzędownie, c o b y o k a zyw ało , iż Cesarz Niemiec ko- Au/ tryacki uznał iuź ten n o w y Jftan rzeczy we W ł o s z e c h .
P r u s y.— Zoftaią w ścisłey przyiaźni z F r a n c y ą ; uznały cesarza Francu zów kr ól em W ł o l k i m , i ze wszyftkiemi innemi macarftwa- mi w zgodzie zoftaią.
Rossya. — P o r ó ż n i ł a się w przeszłym ro
k u z F r a n c y a , i iu ż się zdawało , ż e zacznie b y d ź czynna w te ra źnieyszey w o y n ie na Itro-*
no Anglii , k t ó r e y miniftrowie byli prawie p e - wnemi zaczepnego i odpo rn ego przymierza mię
dzy królem Angielfkim a Im p e r a t o r e m R o s - syyskim. Le c z teraz wcale się in a c z e y p o k a źnie ; w id ać b o w i e m , iż rządy Rossyyfki i Fran^
cuzki zb liź aią sie do si eb ie; ż e tamten ftara się p r zy w r ó ci ć p o k ó y między F r a n c y ą i A n g l i ą , i tym k o ń c e m wysyła P. N o w o silco f do C es arz a F r a n c u z ó w ; a ieśłiby ta k zbawienne
g o i chwalebnego zamiaru nie d o p i ą ł , nie m y śli d ział ać ani z Anglią przeciw Frai^cyi, ani z F r a n c y a przeciw Anglii,
3574
WiadomościA n g l i a . -— Uważ ana p ow sze clm i
-3
za m o - carftwo ogr om ną siłę morską m a i ą c e , tak dal e c e , iż p o łą c z o n e t e g o ż gatunku siły ca łe y E u r o p y nie potrafiłyby ie y siłe p o d o ł a ć , o k a zała się temi czasy słabszą w rzeczy samey ,
aniżeli mnienUno. A l b o w i e m , nie ty lk o nie- miała doltateczney lic zb y woiennych okrętów do zamknięcia nieprzyiacielskicb portów, i prze
szkodzenia aby z nich zbro yne eskadry nie- w y p ł y w a ł y , ale nawet nie miała czem zabezpie
c z y ć osad swoich zamorskich przeciw nieprzy- iacielskiey n a p a ś c i , i zasłonić swego handlu, mocno od nieiakiego czasu uszkadzanego przez małe eskadry i korsarzów Francuzkich. L e c z naylepszym na to są dowodem teraznieysze o- brady parlamentu Angielskiego. Sc hodzą one po większey części na oskarżaniu minillrów i p o c ią g a n iu ich do o dp ow ie dz i, do zdania spra
w y z urzędowania. A c ó ż do tego Itało się p o w o d e m ? o t o , iż pr ze ko nał się skutkiem p a r l a m e n t , z e siły Angielskie na morzu nie
r ó w n ie są mnieysze , aniżeli miniftrowie w p o - dawaney co ro czn ie parlame ntow i liście wyfla- wiali. T y m czasem siła morska Francuzka, n a bywana od nich szczątkami^, pokazała się d o s y ć znaczną , i dała się we znaki tak osadom ia k handlowi A n g i e l s k i e m u ; a kto w i e , co się ftać m o ż e z osadami na yw ię ks ze bo ga ct wo Anglii f t a n o w i ą c e m i , ieżeli do nich flota T u lo ń -
^ka zawita !
Fi uncyą. — Przez u k o r o n o w a n ie iey Cesa*
rza dziedzicznym k r ó le m Wł os kim , d. 26 M a i a
polityczne
375
na b y ła zupełnego w p ły w u n ie t y lk o do te go n o w e g o k ró le ft w a, ale można p o w i e d z i e ć , do c a ł e y ziemi W ł o s k i e y . L e d w i e c o Rp lit a W ł o s k a zamieniła się w k r ó l e f t w q , aliści z n o wu inna Itarodawna Rplita Genueńjka b y d ź ni^
p r z e l t a ł a : przez uchwałę bowi e A senatu G e n u eńskiego i głoso wa nie o b y w a t e ló w w ca ły m ty m k r a i u , p r z y ł ą c z o n y zoltała ca łk o w ic ie do pańftwa Francuzkiego. P o d o b n y ż los czeka m a ł ą , ale d o s y ć d a w n ą , Rplitą Łukieiv/ką, k t ó ra do króleftwa W ł o s k i e g o ma b y d ź w c ie lo n ą . T a k i m spos obem dwie iu ż ty lk o R z e c z y p o s p o l i t e , nie lic zymy bowiem nic n i e z n a c z ą c e y S.
M aryńjkiey , na Itałym lądzie E u r o p e y s k i m z o - Itały , Bataiufka i Helwećka , a i w t y c h w p ły w F r a n c u z k i , z p o w o d u tr wa iąc ey w oyn y, wszylt- k i em kieruie. C o się ty c z e innych mocar ltw w e wszyftkich czterech częściach świata , t e albo F ra ncy i ulegaią , albo te ż z miłości p o - k o i u , lub innych w i d o k ó w , nie chcą się dad ź w c i ą g n ą ć w w o y n ę za Itroną Anglif. M o ż n a w ię c śmiało p o w i e d z i e ć , ż e wszyltko na lądzie p o m y ś ln y Han Fran cyi względnie o b c y c h o- znacza.
HrszpANirA.— Stale się trzyma F r a n c y i , a p o w y d a n iu w o y n y przez A n g l i ą , ł ą c z y swe w o y s k a i e s k a d r y z Fra ncuzkiemi, w celu p o piera nia w sp óln ey iuż teraz sprawy.
P o r t u g a l i a . — Utrzymuie się ieszcze d o t ą d p r z y n e u t r a l n o ś c i , k t ó r ą so b i e u F r a n c y i za kup iła ; ale przez sąsiedztwo z Hiszpanii^
b a rd zi e y Francyi , ni i Anglii ulega.
§76
Wiadomości polityczne.S z w e c y a . — Zoftaie w por óżn ie niu z r z ę
d e m Francuzkim o d czasu, iak to zaszło między
ty m ż e rządem a dworem P e t e r s b u r s k im ; nic atoli nie działa, i ogł ada się w ew sz yf tkie m na R ossy ą.
Daniia. — ^Jeli neutralną i ż y i e w zgodzie ze wszyftkiemi mocarltwami.
K r ó l e s t w o N e a p o l i t a n s k i e . — M a u sie
b ie w z n a c z n e y liczbie w o y s k o F r a n c u z k i e , a zatem r z ą d o w i Francuzkiemu idegać musi.
N o w o utwo rz one króleftwo W ł o s k i e zyskało V i c e - k r ó ł a w o s obie xiążęcia E u g en iu sza , pa
sierba Cesarza Fr anc u zó w , i aćz oddzielne co do g r a n i c , konftytucyi i znaczenia p o li ty c z n e g o , ż e ie d n ak ma za k r ó la Cesarza Francu
zów , u w a ż a c i e teraz m o ż n a za iedno prawie moca rll wo z F r a n c y ą .
Rplita Batawska. — Z y s k a ł a n o w ą kon^- ftytucyą, w w ielu bardz o rzeczach do przed- r e w o l u c y y n e y p o d o b n ą , wyiąwszy , ż e niema dziedzicznego, ale ty lk o pięcioletniego naczel
nika p o d t y t u ł e m : W ielkiego Pensyonarza.
Z p o w o d u w o y n y z Anglią , zoltaie ta Rplila p o d m ocn ym w pły w em rządu Francuzkiegó, i wspólnie z F r a n c y ą p r ze ci w Anglii działa.
R p l i t a H e l w e c k a . — Przez p o ło że nie swo- i t wolną od morfkiey w o y n y , i s p o k o y - n o śc i p o d wpływem t a k ż e Francuzkim używa.
R p l i t a S i e d m i o - W y s p o w a * — M a u siebie w o y l k o Rossyyflde.
R E J E S T R M A T R R y y .
H i s t o r y a .
R z u t oka na J nd ye w s c h o d n i e , ciijg dalszy karta I W y p i s z podróży do Chin odprawioney i opisaney
P. jfohn Barrow sekretarza hrabiego de
Makartrtty - karta 133
O T o w a r z y s t w a c h i obyczaiach Portugalskich *57 W y p i s z podróży T . N e w t e do A n g l i i i Szkocyi 285
M o r a l n o ś ć .
Edukacya: o xiążkach - karta 44
O Gra mstyca i naukach klassycznych 57
O Je o g r a f i i i Chronologi i - karta 67
O A r y t m e t y c e • 157
O Jenrnetryi - - karta 166
O Mt chanice 169
O Chimii karta 17&
O Edukacyi publiczney i pry wa tne y 185
O Guści e i imaginacyi - karta 298 *
Urzędy pokoin: wypis z Jistu donoszącego o stanie nauk, l i t e r a t u r y, pięknych ftunsstów i o o by czajach Danii na początku wi e ka d z ie w i ę t n a
stego - , - karta 7 5
Jn s t r u k c y a.
Sposób no wy czytania Professor a Oliwiera 324
E k o n o m i i a.
O zarazie na zboża, pospolicie nazwaney tntedź 78 O nowym sposobie preparowania Konopi go
O Owcach - - karta 350
C H I M 1 I A.
O pokarmach zwi erzęcych chimic^aie rozebranych;
O ptakach . karta 85
O rybach 9 - - 87
O gadzie i innych zwierzętach na pokarm u ż y
wa ny ch > - ‘karta gx
» O owadzie i robakach p*
O got owani u i' pieczenia pokarmów 94
O przyprawach . karta 100
O ka wi e i herbacio 194
Fi z y k a.
Uwagi nad kamieniami meteorycztiemi zprzyuczo
nym opisem kamienia
,
który spaśdź miaf na Ukrainie pod Biafo-cerkwi? w roku < 797* 334 Zapytanie w przedmiotach fizycznych UniwersytetuWi le ński ego - karta 3 $4
T o w a r z y s t w o W a r s z a w s k i e P r z y i a c i o ł N a u k .
Us ta wy T ow a r zy s t w a 199
L i t e r a t u r a .
Q dacnu ięzyka Polskiego przez J. S. KaalfusA nau
czyciela w Gimnazynm Poznańskim t wypis i o5
Wypis drugi z tegoż dzicfa karta 237
P O E z ir A*
Pieśń : Aisarmot syn J e k t a n s , prawnuk Setna , pra
szczur Noego ,, narodów Sarmackich Pa tryi rc ha
przyszłym pokoleniom bfogosfawi 246
P rz yb yci e Eneasza do Ka rt agi ny, z xi ggi 1. E n e i d y 360 B a y k a My sz ka , K o t i K o g u t karta 12 j
F i i o f e k i R ó ż a - - i j i
Pieśń Mr.tka kofyśZ|Ca dziecię karta t iĄ
Nagrobek J akubo wi Jasińskiemu 126
K o Z M A l T K JRZttCZY.
S w a c t w a , wesela i urodziny a ludu Ruski ego na
Rusi C z e r w o a e y - k a r t a 36;
W i a d o m o ś c i p o l i t y c z n e*
W y p a d k i znacznieysze w K w i e t n i a karta 127
w M i i n a j *
w Czerwca* 3 7 1
a