od-dany pracownikowi ponosi on odpowiedzialność materialną tak jak za mienie powierzone. Należy wyraźnie odróżnić pozostawienie pracow-nikowi do dyspozycji przedmiotów, materiałów czy narzędzi do wyko-nywania pracy (np. materiałów biurowych, komputerów, szafek na do-kumenty) od ich powierzenia z obowiązkiem zwrotu lub wyliczenia się.
1 E. Staszewska: Odpowiedzialnośćpracownicza,Warszawa 2013, s. 87-89.
powierzone wypływa wniosek, iż ujaw-nione w nim braki są następstwem zanie-dbań pracownika2. ramy niniejszego opra-cowania zawężę do analizy podstawowej, moim zdaniem, przesłanki omawianej od-powiedzialności, jaką jest prawidłowe po-wierzenie mienia pracownikowi.
Na wstępie należy wskazać, że podczas wykonywania pracy przez pracownika na rzecz pracodawcy pracownik używa najróż-niejszych narzędzi, materiałów lub przed-miotów, które są potrzebne do prawidłowe-go wykonywania nałożonych przez praco-dawcę zadań. obowiązkiem pracodawcy jest dostarczenie wszelkich niezbędnych materiałów do prawidłowego wykonywa-nia pracy. Nie za każdy taki przedmiot od-dany pracownikowi ponosi on odpowie-dzialność materialną tak jak za mienie powierzone. Należy wyraźnie odróżnić pozostawienie pracownikowi do dyspo-zycji przedmiotów, materiałów czy narzę-dzi do wykonywania pracy (np. materia-łów biurowych, komputerów, szafek na do-kumenty) od ich powierzenia z obowiąz-kiem zwrotu lub wyliczenia się. Za przed-mioty oddane pracownikowi do dyspozy-cji na czas wykonywania pracy ponosi on odpowiedzialność na zasadach ogólnych, zaś aby pracodawca mógł skutecznie do-magać się ustalenia odpowiedzialności za mienie powierzone – mienie to musi zostać w sposób prawidłowy powierzone pracow-nikowi3. Celem opracowania jest wskaza-nie wypracowanych przez doktrynę oraz
judykaturę założeń dotyczących prawidło-wego powierzenia mienia przez pracodaw-cę, jako przesłanki niezbędnej do zastoso-wania reżimu odpowiedzialności material-nej w mieniu powierzonym.
Warunki prawidłowego powierzenia mienia
W art. 124 Kodeksu pracy (k.p.) ustawo-dawca nie odniósł się do kwestii, kiedy mamy do czynienia z prawidłowym po-wierzeniem mienia. W wyroku Sądu Najwyższego z 1 lipca 1977 r. podjęto próbę sformowania wymagań, jakim powinno od-powiadać prawidłowe powierzenie mie-nia z obowiązkiem zwrotu lub wyliczemie-nia się. Sąd wskazał, że odpowiedzialność pra-cownika za powierzone mienie uwarunko-wana jest, w myśl art. 124 i art. 125 k.p., istnieniem pisemnej umowy o odpowie-dzialności materialnej oraz udokumento-wanym powierzeniem mienia do zwro-tu lub wyliczenia się4. W orzecznictwie Sądu Najwyższego akcentowano często, że przy prawidłowym powierzeniu mie-nia muszą wystąpić dwa elementy – pi-semna deklaracja lub umowa o przyjęciu przez pracownika odpowiedzialności ma-terialnej oraz udokumentowane powierze-nie mienia. Przyjęcie w doktrypowierze-nie tego po-glądu pozwoliłoby niewątpliwie wyodręb-nić w sposób możliwie precyzyjny stany faktyczne, w których mienie zostało po-wierzone osobie na stanowisku związa-nym z odpowiedzialnością materialną5.
2 A. Żuradzka, A. Stuglik: Ochronamieniapracodawcy–odpowiedzialnośćpracownicza, Warszawa 2003, s. 33-34.
3 E. Staszewska, op. cit., s. 89.
4 IV PR 156/77, LEX nr 14399.
5 G. Bieniek: Odpowiedzialnośćmaterialnapracownikówwpraktyce, Warszawa 1988, s.111.
państwo i społeczeństwo Katarzyna Lech
Z punktu widzenia pracodawcy takie zastrzeżenie byłoby na pewno korzyst-ne, biorąc pod uwagę postępowanie do-wodowe przy ewentualnym dochodze-niu roszczeń na drodze sądowej6. Jak wskazywał jednak w późniejszym orze-czeniach Sąd Najwyższy, niezachowa-nie formy zawarcia pisemnej umowy lub deklaracji nie skutkuje wyłączeniem możli-wości przypisania pracownikowi odpowie-dzialności. Przykładowo, w wyroku z 15 li-stopada 1985 r. Sąd Najwyższy stwier-dził, że „pracownik, któremu powierzono mienie w sposób prawidłowy ponosi od-powiedzialność materialną na podstawie art. 124 k.p., choćby nawet nie podpisał deklaracji o przyjęciu odpowiedzialno-ści materialnej za powierzone mienie”7. Podobnie Sąd orzekł w wyroku z 3 grud-nia 1981 r., w którym stwierdził, że „wa-runkiem przyjęcia tego reżimu nie jest podpisanie tzw. deklaracji odpowiedzial-ności materialnej za mienie powierzone;
niezbędnym warunkiem takiej odpowie-dzialności jest tylko prawidłowe powierze-nie mienia w okolicznościach umożliwiają-cych pracownikowi zwrot tego mienia lub wyliczenie się z niego. Podpisanie przez pracownika deklaracji o przyjęciu odpo-wiedzialności za wyliczenie się z mienia nie ma znaczenia konstytutywnego i nie stwarza samo przez się obowiązku zwro-tu lub wyliczenia się, a ma jedynie znacze-nie dowodowe”8. A. Stuglik wyraził po-gląd – i moim zdaniem, należy się z nim
zgodzić – że przedstawiony wyżej kieru-nek orzecznictwa zdecydowanie bardziej odzwierciedla i realizuje funkcję, którą powinien spełniać art. 124 k.p., stanowią-cy, że rygor zaostrzonej odpowiedzialno-ści może być zastosowany jedynie do pra-cownika, który faktycznie oznaczonym mieniem władał, a nie tylko podpisał de-klarację9. W późniejszym orzecznictwie prawidłowe powierzenie mienia zaczęto utożsamiać z prawidłowo przeprowadzo-ną inwentaryzacją. W wyroku z 21 kwiet-nia 1995 r. Sąd Apelacyjny w Katowicach wskazał, że „prawidłowe powierzenie mie-nia to takie, które dla przejmującego usta-la stan zerowy, czyli punkt wyjścia w kie-runku późniejszych rozliczeń, bowiem inwentaryzacja początkowa i końcowa dają możliwość wyliczenia ewentualnego braku (niedoboru w mieniu)”.
Zatem należy z całą pewnością wskazać, że niezawarcie pisemnej umowy lub nie-podpisanie deklaracji nie wyłącza uznania, iż mienie zostało prawidłowo powierzone.
Fakt prawidłowego powierzenia mienia pracodawca może wykazać przez przedsta-wienie innych dokumentów, które potwier-dzają przekazanie takiego mienia. Zgodnie ze stanowiskiem Sądu Najwyższego, wyra-żonym w uzasadnieniu wyroku z 25 wrze-śnia 1985 r., potwierdzenie przez pracow-nika jego podpisem na jakimkolwiek doku-mencie otrzymania towaru (np. tzw. ma-gazynówki – „magazyn wyda”) stanowi dowód, że towar w ilości wskazanej w tym
6 R. Sadlik: Odpowiedzialnośćmaterialnaiporządkowapracownika, Gdańsk 2008, s. 42.
7 IV PR 221/85, „Praca i Zabezpieczenie Społeczne” nr 3/1986, s.70.
8 IV PR 350/81,OSNC 1982, nr 4, poz. 65.
9 A. Stuglik: Odpowiedzialnośćmaterialnapracownikówwedługkodeksupracy, Warszawa 2006, s. 22.
dokumencie został temu pracownikowi po-wierzony10. Zdaniem Sądu Najwyższego, potwierdzenie takie może nastąpić na do-kumencie, jakim przedsiębiorstwo z regu-ły posługuje się w praktyce przy dostawie towarów, jak również w inny sposób świad-czący o tym, że pracownik potwierdza od-biór towaru. Jak wskazano wyżej, powie-rzenie mienia może być udokumentowane innym pisemnym dowodem. Dokument taki powinien jednak potwierdzać dwie okoliczności, to jest rzeczywiste powie-rzenie mienia oraz obowiązek jego zwrotu lub wyliczenia się11. Należy w pełni zgodzić się z W. Patulskim, że dokumentacja zwią-zana z powierzeniem mienia pracodawcy poszczególnym pracownikom może przed-stawiać się różnie. Wpływ na odrębność dokumentacji potwierdzającej powierze-nie mienia będą miały: rodzaj składników mienia pracodawcy, funkcja, jaką sprawu-je pracownik odpowiedzialny za to mienie oraz okres, przez jaki trwa obowiązek prze-chowywania tego mienia12. Inaczej rów-nież będzie się kształtował sposób powie-rzenia mienia w poszczególnych gałęziach przemysłu (np. produkcyjnych lub handlo-wych), inaczej powierzenie nawet tego sa-mego mienia w różnych stanach faktycz-nych. Na przykład, przekazanie pienię-dzy kasjerce, wykonującej stale obowiązki związane ze strzeżeniem gotówki praco-dawcy, różni się od przekazania pieniędzy pracownikowi w celu pojedynczego zakupu
dla pracodawcy określonego przedmiotu.
Także inaczej będzie wyglądało przeka-zanie narzędzi czy sortów pracownikowi wykonującemu określoną pracę, w odnie-sieniu do przekazania wyprodukowanych masowo towarów do rąk magazynierów, kasjerek, kierowników aptek.
W orzecznictwie można znaleźć wiele wypowiedzi odnoszących się do prawidło-wego powierzenia mienia. Na przykład, w wyroku z 3 lipca 1979 r. Sąd Najwyższy stwierdził, że pełniący obowiązki spedy-tora pracownik, który kwituje odbiór od przewoźnika określonej liczby przesyłek, obowiązany jest na mocy art. 124 k.p. – do wyliczenia się wobec swojego pracodaw-cy z przesyłek przekazanych poszczegól-nym odbiorcom13. W wyroku z 25 wrze-śnia 1985 r. Sąd Najwyższy orzekł, że potwierdzenie przez pracownika jego pod-pisem na jakimkolwiek dokumencie otrzy-mania towaru stanowi dowód, że towar w ilości wskazanej w tym dokumencie został temu pracownikowi powierzony.
Potwierdzenie takie może nastąpić na do-kumencie, jakim przedsiębiorstwo z re-guły posługuje się w praktyce przy dosta-wach towarów, jak również w inny sposób świadczący o tym, że pracownik potwier-dza odbiór towaru14. Każdorazowe pokwi-towanie przez pracownika sprzętu należy uznać za równoznaczne z jego powie-rzeniem pracownikowi. Podobnie, po-branie przez pracownika należności za
10 IV PR 200/85, OSNCP 1986, nr 5, poz. 84.
11 G. Bieniek, op. cit., s. 112.
12 W. Patulski: Pracowniczaodpowiedzialnośćodszkodowawcza.praktycznykomentarzdlapracodawców, Warszawa 2006, s. 74.
13 IV PR 209/79, OSNC 1980, nr 1-2, poz. 28.
14 IV PR 200/85, OSNC 1986, nr 5, poz. 84.
państwo i społeczeństwo Katarzyna Lech
dostarczony odbiorcy towar jest powie-rzeniem mienia, jak również pobranie przez pracownika pieniędzy za towar należący do pracodawcy będzie równoznaczne z ich powierzeniem pracownikowi materialnie odpowiedzialnemu15. Powyższe stanowisko doktryny oraz Sądu Najwyższego wskazuje, że wspólną cechą łączącą każde powierze-nie mienia powipowierze-nien być dokument z pod-pisem pracownika, potwierdzający przy-jęcie określonego składnika majątkowego.
Może to być zarówno dowód dostawy da-nego przedmiotu, jak i remanent zdaw-czo-odbiorczy, powiązany ze stosowną in-wentaryzacją. Najważniejsze jest to, aby każdy z pracowników odpowiedzialnych za mienie pracodawcy mógł się na pod-stawie tej dokumentacji w każdej chwi-li wychwi-liczyć z powierzonego mu mienia16. Niedopełnienia warunku w postaci wła-ściwego powierzenia mienia nie może uzu-pełnić zgoda pracownika na nieprawidłowe powierzenie mienia ani też odpowiednia klauzula zawarta w umowie o odpowie-dzialności materialnej, zwalniająca pra-codawcę z obowiązku prawidłowego po-wierzenia mienia i powinności wykaza-nia przez niego faktu powstawykaza-nia szkody w tym mieniu oraz jej wysokości – taki pogląd wyraził Sąd Najwyższy w uzasad-nieniu wyroku z 19 marca 1998 r.17. Jak słusznie wskazał r. Sadlik, prowadziło-by to do powstania stanu prawnego, który byłby mniej korzystny dla pracowników od
stanu wynikającego z Kodeksu pracy, co jest niedopuszczalne z mocy art. 18 k.p., a w konsekwencji powoduje, że zamiast takich niekorzystnych dla pracowników postanowień umowy stosuje się przepi-sy Prawa pracy18.
Mając powyższe na uwadze, należy wskazać, że w doktrynie pod wpływem orzecznictwa Sądu Najwyższego sformuło-wane zostały ogólne warunki prawidłowe-go powierzenia mienia. Pierwszym z nich jest zgoda na przyjęcie odpowiedzialno-ści za mienie, która, jak wynika z powyż-szych orzeczeń, nie musi być wyrażona przez pisemną deklarację czy umowę19. Istotna jest tutaj rzeczywista zgoda pra-cownika na przyjęcie owej odpowiedzial-ności, wynikająca wprost lub pośrednio z uzgodnienia rodzaju pracy w umowie o pracę. Zgoda ta musi być wyrażona jed-nak na tyle wyraźnie, by nie budziła wąt-pliwości20. Drugim warunkiem prawidło-wego przekazania mienia jest wydanie go w taki sposób, aby pracownik mógł spraw-dzić jego stan ilościowy i jakościowy oraz objąć je w posiadanie i sprawować nad nim pieczę. Przy prawidłowym powierzeniu mienia pracownik musi rzeczywiście wejść w jego posiadanie, aby mógł nim dyspono-wać w warunkach zapewniających możli-wość zabezpieczenia mienia przed dostę-pem osób nieupoważnionych i utrzymania mienia w stanie zgodnym z jego przezna-czeniem, a następnie dokonać jego zwrotu
15 E. Staszewska, op. cit., s. 91.
16 Jw., s.75.
17 I PKN40/98, OSNP 1999, nr 8, poz. 270.
18 R. Sadlik, op. cit., s.42.
19 E. Staszewska, op. cit., s. 90.
20 W. Perdeus [w:] Kodekspracy.Komentarz, red. K. Baran, Warszawa 2014, s. 771.
lub wyliczyć się z niego21. Z chwilą fak-tycznego przekazania pracownikowi mie-nia w miejscu lub pomieszczeniu, by pie-cza nad nim była możliwa, to znaczy, aby pracownik miał możliwość bezpośrednie-go nadzoru nad powierzonym mieniem, powstaje obowiązek jego zwrotu lub wy-liczenia się22. Warto wskazać tu wyrok Sądu Najwyższego z 17 maja 1976 r., w któ-rym Sąd stwierdził, że pracownik, do obo-wiązków którego należy ogólny nadzór nad rozproszonym mieniem pracodawcy, bę-dzie odpowiadał za szkodę powstałą w tym mieniu na warunkach ogólnych, a nie we-dług zaostrzonego rygoru z art. 124 k.p.23. Drugi z formułowanych przez doktrynę warunków odnosi się do kwestii ustalenia stanu (wartości) mienia w sposób umoż-liwiający określenie wysokości szkody.
Konieczne jest więc przeprowadzenie inwentaryzacji początkowej i końcowej, które powinny dawać możliwość wyli-czenia ewentualnych braków – czyli nie-doboru w mieniu24. Inwentaryzacja po-winna być dokonana jako spis z natury, to jest na podstawie stanu faktyczne-go, a nie stanu ewidencyjnego (kartote-kowego). różnica pomiędzy stanem po-czątkowym a końcowym będzie rzeczy-wistą szkodą, jaką poniesie pracodawca.
Powierzenie zatem mienia bez sporządze-nia spisu z natury uniemożliwi pracodawcy
wykazanie wysokości poniesionej w nim szkody, jako że nie zostały udokumento-wane ani jego składniki, ani też ich war-tość. Brak spisu z natury przed powierze-niem mienia czyni równocześnie niewy-konalnym wyliczenie się przez pracow-nika z otrzymanego mienia, co wyklucza przypisanie mu odpowiedzialności na pod-stawie art. 124 § 2 k.p.25. W uzasadnieniu wyroku Sądu Apelacyjnego w Warszawie z 9 lutego 2005 r. wskazano, że przepro-wadzanie inwentaryzacji pod nieobecność pracownika, któremu powierzono mienie z obowiązkiem zwrotu lub wyliczenia się, a którego nie zawiadomiono o terminie in-wentaryzacji, i przeprowadzenie spisu to-warów z karty osobistej pracownika czy dokumentacji magazynowej, a nie spisu z natury w sensie fizycznym, skutkuje uznaniem takiej inwentaryzacji za nie-prawidłową i niemogącą powodować od-powiedzialności materialnej na podstawie art. 124 § 1 k.p.26. Jednak, ze względu na rodzaj mienia (np. narzędzia, odzież ro-bocza, pieniądze) lub jego ilość (np. jeden składnik mienia) nie w każdym przypad-ku celowe jest przeprowadzenia inwen-taryzacji27.
Jak słusznie zauważył M. Piekarski, inwentaryzacja może wykazywać także nadwyżkę (superatę), a niekiedy rów-nocześnie niedobór i superatę28. Pojawia
21 E. Staszewska, op. cit., s. 90.
22 B. Wagner [w:] Kodekspracy.Komentarz,red. B. Wagner,Warszawa 2014, s. 479.
23 IVPR 22/76, niepublikowany.
24 R. Sadlik, op. cit., s. 42 - 43.
25 W. Perdeus [w:] op. cit., s. 771.
26 III APa 104/04, OSA 2006, nr 1, poz. 1.
27 B. Wagner [w:] op. cit., s. 479.
28 M. Piekarski: Pracowniczaodpowiedzialnośćodszkodowawcza, Warszawa 1976, s. 79.
państwo i społeczeństwo Katarzyna Lech
się więc kwestia ewentualnego zalicze-nia straty na poczet niedoboru. Zdaniem M. Piekarskiego, istnieje taka możliwość, jeśli stwierdzono nadwyżki w towarach i materiałach o zbliżonych oznaczeniach lub podobnym wyglądzie, a w przedsiębior-stwie nie stosowano jednolitej nomenklatu-ry magazynowej i księgowej, oraz ustalono, że jedno i to samo zdarzenie (np. pomyłko-we wydanie innego towaru) spowodowa-ło nadwyżkę i niedobór, czemu pracownik nie mógł zapobiec29. Przyczyny powstania takiej nadwyżki mogą być różne; może ona powstać na przykład kosztem dostawcy, co ma miejsce wówczas, gdy dostarczony towar ma większą wartość niż wskazana w fakturze, a sprzedawany jest po wyż-szej cenie. Należy zauważyć, że nadwyż-ka może być również „wygospodarowana”
przez pracownika w celu jej zagarnięcia, na przykład przez niedoważenie towaru, pobieranie cen wyższych od właściwych, podmianę gatunków (wydawanie towaru gorszego za cenę ustaloną dla lepszego ga-tunku). Istnienie nadwyżki nie uzasadnia wydania jej w naturze bądź jej równowar-tości pieniężnej pracownikowi obowią-zanemu do wyliczenia się z powierzone-go mienia. Nie zachodzi też bezpodstaw-ne wzbogacenie się pracodawcy kosztem pracownika, skoro nadwyżka ta nie wyszła z jego majątku. Pracodawca jest wzboga-cony, lecz kosztem nabywców lub dostaw-ców i powinien zwrócić im to, co z ich ma-jątku uzyskał. W praktyce często jednak
ustalenie wartości nadwyżki będzie nie-możliwe; w takim wypadku wartość nad-wyżki będzie podlegała zaliczeniu na dobro pracodawcy30.
Sposoby powierzenia mienia Powierzenie mienia może mieć dwo-jaki charakter – pierwotny lub wtórny.
Pierwotny następuje na podstawie spisu z natury przekazywanych składników mie-nia, po jego inwentaryzacji albo w inny przyjęty sposób. Wtórny natomiast po-lega na upoważnieniu pracownika do od-bioru należących do pracodawcy rzeczy określonego rodzaju na podstawie prze-pisów obowiązujących powszechnie lub wewnątrzzakładowych bądź na podsta-wie umowy. Przykładem wtórnego po-wierzenia mienia jest powierzenie mie-nia przez potwierdzenie odbioru towaru przez pracownika będącego spedytorem od przewoźnika określonej liczby przesy-łek, ma on wtedy obowiązek rozliczenia się wobec pracodawcy z ich doręczenia odbiorcom31. Warto również przytoczyć wyrok Sądu Najwyższego z 18 grudnia 2001 r., w którym jednoznacznie wska-zano, że pobranie przez pracownika pie-niędzy za towar należący do pracodaw-cy jest równoznaczne z ich powierzeniem pracownikowi odpowiedzialnemu mate-rialnie, zaś powyższe można określić jako wtórne powierzenie mienia32.
Z pierwotnym powierzeniem mienia bę-dziemy mieli do czynienia w sytuacji, gdy
29 M. Piekarski, jw., s. 79.
30 M. Piekarski: Odpowiedzialnośćodszkodowawczazaniedobory, Warszawa 1977, 34-35.
31 Wyrok Sądu Najwyższego z 3.07.1979 r., znak IV PR 209/79, OSNC 1980, nr 1-2, poz. 28.
32 IPKN 757/00, „Prawo Pracy” nr 11/2002, s. 32.
pracodawca po raz pierwszy uruchamia określoną placówkę i przekazuje mienie pracownikowi mającemu ponosić odpo-wiedzialność materialną. W tym wypad-ku dowodem powierzenia mienia z obo-wiązkiem zwrotu albo wyliczenia się jest najczęściej dowód dostawy potwierdzo-nej przez pracownika, któremu mienie to zostało powierzone. Powierzenie mie-nia następuje nie tylko w chwili, gdy pra-cownik po raz pierwszy przyjmuje mie-nie pod swoją pieczę, ale rówmie-nież z każdą późniejszą dostawą towarów, dokonywa-ną w okresach pomiędzy przeprowadza-nymi remanentami. Wykazanie szkody, a więc różnicy w mieniu, może nastąpić dopiero po uwzględnieniu całości dostaw, zarówno tych pierwotnych, jak i później-szych, a ponadto wszelkich zmian w sta-nie składników majątkowych, jakie miały miejsce od momentu powierzenia mie-nia pracownikowi do czasu przekazamie-nia pracodawcy bądź innemu pracownikowi przejmującemu to mienie33.
Można również rozróżnić stałe, okreso-we bądź jednorazookreso-we powierzenie mienia.
Stałe powierzenie może wynikać z zatrud-nienia na stanowisku związanym z mate-rialną odpowiedzialnością za mienie po-wierzone. Należy przez to rozumieć takie stanowisko, na którym praca polega na sta-łym gospodarowaniu powierzonym mie-niem przez jego przyjmowanie, wydawa-nie, ewidencjonowanie (np. kasjer, sprze-dawca, magazynier). osoby takie z racji
zajmowanego stanowiska muszą skupiać swoją uwagę na przyjmowaniu i wydawaniu powierzonych im składników mienia, z któ-rym łączy się ściśle ich główne pracownicze zadanie. okresowe, doraźne lub jednora-zowe powierzenie mienia wynika na ogół z potrzeb organizacyjnych pracodawcy34. Wnioski
Podsumowując rozważania na temat prawidłowego powierzenia mienia, na-leży wskazać, że nieprawidłowe powie-rzenie nie zwalnia pracownika od od-powiedzialności za wyrządzoną szkodę.
W przypadku nieprawidłowego powie-rzenia zastosowanie znajdą bowiem zasa-dy ogólne dotyczące odpowiedzialności, ze wszystkimi ograniczeniami związa-nymi z tym reżimem odpowiedzialno-ści. Nieprawidłowe powierzenie mienia nie wyklucza późniejszego prawidłowe-go powierzenia mienia w trakcie łączą-cego strony stosunku pracy, na przykład przy kolejnym remanencie. Za szkodę, która ujawni się od tego dnia, pracow-nik odpowiada już na podstawie surow-szego systemu, przewidującego obowią-zek naprawienia szkody w pełnej wysoko-ści35. Jak wskazał Sąd Najwyższy w uza-sadnieniu wyroku z 25 maja 2000 r., pra-cownik, któremu nie można przypisać winy w nadzorze nad mieniem powie-rzonym z obowiązkiem zwrotu lub wyli-czenia się ani winy umyślnej za szkodę po-wstałą w tym mieniu, nie jest zwolniony
33 F. Małysz: Odpowiedzialnośćmaterialnapracownikówzaszkodywmieniupowierzonym, „Praca i Zabez-pieczenie Społeczne” nr 7-8/1999, s. 29.
34 E. Staszewska, op. cit., s. 92.
35 R. Sadlik, op. cit., s .43.
państwo i społeczeństwo Katarzyna Lech
od odpowiedzialności odszkodowawczej na podstawie art. 114 k.p.36.
Warto zwrócić uwagę na jeden z now-szych poglądów judykatury, wyrażony przez Sąd Najwyższy w wyroku z 26 marca 2009 r.37, że skoro sposób powierzenia mie-nia nie został określony przepisami, może się on dokonać przez bezpośrednie jego wrę-czenie (oddanie w posiadanie) lub upoważ-nienie pracownika do objęcia go w posia-danie od osób trzecich. Jedynym wymo-giem prawidłowego powierzenia mienia jest, zdaniem Sądu, by znany był rodzaj mienia i (lub) wartość oraz aby pracownik miał możliwość sprawowania nad nim pieczy.
Wyznaczając zatem ramy prawidłowego powierzenia mienia, należy podkreślić, że polega ono na tym, iż pracownik w momen-cie powierzenia jest w stanie precyzyjnie określić, za co i w jakiej ilości przyjmuje na siebie odpowiedzialność. W mojej ocenie, powierzenie prawidłowe charakteryzuje się ustaleniem punktu wyjścia, od którego pra-cownik bierze na siebie odpowiedzialność i który w porównaniu ze stanem końcowym
Wyznaczając zatem ramy prawidłowego powierzenia mienia, należy podkreślić, że polega ono na tym, iż pracownik w momen-cie powierzenia jest w stanie precyzyjnie określić, za co i w jakiej ilości przyjmuje na siebie odpowiedzialność. W mojej ocenie, powierzenie prawidłowe charakteryzuje się ustaleniem punktu wyjścia, od którego pra-cownik bierze na siebie odpowiedzialność i który w porównaniu ze stanem końcowym