OCHRONA ZDROWIA I OPIEKA SPOŁECZNA W PRZEMYŚLU W LATACH 1975

Uwagi wstępne

Czerwiec roku 1975 przyniósł Polsce istotną zmianę – weszła w życie refor-ma administracyjna wprowadzona ustawą z 28 refor-maja 1975 r. o dwustopniowym podziale administracyjnym Państwa oraz o zmianie ustawy o radach narodowych.

Wiele miast zmieniło swój status z powiatowych na wojewódzkie. Tak stało się między innymi z Przemyślem, który do tej pory pozostawał w granicach woje-wództwa rzeszowskiego, a od czerwca 1975 r. stał się stolicą jednego z 49 nowo utworzonych województw. Oznaczało to dla miasta dużą szansę na rozwój, ale również poważne zmiany i nowe obowiązki w wielu dziedzinach życia społeczno- -politycznego, również w zakresie ochrony zdrowia i opieki społecznej. Na przy-kładzie Przemyśla można prześledzić, jak zadania te realizowano na poziomie lokalnym oraz jak ochrona zdrowia i pomoc społeczna funkcjonowały i ewolu-owały w tym wojewódzkim wtedy mieście od połowy lat siedemdziesiątych do roku 1989, czyli do upadku systemu realnego socjalizmu w Polsce.

Sprawy związane z ochroną zdrowia zawsze bardzo poruszały społeczeństwo i stanowiły przedmiot szczególnego zainteresowania władz. Nie inaczej było w Polsce Ludowej. Konstytucja PRL wśród podstawowych praw obywateli zapewniała prawo do ochrony zdrowia oraz do pomocy w razie choroby lub niezdolności do pracy.

Miały temu służyć między innymi: rozwój systemu ochrony zdrowia organizowanego przez państwo, szerokie udostępnianie bezpłatnej pomocy medycznej, rozbudowa szpitali i innych obiektów, opieka nad osobami niepełnosprawnymi, rozwój ubezpie-czeń społecznych na wypadek choroby, podeszłego wieku, niezdolności do pracy oraz rozbudowa różnego rodzaju form opieki społecznej¹.

Od 1973 r. podstawowymi instytucjami, które pełniły opiekę medyczną nad spo-łeczeństwem, były w powiatach zespoły opieki zdrowotnej (tzw. ZOZ). Dopuszczano również tworzenie przemysłowych zespołów opieki zdrowotnej, które zapewniały opiekę np. pracownikom zakładów przemysłowych. Przeprowadzona w 1975 r.

1 Konstytucja Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej uchwalona przez Sejm Ustawodawczy w dniu 22 lipca 1952 r., DzU 1952, nr 33, poz. 232.

forma administracyjna wymusiła dostosowanie organizacji systemu ochrony zdrowia do nowych realiów administracyjnych. W tym celu minister zdrowia i opieki społecz-nej wydał rozporządzenie, na mocy którego ZOZ-y nadal pozostawały podstawowymi jednostkami organizacyjnymi systemu ochrony zdrowia, jednak od tej pory miały funkcjonować w obwodach zapobiegawczo-leczniczych wyznaczonych przez woje-wodę. Obwody takie stanowiły obszary zamieszkałe przez 30–150 tys. mieszkańców.

Zadania podstawowej opieki medycznej od tej pory miały być wykonywane w rejo-nach zapobiegawczo-leczniczych. Dotychczasowe szpitale wojewódzkie zostały za-stąpione wojewódzkimi szpitalami zespolonymi, które miały za zadanie głównie uzu-pełniać świadczenia realizowane przez ZOZ, ale również, w razie potrzeby, pełnić te same świadczenia co ZOZ-y. Na mocy kolejnego rozporządzenia ministra zdrowia, z 1982 r., równolegle z wojewódzkimi szpitalami zespolonymi miały być tworzone szpitale wojewódzkie. Wojewódzkie szpitale zespolone miały od tej pory nowe zadanie – była to organizacja i kontrola opieki społecznej².

Opieka społeczna jako sposób realizacji zabezpieczenia społecznego ludzi najbar-dziej potrzebujących w czasie swojej ewolucji przechodziła wiele faz, wielokrotnie zmieniała się jej koncepcja i formy działalności. W Polsce Ludowej w tym zakresie obowiązywała (formalnie aż do jej uchylenia w 1990 r.) ustawa o opiece społecznej z 1923 r. System stworzony przez tę ustawę funkcjonował do 1950 r., kiedy to samo-rząd terytorialny uległ likwidacji. Ponadto od 1959 r. sfera opieki społecznej rozbu-dowywana była na drodze pozaustawowej, zwłaszcza w formie instrukcji poszczegól-nych ministrów. W 1961 r. kompetencje w tym zakresie od resortu pracy przejęło ministerstwo zdrowia. W 1973 r. w utworzonych zespołach opieki zdrowotnej na terenie całej Polski zorganizowano ośrodki opiekuna społecznego (opiekunowie nie pobierali wynagrodzenia za pracę). Na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesią-tych opiekunów społecznych stopniowo zaczęto zastępować zawodowymi pracowni-kami socjalnymi, choć opiekunowie społeczni działali w środowisku nadal³.

Organizacja ochrony zdrowia i opieki społecznej w Przemyślu W połowie lat siedemdziesiątych w Urzędzie Miejskim w Przemyślu za sprawy dotyczące zdrowia i pomocy społecznej odpowiedzialny był Wydział Zdrowia i Opieki Społecznej. Poza tym istotną rolę odgrywała również odpo-wiednia komisja Miejskiej Rady Narodowej (MRN). Wybrana jeszcze w 1974 r.

2 Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 20 lutego 1973 r. w sprawie organizacji zespołów opieki zdrowotnej, Dz.U. 1973, nr 7, poz. 52; Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 czerwca 1975 r. w sprawie organizacji i zadań zakładów opieki zdrowotnej, Dz.U. 1975, nr 25, poz. 134; Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 czerwca 1975 r. w sprawie organizacji i zadań zakładów opieki zdrowotnej, Dz.U. 1982, nr 15, poz. 121.

3 W. Muszalski, Prawo socjalne, Warszawa 1996, s. 166–167.

MAGDALENA ŁOBOS-KUBIŚ

i reorganizowana po reformie administracyjnej przemyska MRN podzielona była na pięć takich komisji. Sprawami zdrowia i opieki społecznej miała się zająć komisja zdrowia, spraw socjalnych i ochrony środowiska. Na początku nowej kadencji MRN, czyli w 1974 r., podzielono wspomnianą komisję na trzy zespoły. Pierwszy z nich miał zająć się ochroną zdrowia, drugi ochroną środowiska i sprawami socjalnymi, a trzeci turystyką i rekreacją. W 1974 r. komisja liczyła 15 osób⁴.

Po przeprowadzeniu reformy administracyjnej zlikwidowano Wydział Zdrowia i Opieki Społecznej UM, przenosząc jego kompetencje na odpowied-ni wydział powstałego w Przemyślu Urzędu Wojewódzkiego. Od tej pory również komisja zdrowia MRN miała znacznie mniejszy wpływ na działal-ność przemyskiej służby zdrowia. Na czele Wydziału Zdrowia i Opieki Spo-łecznej przemyskiego UW stał Główny Lekarz Wojewódzki. Miał on dwóch zastępców – jednego do spraw lecznictwa, drugiego zajmującego się ekono-mią i administracją. Wydział dzielił się na cztery oddziały: medycyny zapo-biegawczej, lecznictwa i rehabilitacji oraz uzdrowisk; kadr; pomocy społecz-nej; księgowości i planowania⁵.

Przemyski Wojewódzki Szpital Zespolony (WSZ) mieścił się w różnych czę-ściach miasta. Łącznie dysponował 750 łóżkami (stan na 1982 r.), jednak na sku-tek niemal stale trwających remontów w rzeczywistości miejsc było znacznie mniej – około 680. Główne kompleksy budynków znajdowały się przy ulicach Rogozińskiego i Słowackiego. Ten ostatni działał na terenie wojskowym, szpita-lowi udostępniany był w ramach dzierżawy. Umowę dzierżawy wojsko wypowie-działo w roku 1973. Od tej pory działalność szpitalna była prowadzona w tym miejscu na zasadzie zasiedzenia. Do 1983 r. szpital był jednocześnie Zakładem Opieki Zdrowotnej dla miasta, obejmował swoją opieką bardzo dużą liczbę lud-ności, przez co funkcjonował mało sprawnie (m.in. ze względu na konieczność nadzoru szpitala nad lecznictwem otwartym, co nie powinno leżeć w jego gestii).

Posiadał również nadmiernie rozbudowaną administrację i biurokrację. W lipcu 1983 r. zadecydowano o „wskrzeszeniu” zlikwidowanego po reformie administra-cyjnej odrębnego ZOZ-u, który rok później mógł zacząć sprawować opiekę nad przemyskim rejonem profilaktyczno-leczniczym⁶.

4 Archiwum Państwowe w Przemyślu (cyt. APP), Miejska Rada Narodowa i Urząd Miejski w Przemyślu (cyt. MRN i UM w Przemyślu), sygn. 5/377, Protokoły z posiedzeń MRN od 26.06.1975 do 22.06.1976, k. 30–31; sygn. 57/377, Komisja Zdrowia, Spraw Socjalnych i Ochrony Środowiska 1977 r., k. 50.

5 APP, MRN i UM w Przemyślu, sygn. 77/377, Komisja Zdrowia, Opieki Społecznej i Ochrony Środowiska od dnia 13 II 81 do 17 XI 81, k. 57; tamże, Urząd Wojewódzki w Przemy-ślu (cyt. UW w PrzemyPrzemy-ślu), sygn. 1/53, Struktura organizacyjna Wydziału Zdrowia i Opieki Społecznej Urzędu Wojewódzkiego w Przemyślu, k. 11, 18–19.

6 APP, MRN i UM w Przemyślu, sygn. 40/377, Komisja Zdrowia, Ochrony Środowiska i Spraw Socjalnych. Działalność Komisji od 2 I 75 do 13 XII 75, k. 30; sygn. 77/377, Komisja Zdrowia…, k. 58; sygn. 82/377, Komisja Zdrowia, Spraw Socjalnych i Ochrony Środowiska

Potrzeby w zakresie podstawowej opieki zdrowotnej zabezpieczały w Prze-myślu przychodnie rejonowe: przy ulicy Grottgera, ul. 3 Maja (z filią przy ulicy Pstrowskiego) i Sportowej. Obejmowały one w 1982 roku 16 rejonów ogólnych, 10 pediatrycznych i 3 dla kobiet (ginekologicznych). Osobno funkcjonowały przychodnie specjalistyczne, np. przy szpitalu przy ul. Słowackiego (ortopedycz-na, chirurgii oraz interny dziecięcej) czy – po odłączeniu ZOZ od WSZ – Przy-chodnia Specjalistyczna z poradniami: reumatologiczną, laryngologiczną, okuli-styczną, dermatologiczną, neurologiczną, chirurgiczną, usprawnienia leczniczego, sportowo-lekarską, medycyny szkolnej i medycyny pracy. Ważną funkcję w służ-bie zdrowia okresu Polski Ludowej pełniła również przemysłowa służba zdrowia, której przychodnie obejmowały swoją opieką zatrudnionych w zakładach pracy oraz uczniów szkół zawodowych. Nadzór nad tego typu placówkami w woje-wództwie (których w 1977 r. było 19, a dziesięć lat później 21) oraz nad porad-niami medycyny pracy pełniła Wojewódzka Przychodnia Przemysłowa, która miała swoją siedzibę przy ulicy Jasińskiego. W ramach przemysłowej służby zdrowia funkcjonowały np. Przychodnia Przemysłowa Gazownictwa, Przychod-nia przy Zakładach Wyrobów Powlekanych „Sanwil” czy Międzyzakładowa Przychodnia dla Pracowników Przemysłu Spożywczego. W 1975 r. rozpoczęto również budowę przychodni kolejowej, przy ul. Sportowej, której ukończenie przewidywano początkowo na 1978 r. Termin ten stale się jednak odwlekał. Ist-niała również w Przemyślu Międzyzakładowa Poradnia „K” dla pracownic prze-myskich zakładów pracy. Powołano ją we wrześniu 1975 r.⁷

W ramach poszczególnych rejonów lekarskich w mieście działali tzw. pra-cownicy socjalni. Były to wykwalifikowane osoby niosące pomoc ludziom po-trzebującym w ich własnych domach. Pierwsi pracownicy socjalni pojawili się w roku 1975 r. Było ich wówczas w Przemyślu czterech. W 1985 r. miasto Prze-myśl podzielone było na 17 rejonów, pracowników socjalnych było już wówczas 14. Zadaniem przedstawicieli tej grupy zawodowej było rozeznawanie potrzeb socjalnych swojego rejonu poprzez przeprowadzanie wywiadów środowiskowych, opracowywanie planu pomocy i realizowanie go. Ponadto opieką nad starszymi i niedołężnymi w ich domach zajmowali się terenowi opiekunowie społeczni, któ-rzy za swoją pracę nie pobierali żadnego wynagrodzenia, działali bezinteresow-nie. Były to osoby różnych zawodów i z różnym wykształceniem – np.

z 1982 r., k. 11; Z. Besz, Ubogiego sny o potędze, „Życie Przemyskie” 1985, nr 8, s. 10; ZS, Krok do przodu i co dalej?, tamże 1984, nr 14, s. 1.

7 APP, MRN i UM w Przemyślu, sygn. 40/377, Komisja Zdrowia…, k. 103; sygn. 62/377, Komisja Zdrowia…, k. 27, 29, 31; sygn. 72/377, Komisja Zdrowia, Spraw Socjalnych i Ochrony Środowiska za 1980 r., k. 19; sygn. 77/377, Komisja Zdrowia…, k. 46; sygn. 82/377, Komisja Zdrowia…, k. 9, sygn. 243/377, Komisja Zdrowia, Opieki Społecznej i Spraw Socjalnych. Kon-trole 1987 r., k. 14; sygn. 334/377, Komisja Zdrowia, Opieki Społecznej i Spraw Socjalnych.

Protokoły 1989 r., k. 24; W trosce o zdrowie 34 tysięcy, „Życie Przemyskie” 1977, nr 9, s. 3;

(Woj), Przemysłowa służba zdrowia, tamże 1987, nr 49, s. 5.

MAGDALENA ŁOBOS-KUBIŚ

le czy pracownicy służby zdrowia (często także emeryci). Działali w przydzielo-nych im rejonach. W 1983 r. było ich na terenie Przemyśla 20, w 1985 – 24. Ich działania nadzorował Wojewódzki Ośrodek Opiekuna Społecznego. Oni również, podobnie jak pracownicy socjalni, mieli za zadanie przeprowadzanie wywiadów środowiskowych, na podstawie których łatwiej było później udzielić pomocy kon-kretnej osobie⁸.

Organy administracji państwowej nie były jedynymi instytucjami, które zaj-mowały się opieką społeczną. Istniały również organizacje, których głównym zadaniem była pomoc najbardziej potrzebującym. Najważniejsze z nich, które działały w Przemyślu w omawianym okresie, to Polski Komitet Pomocy Społecz-nej (PKPS) i Polski Czerwony Krzyż. Polski Komitet Pomocy SpołeczSpołecz-nej był stowarzyszeniem charytatywnym wspomagającym opiekę społeczną organizowa-ną przez lokalne władze. Oddział przemyski prowadził zbiórki odzieży i datków dla najbardziej potrzebujących, dostarczał takich artykułów, jak bielizna poście-lowa, rozdawał bloczki obiadowe dla ludzi niesprawnych o najniższych docho-dach. Posiadał również etatowe opiekunki domowe opłacane z dotacji przekazy-wanych przez Radę Naczelną stowarzyszenia z Warszawy. Poza tym funkcjono-wała tzw. pomoc sąsiedzka, w ramach której usługi ludziom chorym i niedołęż-nym świadczyli ich sąsiedzi opłacani ryczałtami w wysokości 3000 zł miesięcz-nie. Według stanu na wrzesień 1985 r. oddział przemyski dysponował 62 etato-wymi opiekunkami i 63 pomocami sąsiedzkimi. Łącznie pod opieką przemyskiego PKPS pozostawały 174 osoby⁹.

Fundusze na pomoc swoim podopiecznym przemyski oddział PKPS groma-dził na różne sposoby. Część środków pochogroma-dziła ze składek członkowskich.

Poza tym prowadzono różnego rodzaju zbiórki i sprzedaże (np. znaczków). PKPS współpracował również z różnymi instytucjami i zakładami pracy, które dofinan-sowywały działalność komitetu. I tak np. bezpłatne obiady podopiecznym komite-tu fundował Wydział Zdrowia i Opieki Społecznej przemyskiego Urzędu Miej-skiego, a zakłady „Pomona” czy „Polna” współpracowały z PKPS w zakresie świadczeń dla swoich emerytów – podopiecznych komitetu¹⁰.

Pomoc osobom najbardziej potrzebującym świadczyły również punkty opieki Polskiego Czerwonego Krzyża. W roku 1985 na terenie Przemyśla było ich czte-ry. Pomocą w zakresie PCK zajmowały się tzw. siostry PCK, których w 1981 r.

było 70, a w 1985 r. 60. Podobnie jak w przypadku PKPS funkcjonowała rów-nież pomoc sąsiedzka, za którą udzielający wsparcia otrzymywali zapłatę w

8 APP, MRN i UM w Przemyślu, sygn. 87/377, Komisja Zdrowia, Spraw Socjalnych i Ochrony Środowiska 1983 r., k. 9; sygn. 189/377, Komisja Zdrowia, Opieki Społecznej i Spraw Socjalnych. Protokoły i wnioski z kontroli 1985, k. 23–24; A. Bogusławska, Człowieczy los,

„Życie Przemyskie” 1979, nr 2, s. 4–5; A. Bogusławska, Z potrzeby serca, tamże, nr 4, s. 4;

W. Mołoń, Gorzki smak pomidorowej, „Nowiny” 1989, nr 267.

9 APP, MRN i UM w Przemyślu, sygn. 189/377, Komisja Zdrowia…, s. 22.

10 (bs), Wspomagają w potrzebie, „Życie Przemyskie” 1987, nr 21, s. 7.

sokości od 1500 do 2500 zł. Zarząd Wojewódzki PCK w Przemyślu zajmował się też dystrybucją przesyłek zagranicznych przeznaczonych dla najbardziej potrzebujących. Paczki przybywały z Finlandii, Węgier, RFN i Austrii, a znajdowały się w nich przede wszystkim używane ubrania, leki, artykuły higieny osobistej oraz mleko i odżywki dla dzieci. Rozdzielaniem darów z pa-czek zajmowała się specjalnie powołana w tym celu komisja, której przewod-niczył lekarz z Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego Jerzy Dębski. W jej skład weszli także przedstawiciele Wydziału Zdrowia i Opieki Społecznej Urzędu Wojewódzkiego, Zarządu Wojewódzkiego PKPS, Wojewódzkiej Przychodni Matki i Dziecka, Kurii Biskupiej oraz działacze społeczni i członkowie komisji rewizyjnych Zarządów Miejskiego i Wojewódzkiego PCK. Przeważnie to właśnie komisja decydowała o tym, kto zostanie obda-rowany, choć zdarzało się, że darczyńcy sami zastrzegali, jakie grupy spo-łeczne powinny uzyskać ich pomoc. Zarząd Wojewódzki PCK zajmował się również dystrybucją bloczków żywieniowych, z których potem mogli korzy-stać najbardziej potrzebujący. Często byli to emeryci żyjący poniżej mini-mum socjalnego. Za bloczek można było otrzymać ciepły posiłek w dwóch punktach w Przemyślu. Pierwszy zorganizowały u siebie siostry felicjanki, drugi powstał w barze „Ekspres” przy placu Na Bramie¹¹.

Choć instytucji i osób niosących pomoc najbardziej potrzebującym było w mieście wiele, a ich działalność była pożyteczna, to działały one niejako „obok siebie” i nie współpracowały ze sobą, co z kolei powodowało pewien chaos.

Obowiązki instytucji pełniących opiekę społeczną na terenie Przemyśla niejako przenikały się. Taka sytuacja skutkowała tym, że wiele osób potrzebujących wsparcia mogło nie otrzymywać niezbędnej pomocy. Właśnie między innymi z tych względów wielu przedstawicieli władz, a przede wszystkim pracowni-ków opieki społecznej, widziało potrzebę skupienia pomocy potrzebującym pod jednym szyldem. Po części udało się to dopiero w roku 1983, kiedy za-rządzeniem ówczesnego prezydenta miasta Przemyśla Bogusława Pruchnika został powołany zespół do spraw opieki społecznej. Jego przewodniczącym został zastępca prezydenta Jerzy Mazur. Prócz niego w skład zespołu weszło 11 osób. Byli to m.in. członkowie PKPS, PCK, Patriotycznego Ruchu Odro-dzenia Narodowego, Stowarzyszenia PAX, Towarzystwa Przyjaciół Dzieci czy Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Celem zespołu była kon-trola organizacji i instytucji zajmujących się opieką społeczną na terenie Przemyśla i koordynacja ich działalności¹².

11 APP, MRN i UM w Przemyślu, sygn. 189/377, Komisja Zdrowia…, k. 26–27; A. Koniec-ka, Nie pukać, „Nowiny” 1981, nr 172, s. 4; W. Mołoń, Gorzki smak…, (wab), Tylko trzy pyta-nia…, „Nowiny” 1982, nr 28, s. 4.

12 APP, MRN i UM w Przemyślu, sygn. 87/377, Komisja Zdrowia…, k. 9, 12; A. Koniecka, Nie pukać..., s. 4.

MAGDALENA ŁOBOS-KUBIŚ

Podstawowe problemy przemyskiej służby zdrowia Omawiany okres w dziejach przemyskiej służby zdrowia był niezwykle trud-ny. W wielu przypadkach niemożliwa okazała się prawidłowa jej organizacja i działalność. Na ten stan składało się wiele czynników. Kryzys gospodarczy lat osiemdziesiątych nie sprzyjał sytuacji ekonomicznej miasta, a to z kolei przekła-dało się na braki w kadrze medycznej oraz fatalny stan budynków placówek służ-by zdrowia. Zdecydowana większość obiektów przemyskiej służsłuż-by zdrowia usy-tuowana była w budynkach przypadkowych, często zupełnie nieprzystosowanych do pełnienia swoich funkcji. Wiele z nich (zwłaszcza kompleks szpitalny przy ul. Słowackiego) pochodziło jeszcze z XIX wieku. Można tu przywołać chociaż-by przykład siedzichociaż-by Kolumny Transportu Sanitarnego, która na początku 1975 r. nie posiadała nawet wystarczającej liczby garaży dla swoich pojazdów, wskutek czego samochody musiały stać na dworze¹³.

Z fatalnym stanem swoich budynków musiał się zmierzyć również przemyski szpital. Właśnie z tego względu jeszcze przed reformą administracyjną postulo-wano budowę nowego obiektu szpitalnego dla miasta. Założono, że budynek za-projektowany na około 660 łóżek zostanie wzniesiony na terenach za tzw. Winną Górą. Od samego początku nowa inwestycja napotykała jednak trudności. Pierw-szym problemem było przeniesienie planowanego rozpoczęcia budowy szpitala z roku 1977 na wrzesień 1979 r. Zmieniali się również generalni wykonawcy inwestycji – w 1980 r. budowę od Przemyskiego Kombinatu Budowlanego (PKB) przejęło przedsiębiorstwo Budpol Kraków. W 1981 r. wykonawca znów się zmienił, inwestycją na powrót zajął się PKB. Zmiana wykonawcy spowodowała dalsze opóźnienie w pracach o wartości robót około 8 mln zł. Dwa lata później główny wykonawca inwestycji znów został zmieniony – tym razem było to Rze-szowskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego. W ten sposób termin ukończenia budowy tak ważnego dla miasta obiektu oddalał się coraz bardziej.

W 1978 r. planowano, że zakończy się ona w 1986 r. W rzeczywistości jednak szpital został oddany do użytku już po transformacji ustrojowej. Przy szpitalu wybudowano również trzy jedenastopiętrowe bloki – hotelowce dla służby zdro-wia (ich budowa zakończyła się w 1987 r.)¹⁴.

Jednym z oddziałów szpitalnych, na który zwracano szczególną uwagę, a który w Przemyślu w omawianym okresie przeżywał głęboki kryzys, był oddział

13 APP, MRN i UM w Przemyślu, sygn. 40/377, Komisja Zdrowia…, k. 30, 32–33, 105.

14 APP, MRN i UM w Przemyślu, sygn. 40/377, Komisja Zdrowia…, k. 31, 143; sygn.

57/377, Komisja Zdrowia…, k. 36; sygn. 62/377, Komisja Zdrowia, Spraw Socjalnych i Ochrony Środowiska od dnia 1 III 78 do dnia 3 XII 78, k. 7; sygn. 72/377, Komisja Zdrowia, Spraw Socjalnych i Ochrony Środowiska za 1980 r., k. 14; sygn. 77/377, Komisja Zdrowia…, k. 46;

sygn. 87/377, Komisja Zdrowia…, k. 5; W. Wojcieszonek, Rosną mury szpitala wojewódzkiego,

„Życie Przemyskie” 1988, nr 11, s. 5; tenże, Widać postęp, tamże 1987, nr 15, s. 10.

ginekologiczno-położniczy. W Przemyślu od połowy lat siedemdziesiątych znaj-dował się on w budynku przy ul. Słowackiego, gdzie został przeniesiony z ul. Wodnej. Warunki lokalowe pozostawiały wiele do życzenia – obiekt był nie- remontowany, powierzchnia szczupła, a liczba łóżek – bardzo niewielka (w 1980 r.

było ich np. 45). Te wszystkie czynniki doprowadziły do zamknięcia oddziału w 1980 r., a ciężarne mieszkanki Przemyśla zmuszone były rodzić w innych miej-scowościach województwa. Przez długi czas sytuacja była patowa. Usilnie po-szukiwano więc jakiegoś rozwiązania¹⁵.

W czerwcu 1979 r. zakończył swoją działalność zakład poprawczy znajdują-cy się na osiedlu Lipowica. W styczniu 1981 r. obiekt przeznaczono na potrzeby służby zdrowia. Pierwszym pomysłem zagospodarowania budynku, który zapro-ponowały władze wojewódzkie, było umieszczenie w nim właśnie oddziału gine-kologiczno-położniczego. Nie była to jednak propozycja trafiona – Lipowica była osiedlem położonym na obrzeżach miasta, a ponadto na wzgórzu, więc dostęp do oddziału byłby bardzo utrudniony. Mimo wszystko rozpoczęto starania o dosto-sowanie obiektu do potrzeb oddziału. Opracowywaniem potrzebnej dokumentacji zajmowało się krakowskie Biuro Projektów Służby Zdrowia. Proces załatwiania wszystkich formalności trwał jednak długo – oddziały ginekologiczno-położnicze były bowiem oddziałami, co do których wymogi były bardzo rygorystyczne. Brak odpowiedniej dokumentacji z kolei nie pozwalał na podpisanie umowy z wyko-nawcą planowanego remontu, którym było Wojewódzkie Przedsiębiorstwo Bu-downictwa Komunalnego. Kiedy okazało się, że opracowywanie dokumentacji może zająć nawet dwa lata, niektórzy radni MRN przerazili się perspektywą tak długiego oczekiwania na oddział ginekologiczno-położniczy w Przemyślu (należa-ło do tych dwóch lat dodać przecież jeszcze okres remontu i adaptacji budynku).

Z tego powodu coraz częściej zaczęły pojawiać się głosy o konieczności powrotu oddziału do kompleksu szpitalnego przy ul. Słowackiego¹⁶.

Wobec przedłużającego się procesu adaptacji budynku na Lipowicy oraz nie-korzystnego położenia tego obiektu w 1983 r. Komisja Zdrowia, Spraw Socjal-nych i Ochrony Środowiska wnioskowała do władz wojewódzkich, aby umiej-scowić tam oddziały niewymagające zabiegów, np. reumatologiczny bądź dla osób przewlekle chorych. Utrzymywano również nadal, że oddział położniczy powinien znaleźć się w budynku przy ul. Słowackiego. Ostatecznie władze rze-czywiście zmieniły swoje stanowisko i zadecydowano o umieszczeniu oddziału ginekologiczno-położniczego w jednym z budynków kompleksu przy ul. Słowac-kiego. Obiekt na Lipowicy natomiast odebrany i przekazany został we wrześniu 1988 r. Niestety, zagospodarowanie nie było wówczas jeszcze możliwe ze

W dokumencie OD KWESTII ROBOTNICZEJ DO NOWOCZESNEJ KWESTII SOCJALNEJ (Stron 76-91)

OCHRONA ZDROWIA I OPIEKA SPOŁECZNA W PRZEMYŚLU W LATACH 1975–1989