ODNOSZĄCA SUKCESY PRACA PRAKTYCZNA Z MŁODYMI

DOROSŁYMI W RAMACH PROJEKTU BADAWCZEGO ENVISION

Projekt badawczy Envision

(od 2002 r. do dzisiaj) – koordynowany przez Engage, Brytyjskie Zrzeszenie ds. Edukacji w Galeriach – powstał w reakcji na wyniki badań, które opisywały brak udziału młodych ludzi w wydarzeniach kulturalnych.

Badania pokazały, że brakuje satysfakcjonujących ofert dla młodych ludzi w muzeach sztuki, określiły też wartość dla młodzieży już istniejących imprez pod względem indywidualnym, społecznym

i pedagogicznym (zwłaszcza dla

Jean Brady dokonuje objaśnień podczas wystawy Come to the Edge... 73

w Irish Museum of Modern Art

Zdjęcie: Irish Museum of Modern Art, Dublin

74

osób już zaliczających się do grup poszkodowanych społecznie).

Zajęto się również tematem braku umiejętności, kompetencji i zrozumienia u młodzieży w obszarze sztuki, kultury i dziedzictwa kulturowego. Projekt Envision powołano do życia w celu wspierania organizatorów wystaw w rozwijaniu kultury uczestnictwa wśród młodzieży znajdującej się poza publicznym systemem oświaty. Projekt ma przynosić korzyści szczególnie tym, o których przypuszcza się, że są pokrzywdzeni bądź są już ofiarami wykluczenia społecznego lub są nim zagrożone.

W ramach projektu próbowano odpowiedzieć na pytania:

• Czym muzea mogą zainteresować młodzież w wieku od 14 do 21 lat, zwłaszcza osoby znajdujące się poza systemem edukacji formalnej?

• Jakie wyzwania i korzyści powstają dla edukatorów muzealnych oraz instytucji kulturalnych wskutek uczestnictwa młodzieży (również tej pochodzącej z tzw.

pokrzywdzonych środowisk rodzinnych)?

Twórcy Envision chcieli czegoś więcej niż stworzenia jednorazowego projektu lub przyciągnięcia nowych grup odwiedzających. Podczas pracy z dużą grupą różnych młodych ludzi

znajdujących się poza systemem edukacji formalnej w pierwszej fazie działania wspierano bardziej aktywne podejście, co wymagało od kierowników projektu i partnerów kooperacyjnych znajdowania zagadnień, którymi tamci chcieliby się zająć.

Byli oni zachęcani do akceptowania ryzyka związanego z formą

zagadnień. Envision stara się znaleźć zrównoważony sposób postępowania przy angażowaniu młodzieży do kontroli procesu organizacyjnego, do konsultacji i procesu decyzyjnego, aby upowszechnić w instytucjach postawę przyjazną względem młodzieży.

Szczególną cechą projektu Envision jest to, że nie tylko oferuje on młodym ludziom możliwości kreatywnych działań, ale także wspiera ich w wywieraniu wpływu na instytucje kulturalne oraz w odkrywaniu prawdziwych korzyści dla swojego życia i jego sensu. Druga faza projektu, rozpoczęta w 2007 r., koncentruje się na kształceniu, doradzaniu

i wspieraniu w odniesieniu do projektów w 16 miejscach. Praca polega na świadczeniu pomocy kilku organizacjom kulturalnym poprzez rozwój przyjaznych dla młodzieży obiektów i ofert oraz poprzez sprawdzenie ich struktury organizacyjnej, aby poczuły się one mocniej zaangażowane w pracę z młodymi ludźmi.

W pierwszym etapie projektu badawczego Envision wzięło udział osiem muzeów sztuki działających w kooperacji z klubami młodzieżowymi i artystami plastykami. Współpracowały one ze 150 „trudno dostępnymi”

młodymi ludźmi w wieku od 14 do 21 lat, którzy pozostawali poza tradycyjnym państwowym systemem oświaty.

Kontakt z młodymi ludźmi nawiązywano poprzez kluby młodzieżowe, organizacje wolontariackie, instytucje społeczne, organizacje zdrowotne, internaty, lokalne szkoły ponadpodstawowe, centra sąsiedzkie itp. Poniższe opisy przedstawiają, jak realizowano projekt.

• W projekcie Connect 4, zorganizowanym w Royal Pump Rooms w Leamington Spa, starano się ustalić, co muzea i galerie mogą zrobić, aby zmniejszyć opory młodych ludzi przed udziałem w programie muzealnym, i w jaki sposób nawiązać dłuższe relacje na obszarach wiejskich. Początkowym planem organizatora było nawiązanie trwałych kooperacji z lokalnymi centrami młodzieżowymi. Młodzi ludzie mieli być zachęcani do wymiany poglądów i dyskusji o tendencjach w muzeach oraz na wystawach. W wyniku tego projektu młodzież miała zorganizować wystawę objazdową podróżującą autobusem w różne miejsca. Z powodu trudności z nawiązaniem kooperacji ostatecznie projekt odbył się w zmienionej formie.

75

Zbudowano bliską relację z grupą miejscowych skaterów – zamiast organizować wystawę, woleli oni stworzyć razem z artystą i projektantem własną stronę internetową, na

której informowaliby o miejscowych instytucjach kulturalnych i możliwościach działania, umieszczając w ten sposób Royal Pump Rosom na lokalnej scenie kultury młodzieżowej.

• Uczestnicy projektu Sample Arts w galerii Ikon w Birmingham chcieli ustalić, w jaki sposób razem z organizacją młodzieżową jako partnerem mogliby przygotować efektywny projekt, w którym zajmowanie się sztuką współczesną wzbogaca życie młodzieży i poszerza jej umiejętności. Opracowano dwustopniowy projekt. W pierwszej fazie odbyła się seria seminariów dokształcających i poświęconych wymianie kompetencji dla zespołu pracowników muzeum (edukatorów muzealnych i opiekunów wystaw), artystów, pracowników stowarzyszeń pomocy młodzieży i pracowników socjalnych oraz młodych ludzi. Tym krokiem chciano stworzyć jednakowe warunki dla wszystkich. Uczestnicy mieli uzyskać możliwość komunikowania się na tej samej płaszczyźnie, wymiany umiejętności i pomysłów oraz wspierania wzajemnego zrozumienia i wiedzy.

Poprzez warsztaty i moderowane dyskusje młodzi uczestnicy, zespół pracowników

muzeum oraz pracownicy stowarzyszeń pomocy młodzieży rozwijali kompetencje techniczne, osobowe i społeczne.

• Poza tym przyswajali program wystawy i badali miejsce wydarzenia. W drugiej fazie zaplanowano stworzenie interaktywnej strony internetowej, która miała być zorientowana na pracowników stowarzyszeń pomocy młodzieży i pracowników socjalnych oraz młodych ludzi. Strona miała stanowić stałą platformę do rozpowszechniania i wymiany informacji o przykładach dobrej praktyki z innymi młodymi ludźmi, instytucjami kulturalnymi i usługodawcami.

• W projekcie Creative Consultants w Manchester Art Galery badano, w jaki sposób muzea sztuki mogą bardziej uwzględnić młodych ludzi w swojej ofercie, i to nie tylko w zakresie edukacji muzealnej, lecz także w odniesieniu do wszystkich usług. Przy użyciu techniki doradztwa kreatywnego młodzi ludzie zostali zaangażowani w działalność Manchester Art Galery, co zaskutkowało wyprodukowaniem przez nich wideorelacji z zaleceniami dla zespołu pracowników muzeum. Następnie, pracując z nimi ramię w ramię, zorganizowali wystawę zatytułowaną Disguise dla grupy docelowej w wieku od 16 do 25 lat, która zyskała dużą popularność w mediach.

W raporcie dokumentującym projekt

przedstawiono przyszłe strategie

uwzględniania młodych ludzi w obszarach działalności Manchester Art Gallery. Grupa Creative Consultants nie poprzestała na jednorazowym sukcesie i zorganizowała od tego czasu kilka projektów oraz wydarzeń na zlecenie Manchester Art Gallery.

Bardziej szczegółowe informacje na temat projektu Envision:

l www.envision.org.uk

FIES – BADANIE WE WŁASNEJ