W ARSZAW A, DNIA 1 CZERWCA 1932 ROKU
S P R A W O Z D A N IE C E N T R A L N E G O Z W IĄ Z K U
W yszło z druku spraw ozdanie Centralnego Związku Polskiego Przem ysłu, Górnictwa, H an
dlu i Finansów z działalności w r. 1931.
Spraw ozdaniu w arto poświęcić całkiem spe
cja ln ą uw agę choćby z tej racji, że jest ono o- statniem spraw ozdaniem naczelnej organizacji polskiego życia gospodarczego, która przestaje istnieć z chw ilą sfuzjonow ania z N aczelną O r
ganizacją Zjednoczonego P rz em y słu i Rolnictwa Zachodniej Polski w nowy zrąb organizacyjny—
C entralny Związek P rzem ysłu Polskiego.
Spraw ozdanie opracow ane jest bardzo szcze
gółowo. O bejm uje ocenę położenia gospodarcze
go w Polsce, analizę w ażniejszych czynników w pływ ających na kształtow anie się tej sytuacji, w reszcie właściwe spraw ozdanie z działalności C entralnego Związku, zm ierzającej do obrony in
teresów życia gospodarczego.
Spraw ozdanie zasługuje na uważne zbada
nie i dokładne p rzestudjow anie zaw artych w niem liczb i faktów
C entralny Związek stw ierdza, że w niezmier
nie ciężkiej sytuacji, w jakiej znalazły się wszy
stkie dziedziny naszego gospodarstw a narodow e
go w roku ubiegłym i w początkach r. 1932 — w ykazały one jednak dużą odporność oraz zdol
ność przeciw staw iania się trudnościom, w ynika
jącym z ogólno światowego przesilenia. To też nie gorzej niż inne k raje — niekiedy nawet znacznie lepiej — przeszliśm y przez ten rok po
wszechnych i różnorakich trudności. Zachowali
śmy stałość w aluty i aktywność bilansu handlo
wego, zaś równowaga budżetow a — jeśli nawet została cokolwiek naruszona — to jednak w sto
pniu mniejszym, niż w wielu innych państw ach.
Za naczelny cel państw ow ej polityki gospodar
czej C entralny Związek uważa utrw alenie i roz
wój podstaw dochodu społecznego, zaś za spraw dzian celowości poszczególnych zarządzeń — przyczynianie się ich do wzmożenia procesu k a
pitalizacji.
Stabilizacja w aluty i równowaga budżetu P ań
stw a,— jak to już zaznaczono — zostały zdoby
te. Natom iast nie skrystalizow ała się dotychczas nasza polityka gospodarcza. Nie uwzględnia ona w dostatecznej mierze aksjom atu, że niema nic wartościowszego nad ośrodki, organizujące wy
twórczość. Ich zdolność egzystencji i rozwoju, o- p a rta o zasadę własności pryw atnej i o rentow ność wytwórczości, jest jedynem źródłem docho
dów Państw a, równocześnie zaś jedynym sposo
bem rozwiązania zagadnienia społecznego. Tych zasad nasza polityka gospodarcza w dostatecz
nym stopniu nie realizuje.
H asło podtrzym ania rolnictwa zostało w P ol
sce dokładnie zrozumiane. A le gdy przyjście rol
nictwu z pomocą stało się dążeniem powszech- nem — wszelkie dotychczasowe wysiłki jego podźwignięcia rozbiły się o brak rezerw i- o nie
możność skonsolidowania krótkoterm inowych za
mrożonych i drogich kredytów w rolnictwie.
Zdobytych na terenie rolnictw a doświadczeń nie potrafim y jednak wykorzystać w przem yśle.
Konieczność prow adzenia polityki gospodarczej, zapew niającej opłacalność wytwórczości — nie zn a jd u je dostatecznego odzwierciedlenia w p o szczególnych zarządzeniach państwowej polityki gospodarczej.
Dopóki świadomość tych potrzeb nie stanie się podstaw ą wszelkich zarządzeń państwowych, zaś możność godziwego zarobku nie uzyska praw obywatelstwa; dopóki nie stw orzy się warunków rozw oju kapitalizacji wewnętrznej; dopóki w p a ń stwowej polityce gospodarczej nie wejdziemy zdecydowanie na drogę realizacji doktryny k a
pitalistycznej — dotąd nie może być mowy 0 trw ałem podźwignięciu się z obecnego kryzysu 1 o dalszym rozwoju naszego gospodarstwa n a
rodowego.
T aka ideologja panuje w całem spraw ozda
niu Centralnego Związku, szczegółowo zilustro- wanem przejrzystem i zestawieniam i liczbowemi, tablicam i i danemi statystycznem i.
42 W IA D O M O ŚCI PRZEM YSŁU CH EM ICZNEGO Nr. 11 chemicznych z prośbą o dostarczenie informacyj o tych w ybitniejszych chem ikach — praktykach
K ażde przedsiębiorstwo chemiczne powinno przedew szystkiem dostarczyć wiadomości o che
mikach, którzy byli czynni na terenie tego w ła
śnie przedsiębiorstw a.
W szystkie inform acje należy kierować do biura Związku Przem ysłu Chemicznego.
K R O N IK A
Dn. 27 m aja r. b. odbyło się plenarne posie
dzenie Kom isji Technologji Chemicznej Polskie
go K om itetu Norm alizacyjnego. N a zebraniu tem rozważono projekt schem atu norm, opracow any przez p. prof. M. Straszyńskiego; po w prow adze specjalnej podkomisji. Celem ostatecznego uzgo
dnienia i sform ułowania projektu, wybrano sze
reg podkomisyj redakcyjnych, które pracow ać będą pod przew odnictw em p. Prof. J. Zaw adz
kiego.
S kład Komisji Technologji Chemicznej uzu
pełniono przez kooptację p. Dr. B enedykta Hep- nera.
W dniach 1, 2, 3 i 4 czerwca r. b. odbywa się w W ilnie XIV Z jazd Gazowników i W odocią
gowców Polskich, poświęcony omówieniu bieżą
cych zagadnień w zakresie gazownictwa i wodo
ciągów oraz połączony z walnem zebraniem Zrze
szenia Gazowników i W odociągowców Polskich i Związku Gospodarczego Gazowni.
Składam y Zjazdow i życzenia najpom yślniej
szych obrad. wytwórczości mas plastycznych, sztucznych w łó
kien, półproduktów organicznych i barwników.
Badania w zakresie syntetycznego kauczuku są kontynuowane. W dziedzinie nawozów azoto
wych zanotow ano bardzo pow ażny wzrost wy
twórczości we wszystkich fabrykach.
Na mocy Rozporządzenia z końca kwietnia r. b., im port szeregu towarów do A ustrji uzależ
niony został obecnie od pozwoleń przywozowych, udzielanych przez Min. Skarbu i celne w ładze austrjackie. Lista zakazów przywozu obejmuje szereg towarów; m iędzy innemi — obuwie gumo
we, węgiel drzewny, siarczan amonu, kleje, biel cynkową, litopony. Ogółem w artość eksportu tych artykułów z Polski do A u strji wynosi ok, 500.000 zł, rocznie. Ponieważ na przywóz tych artykułów będą przyznaw ane kontyngenty przywozowe, trudno jest narazie zorjentow ać się, w jakim
cowanej broszury pod tytułem „Rośliny Leczni
cze w Polsce", zaw ierającej kom pletny spis ro
ślin leczniczych, dziko rosnących i upraw ianych w Polsce, a zarazem wykaz roślinnych surow
że środek propagandy zagranicą o możliwościach produkcji polskiej w tym dziale.
Nr. 11 W IA DO M OŚCI PRZEM YSŁU CHEM ICZNEGO 43 .albowiem w Kom isji rozdzielającej praktyki w a
kacyjne zasiadali przedstaw iciele nauki, p rze
m ysłu oraz studjującej młodzieży. P rak ty k i fabryczne były rozdzielane celowo. K orzystali z nich ci, od których odbycie praktyki w aka
cyjnej było wym agane regulaminem studjów, zaś iab ry k i otrzym yw ały takich praktykantów , k tó rych uzdolnienia najbliżej odpow iadały charak
terowi danego działu produkcji.
N ależy się jednak obawiać, że ostatnie posu
nięcia, zm ierzające do skoncentrowania rozdzia
łu praktyk na terenie fabryk państw owych w in
nych rękach, niż rozdział praktyk w fabrykach pryw atnych — doprow adzą w ostatecznym rezul
tacie do niebywałego zamieszania. Rozdzielające p rak ty k i instytucje nie będą bowiem wzajem po
inform ow ane, jaki student gdzie otrzym ał p ra k tykę, wytworzy się dwutorowość pracy i zupełnie realn a możliwość równoczesnego umieszczenia jednego studenta w dwóch różnych fabrykach.
P raca, jaką z pożytkiem prowadziliśm y od wielu lat, ulegnie zahamowaniu i zwekslowaniu na nie
w łaściw e tory.
Przem ysł jest zaniepokojony, czy aby posu
nięcie, które w ostatecznym rezultacie niew ątpli
w ie miało na celu pom yślniejsze niż dotychczas -organizowanie spraw y prak ty k wakacyjnych, nie doprowadzi do znakomitego pogorszenia dotych
czasow ych warunków.
Nie zapominajm y, że lepsze jest wrogiem do
brego i że dotychczasowa dobra m etoda może u- lec bolesnej a śm iertelnej operacji całkowitego n a tym odcinku przekreślenia w spółpracy nauki i techniki!
N O W E R O ZPO R ZĄ D ZEN IA
W Dzienniku Ust. Nr. 26 z dn. 31 m arca r. b.
u k azała się pod poz. 238 U staw a z dn. 17 marca 1932 o zaopatrzeniu inwalidzkiem. W myśl po
stanow ień tej Ustawy, pracodaw cy nie mogą u- chylić się od zatrudniania na każdych 50 robot
ników i pracow ników przynajm niej 1 inwalidy z u tra tą zdolności zarobkowej powyżej 35% . U- staw a rozszerzyła pojęcie inwalidów, którzy po
winni być obowiązkowo zatrudniani. Dotychczas obowiązek ten dotyczył tylko inwalidów w ojen
nych, obecnie zaś obejm uje również inwalidów wojskowych, t. j. tych, którzy popadli w inw a
lidztwo n a skutek służby wojskowej w czasie pokoju. R ozszerzony został również stopień in
w alidztw a. W edług dawnych przepisów, obowią
zek zatrudniania dotyczył inwalidów, którzy u- tracili powyżej 45% zdolności zarobkowej, obec
nie zaś stopień inw alidztw a został obniżony do
"3c; o//O •
W Dz. Ust. Nr. 32 z dn. 18 kwietnia r, b.
ukazała się pod poz. 340 nowela do U staw y o opłatach stemplowych. O płaty od pełnom oc
nictw, od podań wnoszonych do urzędów p ań st
wowych oraz od świadectw wydawanych przez urzędy państwowe — została podniesiona z 3 zł.
do 5 zł.
O płata od pokwitowań podniesiona została z 20 na 25 gr. Jednocześnie zwolniono od opłaty pokwitowania, stw ierdzające odbiór czeku.
Pew ne zmiany przew idziane są w opłatach przy przekształceniu lub fuzji spółek. Mianowi
cie, według art. 4 noweli, M inister Skarbu w po
rozumieniu z Min. Przem ysłu i H andlu w ładny jest do końca r. 1934 przyznaw ać w przypadkach przekształcenia lub fuzji spółek, zasługujących na szczególne uwzględnienie — ulgi dalej idące, niż przew idziane w art. 107 Ustawy o opłatach stemplowych lub zupełne zwolnienie od opłat stemplowych.
W Dz. Ust. Nr. 38 z dn. 7 m aja r. b. ukazało się pod poz. 394 Rozporządzenie P rezydenta Rzeczypospolitej i pod poz. 397 Rozporządzenie M inistra Skarbu w sprawie opłat za paszporty zagraniczne.
Stosownie do przepisów tych zarządzeń, ceny paszportów dla osób udających się zagranicę w celach handlowych i przemysłowych, zostały podwyższone do zł. 100 za paszport jednorazo
wy i do zł. 400 za paszport wielokrotny.
W Dz. Ust. Nr. 39 z dn. 11 m aja r. b. ogło
szony został pod poz. 400 tekst Konwencji M ię
dzynarodowej z dn. 29 października 1927 r., do
tyczącej utworzenia w Paryżu M iędzynarodo
wego U rzędu Chemji.
M iędzynarodow y U rząd Chemji ma n a celu:
badanie zagadnień, dotyczących m iędzynarodo
wej organizacji dokumentacji, stworzenie w spół
pracy m iędzy poszczególnemi organizacjam i do
kum entacji chemicznej, wymianę i wypożycza
nie dokum entacji chemicznej.
W Dz. Ust. Nr. 41 z dn. 18 m aja 1932 ukazało się pod poz. 430 obwieszczenie M inistra Skarbu z dn. 25 kwietnia 1932 w sprawie ogłoszenia je d nolitego tekstu U staw y o opłatach stemplowych.
Obwieszczenie to uwzględnia wszystkie nowe
le do U staw y z dn. 1 lipca 1926 o opłatach stem plowych i przytacza ostatecznie obowiązujący tekst tej Ustawy.
E C H A
* T ow . A kc. K urlandzkiej O lejarni w W ilnie, je d t no z pow ażniejszych przedsiębiorstw kresow ych należą;
cych do naszego Zw iązku, uległo klęsce pożaru, k tó ry zniszczył zabudow ania w raz z urządzeniam i fabrycznem i.
Jesteśm y poinform owani, że olejarnia zostanie rychło odbudow ana; norm alna działalność olejarni ma się roz*
począć jeszcze w tegorocznym ' sezonie jesiennym .
44 W IA D O M O ŚC I PRZEM YSŁU CHEM ICZNEGO Nr. 11
G liceryna farm aceutyczna i technicz:
na: