W K R Ó L E S T W I E T O L SIC IE M ,
OdbytAj w Łowiczu w d:
9/ 21
l0/w n/n i 1234
Września 1858 r.Dwa stanowcze, najważniejsze dla rolnictwa krajoweg0 fakta, odznaczyły schyłek 1857 roku: U k a z N a j w y ż s z y z d. 12/24 listopada 1857 r., stworzył Towarzystwo Rolnicze w Król. Polskióm, a wypływające również z N a jw i^ ż s Z E G O J e g o C e s a r s k o - K r ó l e w s k i e j M o ś c i upoważnienia, posta
nowienie Rady Administracyjnej z dnia 3/, 5 grudnia t. r., Nr. 25,020, ustanowiło Wystawę płodów i wyrobów gosp0' darstwa wiejskiego, tudzież zwierząt domowych wszelkieg0 rodzaju, odbywać się mającą corocznie w mieście Łowiczu, jednocześnie z istniejącym tamże jarmarkiem walnym, rozpo
czynającym się w dniu 9/21 września każdego roku.
W t e j jednoczesności prawie zawiązku swego z Towarzy stwem Rolniczóm, wschodziła już dla W ystawy Rolniczej szczę śliwa rękojmia powodzenia, i otwierała się dla niej razem rozległa i jasna przyszłość. W ystawa Rolnicza w naturałnój kolei musiała w kraju naszym od pierwszego kroku zdobyć sobie ważne i wpływowe stanowisko, ile że ogół od tak a wna żywo jój potrzebę uczuwał. Wystawa przemysłu i sztu
pięknych na wiele lat wyprzedziła rolniczą, choć ani mężnie
jący dopiero polski przemysł, ani w zawiązku dopićro będąca krajowa sztuka, nie mogły budzić tylu nadziei, ani obiecywać tak powszechnego zajęcia, jak zasadnicza naszćj produkcyjnej pracy podstawa: Rolnictwo.
W Cesarstwie od lat szesnastu już powstały wystawy rol
nicze pod wpływem Wolno-Ekonomicznego Towarzystwa;
u nas w Warszawie od lat kilku istnieje wprawdzie W ysta
wa zwierząt gospodarskich: jużto jednak szczupłe środki, już też brak ogólniejszego zajęcia, nie pozwoliły tej Instytucyi podnieść się do wysokości swego przeznaczenia.
W śród takich potrzeb i nadziei, powstająca pierwsza w kraju naszym Wystawa Rolnicza, mogła słusznie liczyć na szczere przyjęcie i żywy współudział. Jak wywiązała się ze swego zadania, jakie osiągła rezultata, jakie ma nadzieje i ży
czenia na przyszłość: z tego Komitet W ystawy sumienną spra
wę zdać pragnie.
Artykuł 5 zatwierdzonej przez Radę Administracyjną Ustawy, porucza kierunek W ystawy Rolniczćj oddzielnemu czasowemu Komitetowi, złożonemu pod przewodnictwem Gu
bernatora Cywilnego Warszawskiego, z Marszałka Szlachty tejże gubernii, Dyrektora Instytutu Gospodarstwa Wiejskiego, Na
czelnika pow. Łowickiego, tudzież osób przez Kom. Rząd.
Spraw W e w . i Duch. na każdy raz wyznaczonych, w liczbie których winni się znajdować dwaj obywatele ziemscy, znani w kraju jako wzorowi gospodarze wiejscy.
W ybór tych dwóch Członków, Komissya Rządowa pozo
stawiła Towarzystwu Rolniczemu, które wydelegowało na ten cd z grona swego Członków Komitetu: Alesandra Kurtza i Pa
wła hr. Łubieńskiego.
Nadto, na wniosek Prezesa Komitetu, powołani zostali do J ego składu dwaj obywatele ziemscy z pow. Łowickiego:
Alexander Rossmann z Piotrowic, i Ludwik Małkowski z Giżyc.
R o c z n ik i, m , L is to p a d , 1853,
Wreszcie do obowiązków Sekretarza Komitetu, powołał Prezes: Oskara Flatt, Adjunkta Rządu Gubernialnego W a r.
W takim składzie uorganizowany Komitet, rozpoczął sw oje czynności w dniu ] 2/24 marca 1858 r. i w tymże dniu wydał okólnik, określający szczegółowo cel i znaczenie W ystawy Rolniczćj, a razem zapraszający obywateli ziemskich do szcze
rego popierania tój myśli wpływem i czynem. Serdeczne współdziałanie Towarzystwa Rolniczego i chętna pomoc Oby
watelskich Komitetów ubezpieczenia od księgosuszu, rozniosły program Wystawy we wszystkie zakątki kraju, i rzuciły siew, który jeśli nie wszędzie zdołał dojrzeć w' roku bieżącym, to niezawodne i obfite dla dalszych Wystaw przygotuje plony.
Wydana przez Kom. Rz. S. W . i D. pod dniem 28 maja (9 czerwca) r. b. Instrukcya o Wystawie Rolniczej, zyskała również najrozleglejsze ile być może rozpowszechnienie.
Wyczerpawszy w ten sposób wszelkie drogi do obznaj- mienia ogółu ziemian z celami wystaw, i zapewnienia jej jak najogólniejszego współczucia, zyskał Komitet wielkie uprosz
czenie w załatwieniu kwestyi lokalu na Wystawę, przez re
skrypt J W . Kuratora Okręgu Naukowego Warszawskiego, oddający do dyspozycyi Komitetu część gmachu Missyonar- skiego w Łowiczu, mieszczący szkołę powiatową. Miejscowość ta przeznaczoną została na Wystawę płodów rolniczych i prze
mysłu wiejskiego. Gdy z drugiej strony, dziedziniec ratuszowy i obszerne jego wozownie, dały się wygodnie użyć na W ysta
wę narzędzi rolniczych; pozostawało więc tylko wynająć lokal na pomieszczenie doprowadzonego na Wystawę inwentarza.
Najodpowiedniejsze na ten cel pomieszczenie, przedsta\Yiał plac w ogrodzie p. Kojsiewicza, z umyślnie wybudowaną szopą i wszelkiemi innemi przyrządami. Lokal ten stosunkowo za bardzo mierne wynagrodzenie odstąpił właściciel, oddając bezinteresownie z chlubną gościnnością cały dom swój na biuro Komitetu i pomieszczenie jego Członków.
Z dniem 4/J6 września r. b., Komitet rozpoczął czynności swoje w Łowiczu, według następującego programatu:
Dnie 4/j 6, 5/n , i °/18 września, przeznaczone zostały do Przyjmowania przesyłanych na wystawę przedmiotów.
— 7/io ‘ %o września, na urządzenie wystawy, ułożenie katalogu i ocenienie do nagród.
— 9/>i> otwarcie wystawy płodów rolniczych i narzędzi.
— 1 °/2 2 ’ Pró6y machin rolniczych, oraz wystawa inwen
tarza i publiczne przeprowadzenie bydła nagrodami odzna
czonego.
— n /2 3, konkurs pługów i oraczy, wyścigi bryczkowe, koni arabskich i włościańskich.
— 12/24, uroczyste rozdanie nagród za płody na wysta
wie przedstawione.
Nagła i utrudzająca czynność przyjmowania nadsyłanych Jednocześnie zewsząd przedmiotów na wystawę, znalazła znowu pomoc godną szczerćj podzięki: Rada Zarządzająca Towarzystwa Drogi Żelaznćj Warszawsko-Wiedeńskićj, pra
gnąc przyłożyć się czynnie do ożywienia ruchu, i do wszel
kiego powodzenia W ystawy Rolniczój, uwolniła od opłaty za przewóz drogą żelazną wszelkie ładunki i paczki dla Wystawy Rolniczój przeznaczone, a w ciągu dni 4/J6 , 5/n , fl/iS i V)9 Września r. b. z którejkolwiekbądź stacyi drogi żelaznej do Łowicza ekspedyowane, a zarazem zaleciła ekspedytorom stacyjnym, czynić wszelkie ułatwienia w spiesznem i chętnóm ekspedyowaniu powierzonych przedmiotów.
Jakkolwiek dni 4/i9 ' % o września r. b., przeznaczone Programatem na urządzenie wystawy, ułożenie katalogu i oce
a n i e do nagród, były właśnie najbardziej ożywione przesył- katni różnorodnych na wystawę przedmiotów, a tćm samćm czynność odbioru bynajmniej nie była jeszcze ukończoną, jakto Program zamierzał, Komitet jednak w tak naglących okolicz
nościach czując ważność swego zadania i pragnąc mu godnie
°ópowiedzićć, zebrał się niezwłocznie na posiedzenie w d. 7/i o
września, dla uorganizowania szczegółowych Sekcyj, na jakie W ystaw a Rolnicza z natury rzeczy rozpadać się musi, jak nie- mnićj dla przeznaczenia każdemu oddziałowi stosownej liczby nagród.
Przy organizowaniu sekcyj, Komitet głównie miał na celu zaprosić do grona swego takich obywateli ziemskich, którzy jako mężowie doświadczenia i specyalnego znawstwa, w yrze
kną sąd, zarówno dla wystawców jak i dla publiczności przed
stawiający wszelką rękojmią dojrzałości i bczstronnćj sumien
ności. Członkowie zaś Komitetu postanowili czynną radą i po
mocą posiłkować wszystkie Sekcye. W rezultacie obrad zgo
dzono się na podział czynności w następujący sposób:
1. Sekcya płodów rolniczych.
Delegat:
Rossmann, z Piotrow ic.Członkowie:
Alexander Ostrowski z Maluszyna.Kleniewski z Sierakówka.
Łow iński, Pom. Adm. Ks. Łowickiego, z Łyszkowic.
Higersberger, ze Skrzan.
Łuszczewski z Jeżówki.
Lalew icz z W ysokiego.
2. Sekcya zwierząt domowych.
Delegat:
Jakób Okęcki, z Babska.Członkowie:
Michał Grabowski z Łęki.Chełmski Stanisław z W o li Kamockiój.
Frydrychs Ed w ard z Boguszyc.
Lasocki W ład ysła w z Brochowa.
Łaszczyński Józef z Bliznego.
W alew ski Karol z Parzymiech.
3. Sękcya machin i narzędzi rolniczych.
Delegah
Małkowski z Giżyc.Członkowie:
Andrzćj hr. Zamoyski.Skrutkowski Stanisław z Gawartowńj W o li.
Kosiński, Inspektor gospodarstwa z W aw rzyszew a.
Roztropowicz ze Skotnik.
Folkierski z Radonia,
4. Sekeya konkursu pługów.
Delegat:
Alesander Ostrowski z Maluszyna.Michał Łuszczewski, z Jeżówki.
Kosiński z W aw rzyszew a.
Bielawski z Młodzieszyna.
Zabłocki z Rybna.
<5.
Sekeya konkursu oraczy.
Delegat:
Kosiński, Inspektor gospodarstwa z W aw rzyszew a.Członkowie:
Andrzej hr. Zamoyski.AIexander Ostrowski.
Kleniewski z Sierakówka.
Łuszczewski z Jeżówki.
Roztropowicz ze Skotnik.
Skrutkowski z Gawartowńj W o li.
Rossmann z Piotrow ic.
W alew ski Karol z Parzymiech.
Zabłocki z Rybna.
Małkowski z Giżyc.