Podmioty rynku i zasady jego organizacji

Schemat hierarchizacji planów transportowych i objęty nimi zakres przewozów, w po-dziale na poziomy kompetencji, przedstawiono na rysunku 30.

Rys. 30. Schemat hierarchizacji planów transportowych i objęty nimi zakres przewozów w województwie pomorskim

Źródło: opracowanie własne.

Zgodnie z ustawą o publicznym transporcie zbiorowym, powiat starogardzki jest organi-zatorem publicznego transportu zbiorowego – właściwym ze względu na obszar działania lub zasięg przewozów – na sieci komunikacyjnej w powiatowych przewozach pasażerskich. Powia-towe przewozy pasażerskie, to przewóz osób w ramach publicznego transportu zbiorowego, wykonywany w granicach administracyjnych co najmniej dwóch gmin i wykraczający poza gra-nice powiatu tylko w zakresie podpisanych porozumień z powiatami sąsiadującymi. Określone

w powiatachw województwie

Samorządy miast i gmin

Plany zrównoważonego

przewozy pasażerskie na tereniew gminach

Gminne przewozy pasa-żerskie użytecz-ności publicznej

– autobusowe

157 w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym zadania organizatora wykonuje Starosta Po-wiatu Starogardzkiego.

Poza powiatowymi przewozami pasażerskimi na obszarze powiatu wykonywane są prze-wozy przekraczające granice gminy w ramach komunikacji miejskiej w Starogardzie Gdańskim, której organizatorem jest Prezydent Miasta Starogardu Gdańskiego oraz wojewódzkie wozy pasażerskie, organizowane przez Marszałka Województwa Pomorskiego. Pozostałe prze-wozy mają charakter komercyjny i są organizowane we własnym zakresie przez poszczegól-nych przewoźników.

Podział zadań dotyczących komunikacji zbiorowej o charakterze użyteczności publicznej pomiędzy jej organizatorem a operatorem, w powiatowych przewozach pasażerskich może być następujący:

A. Zadania organizatora:

1. Przeprowadzanie badań i analiz potrzeb przewozowych w publicznym transporcie zbio-rowym oraz ustalanie zmian w planowanej sieci komunikacyjnej.

2. Realizacja zadań określonych w planie transportowym oraz działania zmierzające do aktualizacji planu.

3. Zapewnienie odpowiednich warunków do funkcjonowania transportu zbiorowego, w szczególności w zakresie standardów dotyczących przystanków, funkcjonowania zin-tegrowanego systemu taryfowo-biletowego i systemu informacji dla pasażera.

4. Określanie zasad korzystania z przystanków zarządzanych przez organizatora – wyda-wanie potwierdzeń uzgodnienia zasad korzystania z przystanków oraz ustalanie stawek opłat.

5. Określanie sposobu oznakowania środków transportu wykorzystywanych w powiato-wych przewozach pasażerskich o charakterze użyteczności publicznej.

6. Wybór operatora (operatorów) i kontraktowanie usług przewozowych.

7. Opracowywanie projektów systemów taryfowych oraz realizacja polityki taryfowej, ustalanie sposobu dystrybucji biletów.

8. Kontrola realizacji usług przewozowych ze szczególnym uwzględnieniem ich jakości, w szczególności zgodności rozkładu jazdy autobusów ze stanem faktycznym.

9. Rozliczanie za świadczone przez operatorów usługi przewozowe – wg zasad ustalonych w umowach.

10. Udział w pracach studialnych i planistycznych dotyczących rozwoju publicznego trans-portu zbiorowego.

158 B. Zadania operatorów (operatora):

1. Realizacja zadań przewozowych w zakresie określonym w postępowaniu wyboru ope-ratorów, w szczególności przestrzeganie rozkładów jazdy i wykonywanie przewozów wymaganym przez organizatora taborem.

2. Prowadzenie emisji i sprzedaży biletów – wg sposobów dystrybucji określonych przez organizatora.

3. Dbałość o należyty stan taboru, jego wyposażenie i przystosowanie do wypełniania zadań przewozowych.

4. Stałe podnoszenie jakości wykonywanych usług, w tym rozpatrywanie skarg i wniosków pasażerów.

Starosta wykonuje określone w ustawie o publicznym transporcie zbiorowym zadania organizatora powiatowych przewozów pasażerskich. Starosta jest przewodniczącym zarządu powiatu, a zarząd jest jego organem wykonawczym. Zarząd wykonuje swoje zadania przy pomocy starostwa powiatowego. Rada powiatu jest dla powiatu organem stanowiący.

Zadania Rady i Zarządu Powiatu Starogardzkiego określa Statut Powiatu Starogardz-kiego⁴⁸. Organizację i zasady działania tej jednostki oraz zakresy spraw wzkonzwanzch przez wewnętrzne komórki organizacyjne określa Regulamin Organizacyjny Starostwa Powiatowego w Starogardzie Gdańskim. Obecnie obowiązujący Regulamin uchwalony został uchwałą nr 34/193/2015 Zarządu Powiatu Starogardzkiego z dnia 17.11.2015 r.. Komórką organiza-cyjną właściwą w zakresie transportu jest Wydział Komunikacji, Transportu i Dróg w Starostwie Powiatowym.

Aktualnie zadania Wydziału Komunikacji, Transportu i Dróg w Starostwie Powiatowym w zakresie dróg, kolei i prawa przewozowego, są następujące:

1. Prowadzenie spraw związanych z planowaniem, budową, modernizacją, utrzymaniem i ochroną dróg powiatowych.

2. Przygotowywanie projektów uchwał dotyczących zaliczania do kategorii dróg powiatowych i ustalanie ich przebiegu.

3. Przygotowywanie opinii w zakresie ustalania przebiegu dróg krajowych, wojewódzkich, gminnych.

4. Nadzór merytoryczny nad zadaniami i działalnością Powiatowego Zarządu Dróg w Staro-gardzie Gdańskim.

48 Statut Powiatu Starogardzkiego uchwalony Uchwałą Rady Powiatu nr XLII/318/2006 z dnia 20.10.2006 r., ze zmianą wprowadzoną uchwałą nr XL/292/2010 z dnia 29.01.2010 r.

159 5. Koordynacja rozkładów jazdy przewoźników wykonujących zarobkowy przewóz osób

po-jazdami samochodowymi w regularnym transporcie zbiorowym w zależności od przebiegu linii komunikacyjnej.

6. Ograniczanie obowiązku przewozu ze względu na potrzeby obronności lub bezpieczeństwa państwa, bądź w wypadku klęski żywiołowej.

7. Nakładanie na przewoźnika obowiązku zawarcia umowy o wykonanie zadania przewozo-wego, gdy jest niezbędne z uwagi na obronność lub bezpieczeństwo państwa, bądź w wy-padku klęski żywiołowej.

8. Prowadzenie spraw związanych z wydawaniem przepisów porządkowych w zakresie koor-dynacji rozkładów jazdy.

9. Wydawanie licencji dla przedsiębiorców wykonujących usługowo transport drogowy osób lub rzeczy na terenie kraju, pojazdami o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony.

10. Wydawanie zaświadczeń dla przedsiębiorców wykonujących transport drogowy osób lub rzeczy na potrzeby własne – jako działalność dodatkowa do działalności podstawowej – na terenie kraju i zagranicą pojazdami o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5tony.

11. Uzgadnianie zezwoleń na prowadzenie regularnych przewozów na linii komunikacyjnej obejmującej powiaty lub województwa sąsiadujące.

12. Opiniowanie wniosków o likwidację linii kolejowej, na której zawieszono przewozy.

13. Nieodpłatne przejmowanie zbędnego mienia PKP.

14. Opiniowanie projektu likwidacji linii kolejowych lub ich części.

15. Opiniowanie wniosków o udzielenie wskazań lokalizacyjnych.

16. Wydawanie licencji dla przedsiębiorców wykonujących krajowy transport drogowy osób lub rzeczy.

17. Wydawanie zaświadczeń dla przedsiębiorców wykonujących krajowy drogowy przewóz osób lub rzeczy na własne potrzeby jako działalność dodatkowa w stosunku do działalności podstawowej.

18. Ustalanie rozkładów jazdy w regularnym przewozie drogowym osób na liniach przebiega-jących przez powiat.

W przypadku podjęcia decyzji przez powiat starogardzki o rozpoczęciu organizacji po-wiatowych przewozów pasażerskich o charakterze użyteczności publicznej, podstawowe zada-nia Wydziału Komunikacji, Transportu i Dróg w Starostwie Powiatowym, zostaną odpowiednio rozszerzone.

W okresie objętym planem przewiduje się wprowadzenie zewnętrznego operatora (ope-ratorów) na liniach komunikacyjnych, dla których organizatorem przewozów będzie Starosta

160 Powiatu Starogardzkiego, po przeprowadzeniu odpowiednich postępowań określonych w usta-wie o publicznym transporcie zbiorowym.

Poszczególne linie mogą być oferowane w ramach całej sieci, pojedynczo lub w pakie-tach. Zaleca się w przypadku tworzenia pakietów grupowanie linii tak, aby były one o zróżni-cowanej rentowności, funkcjonowały na takim obszarze, aby koszty przejazdów technicznych były jak najniższe i zapewniały zintegrowaną taryfowo obsługę tras obsługiwanych wspólnie kilkoma liniami.

Preferowanym trybem wyboru operatora będzie określony w art. 19 ust. 1 pkt. 1 ustawy o publicznym transporcie zbiorowym.

PKS w Starogardzie Gdańskim S.A. jest podmiotem kontrolowanym przez Powiat Staro-gardzki, który posiada 85% akcji spółki, jednak z uwagi na udział osób prywatnych, nie jest jego podmiotem wewnętrzny. Spółka może jednak przystąpić do procedury wyboru operatora na zasadach ogólnych.

Powiat Starogardzki zamieścił w październiku 2015 r., w sposób przewidziany ustawą o publicznym transporcie zbiorowym, ogłoszenie o zamiarze przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia ze wskazanym trybem bezpośredniego zawarcia umowy i przewidy-waną datą rozpoczęcia przewozów wskazaną na 1 stycznia 2017 r.. Wobec zmiany zapisów ustawy o publicznym transporcie zbiorowym oraz wobec zmiany preferowanego trybu udzie-lenia zamówienia, ogłoszenie o zamiarze przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamó-wienia zostanie zamieszczone ponownie, z przewidywaną datą rozpoczęcia przewozów 1 stycz-nia 2018 r.

7.2. Integracja usług publicznego transportu zbiorowego