w zależności od gatunku
P
orównanie właściwości hodowli omawianych gatunków karaczanów przed-stawiono w Tabeli 1. Pojemnik hodowlany przeznaczony dla karaczanów powinien być wyposażony w: źródło wody, miejsce doukry-wania się osobników i tacki na pożywienie (Ryc.
3.). W terrarium umieszczamy zwilżoną gąbkę z wodą w celu zapewnienia źródła wody oraz odpowiednio wysokiej wilgotności. Umieszc-zenie gąbki lub innego zwilżonego materiału (a nie otwartego pojemnika z wodą) zapobieg-nie podtopieniom młodych osobników. Do środka pojemnika wkładamy tekturowe kom-ponenty (np. rolki po papierze toaletowym lub wytłoczki po jajkach), w których karaczany będą mogły się ukrywać. Na dnie umieszczamy
T
abela 1. Zalety i wady hodowli karaczanów: argentyńskiego, szarego i tureckiego (skonstruowana na podstawie własnych doświadczeń oraz informacji zamieszczonych na stronie internetowej terrarium.com.pl).KaraczanargentyńsKi, szaryiturecKiwhodowlach
Karmowychprzeznaczonychdlazwierzątegzotycznych str. 50 - 58
WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 2 (20)/2018 WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 2 (20)/2018 WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 2 (20)/2018
56
Nr 2(20)/2018 Nauki PrzyrodNiczeR
yc. 3. Schemat pojemnika hodowlanego przeznaczonego dla karaczanów.T
abela 2. Porównanie hodowli karaczanów: argentyńskiego, szarego i tureckiego (sformułowana na podstawie doświadczeń własnych oraz informacji zamieszczonych na stronie internetowej terrarium.com.pl).Patrycja Skowronek, Michał Schulz, adaM StaniSzewSki,
BartłoMiej iwańSki, łukaSz SikorSki, łukaSz wójcik, alekSandra łoś Str. 50 - 58
.NAUKOWCY.ORG.PL 2 (20)/2018 WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 2 (20)/2018 WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 2 (20)/2018
ręczniki papierowe. Ułatwi to utrzymywanie odpowiednich warunków panujących wewnątrz pojemnika, łatwość czyszczenia oraz wybiera-nia młodych osobników, które mają tendencje to zakopywania się w podłożu. Warunki w po-jemniku należy kontrolować, jednak nie należy za często sprzątać, karaczany lubią bytować w pojemniku zaznaczonym własnymi fero-monami i substancjami wydzielanymi przez nie same. Pojemnik należy regularnie spryskiwać wodą w zależności od wymagań wilgotności danego gatunku. Dodatkowo w zależności od panującej temperatury dobrze jest kontrolować i w razie potrzeby dogrzewać hodowlę do op-tymalnej dla rozrodu i rozwoju (URYNOW-ICZ, 2010; KORCZAK, 2006). Wszystkie op-tymalne parametry hodowli dla omawianych gatunków zostały przedstawione w tabeli 2.
Podsumowanie
R
osnące zapotrzebowanie na owady karmowe zmusza wielu hodowców zwierząt egzotycznych do założenia własnych domow-ych zasobów owadów, pozwalającdomow-ych na dostarczenie egzotycznym pupilom odpowied-niej ilości oraz dobrej jakości pokarmu. Rząd karaczanów ze względu na swoje cechy może być dobrym pożywieniem o wysokiej wartości odżywczej przy bardzo łatwej i taniej hodowli.Dodatkowo dzięki zróżnicowanym rozmiarom gatunków w obrębie rzędu karaczanów bardzo łatwo możemy dopasować odpowiedni gatunek owada do potrzeb egzotycznego gada.
Literatura
ADAmO m., COteLLessA G., De FRANCesCO m., mAtè D., tRemA-teRRA P. 2015. effects of chewing insect attack (Blaptica dubia) on color photographic prints.
m. K. 1983. Comparative water relations and temperature sensitivity of cockroaches. Com-parative Biochemistry and Physiology Part A:
Physiology. 74(2), 357-361.
ARRUDA L. K., ChAPmAN m. D. 2001.
The Role Of Cockroach Allergens In Asthma.
Current Opinion In Pulmonary medicine.
7(1), 14-19.
ARRUDA L. K., VAILes L. D., FeRRI-ANI V. P., sANtOs A. B. R., POmés A., ChAPmAN m. D. 2001. Cockroach aller-gens and asthma. Journal of allergy and clinical immunology. 107(3), 419-428.
BOsCh G., ZhANG s., OONINCx D.
G. A. B., heNDRIKs W. h. 2013. Protein quality of inserts as potential ingredients for pet foods. In Proc. the Waltham Int. Nutr. sci.
symp. Portland. OR 67.
CAmhI J. m. 1978. The escape behavior of the cockroach Periplaneta americana. I. turn-ing response to wind puffs. J Comp Physiol. A 128, 193-201.
COChRAN D. G., WORLD heALth ORGANIZAtION. 1999. Cockroaches: their biology, distribution and control.
GARNIeR s., JOst C., GAUtRAIs J., AsADPOUR m., CAPRARI G., JeANsON R., theRAULAZ G. 2008. The embodiment of cockroach aggregation behavior in a group of micro-robots. Artificial life. 14(4), 387-408.
GUthRIe D. m., tINDALL A. R. 1968.
The biology of the cockroach. The biology of the cockroach.
KORCZAK J. 2006. hodowla karaczanów na karmę, cz. I. Woliera. 8
KaraczanargentyńsKi, szaryiturecKiwhodowlach
Karmowychprzeznaczonychdlazwierzątegzotycznych str. 50 - 58
WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 2 (20)/2018 WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 2 (20)/2018 WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 2 (20)/2018 Kulma m., Plachý V., KouřimsKá
l., Vrabec V., buboVá T., adám-KoVá a., hučKo b. 2016. Nutritional val-ue of three blattodea species used as feed for animals. J. anim. Feed sci. 25(4), 354-360.
liaNg d., schal c. 1993. calling behav-ior of the female german cockroach, blattella germanica (dictyoptera: blattellidae). Journal of insect behavior. 6(5), 603-614.
NelsoN m. c., Fraser J. 1980. sound production in the cockroach, gromphadorhina portentosa: evidence for communication by hissing. behavioral ecology and sociobiology.
6(4), 305-314.
olsoN c. a. 1985. blatta (shelfordella) lateralis, the Turkestan cockroach (blattoidea:
blattidae) recorded from arizona. bulletin of the esa. 31(2), 30-30.
roseNsTreich d. l., egglesToN P., KaTTaN m., baKer d., slaViN r.
g., gergeN P., malVeaux F. 1997. The role of cockroach allergy and exposure To cockroach allergen in causing morbidity among inner-city children With asthma.
New england Journal of medicine. 336 (19), 1356-1363.
roTh l. m. 1970. evolution and taxonomic significance of reproduction in blattaria. an-nual review of entomology. 15(1), 75-96.
schal c., holbrooK g. l., bach-maNN J. a., seVala V. l. 1997. reproduc-tive biology of the german cockroach, blattella germanica: juvenile hormone as a pleiotropic master regulator. archives of insect biochem-istry and Physiology. 35(4), 405-426.
simoN d., barTh r. h. 1977. sexual be-havior in the cockroach genera Periplaneta
and blatta. ethology. 45(1), 85-103.
sreNg l. 2003. sensory asymmetries in the olfactory system underline sexual pheromone communication in the cockroach Nauphoeta cinerea. Neuroscience letters. 351, 141–144.
uryNoWicz W. 2010. chów karacza-nów na karmę. Nasze akwarium. miesięcznik miłośników i hodowców ryb. 1, 117.
yi l., laKemoNd c. m., sagis l. m., eisNer-schadler V., VaN huis a., VaN boeKel m. a. 2013. extraction and characterisation of protein fractions from five insect species. Food chemistry. 141(4), 3341-3348.
58
Nr 2(20)/2018 Nauki PrzyrodNiczePatrycja Skowronek, Michał Schulz, adaM StaniSzewSki,
BartłoMiej iwańSki, łukaSz SikorSki, łukaSz wójcik, alekSandra łoś Str. 50 - 58
.NAUKOWCY.ORG.PL 2 (20)/2018 WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 2 (20)/2018 WWW.NAUKOWCY.ORG.PL 2 (20)/2018
streszczenie
P
szczoły z rodzaju zadrzechnia są jednymi z największych pszczół europejs-kich. Xylocopa valga i X. violacea występują na rozległym obszarze, który obejmuje niemal całą Europę, Północną Afrykę, a także Azję.Według czerwonej listy gatunków zagrożonych IUCN X. valga wymarł na Litwie i Łotwie.
Obecnie gatunek ten posiada status krytycznie zagrożonego wyginięciem w Polsce, Niemc- zech, Słowacji natomiast w Mołdawii, Szwajca-rii i Ukrainie status zagrożonego wyginięciem.
Jako stabilne uważa się natomiast jego populacje we Francji. Przez Polskę przebiega północna granica zasięgu występowania tej pszczoły, a od XIX w. do roku 2016 odnotowano ty-lko kilkanaście przypadków jej stwierdzeń w kraju. Autorzy niniejszego artykułu zw-eryfikowali i opisali kolejne cztery nowe stanowiska tej błonkówki na Lubelszczyźnie.
abstract
T
he genus Xylocopa represents one of the largest European bees. X. valga and X. vio-lacea occur in a vast area that covers almost all of Europe, North Africa and Asia. According to the IUCN red list of endangered species, X.valga is extinct in Lithuania and Latvia. It is critically endangered in Poland, Germany and Slovakia and threatened in Moldova, Switzer-land and the Ukraine. On the other hand, the French population is considered stable. Po-land is the northern limit for the occurrence of this bee, and by 2016 only a few cases of its occurrence had been recorded. The authors of this article have verified and described four new insect sightings in the Lublin region.