który wzbudza w niej niezmienny zachwyt. Swoje pasje łączy z powodzeniem
z wyuczoną profesją – dr inż. arch. Barbara Widera, adiunkt w Instytucie
Historii Architektury, Sztuki i Techniki na Wydziale Architektury PWr.
Ten nasycony niebieski bohaterka wywiadu znalazła w pobliżu Tical, największego miasta Majów
Zawsze bardzo chciałam nauczyć się hiszpańskiego, ale w tamtym cza-sie nie było to takie proste, więc naj-pierw nauczyłam się rosyjskiego, bo tak było trzeba. Potem przyszła kolej na angielski i wtedy odkryłam, że po pierwsze, lubię ten język, a po drugie, że jego znajomość stała się niezbędna. Po pierwszym roku zdałam egzamin uprawniający do nauczania angiel-skiego. Trochę później zaczęłam pra-cować jako tłumaczka. Tłumaczenie na żywo doskonale pasowało do mo-jego temperamentu. Śmiałam się, że mi płacą za gadanie.
a Andrzeja dosłownie zatkało z wra-żenia.
Najnowszym moim osiągnięciem jest portugalski. Wcześniej wydawało mi się, że tam, gdzie się mówi po por-tugalsku, można równie dobrze poro-zumieć się po hiszpańsku. Ale w Portu-galii zrozumiałam, że to niekoniecznie musi być prawda. Podczas następnej podróży już porozumiewałam się wy-łącznie po portugalsku podczas konfe-rencji w Evorze. Chociaż muszę przy-znać, że portugalski był pewnym wy-zwaniem. Sądziłam, że będzie łatwiej, ale nie mam zwyczaju odpuszczać,
a poza tym lubię tańczyć sambę. Nie byłam jeszcze w Brazylii, więc ten ję-zyk pewnie się przyda.
Czy Pani mąż jest także architektem?
Nie, jest sportowcem i ekonomistą. Najpierw ukończył studia na Akade-mii Wychowania Fizycznego, a po-tem marketing i zarządzanie. Jest ty-pem człowieka, który do wszystkiego sam doszedł, co zawsze podziwiałam także u mojego ojca. Andrzej jest nie-wątpliwie zdolny, działa, prowadzi własną firmę. Ma uprawnienia in-struktora jeździectwa, narciarstwa, strzelectwa oraz najwyższe w Polsce uprawnienia do szkolenia instruk-torów nurkowania. W dniu, w któ-rym się poznaliśmy, stwierdził, że ma przeczucie, iż będziemy razem nurko-wać, i tak się stało. Ale na architektu-rze zna się całkiem nieźle.
Patrzę na te fotografie
przedstawiające podwodny świat, który Państwo często penetrują, i zastanawiam się, czy nurkowanie jest bardzo trudne, bo zapewne wymaga żelaznej kondycji fizycznej?
Wymaga dobrego stanu zdrowia i kondycji fizycznej, ale przede wszyst-kim to zajęcie dla myślących. Potrzebne jest opanowanie i spokój, a także umie-jętność błyskawicznego podejmowania decyzji i działania. Co ważne, woda nie jest naszym środowiskiem natu-ralnym, więc działanie instynktowne nie wchodzi w grę. Nie można się po prostu wynurzyć i zacząć oddychać. Szczególnie gdy nurkuję w jaskiniach, na wrakach lub wykonuję nurkowa-nie techniczne na duże głębokości. Je-stem też odpowiedzialna za partnera i muszę przewidywać kilka ruchów do przodu. Kontrolować przyrządy swoje i partnera, sprawdzać, czy mamy wy-starczającą ilość czynnika oddecho-wego. Co zrobić w przypadku awarii, żebyśmy oboje bezpiecznie odbyli de-kompresję i wyszli na powierzchnię.
Tego trzeba się ciągle uczyć i napraw-dę przez cały czas myśleć. Andrzej ura-tował pod wodą już niejedno życie. Być może ja też.
Z drugiej strony świat podwodny jest przepiękny i fascynujący. Jego fau-na i flora są tak bogate, że ogranicza-jąc się do życia na powierzchni, bar-dzo dużo tracimy. Tak intensywnych kolorów, jakie można oglądać na ra-fach koralowych, nie widziałam ni-gdy w środowisku powietrznym. To cudowne źródło inspiracji i sposób na wyciszenie. Pozwala poznać bardzo ciekawy świat, a równocześnie nabrać dystansu do rzeczywistości i proble-mów dnia codziennego.
To bardzo przyjemnie we dwoje podróżować i zwiedzać świat. Proszę opowiedzieć o tych wojażach, które utrwalone na fotografiach pokazujemy przy okazji tej rozmowy.
Nasze podróże są przeważnie zwią-zane z badaniami architektury współ-czesnej albo z nurkowaniem. Staramy się poznawać przy tym jak najwięcej ciekawych ludzi. Nie umiem
wymie-nić wszystkich miejsc, które odwie-dziliśmy w ostatnich latach. Objecha-liśmy całe Bałkany, Półwysep Iberyjski i Apeniński, Maroko, ogólnie prawie całą Europę, spory kawałek Bliskiego Wschodu, Amerykę Środkową i tro-chę Północnej. Niezależnie od tego, jaki jest powód wizyty, wszędzie ba-dam i fotografuję architekturę i jeśli to możliwe, rozmawiam z architektami.
W Nowym Jorku dzięki przyjacio-łom mieliśmy okazję odwiedzić na Manhattanie pracownię słynnego ar-chitekta Stevena Holla. Po krótkim powitaniu Holl od razu przeprosił, że ma dla mnie tylko kwadrans, bo w są-siednim pokoju odbywa się bardzo ważna narada i zaraz musi tam wró-cić. Pomyślałam, że trzeba ten czas jak najlepiej wykorzystać! Zaczęłam roz-mowę o architekturze współczesnej. Efekt był taki, że po kilku minutach Holl przeprosił, zniknął na moment w tym sąsiednim pokoju, po czym wrócił i przez ponad półtorej godzi-ny oprowadzał mnie i męża po swo-jej pracowni. Dowiedziałam się wtedy mnóstwo o jego projektach. Dostałam też dwie książki z dedykacją i stały akces do wszystkich materiałów ze zgodą na publikację. Bardzo dobrze wspominam to spotkanie!
W ogóle mam chyba sporo szczęścia do ludzi. W Moskwie, gdy prowadzi-łam badania nad konstruktywizmem radzieckim, trafiłam do domu zbudo-wanego w latach 20. XX wieku przez Konstantina Mielnikowa. Dom nie jest udostępniony zwiedzającym. Znala-złam się tam na osobiste zaproszenie syna tego sławnego architekta – Wik-tora Konstantinowicza Mielnikowa i jego wnuczki Kateriny Mielnikowej, która stała się moją przewodniczką po Moskwie. Takich osobistych relacji, budowanych na bazie wspólnych za-interesowań, nie da się zastąpić stu-diami w archiwum. Poznałam kulisy architektury tego najbardziej płodne-go i kreatywnepłodne-go okresu w dziejach Rosji, obejrzałam oryginały projektów i zrealizowane prace Mielnikowa, któ-re do dzisiaj zaskakują nowatorskim podejściem do projektowania. Nie-zwykle ciekawe kontakty mam też we Francji, na Bałkanach i we Włoszech.
Wojażując, poznaje Pani
z pewnością także różne potrawy. Czy przywozi Pani przepisy na specjalne dania?
Najbardziej lubię kuchnię włoską, śródziemnomorską. Ale jesteśmy otwarci na inne zwyczaje i testujemy różne specjały. Z Hiszpanii przywio-złam ciekawy przepis na gambas al pil-pil – krewetki w bardzo ostrym sosie z papryczek piri-piri. Polecano tę po-trawę jako lokalną specjalność w An-daluzji. Danie było tak pyszne, że po-prosiłam o przepis. Kelner, który oka-zał się Argentyńczykiem, przysiadł się po prostu do naszego stolika, za-pisał dla mnie przepis, a potem opo-„Nie wyobrażam sobie pracy na uczelni bez zajęć ze studentami” – mówi dr Widera.
Studenci natomiast wysoko oceniają swoją nauczycielkę
Znajomość jęz. hiszpańskiego pomaga poznać dr B. Widerze kulturę i mieszkańców Meksyku
wiadał o Argentynie i o tamtejszym życiu.
Z kolei z Meksyku przywieźliśmy nadzwyczajny sposób na sos z tama-ryndowca. To jest roślina strączkowa, która ma kwaśno-słodki smak i z jej soku przyrządza się wspaniały napój. Na południu Jukatanu, w maleńkiej karaibskiej osadzie Mahahual trafili-śmy do skromnej z wyglądu restau-racji. Byliśmy strasznie głodni i zmę-czeni po powrocie z Bancho Chin-choro, bardzo trudno dostępnej, lecz przepięknej rafy koralowej, na któ-rą udało nam się dotrzeć jako pierw-szym Polakom, dopiero podczas trze-ciej wyprawy do Meksyku. Poszliśmy do knajpki No-Hoch-Kai to uczcić, ale nie spodziewaliśmy się kulinarnych fajerwerków. Tymczasem nigdzie na świecie nie jedliśmy tak pysznych ryb i owoców morza. Liczyłam, że wróci-my tam nazajutrz, ale okazało się, że następnego dnia restaurację zamknię-to z powodu silnego wiatru i musia-łam przepis odtwarzać z pamięci, na szczęście z sukcesem.
A jakie plany ma Pani na tegoroczne święta?
Święta Bożego Narodzenia zawsze spędzamy tradycyjnie, w Polsce, z ro-dzicami.
rzę, że to pozwala znacznie lepiej zro-zumieć omawianie zagadnienia niż słuchanie monologu prowadzącego. Przygotowanie takich zajęć jest na-turalnie trudniejsze, ponieważ mu-szę dobrać materiał ilustracyjny, żeby stworzyć logiczny scenariusz do dys-kusji, a jednocześnie pozostawić moż-liwość ewoluowania naszej rozmowy, gdy pojawią się jakieś odkrywcze spo-strzeżenia. To pozwala na kreatywną
bardziej dzisiaj, kiedy proces projek-towy jest tak złożony. Właściwie tech-nologia przestała być barierą dla wy-obraźni. Znacznie ważniejsza stała się umiejętność wykreowania przestrze-ni funkcjonalnej, atrakcyjnej, dobrze osadzonej w kontekście krajobrazu, dziedzictwa kulturowego, klimatu i bezpiecznej dla środowiska natural-nego. Ponieważ jednym z głównych zadań dla architekta jest kształtowa-nie związków człowieka z naturą.
Może kiedyś poprowadzi Pani zajęcia ze studentami z… projektowania architektury podwodnej…
Chciałabym! Kiedy byliśmy w Suda-nie i mieliśmy okazję dowiedzieć się dużo o eksperymencie Jacques‘a Co-usteau, dotyczącym możliwości za-mieszkania ludzi w środowisku wod-nym. Od tego czasu zaczęłam się in-teresować tą podwodną architekturą. Na bazie tych doświadczeń przygoto-wałam referat na konferencję o habita-tach i napisałam też kilka artykułów na ten temat.
To bardzo ciekawe, prosimy o kopię tego artykułu. Zapytam jeszcze o najbliższe plany…
Jest ich bardzo dużo – począwszy od serii bardzo ciekawych konferencji na temat architektury współczesnej, z ak-centem na rozwiązania pasywne i ni-skoenergetyczne, z których najbliższa odbędzie się w Limie, a skończywszy na podwodnych badaniach w rejonie archipelagu Tremiti na włoskich wo-dach terytorialnych.
Życzę więc na cały następny rok interesujących przeżyć i sukcesów w dokonaniach naukowych. Rozmawiała: Barbara Folta Zdjęcia: archiwum Barbary Widery, Krzysztof Mazur
Dr inż. arch. Barbara Widera
Po ukończeniu studiów na Wydziale Architektury PWr (1995) przez rok pracowała w pracowni architektonicznej ARRA. W la-tach 1996-2000 odbyła studia doktoranckie na PWr, zakończone pracą doktorską (2002) pt. Moda jako zagadnienie interdyscypli-narne na przykładzie architektury i stroju. Była także dyrektorem artystycznym w firmie Exstream. Od 2002 r. jest adiunktem w Instytucie Historii Architektury, Sztuki i Techniki na Wydzia-le Architektury PWr. Prowadzi zajęcia z przedmiotów: historia architektury współczesnej, estetyka i historia stroju. Do swoich za-interesowań naukowo-badawczych zalicza ponadto: archeolo-gię podwodną, projektowanie architektoniczne, projektowa-nie ubioru i filozofię. Autorka i współautorka szeregu publikacji. Od 2005 r. członkini międzynarodowych ekspedycji naukowych organizowanych w celu poszukiwania i eksploracji wraków w akwenie Morza Czarnego. Od roku 2007 zaś członkini Sekcji Historii Architektury i Ochrony Zabytków Komisji Architektury i Urbanistyki Oddziału PAN we Wrocławiu. Zainteresowania oso-biste: nurkowanie, podróże, lingwistyka, komunikacja między-kulturowa, moda, taniec.
Na tle Muzeum Guggenheima w Bilbao, które jest jednym z najbardziej znanych obiektów architektury współczesnej
„Nurkowanie w cenotach na Jukatanie jest jednym z moich najcudowniejszych doświadczeń” – mówi B. Widera
W internecie znalazłam pochlebne opinie studentów na temat prowadzonych przez Panią zajęć.
To oczywiście bardzo miłe, zwłasz-cza że praca ze studentami jest dla mnie źródłem ogromnej satysfakcji. Najchętniej prowadzę seminaria z storii architektury współczesnej i hi-storii stroju. Ten pierwszy przedmiot wraz ze sposobem prowadzenia prze-jęłam od profesor Jadwigi Sławińskiej, drugi powstał według mojej koncep-cji. Mam nadzieję, że uda mi się uru-chomić kolejny przedmiot wybieralny dla Wydziału Architektury – projek-towanie ubioru. Zajęcia, które pro-wadzę, mają charakter dyskusji.
Wie-wymianę myśli i wzajemne wzboga-canie na płaszczyźnie intelektualnej.
Odnoszę wrażenie, że bardzo lubi Pani prowadzić te zajęcia.
Tak, w ogóle bardzo lubię pracę dy-daktyczną. Badania naukowe są za-wsze inspirujące, ale dla mnie rów-nie ważne są zajęcia ze studentami, nie wyobrażam sobie bez nich pra-cy na uczelni. Poza tym architektura współczesna z zasady musi się stale rozwijać i nieustannie wymaga świe-żego podejścia. Żeby dobrze projek-tować, warto rozumieć zjawiska za-chodzące w tej dziedzinie. To wyzwa-la kreatywność i dodaje odwagi, tym
Filmy
„Piękna Angelika”, „Angelika i król”, „Angelika wśród piratów” oraz „An-gelika i sułtan”) to istna feeria kostiu-mów, plenerów, pojedynków, pości-gów i cudownych zdarzeń. Do oglą-dania w większym gronie i przy dużej butelce wina!Cena: ok. 60 zł