Biblioteka G³ówna i OINT Politechniki Wroc³awskiej ju¿ po raz pi¹ty zorganizowa³a wyjazd szkoleniowy dla swoich pracowników. Tym razem tematem przewodnim wycieczki by³o budownictwo bi-blioteczne. W dniach 23-25 maja 2001 roku czterdziestoosobowa grupa pracowników bibliotek PWr pozna³a pracê trzech warszaw-skich instytucji: Biblioteki Narodowej, Biblioteki Uniwersyteckiej i Biblioteki G³ównej Politechniki Warszawskiej. Wybór tych ksi¹¿nic nie by³ przypadkowy, ka¿da z nich posiada w³asny, przystosowany do potrzeb bibliotecznych budynek. Bylimy zainteresowani, w jaki sposób i jakimi rodkami dosz³o do realizacji projektów budowy. Oprócz celu szkoleniowego wyjazd mia³ za zadanie równie¿ zinte-growaæ rodowisko bibliotekarskie, pomóc w nawi¹zaniu kontaktów zawodowych z innymi bibliotekami i ich pracownikami.
W pierwszym dniu naszej wyprawy odwiedzilimy Bibliotekê Narodow¹ najwa¿niejsz¹ ksi¹¿nicê w kraju (www.bn.org.pl). Bi-blioteca Patria gromadzi, opracowuje, przechowuje i udostêpnia ca³e pimiennictwo polskie oraz zagraniczne, które dotyczy Polski i Polaków (na grudzieñ 2000 stan zbiorów liczy³ 7.300.000. wolu-minów ksi¹¿ek oraz 7.600 tytu³ów prasy).
O historii, dziejach i dzia³alnoci Biblioteki Narodowej bardzo ciekawie opowiedzia³ nam mgr Wojciech Pawlak, który w trakcie wyk³adu przedstawi³ nam pytania konkursowe zwi¹zane z histori¹ ksi¹¿ki i bibliotek. Nagrodami dla zwyciêzców by³y... oczywicie ksi¹¿ki wydawnictwa BN. Uwieñczeniem prelekcji by³ film pt. Po prostu Narodowa.
Nastêpnie obejrzelimy dwie aktualnie prezentowane przez bi-bliotekê wystawy: Ba³tyckie s¹siedztwo. Dania, Finlandia, Islan-dia, Norwegia, Szwecja z cyklu Nasi s¹siedzi nowe spojrzenie (zorganizowana wespó³ z Duñskim Instytutem Kultury) pod hono-rowym patronatem Marsza³ka Sejmu RP Macieja P³a¿yñskiego oraz Jerzy Kosiñski pasja ¿ycia i mierci, ekspozycja zorganizowa-na w 10 rocznicê mierci pisarza (m.in. zdjêcia autorstwa Czes³awa Czapliñskiego).
Siedziba centralnej biblioteki pañstwa sk³ada siê z zespo³u po³¹-czonych ze sob¹ budynków. Ze wzglêdu na funkcjê poszczegól-nych obiektów mo¿na wyró¿niæ tu:
1) czêæ magazynow¹ (dwunastokondygnacyjny gmach z rega-³ami kompaktowymi),
2) forum czytelnicze wypo¿yczalniê, katalogi (systemy MAK i INNOPAC), orodek informacji, czytelniê ogóln¹ (300 miejsc), czytelniê czasopism (100 miejsc), szereg czytelni zbiorów specjal-nych, salê wystawow¹ itp.,
3) budynek (piêciokondygnacyjny) przeznaczony na zak³ady i pracownie.
W Bibliotece Narodowej pracuje 1010 osób, z których 590 na stanowiskach bibliotecznych. Obs³uguje siê tu rocznie oko³o 220 tysiêcy osób.
Nowa siedziba BN powstawa³a etapami: budynek magazynowy (C) zosta³ oddany w 1983 r., pracownie biblioteczne (bud. B) w 1986 r., w czêci A: pierwsza czytelnia 1991 r., czytelnia humani-styczna 1994 r., czytelnia ogólna 1995 r., czytelnia mikroform 1996 r., czytelnia bibliologiczna 1997 r., za otwarcie g³ównego wejcia dla czytelników po³¹czone z symbolicznym oddaniem do u¿ytku nowego gmachu nast¹pi³o w marcu 1999 r.
Drugi dzieñ wycieczki spêdzilimy w Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego (www.buw.uw.edu.pl). Nowy budynek zrobi³ na wszystkich du¿e wra¿enie. Wszechobecna w wystroju szaroæ po-³¹czona ze stal¹ i szk³em odbierana by³a przez niektórych
zwiedza-wano nowe rozwi¹zania architektoniczne i bibliotekarskie, przy-bli¿y³a nam w sposób bardzo interesuj¹cy wicedyrektor mgr Ewa Kobierska-Maciuszko, a po ca³ej bibliotece oprowadza³a nas wice-dyrektor dr Hanna Kolendo.
Nowo wybudowany gmach biblioteki sk³ada siê z dwóch bu-dynków: frontowego (tzw. rogala) i g³ównego. Obie czêci po³¹-czone s¹ pasa¿em (tzw. uliczk¹), przykryt¹ przeszklonym dachem. Czêæ frontowa i kondygnacja podziemna zosta³y wynajête firmom komercyjnym, dochody z wynajmu przeznaczone s¹ na sp³atê kre-dytów zaci¹gniêtych na budowê. Budynek g³ówny sk³ada siê z czte-rech kondygnacji. Poziom zerowy to magazyn zwarty tzw. kom-paktowy z rega³ami jezdnymi. Poziom pierwszy przeznaczony jest dla czytelników. Znajduj¹ siê tam katalogi kartkowe i katalog kom-puterowy (system VTLS, 110 stanowisk komkom-puterowych), czyli katalog centralny dla ca³ej uczelni, oddzia³ informacji naukowej, wypo¿yczalnia. Na tym poziomie czytelnik ma swobodny dostêp do czêci zbiorów ksi¹¿ek i czasopism. Zbiory u³o¿one s¹ dzie-dzinami wed³ug klasyfikacji Biblioteki Kongresu w Waszyngtonie (KBK). Wród rega³ów znajduj¹ siê miejsca pracy czytelników w formie kilkuosobowych sto³ów lub indywidualnych stanowisk pra-cy. Spodoba³ nam siê pomys³ stworzenia dla czytelników ca³kowi-cie wyizolowanych miejsc pracy zamkniêtych kabin, które mo¿-na wymo¿-naj¹æ mo¿-na kilka dni lub tygodni.
Na poziomie trzecim biblioteki znajduje siê ksiêgozbiór XIX-wieczny, bez wolnego dostêpu. Zainteresowalimy siê równie¿ wie-lofunkcyjn¹ kart¹ biblioteczn¹. S³u¿y ona nie tylko do identyfika-U wejcia do bibliotekiidentyfika-Uniwersyteckiej wisi monumentalna tablica przypominaj¹ca: HINC OMNIA st¹d wszystko.
Fot.
Barbara
nr 144/145
!&
cji czytelnika i rejestracji jego konta, ale i do obs³ugi czytniko-ko-piarki, za dla pracownika jest ona dodatkowo identyfikatorem oraz kluczem do czytników otwieraj¹cych pomieszczenia s³u¿bowe.
Czwartkowy wieczór spêdzilimy w Teatrze Wspó³czesnym ogl¹-daj¹c sztukê pt. Kwartet Rolanda Harwooda w re¿yserii Zbignie-wa Zapasiewicza z wspania³¹ obsad¹ aktorsk¹. Wyst¹pili: Maja Komorowska, Zofia Kucówna, Janusz Micha³owski oraz re¿yser spektaklu.
Trzeci dzieñ naszego szkoleniowego pobytu w Warszawie spê-dzilimy w Bibliotece G³ównej Politechniki Warszawskiej (www.bg.pw.edu.pl), która od 1979 roku pe³ni funkcjê I Centralnej Biblioteki Technicznej w Polsce (dla przypomnienia: Biblioteka G³ówna Politechniki Wroc³awskiej jest II Centraln¹ Bi-bliotek¹ Techniczn¹). Pani dyrektor mgr El¿bieta Dudziñska przed-stawi³a nam w zarysie historiê biblioteki oraz jej obecn¹ dzia³alnoæ. Po nowej ksi¹¿nicy i jej oddzia³ach oprowadzi³ nas wicedyrek-tor mgr Jan Zaleski. Nowy budynek jest zlokalizowany przy pl. Politechniki, w s¹siedztwie wiêkszoci budynków politechnicznych. Na parterze czterokondygnacyjnego gmachu znajduj¹ siê wypo¿y-czalnia: dla pracowników, wypo¿yczalnia miêdzybiblioteczna (dla
pracowników PW, dyplomantów, doktorantów), wypo-¿yczalnie studenckie (tradycyjna i z wolnym dostêpem do zbiorów pozwalaj¹ca na wypo¿yczenia krótkotermi-nowe), a tak¿e pracownia reprograficzna. Na pierwszym piêtrze s¹ zlokalizowane: orodek informacji, czytelnia norm i katalogi (alfabetyczny, rzeczowy wed³ug klasy-fikacji UKD, alfabetyczny zbiorów bibliotek systemu biblioteczno-informacyjnego). Na drugim piêtrze znaj-duj¹ siê: czytelnia czasopism, miejsca do pracy indy-widualnej i zespo³owej oraz Muzeum Politechniki Warszawskiej. Trzecie piêtro zajmuje magazyn z wol-nym dostêpem do zbiorów, a czwarte piêtro czytel-nia ogólna. Na ka¿dym piêtrze znajduj¹ siê samoob-s³ugowe kserokopiarki uruchamiane przy u¿yciu kar-ty magnekar-tycznej. I tu tak¿e wprowadzono wolny do-stêp do czêci ksiêgozbioru, który jest chroniony przez ró¿norakie systemy zabezpieczenia, jak np. kamery, paski magnetyczne umieszczane w ksi¹¿kach, bramki (bylimy przypadkowymi wiadkami praktycznego dzia³ania systemu). Od lutego 2000 roku biblioteka wprowadzi³a nowy system opracowania i udostêpnia-nia zbiorów ALEPH, który szczegó³owo przedstawi³y nam pra-cowniczki Oddzia³u Informacji Naukowej.
Z zazdroci¹ spogl¹dalimy na nowoczesne budynki bibliotecz-ne Uniwersytetu Warszawskiego i Politechniki Warszawskiej. Bi-blioteka G³ówna Politechniki Wroc³awskiej pomimo wielu starañ (m.in. dwa rozstrzygniête konkursy architektoniczne na projekt nowego gmachu), nie mo¿e doczekaæ siê w³asnej siedziby. Dobry przyk³ad we Wroc³awiu da³a Biblioteka Uniwersytecka. Budowa jej nowego gmachu z inicjatywy prof. Mariana Nogi, senatora RP, rektora Akademii Ekonomicznej we Wroc³awiu zosta³a w³¹-czona jako inwestycja wieloletnia do bud¿etu centralnego pañstwa. Kilka lat temu ca³¹ sprawê zapocz¹tkowa³ Spo³eczny Komitet Bu-dowy Nowej Biblioteki Uniwersyteckiej. Mo¿e w³odarze Politech-niki Wroc³awskiej powinni zrobiæ podobny krok...
Serdeczne podziêkowania za zorganizowanie tak udanego wy-jazdu nale¿¹ siê jego organizatorom pod przewodnictwem pani wicedyrektor mgr Anny Uniejewskiej.
Z niecierpliwoci¹ czekamy na kolejny wyjazd. Za rok mo¿e wybierzemy siê do Torunia, Pelplina, a mo¿e do Drezna?
Marek Dubiñski, Ewa Zysek Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie: stal, beton i szk³o. Widok na stanowiska komputerowe
i katalogi tradycyjne. Fot. Barbara Makarska-Deszcz Fot.Dor ota G³azek
nr 144/145