i.
S p ra w o z d a n ia
z p o s ie d ze ń Z a rz ą d u G łó w n e g o T o w a rzy s tw a .
P o sie d z e n ie LXIX z dnia 2 października 1924 roku. P rzew odniczy prof. Ś w i ę t o s l a w s k i. O becni członkowie pp.: B i e l e c k i , D o r a b i a l s k a , L a m p e , P y t a s z , S z p e r l i T r e p k a .
Ustalono program i terminy posiedzeń odczytow ych ; uproszono prof. L a m p e g o i prof. S z p e r l a o opracow anie sprawy zorganizo
wania drugiej serji odczytów publicznych.
Uchwalono z r z e c 's i ę ulgi, przyznawanej dotychczas członkom Tow.
przy opłacaniu składki S o c ié té Chimique de F ran c e i podziękow ać F ran cuskiemu Tow. C hem . za ulgi dotychczasow e, które umożliwiły chem i
kom polskim korzystać z wydawnictw Franc. Tow. Chem.
O dc zy tan o za p ro sze n ie Komitetu O byw atelskiego O brony P rz e c iw gazowej na k onfe renc ję w dniu 1 listopada i uchwalono zaprosić na n a s tę p n e posiedzenie sz e re g osób 'i kom petentnych, w celu omówienia programu tej konferencji. Uchwalono prosić Komisję’ Słow nictwa Chemji O rganicznej o wypracowanie uzupełnień do słowniczka.
N a członków nadzwyczajnych przyjęci zostali pp.:
697. Inż. B l u m T a d e u s z , kierownik techniczny Tow. Zakł. C hem .
„ S tre m ” , W a rsza w a, M azow iecka 7.
698. Dr. H e p n e r B e n e d y k t , W arszaw a, Szkolna 4.
699. Inź. L e l e w e l B r o n i s ł a w , W arszaw a, S łużew ska 5.
700. Dr. M o n i k o w s k i K a z i m i e r z , asystent U niwersytetu, Wilno, N ow ogrodzka 22.
701. S m y k a ł a 1 g n a c y , chem ik górnośląskiej Fabryki Materjałów W y buchow ych, Brada, O c h o je c, pow. Pszczyński.
Uchwalono przedstaw ić do S o c ié té Chimique de F ra n c e k andyda
tu rę p. T a d e u s z a U r b a ń s k i e g o .
R o c z n ik i C b * w ji T . 5. 1
2 S p ra w o zd a n ia z posiedzeń
P osied zen ie LXX z dnia 16 października roku 1924. Przewodniczy prof. L a m p e . Obecni członkowie pp.: B i e l e c k i , D o r a b i a l s k a , P y t a s z , S z p e r 1, Ś w i ę t o s 1 a w s k i, Z a w a d z k i i Z a w i d z k i, oraz pp.: B e r g e r , B r a t z, S o m m er , S i a n o ż ę c k i i Z a m o y s k i .
Omówiono program konferencji zwołanej przez Obywatelski Komi
tet O brony Przeciw gazow ej i wybrano na delegata Pol. Tow. Ch. prof.
S m o l e ń s k i e g o .
Rozpatrzono spraw ę zorganizowania Komisji, złożonej z 6 członków, a mianowicie: 5 delegatów Akademji Umiejętności w Krakowie i 5 d e legatów Federacji Narodowej Tow arzystw C hem icznych (utworzonej przez Polskie Towarzystwo C hem iczne, Z rz esze n ie Gazowników Polskich i Tow arzystw o F arm a c e u ty c z n e ) i uchwalono zgodzić się by Komisja ta re prezentow ała P olskę w Unji M iędzynarodowej Chemji C zystej i S to s o wanej, uznano jednak za niezbędne, by siedzibą Komisji był sek re ta rja t P olskiego Towarzystwa Chem icznego. Uchwalono napisać do Akademji z propozycją ponownego wyboru d elega tów do Komisji i wybierania delegatów na lat 5.
P rzekazano prezydjum do zreferow ania spraw ę udziału Pol. Tow. Ch.
w konfederacji pracowników umysłowych.
Na członków nadzwyczajnych przyjęci zostali pp.:
702. Dr. A n g e r s t e i n S t a n i s ł a w , dyrektor zarz. Sp. Akc. „S w elan” , Łódź, P iotrkowska 122.
705. G o d l e w s k i K a z i m i e r z , student politech., W arszaw a, Krucza 7.
704. Dr. G r u s z k i e w i c z J ó z e f , chemik, Lódź, S k w ero w a 7.
705. Dr. O r y n g T a d e u s z , naucz, gimnaz., W arszaw a, Koszykowa 51.
Uchwalono przedstaw ić do F rancuskiego Tow. Chem . kandydaturę p. T a d e u s z 3 S m i ś n i e w i c z a.
P osiedzenie LXXł z dnia 6 listopada roku 1924. P rzewodniczy prof. Ś w i ę t o s 1 a w s k i. Obecni członkowie pp.: B i e l e c k i , D o r a b i a l s k a , L a m p e , P y t a s z , S z p e r l , T r e p k a i Z a w a d z k i .
Uchwalono odpowiedzieć Konfederacji pracowników umysłowych, że P olskie Towarzystwo C hem iczne, jako towarzystwo naukow e, a nie z rzesz en ie zaw odow e nie prowadzi działalności, przewidzianej w statucie Konfederacji pracowników umysłowych i w obec tego nie widzi na razie podstawy prawnej do przystąpienia do Konfederacji.
Przyjęto do wiadomości spraw ozdanie z Konferencji O b y w a te lsk ie go Komitetu O brony Przeciwgazowej.
Uchwalono przedłożyć Oddziałom do rozpatrzenia projekt ro z s y ła nia wszystkim członkom P. T. Ch. „Przemysłu C h e m ic z n e g o ” i odpo
wiedniego powiększenia składki. P . T U4
P olskiego T o w a rzy stw a Chemicznego 3 N a członków nadzwyczajnych przyjęci zostali pp.:
706. O g ó l n i k ó w n a A l a , stud. polit. W arsz., Łódź, C egielniana 59.
707. Inź. O s o w s k i K a z i m i e r z L u d w i k , asy sten t Politech., Lwów, S ad ow nicka 105.
708. Ż ó ł c i ń s k i J a n , prof. politech., Dublany pod Lwowem.
Uchwalono przedstaw ić do Franc. Tow. Ch. kandydatury pp.: D e m b o w s k i e g o K a z i m i e r z a , L o b a n o w a M i k o ł a j a , P i ł a t a S t a n i s ł a w a i Ż ó ł c i ń s k i e g o J a n a .
P osie dzenie LXXII z dnia 20 listopada roku 1924. Przewodniczy prof. Ś w i ę t o s ł a w s k i. O b e c n i członkow ie pp.: B i e l e c k i , D o r a b i a l s k a , M o r o z e w i c z, P y t a s z , S m o l e ń s k i , S z p e r l , T r e p k a i Z a w a d z k i .
Uchwalono przyjąć propozycję p. S z c z ep ań sk iej objęcia redakcji książki pamiątkowej ś. p. B r o n i s ł a w a Z n a t o w i c z a i wybrano do Komisji tymczasowej w tej sprawie prof.: B i e l e c k i e g o , J a b ł c z y ń- s k i e g o i Z a w a d z k i e g o .
Z decydow ano ro z p o c z ą ć starania o legalizację statutu F ederacji Narodow ej T ow arzystw C hem icznych.
Na członków nadzwyczajnych przyjęci zostali pp.:
709. Inż. P i l l i c h K o n r a d , asyst, polit., W a rsza w a, Jerozolim ska 26.
710. Inż. T r o j a n J ó z e f , asyst, politech., Dublany pod Lwowem.
711. Z i e l i ń s k i W i k t o r y n , naucz, gimn., W arszaw a, Śniadeckich 22.
P osie d zen ie LXXI1I z dnia 27 listopada roku 1924. P rzew odniczy prof. T r e p k a . O becni członkowie pp.: B i e l e c k i , D o r a b i a l s k a . L i p k o w s k i, P y t a s z , S m o l e ń s k i , S z p e r l , Ś w i ę t o s ł a w s k i i Z a w a d z k i.
Uchwalono listę kandydatów do C om ité Consultatif Unji M iędzy
narodowej. Uchwalono powierzyć posłowi T r e p c e referat ogólny wszystkich Komisji technologicznych Unji.
N a delegata do Komisji ciekłego paliwa na m iejsce prof. S m o l e ń s k i e g o , który złożył ten mandat, wybrano prof. P i ł a t a i wyrażono podziękow anie prof. S m oleńskiem u za dotych cz aso w ą p ra c ę w tej Ko
misji.
P osie dzenie LXXIV z dnia 4 grudnia r. 1924. P rzew odniczy prof.
Ś w i ę t o s ł a w s k i . Obecni członkowie pp.: B i e l e c k i , D o r a b i a l s k a , L a m p e, P y t a s z, Z a w a d z k i i Z a w i d z k i .
Ustalono i uchwalono przesłać do O ddziałów propozycje Z arząd u ’ w sprawie kandydatów do nowego Zarządu, oraz w sprawie składki na rok 1925. Przyjęto do wiadomości ośw iadczenie prof. L a m p e g o, ż e
zgodnie z propozycją Komitetu organizacyjnego objął kierownictwo Sekcji chem icznej Zjazdu przyrodników i lekarzy.
Ustalono c e n ę roczników C h e m ik a Polskiego na 10 złotych za rocz
niki w iększe, oraz na 5 zł. za roczniki z lat 1914, 1917 i 1918.
Na członka nadzw yczajnego przyjęty został p.
712. Inż. M i s s a ł a B o n i f a c y , asyst, politech., W a rsza w a, P ię k n a 64a.
P o sie d z e n ie LXXV z dnia 18 grudnia r. 1924. Prze w o d n iczy prof.
Ś w i ę t o s ł a w s k i. O be cn i członkowie pp.: B i e l e c k i , D o r a b i a l s k a , L a m p e , P y t a s z , S z p e r l i Z a w a d z k i .
R ozpatrzono i zatw ierdzono projekt preliminarza budże to w eg o na rok 1925. Uchwalono postawić na W a lne m Zgrom adzeniu wniosek, upo
w ażniający Z a rz ą d do rozkładania składki rocznej na 2 raty półroczne.
N a członków nadzwyczajnych przyjęci zostali pp.:
713. Inż. G r a b i a n k a S e w e r y n A n t o n i , asyst, uniwer., W a rsz a w a - P raga, G ro c h o w sk a 77.
714. R e j c h m a n B r o n i s ł a w , M arszałkowska 19.
715. S z r e t t e r R y s z a r d , asyst, instytutu im. N e nckiego W. W. P.
II.
S p ra w o z d a n ia
z p o s ie d z e ń n au ko w ych T o w arzys tw a.
P o sie d z e n ie LXIX z dnia 16 października roku 1924. O be cn y ch osó b 132. Wygłosili referaty:
127. Prof. J. B i e l e c k i : „Sprawozdanie z V-ej K onfenncji Unji M ię
dzynarodow ej Cliernji Czystej i Stosowanej w Kopenhadze."
128. Dyr. F. W i ś l i c k i : ,Sprawozdanie z Kongresu Chemji Przem y
słowej w B ordeaux.”
P o sie d z e n ie LXX — V-te posiedź. Sekcji Przem ysłow ej z d. 23 paź
dziernika r. 1924. O b e cn y ch osób 95. Wygłosili referaty:
129. Dyr. F. W i ś l i c k i : , Z prac Instytutu badania sosny w B ordeaux’. 130. Dr. J. B e r l i n e r b l a u : „O polskiej terpentynie’.
P o sie d z e n ie LXXI — VII posiedź. Sekcji Pedagogicznej z dnia 30 października roku 1924. W ygłosił referat:
131. P. K. C z e r w i ń s k i : , Z m etodyki nauczania przyrody w szkołach amerykańskich".
4 S p ra w o zd a n ia z posiedzeń
P osied zen ie LXXII z dnia 6 listopada r. 1924. O be cn y ch osób 145.
Wygłosili re fe ra ty :
132. Dr. B. H e p n e r : „O budowie azotanów i winianów bizm utu'’.
133. Dr. T. O r y n g : „Fizyczne podstaw y harmonji barw według teorji O stw alda".
Posiedzenie LXXIII — VI-te posiedź. Sekcji Przemysłowej z dnia 13 listopada r. 1924. O becnych osób 144. Wygłosili referaty:
134. Prof. K. S m o l e ń s k i , inż. M. Ś w i d e r e k i p. B. M i s s a l a :
„O trzym ywanie dwuchloroetanu, chlorku winylu i glikolu z ropy naftow ej".
135. Inż. T. Z a m o y s k i : „Konjunktury polskiego przem ysłu chemicznego na rynkach bliskiego Wschodu"..
P osied zen ie LXXIV z dnia 20 listopada r. 1924. O b e cn y ch osób 128.
Wygłosili re fera ty :
136. Prof. J. B i e l e c k i : „Urząd Narodowy Badań Naukowych, P rzem y
słowych i W ynalazków we Francji".
137. Dr. J. S t a ł o n y - D o b r z a ń s k i : „Czy chemja przestanie być nau
ką doświadczalną?"
P osied zen ie LXXV — VIII posiedź. Sekcii Pedagogicznej z dnia 27 listopada roku 1924. Wygłosili referaty:
138. Inż. T. W. J e z i e r s k i : „Przyszły nauczyciel chemji i jeg o k szta ł
cenie".
139. P. St. P 1 e ś n i e w i c z : „Kilka ćwiczeń i pokazów szkolnych".
Posied zen ie LXXVI — VII posiedź. Sekcji Przemysłowej z dnia 27 listopada roku 1924. O b e cn y ch osób 73. Wygłosił referat:
140. Inż. J. P o d r a s z k o : „Przemyśl tłuszczow y w Polsce".
P o sied zen ie LXXVII z dnia 4 grudnia r. 1924. O b e cn y ch osób 100.
Wygłosili referaty:
141. Dr. J. B e r 1 i n e r b 1 a u : „O ś. p. D-rze Strasburgerze".
142. Prof. J. Z a w i d z k i i p. W i t k o w s k i : „Szybkość sam ozm ydla- nia cjanków potasow ych".
143. Dr. S. W e i l : „ W sp ra w ie to ksyczn o ść pochodnych arsenobenzolu"
P osied zen ie LXXVIII — VIII posiedź. Sekcji Przemysłowej z dnia 11 grudnia r. 1924. O b e cn y ch osób 52. Wygłosił referat:
144. Inż. L. T o ł ł u c z k o : „Przygotowanie torfu za pomocą w ym y
w ania ".
P osied zen ie LXXIX z dnia 18 grudnia r. 1924. O b e c n y c h osób 91.
Wygłosili referaty:
Polskiego T o w a rzy stw a Chem icznego 5
6 S p ra w o zd a n ia z posiedzeń
145. P. Z. B ł a s z k o W,s k a : „B adania nad ciepłem tworzenia się chino- nochloroimin”.
146. Prof. M. K o r c z e w s k i : „W zrost, ja ko proces auto ka ta lityc zn y ’’.
III.
S p ra w o z d a n ie
z d ziałaln o ści O d d zia łu K ra k o w s k ie g o za r. 1 92 4.
W skład Zarządu Oddziału Krakowskiego w r. 1924 wchodzili: prof.
dr. K. D z i e w o ń s k i , jako p re zes, dyr. inż. M. S e i f e r t — v ic e - p re z e s t p. M. R y c h 1 i k — sekretarz, oraz inż. dr. J. D o 1 i ń s k i , dyr. dr. L. B i e r i p. M. J a I e w s k i — członkowie 'Z arządu. C z ło n kiem -kore spondentem w spraw ach Sekcji Przemysłowej był inż. J. S c h i e b e r 1. W roku spra
wozdawczym O ddział liczył 51 członków, zorganizował czytelnię dla człon
ków, oraz odbył 5 posiedzeń naukowych.
P osied zen ie XV z dnia 12 maja r. 1924. Wygłosił odczyt:
17. Prof. dr. K. D z i e w o ń s k i : „W ytw arzanie barwników na w łóknie‘
(z pokazami).
P osied zen ie XVI z dnia 23 c z erw ca r. 1924. W ygłosił odczyt:
18. Inż. dr. J. D o l i ń s k i : „N ow sze aparaty do kontroli gazów spali
nowych".
P osied zen ie XVII z dnia 27 października r. 1924. Wygłosił odczyt:
19. Dr. dyr. L. B i e r : „D ziałalnośćpaństw owego Z akładu badania środ
ków żywności w Krakowie".
P osied zen ie XVIII z dnia 15 grudnia r. 1924. Wygłosił odczyt:
20. Prof. dr. K. D z i e w o ń s k i : „Działalność naukowa w II Z akładzie Chemicznym w roku ak. 1923/24".
P osied zen ie XIX z dnia 22 grudnia r. 1924. Wygłosił odczyt:
21. Prof. dr. W. S t a r o n k a : „Kinetyka reakcji w ody utlenionej i nad
manganianu potasowego w roztworach kwaśnych".
IV.
S p ra w o zd an ie
z d z ia ła ln o ś c i O d d z ia łu L w o w s kie g o za r. 1 9 2 4 .
W skład Z arządu Oddziału Lwowskiego w r. 1924 wchodzili: prof.
W . S y n i e w s k i , jako prezes, prof. dr. S. T o ł ł o c z k o — vice-prezes, prof. dr. W . L e ś n i a ń s k i — sekretarz, inż. R. J o s z t — skarbnik, oraz
P olskiego T o w a rzy stw a Chemicznego 7 prof. dr. K. K 1 i n g , prof. dr. S. N i e m c z y c k i i dr. J. P o r a t y ń s k i — członkowie Z arządu. Oddział liczył 75 członków.
W r. 1925 prócz posiedzeń, podanych w sprawozdaniu na str. 87—88 tomu IV Rocz. Chemji, odbyto jeszcze:
P osied zen ie XXXIV z dnia 23 kwietnia r. 1923, na którem wygłosił odczyt:
38. Dr. A. J o s z t : „Studja nad am ylokoagulazą".
W roku spraw ozdaw czym 1924 odbyło się 5 posiedzeń naukowych, na których wygłoszono 8 odczytów i referatów.
Kosiedzenle XXXV z dnia 11 lutego r. 1924. Wygłosili odczyty:
39. Prof. W. Ś w i ę t o s ł a w s k i i inż. W. R o m e r : „O nowym typie przyrządu ebulioskopowego'-.
40. Prof. W. Ś w i ę t o s ł a w s k i : „O stosunku stałych równowagi w j a zie ciekłej i gazowej".
41. Dr. E. K r o c h : „Otrzym ywanie gazoliny z gazu ziemnego, ja k o problem fizykochem iczny“ (druk. w Przem. C hem . 1924).
Posiedzenie XXXVI z dnia 12 maja r. 1924. Wygłosił odczyt.
42. Prof. W. S y n i e w s k i : „O utlenieniu diąstazu1".
P o sie d zen ie XXXVII z dnia 13 października r. 1924. Wygłosili odczyty:
45. Prof. dr. S. P i I a t i dr. T. K u c z y ń s k i : „Sprawozdanie z Mię
dzynarodowego Kongresu chem. w Kopenhadze i II Z jazdu Fizyków Polskich w Krakowie“.
44. Dr. W. J a k ó b : „Kilka uw ag o mechanizmie reakcji fotoche
micznej".
P osiedzenie XXXVIII z dnia 27 października r. 1924. Wygłosił odczyt:
45. Dr. T. K u c z y ń s k i : .„O adsorpcji“ (druk. w Przem. C hem . 1924).
P osiedzenie XXXIX z dnia 10 listopada r. 1924. Wygłosił odczyt:
46. Prof. dr. J. P a r n a s : „O funkcjach chemicznych hemoglobiny".
V.
S p ra w o z d a n ie
z d zia ła ln o ś c i O d d z ia łu Ł ó d z k ie g o za r. 1 9 2 4 .
W skład Zarządu Oddziału Łódzkiego w r. 1924 wchodzili: dyrektor T. M a r k o w s k i , jako p re zes, dr. A. H i r s z o w s k i i dr. L. S z n a j d e r — v lc e -p re z e si,' inż. J. S a l m — sekretarz, inż. A. G o l d s o b e l — skarbnik.
8 Sp ra w o zd a n ia z posiedzeń
W roku sprawozdaw czym O d d z ia i. liczył 77 członków; odbyto 25 po
siedzenia odczytowe.
P osied zen ie XLVli z dnia 21 stycznia r. 1924. Wygłosił odczyt:
47. Pos. E. T r e p k a : „Nowa ustaw a patentowa".
P osied zen ie XLV1II z dnia 18 lutego r. 1924. Wygłosił odczyt:
48. Dr. L. S z n a j d e r : „Dwudziestopięciolecie odkrycia radu11.
P o sie d z e n ie XLIX z dnia 5 m arca r. 1924. Wygłosił odczyt:
49. Prof. W. Ś w i ę t o s ł a W s k i : „O zjaw isku izotopji".
P osie d zen ie L z dnia 17 m arca r. 1924. Wygłosił odczyt:
50. Prof. R o ż e n s a l : „Przestrzeń, czas i materja w św ietle w spół
czesnychprac doświadczalnych i teorji" (c z ę ść I).
P osie dzenie LI z dnia 21 m arca r. 1924. Wygłosili odczyty:
51. Inż. K r ó l i k o w s k i : „Sprawa taryfy celnej".
52. Prof. R o z e n s a l : Przestrzeń, czas i materja w świetle współ
czesnych prac doświadczalnych i teorji“ {część II).
P o sie d zen ie LII z dnia 51 m arc a r. 1924. Wygłosił odczyt:
55. Prof. R o z e n s a 1 : „Przestrzeń, czas i materja w świetle współ
czesnych prac doświadczalnych i teorji" (c z ę ść III).
P o sied zen ie LIII z dnia 7 kwietnia r. 1924. W ygłosił odczyt:
54. P. B o r z e k o w s k i : „Prace nad badaniem bogactw naturalnych K aukazu".
P osied zen ie LIV z dnia 14 kwietnia r. 1924. Wygłosił odczyt:
55. P. B o r z e k o w s k i : „Teorja koordynacyjna".
P osied zen ie LV z dnia 28 kwietnia 1924. Wygłosił odczyt:
56. Dr. S. H e m p e 1: ..M aterjały wybuchowe i zagadnienia przem ysłu wojennego“.
P osied zen ie LVI z dnia 12 maja r. 1924. W ygłosił referat:
57. Dr. A. H i r s z o W s k i : W sprawie destylacji nieczystego (3-n a f
tolu
P osied zen ie LVII z dnia 19 maja r. 1924. Wygłosił odczyt:
58. P. T b c h t e r m a n : „W rażenia z podróży i w arunki pracy w prze
myśle włókienniczym w Austrji, Czechosłowacji i w Niemczech w ostatniej dobie“,,
P osied zen ie LVIII z dnia 2 cz e rw c a r. 1924. Wygłosił odczyt:
59. Inż. A. G o l d s o b e l : „Podstawy suszenia".
P osied zen ie LIX z dnia 9 Września r. 1924. Wygłosił odczyt:
60. Inż. A. G o l d s o b e l : ,.Ilościowe oznaczanie sulfoxylatu sodowego form aldehydow ego“'.
P osied zen ie LX z dnia 22 w rześnia r. 1924. Rozpoczął cykl o d czytów:
61. Prof. R o ż e n s a l : „W spółczesne teorje w iedzy ścisłej“ (część 1).
P osied zen ie LXI z dnia 6 października r. 1^24. O dczytano Wspom
nienia pośmiertne o zmarłych członkach: pp. L u d w i k u M a r g u l i e - s i e oraz S t a n i s ł a w i e N i e w i a r o w s k i m. Wygłosił odczyt:
62. Dr. A. H i r s z o w s k i : „Rozwój przem ysłu barwnikarskiego we Francji
P osied zen ie LXII z dnia 15 października r. 1924. Wygłosił odczyt:
65. Prof. R o z e n s a l : „W spółczesne teorje w iedzy ścisłej“ (c zęść II).
P osied zen ie LXIU z dnia 20 października r. 1924. Wygłosił odczyt:
64. P. G r u s z k i e w i c z : „O naukowej harmonji barw “.
P osied zen ie LXIV z dnia 27 p aździernika r. 1924. Wygłosił odczyt:
65. Prof. R o z e n s a l : „Współczesne teorje w iedzy ścisłej" (c z ę ść III).
P o sied zen ie LXXV z dnia 10 listopada r. 1924. Wygłosił odczyt:
66. Inż. A. G o 1 d s o b e 1 : „Liczbowe określenie efektu drapalniczego“
P osied zen ie LXVI z dnia 17 listopada r. 1924. Wygłosił odczyt:
67. Prof. R o z e n s a l : „Współczesne teorje w iedzy ścisłej” (c z ę ść IV).
P o sied zen ie LXVII z dnia 24 listopada r. 1924. Wygłosił odczyt:
68. r . R a c z y ń s k i : „O fabrykacji nitrogliceryny i dynam itów nitro- glicery now ych".
P osied zen ie LXVIII z dnia 1 grudnia r. 1924. Wygłosił odczyt:
69. Prof. R o z e n s a l : „W spółczesne teorje w iedzy ścisłej” (c z ę ś ć V).
P osied zen ie LXIX z dnia 15 grudnia r. 1924. Wygłosili odczyty:
70. Inż. K i n d e r m a n : „Sprawozdanie ze Z ja zd u Kolorystów w Wie
d n iu ”.
71. Inż. K i n d e r m a n : „O bielniku M ohra”.
P o sied zen ie LXX z dnia 22 grudnia r. 1924. Wygłosił odczyt:
72. Prof. R o z e n s a l : „W spółczesne teorje w iedzy ścisłej” (c zęść VI).
S p ra w o z d a n ie
z d z ia ła ln o ś c i o ddziału P o zn a ń s k ie g o z a rok 1924.
W skład Zarządu Oddziału Poznańskiego w roku 1924 wchodzili:
prof. T. M i f o b ę d z k i , jako przewodniczący, dr. W S o b e c k i — z a s tę p ca, inż. M. J a n c z a k ó w n a — sekretarz , asyst. S. O b a r s k i — s k a r b nik, oraz asyst. F. D o ł ż y k — bibljotekarz. C złonkiem k o re sp o n d e n te m w sprawach Sekcji Przem ysłow ej był p. W . Ł u s z c z e w s k i .
P olskiego T o w a rzy stw a C hem icznego 9
10 Spraw ozdanie z posiedzeń
W roku sprawozdawczym Oddział liczył 69 członków. O dbyto 8 posiedzeń naukowych oraz W alne Zgromadzenie; ogólnie wygłoszono 17 referatów.
P osied zen ie XXVII. Wygłosili odczyty:
30. Prof. A. G a ł e c k i : „O pracy naukowej w Zakładzie Chemji Fizycz
nej Uniwersytetu Poznańskiego”.
31. Prof. T. C h r z ą s z c z : „Siła dekstrynująca amylazy różnych skieł
kowanych zbóż oraz nowopowstawanie amylazy, zabitej wysoką tem peraturą’’.
P osied zen ie XXVIII. Wygłosili odczyty:
52. Prof. A . K o r c z y ń s k i : „O niektórych pochodnych kw asu azoto- wodorowego".
33. Prof. T. C h r z ą s z c z : „Oznaczanie skrobi metodą enzym atyczną’’.
P osied zen ie XXIX. Wygłosili odczyty:
54. Prof. K. H r y n a k o w s k i : „Oznaczanie ciężaru cząsteczkowego substancyj nielotnych metodą izotermicznej destylacji ich roztw orów ".
55. Prof. S. G I i x e 1 1 i : „W pływ soli neutralnych na krzemionkę P o sied zen ie XXX. Wygłosili odczyty:
56. Dr. A. K r a u z e : „Kwasowość spirytusu".
37. P. M. B e r n o w i c z : „Demonstracja suszarki".
P osied zen ie XXXI. Wygłosili odczyty:
58. Prof. S. G 1 i x e 111 i p. S. D e n i s z e z u k ó w n a : „O roztworach koloidalnych kw asu antymonowego”.
59. Prof. A. K o r c z y ń s k i : „Fitscherowska synteza indolów na drodze katalitycznego rozkładu fenylhydrazonów ".
P o sied zen ie XXXII. W'ygiosiIi odczyty:
40. Prof. T. M i ł o b ę d z k i : „O tautomerji dwualkilofosforynów" III.
41. P. A. R y c h t e r ó W n a : „Metoda oznaczania ciężaru cząsteczko
wego, oparta na zjaw isku destylacji izotermicznej w zastosowaniu do pomiarów stężenia cząsteczkowego surowicy krwi".
P o sied zen ie XXXIII. Wygłosili odczyty:
42. Prof. A. K o r c z y ń s k i : „O niektórych zagadnieniach z zakresu słownictwa fachow ego".
45. Prof. K. H r y n a k o w s k i : „Metoda oznaczania ciepła właściwego roztw orów nasyconych
P o sied zen ie XXXIV. Wygłosili odczyty:
44. Dr. W. S o b e c k i : „Chlorowanie krezolu w łańcuchu bocznym” . 45. Prof. T. M i ł o b ę d z k i i inź. M. J a n c z a k ó w n a : „Nowy p rzy
czynek do budowy dwualkilofosforynów".
Polskiego T o w a rzy stw a Chemicznego 11
P o sied zen ie XXXV z dnia 12 grudnia r. 192 4— W a l n e Z g r o m a d z e n i e O d d z i a ł u . Wygłosił odczyt:
46. Prof. J. F 1 a t a u : „Chemja perfum syntetycznych” .
S p ra w o z d a n ie
z d z ia ła ln o ś c i O d d z ia łu W ile ń s k ie g o za rok 1924.
Oddział Wileński Pol. Tow. C hem . zorganizow any został w r. 1924 na m ocy uchwały Z arządu Głównego z dnia 10 s ty czn ia roku 1924 na wniosek 10-ciu członków Tow arzystw a, zam ieszkałych w Wilnie.
N a W alnem 'Zgrom adzeniu, odbytem w d. 21 maja r. 1924 zostali wybrani do Zarządu Oddziału: prof. E. B e k i e r , jako przewodniczący, prof. W. K r a s z e w s k i — sekretarz, oraz inż. E. M i c h a l s k i — sk arb nik. W roku spraw ozdaw czym Oddział liczył 20-tu członków. Odbyto dwa posiedzenia naukowe.
P osied zen ie I z dnia 27 czerw ca r. 1924. W ygłosił odczyt:
1. Prof. M. H ł a s k o : ,,0 przewodnictwie kw asów w roztworach wod
nych i niemodnych”.
A utor wykazał na podstawie prac, wykonanych z pp.: dr. St. S k u d - n i c k i m , inż. E. M i c h a 1 s k i tn i E. K a m i ń s k i m, że elektrolity, które w wodnych roztw orach są prawie zupełnie zjonizowane, w roztwo
rach o mniejszej stałej dielektrycznej dysocjują niejednakowo i różnice dla roztworów o równem stężeniu (cząsteczkow em ) są tern większe, im mniejsza stała dielektryczna rozpuszczalnika. Chlorowodór, brornowo- dór i jodowodór wykazują w roztworach wodnych prawie jednakow y sto
pień dysocjacji, za ś w kwasie mrówkowym bromowodór dysocjuje się z na cznie silniej niż chlorowodór, a jodowodór cokolwiek silniej niż bro
mowodór. Analogiczne stosunki za chodzą w alkoholu metylowym i ni- trobenzolu. C hlorow odór i brom owodór w alkoholu metylowym oraz brom ow odór i jodowodór w kwasie mrówkowym dają dobrą stałą dla Wzoru Rudolphi’ego, stosow anego do roztworów wodnych.
P osied zen ie II z dnia 5 grudnia r. 1924. Wygłosił odczyt:
2. Inż. P. W r z e ś n i o w s k i : „Przemyśl chemiczny w W ileńszczyźnie’’.
P re le g e n t podał na początku odczytu zestaw ienie zakładów p rz em y słowych w 1910 r. (2504 zakłady i 20000 robotników) i w chwili o b e c nej (400 zakł. i 7000 rob.) i przeszedł następnie do omawiania p o sz c z e gólnych gałęzi przemysłu. W o b e c wprow adzenia monopolu tytuniowego, fabryki, k tóre za czasów t. zw. „Litwy Ś rodkow ej“ prosperowały b. do
brze, zostały o b ec n ie zlikwidowane. Rząd wypłacił robotnikom, jako od
szkodowanie, 6-m iesięczne pobory. Gorzelnie, wyrabiające spirytus z m e
12 S p ra w o zd a n ia z posiedzeń
lasy, zostały zlikwidowane, natomiast gorzelnie rolne mają widoki rozwoju, ponieważ rząd postanowił nabyw ać surowy spirytus tylko w gorzelniach rolnych.
O lejarnie pracują normalnie, lecz mają trudności w nabywaniu su
rowca i obawiają się, że nie wystarczy go do wiosny, ponieważ wywóz siem ienia jest dozwolony i agenci n iem iecc y skupują z n a c z n e ilości. W e dług danych, 'zebranych przez prelegenta, w r. b. wywieziono tylko przez St. T u rm ont 400 wagonów. D uże ilości przeszły również przez G rajew o.
U rządzenia olejarni są przestarzałe i wymagają dużej obsługi: na 5 pra s—
20 ludzi, w N iem czech 1 — 2.
Przemysł papierniczy nie stoi na wysokości zadania, choc ia ż ma wszelkie warunki rozwoju. W edług prelegenta, rząd powinien otoczyć szczególną opieką tę gałęż przemysłu. Podniesienie papiernictwa i je d n o c z e sn e powstrzymanie rabunkowej gospodarki leśnej przyczyniłoby się do zm niejszenia ilości bezroboczych (do przeróbki 1 m s drzewa w tartakach potrzebny jest 1 robotnik, w papierni — 10) i zwiększenia wartości tna- terjału w stosunku 1 :50.
P rzem ysł garbarski produkuje zaledwie 25°/0 ilości przedw ojennej, przem ysł ce ram icz n y -¡3 i pokrywa wyłącznie zapotrzebow anie rządowe.
Z hut szklanych tylko huta „N ie m e n “ ma widoki rozwoju chociaż p ro dukcja zmniejszyła się o 60%- Z arząd tej fabryki m a zamiar sprowadzić m aszyny O w e n s ’a i wyrabiać masowo butelki na potrzeby monopolu.