Pomoc mieszkaniowa

W Krakowie w 2000 r. po raz pierwszy odnotowano zmniejszenie liczby rodzin ubiegających się o lokal mieszkalny o czynszu regulowanym. Pomimo tego, liczba ubiegających się w stosunku do liczby rodzin, które otrzymały lokal mieszkalny o czynszu regulowanym była prawie dziewięciokrotnie większa (w 1999 r. ponad pięciokrotnie, a w latach 1996 - 98 prawie siedmiokrotnie).

Tabela VI.31

Liczba rodzin ubiegających się o lokal mieszkalny o czynszu regulowanym w latach 1996 - 2000

Lp. ^{1996 1997 1998 1999 2000}

1 Liczba rodzin ubiegających się o lokal mieszkalny o czynszu regulowanym

3478 3940 4272 5090 4839

2 Liczba rodzin, które otrzymały lokal mieszkalny o czynszu regulowanym

527 593 616 984 552

Źródło: Opracowanie własne na podst. danych Wydziału Architektury, Geodezji i Budownictwa.

Miasto uwzględniając swoje możliwości w pozyskiwaniu lokali mieszkalnych, określiło zasady, na podstawie których udziela pomocy mieszkaniowej potrzebującym, tryb ich wybierania oraz kolejność realizacji poszczególnych potrzeb.

Przyjęto zasadę, że lokale z zasobu mieszkaniowego Krakowa są przeznaczane przede wszystkim na lokale zamienne i socjalne, w przypadkach gdy z mocy ustawy na gminie ciąży obowiązek ich dostarczenia.

W 2000 r. z tego tytułu weryfikowanych zostało 167 wniosków o przydział mieszkania (w latach wcześniejszych kilkakrotnie więcej). Otrzymało je 70% uprawnionych, z tego lokale socjalne otrzymało 70% uprawnionych, a lokale zamienne 79% (zob.

tabela VI.32).

Tabela VI.32

Uprawnieni do lokali komunalnych na mocy ustawy i realizacja zobowiązań mieszkaniowych Miasta Krakowa w latach 1996 - 2000

Lp. ^{1996 1997 1998 1999 2000}

Liczba rodzin uprawnionych do lokalu

komunalnego na podstawie ustawy o najmie lokali mieszkalnych

697 598 429 391 167

w tym (1) i (2)

1. Liczba rodzin uprawnionych do lokalu socjalnego 669 543 384 303 100

2. Liczba rodzin uprawnionych do lokalu zamiennego 28 55 45 88 67

Liczba rodzin, które otrzymały lokal komunalny na podstawie ustawy o najmie lokali mieszkalnych

50 111 138 158 123

w tym (1) i (2)

1. Liczba rodzin, które otrzymały lokal socjalny 32 67 110 82 70

2. Liczba rodzin, które otrzymały lokal zamienny 18 44 28 76 53

Źródło: Opracowanie własne na podst. danych Wydziału Architektury, Geodezji i Budownictwa.

W drugiej kolejności lokale z zasobu komunalnego przyznawane są na podstawie przepisów miejskich. W 2000 r. podobnie jak w roku poprzednim liczba uprawnionych do lokalu komunalnego na podstawie tych przepisów wynosiła 4,7 tys. Lokale

komunalne otrzymało 9% uprawnionych (w 1999 r. - 18%) - zob. tabela VI.33.

Tabela VI.33

Uprawnieni do lokali komunalnych na mocy uchwał miejskich i realizacja zobowiązań mieszkaniowych Miasta Krakowa w latach 1999 - 2000

^{1999 2000}

Liczba rodzin ubiegających się o lokale komunalne uprawnionych do otrzymania tych lokali w przypadkach gdy z mocy uchwał miejskich na Mieście ciąży

obowiązek dostarczenia lokali komunalnych

4699 4672

Liczba rodzin, które otrzymały lokale komunalne w przypadkach gdy z mocy uchwał miejskich na Mieście ciąży obowiązek dostarczenia lokali komunalnych

826 429

Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych Wydziału Architektury, Geodezji i Budownictwa

Zamianami mieszkań komunalnych zajmuje się od 1995 r. Bank Zamian, który dostarcza lokale zamienne (większego, równorzędnego, mniejszego, dwóch lokali w zamian za jeden duży) z równoczesnym przejęciem mieszania komunalnego

dotychczas zajmowanego przez wnioskodawcę (zob. tabela VI.34).

Tabela VI.34

Zamiany mieszkań komunalnych przeprowadzone przez Bank Zamian w latach 1996 - 2000

^{1996 1997 1998 1999 2000}

1 Liczba nieodpłatnie zgromadzonych ofert wszystkich typów mieszkań zgłoszonych do zamiany w Banku Zamian

313 287 233 207 297

2 Liczba przeprowadzonych zamian mieszkań w ramach

działalności Banku Zamian 313 287 233 207 183

4 Liczba rodzin ubiegających się o większy , mniejszy lub równorzędny lokal komunalny w zamian za obecnie zajmowany lokal komunalny

161 184 184 297 346

5 Liczba rodzin , które otrzymały większy, mniejszy lub równorzędny lokal komunalny w zamian za obecnie zajmowany lokal komunalny

14 20 27 10 5

6 Liczba rodzin ubiegających się o zamianę lokalu

komunalnego o dużej strukturze na dwa mniejsze. 40 40 56 69 84 7 Liczba rodzin , które zamieniły lokal komunalny o dużej

strukturze na dwa mniejsze.

8 7 7 4 5

8 Liczba przyznanych odrębnych lokali w zamian za lokal niesamodzielny w mieszkaniu wspólnym, opróżnionym w pozostałej części,

- 1 5 2 0

Źródło: Wydział Architektury Geodezji i Budownictwa.

Ponadto wnioskodawcy o lokal zamienny posiadający trudną sytuacje mieszkaniową i osiągający wyższy dochód od uprawniającego do ubiegania się o wynajem z

mieszkaniowego zasobu gminy, mogą ubiegać się o wynajem lokali z zasobów TBS-ów, będących w dyspozycji gminy z racji finansowego współudziału Miasta przy ich budowie (zob. tabela VI.35).

Rodziny w trudnej sytuacji mieszkaniowej mogły również ubiegać się o udostępnienie do adaptacji na mieszkania wolnych powierzchni o funkcji niemieszkalnej (np.

strychy, pralnie) w budynkach stanowiących własność i współwłasność Miasta (zob.

tabela VI.36).

Tabela VI.35

Wnioski i przydziały mieszkań z zasobów TBS

^{1996 1997 1998 1999 2000}

1 Liczba gospodarstw domowych ubiegających się o mieszkanie z zasobów Towarzystw Budownictwa Społecznego wybudowanych przy współudziale finansowym Miasta .

17 235 793 454 350

2 Liczba gospodarstw domowych , które otrzymały mieszkanie z zasobów Towarzystw Budownictwa Społecznego wybudowanych przy współudziale finansowym Miasta .

0 0 20 97 109

Tabela VI.36

Wnioski i realizacje adaptacji komunalnych powierzchni o funkcji niemieszkalnej

3 Liczba wniosków o adaptację komunalnych wolnych powierzchni o funkcji niemieszkalnej (za środki wnioskującego)

46 55 52 58 51

4 Liczba przeprowadzonych adaptacji komunalnych wolnych powierzchni o funkcji niemieszkalnej na mieszkania. (za środki wnioskującego)

29 20 12 16 15

Źródło: Wydział Architektury Geodezji i Budownictwa.

VI.6.3.1. Dodatki mieszkaniowe

W Krakowie w 2000r. dofinansowanie kosztów utrzymania mieszkań odbywało się poprzez dodatki mieszkaniowe wprowadzone ustawą z dnia 2 lipca 1994 roku o najmie lokali i dodatkach mieszkaniowych oraz zasiłki celowe na dofinansowanie opłat mieszkaniowych przyznawane w ramach "Lokalnego programu pomocy społecznej w postaci dofinansowania do opłat mieszkaniowych" .

Dodatki mieszkaniowe są wypłacane, gospodarstwom, które nie są w stanie pokrywać kosztów swojego utrzymania. Mają one na celu zmniejszenie stałych wydatków rodzin i zaległości czynszowych; są również instrumentem urealnienia czynszów. Ich skuteczność zależy od ilości rodzin objętych tą pomocą (co

uzależnione jest od przyjętej wysokości maksymalnego dochodu na członka rodziny uprawniającego do otrzymania dodatku) oraz od jej wielkości w stosunku do

wysokości rzeczywistych wydatków mieszkaniowych. Dodatki mieszkaniowe

obejmują, zgodnie z ww. ustawą wyłącznie mieszkania z regulowanym czynszem, co w znacznym stopniu ogranicza krąg beneficjentów tego środka pomocy

mieszkaniowej. Wielkość dodatków mieszkaniowych oraz liczbę ich beneficjentów zawiera tabela VI.37.

Ze względu na silne zawężenie uprawnionych do dodatków mieszkaniowych, w 1999r. w Krakowie został uruchomiony "Pilotażowy program pomocy społecznej w postaci dofinansowania do opłat mieszkaniowych". W 2000r. program ten

przekształcił się w "Lokalny program pomocy społecznej w postaci

dofinansowania do opłat mieszkaniowych". Jest on przeznaczony dla rodzin, które nie spełniając kryteriów uprawniających je do dodatków mieszkaniowych określonych w ustawie o pomocy społecznej, znajdują się w trudnej sytuacji

materialnej - m. in. dochód na osobę nie może przekraczać 200% kryterium dochodowego określonego w art. 4 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej.

W ramach programu, zasiłek celowy na dofinansowanie opłat mieszkaniowych wynosił od 85% do 50% wydatków mieszkaniowych, jednak nie mógł przekroczyć 200 - 400 zł. W 2000 r. zapomogi otrzymało 1095 rodzin (prawie trzykrotnie więcej niż w roku poprzednim), a na realizację programu wydano 931 tys. zł (zob. tabela VI.37.). Zasiłek przyznawany był na okres 6 miesięcy. Wysokość przeciętnego zasiłku z tego tytułu wynosiła 140 zł/mies.

Tabela VI.37

Wielkość dodatków mieszkaniowych oraz liczba ich beneficjentów w latach 1996 - 2000

^{1996 1997 1998 1999 2000}

Liczba rodzin, które otrzymały dodatki mieszkaniowe

17 867 16 740 19 304 20 006 23 395

Suma dodatków mieszkaniowych (w tys. zł) 6 739 8 167 11 136 13 965 18 588 w tym suma środków z dotacji celowej

budżetu państwa na dofinansowanie dodatków przekazanej przez Wojewodę Małopolskiego (w tys. zł)

2 616 2 832 3 832 3 431 5 969

Liczba osób, które otrzymały zapomogi w ramach programu osłonowego w formie zasiłku mieszkaniowego

^{387 1 095}

Suma środków przekazanych na zapomogi w ramach programu osłonowego w formie zasiłku mieszkaniowego (w tys. zł)

274 931

Źródło: Opracowanie własne na podst. danych Wydziału Spraw Społecznych.