– potencjał i stan obecny
1. Potencjał Ameryki Łacińskiej
Pomimo wielu problemów politycznych i gospodarczych, które prze-żywa obecnie Ameryka Łacińska, nadal jest i będzie ona atrakcyjna dla Unii Europejskiej, tak pod względem współpracy gospodarczej, jak i politycznej. Tak region ten ocenia wielu analityków i inwestorów, którzy zwracają uwagę na wiele trendów mogących stanowić motor rozwoju dla samej Europy.
Czynnikiem niezwykle korzystnym dla całego regionu jest nie-wątpliwie demografia, jako że liczba ludności w Ameryce Łacińskiej, w przeciwieństwie do Europy, stale rośnie, a jej społeczeństwa są mło-de. Całkowita populacja Ameryki Południowej w 2020 roku wyniesie 662 mln 995 tys. ludzi i powinna wzrosnąć do 778 mln 229 tys. ludzi w roku 2050. Stwarza to potencjalną szansę dla europejskich firm, ponieważ młode rodziny konsumują wiele dóbr i usług, zwłaszcza w obszarze nieruchomości.
Obiecująca jest także kondycja latynoamerykańskiego sektora fi-nansowego i bankowego. Większość banków w regionie przyjęła dość konserwatywne strategie i nie opierała się w swoich działaniach na fun-duszach zagranicznych. Według oceny agencji ratingowej Standard and Poors systemy finansowe większości krajów Ameryki Łacińskiej
należą do stabilnych. Wyjątkami są Argentyna i Brazylia. Sytuację w wybranych krajach prezentuje poniższa tabela:
Tabela 18. Ratingi w krajach Ameryki Łacińskiej
Kraj Rating dla waluty
zagranicznej Ryzyko ekonomiczne /trendy ryzyka w przemyśle
Brazylia BB–/Stabilny Negatywny/Negatywny
Chile A+/Stabilny Stabilny/Stabilny
Kolumbia BBB–/Stabilny Stabilny/Stabilny
Meksyk BBB+/Stabilny Stabilny/Stabilny
Panama BBB/Stabilny Pozytywny/Stabilny
Peru BBB+/Stabilny Stabilny/Stabilny
Argentyna B+/Negatywny Stabilny/Negatywy
Źródło: Standard and Poors
Wysokie ratingi nie oznaczają, że Ameryka Łacińska nie boryka się z wieloma problemami. Największy kraj Ameryki Łacińskiej, czyli Brazylia, przeżywa obecnie wiele trudności ekonomicznych, ale co cie-kawe, rynki zareagowały bardzo pozytywnie na wybór na prezydenta prawicowego radykała Jaira Bolsonaro, co pokazał m.in. wzrost bra-zylijskiego indeksu giełdowego Bovespa1. Agencje ratingowe również oceniają sytuację w Brazylii i w Meksyku jako stabilną. Ten pierwszy kraj jest oceniany na poziomie BB–, jeśli chodzi o zadłużenie krajowe i zagraniczne, a drugi BBB+. Latynoamerykański rynek kapitałowy jest zdominowany właśnie przez te dwa państwa. Chociaż do niedawno wybranego meksykańskiego prezydenta przylgnęła łatka lewicowego populisty, to jego polityka fiskalna jest dotychczas niezwykle kon-serwatywna. Zredukował on m.in. wydatki budżetowe przeznaczone na administrację państwową, służbę zdrowia czy edukację przedszkol-ną2. Ponadto dąży do jak najszybszej ratyfikacji porozumienia NAFTA,
1 Quartz.com https://qz.com/1441565/jair-bolsonaro-sees-stock-market-index--bovespa-rise-in-brazil/
2 Bloomberg, https://www.bloomberg.com/news/articles/2019-06-03/now-in--power-mexico-s-leftist-icon-adopts-conservative-playbook
1. Potencjał Ameryki Łacińskiej 99
którego wejście w życie także polepszy sytuację ekonomiczną Meksyku, jako że będzie oznaczać handel bezcłowy ze Stanami Zjednoczonymi i Kanadą.
Niezwykle prężnym sektorem gospodarek Ameryki Łacińskiej i Karaibów jest przemysł wydobywczy, bowiem region ten obfituje w zasoby minerałów i metali tak bardzo poszukiwanych przez euro-pejski przemysł – 8% światowego eksportu metali i minerałów po-chodzi właśnie z tego regionu, z czego większość (85%) generują tylko 4 kraje: Brazylia, Chile, Meksyk i Peru3. Z kolei Brazylia i Chile znajdują się wśród 20 największych na świecie eksporterów metali i minerałów.
Niemal 80% eksportowanych surowców to miedź, żelazo i stal. Po-nadto region eksportuje coraz więcej litu, który jest niezwykle poszu-kiwanym metalem ziem rzadkich. Lit zyskuje na znaczeniu w obliczu konieczności przeprowadzenia transformacji energetycznej, bowiem pierwiastek ten jest podstawą przy produkcji baterii litowo-jonowych do samochodów elektrycznych. Służy także do budowy magazynów energii. Jego największym producentem w Ameryce Łacińskiej jest Chile, które samo ma ograniczone środki, by inwestować w jego wydo-bycie, w związku z czym poszukuje potencjalnych inwestorów, co może stanowić szansę dla europejskich firm z branży wydobywczej4.
Ameryka Łacińska jest również dla Europy potencjalnym rynkiem w obszarze nowych technologii, które nie są tam tak dobrze rozwinię-te, jak na Starym Kontynencie. Wydaje się, że rządy takich krajów jak Brazylia czy Chile zdają sobie sprawę, że bez przeprowadzania rewo-lucji cyfrowej ich gospodarki nie będą konkurencyjne na tle swoich globalnych konkurentów. Na potrzebę innowacji w regionie wskazuje też w swoich analizach Bank Światowy5. Dużą szansę dla dobrze wy-kształconych Europejczyków stanowi także latynoamerykański rynek pracy, bowiem boryka się on z brakiem wysoko wykwalifikowanych
3 “International Trade Outlook for Latin America and the Caribbeans”, United Na-tions, ECLAC, s. 20 https://repositorio.cepal.org/bitstream/handle/11362/44197/5/
S1801069_en.pdf
4 J.Kędzierska, „Rywal KGHM woli miedź od litu”, BiznesAlert.pl, http://biznesa-lert.pl/codelco-kghm-miedz/
5 Innovación y bienes con servicios, el reto de la industria Latina, Dinero.com, https://www.dinero.com/economia/articulo/america-latina-necesita-innova-cion-en-su-industria/255262
profesjonalistów z branży IT, medycznej czy edukacji. Według sza-cunków OECD z 2017 roku aż 50% firm w regionie nie było w stanie znaleźć odpowiednich kandydatów do pracy6.
To co może w najbliższym czasie negatywnie wpłynąć na kondycję gospodarek regionu to wojna handlowa między Chinami a Stanami Zjednoczonymi, ponieważ Ameryka Łacińska jest niezwykle wrażli-wa na wszelkie zawirowrażli-wania gospodarcze u swojego północnego są-siada, które zawsze odbijają się na gospodarkach regionu, podobnie jak spadek wartości dolara. Potencjalnym zagrożeniem dla kondycji ekonomicznej regionu jest również obserwowane spowolnienie gospo-darek rozwiniętych. Do czynników ryzyka należy też niepewna sytu-acja gospodarcza Argentyny. Jest ona drugim po Wenezueli krajem o najwyższej stopie inflacji w regionie Ameryki Łacińskiej i Karaibów.
Według argentyńskiego dziennika ekonomicznego Infobae, w kwietniu 2019 roku wyniosła ona rekordowe 55,8%7.
Kolejnym poważnym problemem Ameryki Łacińskiej, mającym również wpływ na jej sytuację gospodarczą, jest przeżywany przez nią obecnie kryzys migracyjny, spowodowany exodusem ludności Wene-zueli, która ucieka przed biedą i głodem do krajów ościennych8. We-dług UNHCR, czyli agendy ONZ zajmującej się uchodźcami, swój kraj opuściło już 4 mln Wenezuelczyków, którzy przede wszystkim znaleźli schronienie w sąsiedniej Kolumbii, Peru i Chile9. Powoduje to, że kraje te muszą przeznaczać ogromne środki na wsparcie humanitarne dla zubożałych sąsiadów.
6 In Latin America, companies still can’t find the skilled workers they need, w: World Economic Forum, https://www.weforum.org/agenda/2017/03/
in-latin-america-companies-still-can-t-find-the-skilled-workers-they-need/
7 Infobae.com https://www.infobae.com/economia/2019/05/18/argentina-multi-plica-por-15-la-inflacion-de-los-paises-de-la-region/
8 J. Kędzierska, „Z Wenezueli uciekło już 4 mln osób. To największy kryzys mi-gracyjny w historii Ameryki Łacińskiej” w: https://wiadomosci.dziennik.pl/
swiat/artykuly/583572,wenezuela-exodus-ameryka-poludniowa.html
9 UNHCR: https://twitter.com/ACNURamericas/status/1136983240701431808