Powiat hajnowski

- „Strategia Zrównoważonego Rozwoju Powiatu Hajnowskiego do 2015 roku”

W dokumencie podkreśla się ryzyko występowania nadzwyczajne zagrożenia dla środowiska na międzynarodowej linii kolejowej Hajnówka – Wołkowysk, przebiegającej przez zbiornik Siemianówka. Trasą tą są przewożone m.in. cysterny z niebezpiecznymi substancjami chemicznymi, które stanowią zagrożenie środowiska naturalnego zbiornika Siemianówka oraz doliny Narwi. Istotna jest także planowana modernizacją przejścia granicznego w Połowcach w związku z którą przewiduje się wzrost ruchu na tej drodze, z możliwością przejazdu wszystkich rodzajów pojazdów. Zwrócono uwagę na realizację w powiecie wydarzeń kulturalnych z udziałem gości zagranicznych takich jak: Międzynarodowy Festiwal Muzyki Cerkiewnej oraz Hajnowski Festiwal Muzyki Kameralnej i Organowej.

Wśród ogólnych celów strategicznych wyróżniono m.in. „rozwój międzynarodowych kontaktów regionalnych i wymiany, w tym współpracy przygranicznej i transgranicznej województwa z regionami Białorusi i Litwy oraz międzynarodową promocję regionu”. Zwraca się tu uwagę na prezentację walorów turystycznych poprzez udział w krajowych i międzynarodowych targach turystycznych, wykorzystanie środków multimedialnych, organizowanie imprez studyjnych, promocję w informatorach ogólnopolskich, inicjowanie i rozwijanie współpracy międzynarodowej, przekształcenie Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Cerkiewnej w samodzielną państwową instytucję kultury. Wśród celów znajduje się także zachowane w dobrym stanie bogactwa biologicznego i krajobrazowego powiatu dla dobra współczesnych i przyszłych pokoleń, społeczności lokalnej, narodu polskiego i społeczności międzynarodowej.

W szczególności uwzględniono obszar Puszczy Białowieskiej i Doliny Górnej Narwi na którym powinna być rozwijana współpraca międzyregionalna i przygraniczna. Założono, iż niezbędny jest rozwój i wymiana handlowa z powiatem Prużany i Kamieniec Litewski. Celami współpracy powinny być: zwiększenie zakresu współpracy regionalnej, przygranicznej i międzynarodowej, nawiązanie kontaktów handlowych oraz nawiązanie współpracy naukowej, kulturalnej. Związane z nim i zadania to: opracowanie strategii współpracy w zakresie regionalnym, przygranicznym, międzynarodowym; utworzenie przy radzie powiatu grupy do spraw współpracy transgranicznej i regionalnej; nawiązanie współpracy partnerskiej z regionami w Europie Zachodniej i Rosji; udostępnianie przedsiębiorcom informacji o procedurach administracyjnych i celnych w dostępie do rynków zagranicznych; podjęcie działań mających na celu utworzenie Euroregionu Puszczy Białowieskiej.

Do innych celów strategicznych o wymiarze międzynarodowym należą: restrukturyzacja gospodarki rolnej powiatu oraz restrukturyzacja i unowocześnienie przemysłu. W obu przypadkach założono dążenie do podniesienie konkurencyjności produktów na rynkach krajowych i zagranicznych.

- „Program Rozwoju Przedsiębiorczości miasta Hajnówka na lata 2012-2013”

Za szansę miast uznano możliwość wykorzystania współpracy z partnerami zagranicznymi – nowe rynki zbyt oraz rozbudowę przejść granicznych z Białorusią. Podkreślono także obecność Białowieskiego Parku Narodowego na liście światowych rezerwatów biosfery oraz obiektów dziedzictwa światowego. Utworzono także polsko-białoruski transgraniczny Obiekt Dziedzictwa Światowego. Podkreślono obecność w gminie mniejszości narodowych Białorusinów i Ukraińców oraz nauczanie języka białoruskiego w szkołach gminy. Działają tu organizacje wspierające rozwój kultury i sztuki takie jak Stowarzyszenie Muzeum i Ośrodek Kultury Białoruskiej, Fundacja Muzyki Kameralnej i Organowej, Stowarzyszenie Miłośnicy

Muzyki Cerkiewnej. Wśród istotnych wydarzeń kulturalnych znajdują się m.in. Międzynarodowy Festiwal Hajnowskie Dni Muzyki Cerkiewnej w Hajnówce, Hajnowski Festiwal Muzyki Kameralnej i Organowej w Hajnówce, Festiwal „Piosenka Białoruska”, Jarmark Żubra – Transgraniczne Prezentacje Kultury Regionalnej.

- „Program Rozwoju Lokalnego Gminy Białowieża na lata 2005-2013”

Podkreśla się obecność na terenie gminy obszarów chronionych o znaczeniu międzynarodowym – w szczególności Białowieskiego Parku Narodowego. Znajduje się tu także skansen tradycyjnego budownictwa białoruskiego.

Do celów rozwoju gminy zaliczono rozszerzenie kontaktów gospodarczych i kulturalnych o zasięgu międzyregionalnym i międzynarodowym - nawiązanie współpracy z gminami UE, Białorusi i Ukrainy.

- „Strategia Rozwoju Gminy Białowieża na lata 2007-2013 ze Szczególnym Uwzględnieniem Roli Turystyki”

Istotne było otworzenie w 2005 roku w gminie przejścia graniczne dla ruchu pieszego i rowerowego Białowieża-Piererow (Białoruś). Niemniej barierą dla turystyki jest sieć telekomunikacyjna - turyści i mieszkańcy mają problemy z automatycznym przełączaniem telefonów komórkowych na białoruskiego operatora. Podkreśla się, iż puszcza była miejscem wielu wydarzeń ważnych dla historii i kultury Polski, Litwy i Białorusi.

W misji gminy Białowieża wskazano na: „Zacieśnienie współpracy między wszystkimi interesariuszami: mieszkańcami gminy, podmiotami gospodarczymi, organizacjami pozarządowymi, samorządami oraz instytucjami krajowymi i zagranicznymi”.

- „Plan odnowy miejscowości Białowieża, Pogorzelce, Teremiski” (2009)

Zwraca się uwagę, iż w Białowieży mieszają się wpływy etniczne polskie, białoruskie, ukraińskie; mieszkają wyznawcy prawosławia, katolicyzmu, baptyści. Podkreślono polsko-białoruską granicę państwowa, obecność Puszczy Białowieskiej, wspólną historię Polski, Litwy i Białorusi, piesze przejście graniczne. W koncepcjach działa zapisano modernizację drogi do Ośrodka Edukacji Leśnej „Jagielloński” i prowadzącej do granicy polsko Białoruskiej.

- „Kluczowe ustalenia Strategii Zrównoważonego Rozwoju Społeczno-Gospodarczego Gminy Czeremcha na lata 2000-2015”

W wizji gminy podkreślono międzynarodowe przejście graniczne w Połowcach, obsługujące ruch turystyczny i towarowy, przyjazne środowisku zakłady produkcji drzewnej i przetwórstwa spożywczego oraz runa leśnego oraz atrakcyjne miejsca i szlaki turystyczne

łączące się z kompleksem Puszczy Białowieskiej. W misji ponownie podkreślono duże znaczenie drogowego przejścia granicznego do Białorusi.

Wśród najważniejszych problemów występujących w gminie uznano: ograniczony status przejścia granicznego w Połowcach, wyludnianie się gminy i poszerzenie granic Białowieskiego Parku Narodowego. Za mocną oraz słabą stronę gminy uznano przygraniczne położenie gminy.

Za szansę zaś: poprawę stosunków z Republiką Białoruś, poprawę sytuacji ekonomicznej na Białorusi, zmianę statusu przejścia granicznego w Połowcach. Za zagrożenia uznano: zwiększony ruch przygraniczny, sytuację polityczna i ekonomiczną na Białorusi.

W proponowanych kierunkach działania wskazano na nawiązanie kontaktów instytucjonalnych i dwustronnych z administracją i przedsiębiorcami z przygranicznych regionów Republiki Białoruś.

- „Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Czyże” (2004)

W dokumencie podkreślono potrzebę zainteresowania inwestorów zagranicznych gminą.

Istotny jest brak obiektów i terenów przyrodniczych prawnie chronionych, ale ich obecność w gminach sąsiednich w tym korytarzy ekologicznych o znaczeniu międzynarodowym.

- „Plan odnowy miejscowości Dubicze Cerkiewne na lata 2009-2015”

Wśród atutów gminy wskazano na dwie imprezy kulturalne o wymiarze międzynarodowym festyn „Na Iwana na Kupała” i Festyn Kultury Białoruskiej oraz środowisko naturalne gminy, które stanowi atrakcję dla gości z kraju i zagranicy.

- „Plan odnowy miejscowości Grabowiec na lata 2009-2015”

Podkreślono, iż z gminy pochodzi Bazylii Pietruczuk – pisarz, którego utwory są głównie pisanie w języku białoruskim.

- „Plan odnowy miejscowości Stary Kornin na lata 2010-2017”

W miejscowości istotne jest kultywowanie tradycji religijnych, wielokulturowość, w szczególności związanych z ludnością białoruską i ukraińską. Za mocne strony miejscowości uznano bliskie położenie z miastem Hajnówka w którym jest Muzeum Kultury Białoruskiej oraz przejażdżka kolejką wąskotorową po Puszczy Białowieskiej na Topiło, Postołowo lub Lipiny.

- „Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Dubicze Cerkiewne na lata 2006-2013”

Obszernie opisano dotychczasową oraz planowaną współpracę z zagranicą. W 2002 roku podpisano umowę z Rejonem Kamieniec, Prużany i Świsłocz (Republika Białoruś) o utworzeniu międzynarodowego zrzeszenia społeczności lokalnej pod nazwą „Euroregion Puszcza

Białowieska”. W ramach tego porozumienia Gmina Dubicze Cerkiewne uczestniczyła m.in. w takich przedsięwzięciach: jak przygotowanie i wdrożenie projektu „Puszcza Białowieska – geniusz przyrody – talent człowieka na styku kultur”, rewizyta młodzieży z Pieliszcz (Białoruś), organizacja pleneru malarskiego z artystami z Białorusi (Świsłocz), spotkanie członków Młodzieżowej Drużyny Pożarniczej działającej przy OSP w Dubiczach Cerkiewnych z młodzieżą z Prużan (Białoruś), organizacja imprezy noworocznej z udziałem władz samorządowych obu rejonów oraz zespołu ludowego z Nowosiółek (Białoruś), szkolenie drużyny pożarniczych z Kleszczel, Hajnówki oraz Prużan i Kamieńca (Białoruś). W 2004 roku nawiązano współpracę z województwem Viljandi co umożliwiło dalsze spotkania z delegację z Estonii z gminy Paistu.

Co roku gmina ta organizuje podróże na polu edukacji dla swoich członków rady gminy, władz lokalnych i władz instytucji.

Do zakładanych dziedzin współpracy w przyszłości uznano: administrację, gospodarkę, handel i usługi, transport, komunikację i łączność, ekologię i ochronę środowiska, rolnictwo, naukę, oświatę i kulturę oraz sport, turystykę i rekreacji. Podstawowym elementem współpracy ma być wymiana doświadczeń w poszczególnych dziedzinach i nawiązanie kontaktów międzyludzkich. Za kierunki współpracy uznano też: partnerską współpracę z innymi regionami zagranicznymi w rozwiązywaniu problemów związanych z rozwojem lokalnym i wymianę międzynarodową młodzieży szkolnej. Za bariery uznano: brak miejsc pracy dla ludności zajmującej się działalnością poza rolniczą, starzenie się ludności wiejskiej, braki w istniejącej infrastrukturze technicznej, uwarunkowania wynikające z ochrony środowiska, brak inwestorów zarówno krajowych jak i zagranicznych oraz słabą jakość rolniczej przestrzeni produkcyjnej.

- „Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Narew na lata 2007-2013”

Narwiański Ośrodek Kultury oraz Gminna Biblioteka Publiczna organizują wydarzenia z udziałem gości z zagranicy – w szczególności święto Kultury Białoruskiej, Polsko-Ukraińskie Spotkania Muzyczne, Ekumeniczne Koncerty Muzyki Chrześcijańskiej. W szkołach prowadzone są zajęcia pozalekcyjne z języka białoruskiego i rosyjskiego.

- „Plan odnowy miejscowości Łosinka na lata 2009-2016”

Wśród mocnych stron miejscowości wskazano na działające zespoły artystyczne, mające osiągnięcia krajowe i międzynarodowe. W wymiarze kapitału społecznego podkreślono, iż w lokalnej parafii działają dwa chóry młodzieżowe które śpiewa w cerkwi oraz na koncertach i festiwalach. Ich dyrygentem jest absolwentka szkoły dyrygenckiej w Korcu na Ukrainie Maria Bubka.

- „Plan odnowy miejscowości Trześcianka na lata 2010-2017”

Do mocnych stron miejscowości zaliczono dużą liczbę turystów polskich i zagranicznych przejeżdżających przez wieś w stronę Białowieży i Puszczy Białowieskiej.

- „Plan odnowy miejscowości Tyniewicze Duże na lata 2010-2017”

Za istotną atrakcję turystyczną uchodzi Białowieski Szlak Transgraniczny, który powstał w ramach projektu „Rozwój turystyki transgranicznej w regionie Puszczy Białowieskiej” zrealizowanego przez Starostwo Powiatowe w Hajnówce w ramach Programu Sąsiedztwa Polska - Białoruś - Ukraina INTERREG IIIA / TACIS CBC 2004-2006.

- „Plan odnowy miejscowości Puchły na lata 2010-2017”

Do miejscowości przybywa wiele gości z zagranicy z racji obecności w niej zabytkowej cerkwi p.w. Opieki Matki Bosej w Puchłach, w której znajduje się cudowna Ikona Opieki Matki Bosej. Wśród atrakcji turystycznych wskazano Krainę Otwartych Okiennic – szlak architektury nawiązującej do zdobnictwa stosowanego w rosyjskim budownictwie ludowym. Przez miejscowość przebiega zielony szlak Krainy Otwartych Okiennic prowadzący z Narwi przez Trześciankę i Soce do Puchłów. Szlak powstał w 2006 roku w ramach projektu „Rozwój turystyki transgranicznej w regionie Puszczy Białowieskiej”. Atrakcją dla gości z zagranicy jest też Podlaski Szlak Bociani

- „Plan Rozwoju Lokalnego Gminy Narewka” (2004)

W dokumencie zwraca się jedynie uwagę, iż plan ma na celu m.in. stworzenie warunków do rozwoju turystyki i agroturystyki, zapewniających wzrost dochodów gminy i mieszkańców, wykorzystując maturalne warunki środowiskowe, różnorodność kulturową i etniczną oraz sąsiedztwo Puszczy Białowieskiej i przygraniczne położenie gminy.